dinî danışmanlık bağlamında aile irşat ve rehberlik bürosu faaliyetleri

174 Pages·2011·1.8 MB·Turkish

T.C.
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ ANABİLİM DALI
DİN PSİKOLOJİSİ BİLİM DALI

DİNÎ DANIŞMANLIK BAĞLAMINDA AİLE İRŞAT VE
REHBERLİK BÜROSU FAALİYETLERİ

Tuba Kevser ŞAHİN

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Danışman

Doç. Dr. Adem ŞAHİN

Konya–2010

ii

T.C.
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü

BİLİMSEL ETİK SAYFASI
Adı Soyadı Tuba Kevser ŞAHİN
Numarası 074245051002
n
i
n
Ana Bilim / Bilim Dalı Felsefe ve Din Bilimleri/ Din Psikolojisi
i
c
n
e Programı Tezli Yüksek Lisans Doktora
r
ğ
Ö
Tezin Adı BDüinroî sDua Fnaışamliyaentllıekr iB ağlamında Aile İrşat ve Rehberlik

Bu tezin proje safhasından sonuçlanmasına kadarki bütün süreçlerde bilimsel
etiğe ve akademik kurallara özenle riayet edildiğini, tez içindeki bütün bilgilerin etik
davranış ve akademik kurallar çerçevesinde elde edilerek sunulduğunu, ayrıca tez
yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan bu çalışmada başkalarının eserlerinden
yararlanılması durumunda bilimsel kurallara uygun olarak atıf yapıldığını bildiririm.

Öğrencinin imzası
(İmza)

iv

ÖNSÖZ

En küçük toplumsal kurum olan ailenin hem toplum hem de bireyler için
önemi bilinen bir gerçektir. Önce eşlerle başlayan daha sonra çocuk ve diğer
akrabalarla büyüyen aile hayatı toplumu oluşturmaktadır. Aile, yeni nesillere
kültürün aktarılmasında, tarih bilincinin verilmesinde, toplumda önemli bir değere
sahip olan sevgi, saygı ve hoşgörü gibi temel tutumların yerleştirilmesinde büyük rol
üstlenmekte ve bu rol bazen başarıyla yerine getirilirken bazen de başarısız
olunmaktadır.
Toplumsal sorunların insan üzerindeki olumsuz tesirleri beraberinde aile içi
huzursuzlukları getirmektedir. İnsan mutlu anları içselleştirmekte sorun yaşamazken
yaşadığı mutsuzlukları atlatabilmek için çevresinden yardım alma ihtiyacı
hissetmektedir. Aile fertleri yaşadıkları problemleri kendi içlerinde çözemediklerinde
ise aile içi çatışma ve şiddet yaşanmakta ve sonuç olarak evlilikler; boşanma ile
neticelenebilmektedir. Yaşanılan sorunların boşanmayla neticelenmesini istemeyen
eşler, kendilerince bazı tedbirler almaktadır. Alınan tedbirler bazen kendi aralarında
sorunu çözme, bazen aile büyüklerinden yardım alma, bazen de uzman yardımına
başvurma şeklinde olabilmektedir. Sorunlarının çözümünde dinî rehberliği
önemseyen aileler, aile dışındaki dindar kişilere ve kurumlara da
başvurabilmektedirler. Bu bağlamda Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı faaliyet
gösteren Aile İrşat ve Rehberlik Büroları önemli işlevler görmektedirler.
Çalışmamızda Türkiye’nin yedi coğrafî bölgesini temsilen İstanbul, Ankara,
İzmir, Erzurum, Antalya, Diyarbakır ve Trabzon İl müftülükleri bünyesinde açılan
Aile İrşat ve Rehberlik Bürolarına dinî, ailevi ve psikolojik sorunlar için yapılan
başvurular ele alınmıştır.
Çalışma giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın
konusu, amacı ve önemi üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde çalışmamızın önemli
kavramları olan psikolojik danışmanlık ve rehberlik kavramları irdelenmiş, özellikle
dinî danışmanlığın işlevi konusu üzerinde durulmuş ve asıl çalışma sahamız olan
Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı Aile İrşat ve Rehberlik Bürolarının açılışından

v

günümüzdeki son haline kadar pek çok husus ele alınmıştır. İkinci bölümde ise
araştırmamızın bulguları değerlendirilmiştir.
Araştırmamızın her safhasında yardımlarını esirgemeyen danışman hocam
Doç. Dr. Adem Şahin Bey’e, Din Psikolojisi alanındaki diğer kıymetli hocalarım
Doç. Dr. Abdülkerim Bahadır, Yrd. Doç. Dr. Abdülkadir Etöz ve Sevde Düzgüner’e,
akademik çalışmalarıma devam etmem için beni yönlendiren ve destekleyen tüm
hocalarıma şükranlarımı sunarım. İstanbul, Ankara, İzmir, Erzurum, Antalya,
Diyarbakır ve Trabzon illerindeki Aile İrşat ve Rehberlik Bürolarında kayıt altına
alınmış kartekslere ulaşmam da bana yardımcı olan Diyanet İşleri Başkanlığı Din
Hizmetleri Uzmanları Hatice Güler, Feyza Güner ve Fatma Dönmez hanımefendilere
teşekkür ederim. Ayrıca hayatım boyunca desteklerini üzerimden hiç eksik etmeyen
sevgili aileme ve çalışmam sırasında bana her daim yardımcı olan kıymetli eşime ve
değerli arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.
Tuba Kevser ŞAHİN
Konya, 2010