din kültürü ve ahlak bilgisi 7

176 Pages·2016·49.37 MB·Turkish

T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
AÇIK ÖĞRETİM OKULLARI
(AÇIK ÖĞRETİM ORTAOKULU)
DİN KÜLTÜRÜ
VE
AHLAK BİLGİSİ
7
DERS NOTU
YAZAR
Abdulselam ÇELİK
ANKARA 2016
MEB HAYAT BOYU ÖĞRENME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YAYINLARI
AÇIK ÖĞRETİM ORTAOKULU DERS KİTAPLARI DİZİSİ
Copyright © MEB
Her hakkı saklıdır ve Millî Eğitim Bakanlığına aittir. Tümü ya da bölümleri izin
alınmadan hiçbir şekilde çoğaltılamaz, basılamaz ve dağıtılamaz.
Yazar : Abdulselam ÇELİK
Grafik : Hatice DEMİRER
Kapak : Güler ALTUNÖZ

İÇİNDEKİLER
ÖĞRENME ALANI: İNANÇ
1. ÜNİTE
MELEK VE AHİRET İNANCI
1. VARLIKLAR ÂLEMİ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 13
2. MELEKLERE İMAN _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 15
2.1. Meleklerin Özellikleri ve Görevleri _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 16
2. 2. Meleklere İmanın, Davranışların Güzelleşmesine Katkısı _ _ _ _ _ _ _ _ _ 19
3. KUR’AN’A GÖRE CİN VE ŞEYTAN _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 20
4. ŞEYTANIN KÖTÜLÜĞÜNDEN KORUNMA KONUSUNDA KUR’AN’IN ÖĞÜTLERİ _ _ 22
5. TOpLUMDA YAYGIN OLAN BAZI BATIL İNANÇLAR _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 24
6. ÂhİRETE İMAN _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 28
7. KIYAMET VE YENİDEN DİRİLME _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 29
8. DÜNYA hAYATINDA YApILANLARIN KARŞILIĞI: AhİRET _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 32
9. NÂS SURESİ VE ANLAMI _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 35
NELER ÖĞRENDİK? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 35
DEĞERLENDİRME SORULARI _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 38
ÖĞRENME ALANI: İBADET
2. ÜNİTE
ORUÇ İBADETİ
1.RAMAZAN AYI VE ÖNEMİ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 45
2. RAMAZAN ORUCU _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 47
3. RAMAZAN AYI VE ORUÇLA İLGİLİ KAVRAMLAR _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 50
4. MUhARREM ORUCU _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 54
5. ORUÇ TUTARKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 56
6. ORUCU BOZAN DURUMLAR _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 57
7. ORUÇ İBADETİNİN KİŞİYE VE TOpLUMA KAZANDIRDIKLARI _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 58
8. RAMAZAN BAYRAMI SEVİNCİ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 61
9. MÂÛN SURESİ VE ANLAMI _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 62
NELER ÖĞRENDİK? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 63
DEĞERLENDİRME SORULARI _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 65
ÖĞRENME ALANI: hZ. MUhAMMED (S.A.V.)
3. ÜNİTE
BİR İNSAN VE PEYGAMBER OLARAK HZ. MUHAMMED
1. hZ. MUhAMMED’İN İNSANİ YÖNÜ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 71
2. hZ. MUhAMMED’İN pEYGAMBERLİK YÖNÜ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 73
2.1. hz. Muhammed Son peygamberdir _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 75
2.2. hz. Muhammed Kur’an’ı Açıklayıcıdır _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 77
2.3. hz. Muhammed İnsanlık İçin Bir Uyarıcıdır _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 78
2.4. hz. Muhammed İnsanlığa Bir Rahmettir _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 81
2.5. hz. Muhammed Güzel Ahlakın Tamamlayıcısıdır _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 83
NELER ÖĞRENDİK? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 86
DEĞERLENDİRME SORULARI _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 87
ÖĞRENME ALANI: KUR’AN VE YORUMU
4. ÜNİTE
İSLAM DÜŞÜNCESİNDE YORUMLAR
1. DİN VE DİN ANLAYIŞI _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 93
2. DİN ANLAYIŞINDAKİ YORUM FARKLILIKLARININ SEBEpLERİ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 94
3. İSLAM DÜŞÜNCESİNDE YORUM BİÇİMLERİ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 95
3.1. İnançla İlgili Yorumlar _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 96
3.2. Fıkhi Yorumlar _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 96
3.3. Tasavvufi Yorumlar _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 98
3.3.1. Yesevilik _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 99
3.3.2. Kadirilik _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 100
3.3.3. Nakşibendilik _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 101
3.3.4.Mevlevilik _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 102
3.3.5. Alevilik-Bektaşilik _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 103
3.3.5.1. Cem ve Cemevi _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 105
3.3.5.1.1. Razılık ve Kul hakkının Sorulması _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 107
3.3.5.1.2. On iki hizmet _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 108
3.3.5.1.3.Semah _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 109
3.3.5.2. Musahiplik (Yol Kardeşliği) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 110
3.3.5.3. Dua ve Gülbenkler _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 112
3.3.5.4. hızır Orucu _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 113
4. DİN ANLAYIŞINDAKİ FARKLILIKLAR NİÇİN ZENGİNLİKTİR? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 114
5. DİNDE ZORLAMA YOKTUR _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 115
Okuma Metni: hz. Ali’nin Cesaret ve Kahramanlığı _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 117
NELER ÖĞRENDİK? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 119
DEĞERLENDİRME SORULARI _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 120
ÖĞRENME ALANI: AhLAK
5. ÜNİTE
DİN VE GÜZEL AHLAK
1. DİN GÜZEL AhLAKLI OLMAYA NASIL KATKI SAĞLAR? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 125
2. İSLAM’DA ÖVÜLEN BAZI AhLAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLAR _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 128
2.1. Doğruluk ve Dürüstlük _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 128
2.2. Başkalarına Maddi Yardımda Bulunmak (İnfak) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 130
2.3. Emaneti Korumak _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 133
2.4. Adaletli Olmak _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 134
2.5. hoşgörü ve Bağışlama _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 136
2.6. Alçakgönüllülük (Tevazu) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 138
2.7. Görgülü Olmak _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 140
2.8. Savurganlıktan Kaçınmak _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 142
Okuma Metni: Mevlânâ, Abdal Musa ve Kaygusuz Abdal’dan Sözler _ _ _ _ _ 144
NELER ÖĞRENDİK? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 146
DEĞERLENDİRME SORULARI _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 147
ÖĞRENME ALANI: DİN VE KÜLTÜR
6. ÜNİTE
KÜLTÜRÜMÜZ VE DİN
1. KÜLTÜR VE KÜLTÜRÜN ÖGELERİ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 153
2. DİNİN KÜLTÜRÜMÜZ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 155
2.1. Dilimizdeki Dinî Motifler _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 156
2.2. Örf ve Âdetlerimizdeki Dinî Motifler _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 157
2.3. Musikimizdeki Dinî Motifler _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 159
2.4. Mimarimizdeki Dinî Motifler _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 160
3. LAİKLİK, DİN VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜNÜN GARANTİSİDİR _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 161
NELER ÖĞRENDİK? _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 164
DEĞERLENDİRME SORULARI _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 165
DEĞERLENDİRME SORULARI CEVAp ANAhTARI _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 168
SÖZLÜK _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 169
KAYNAKÇA _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 174