denizli tavuklarında yetiştirme parametreleri, parametreler arası fenotipik korelasyonlar ile kafes PDF
Preview denizli tavuklarında yetiştirme parametreleri, parametreler arası fenotipik korelasyonlar ile kafes
T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ZOOTEKNİ ANABİLİM DALI VZO-DR-2010-0001 DENİZLİ TAVUKLARINDA YETİŞTİRME PARAMETRELERİ, PARAMETRELER ARASI FENOTİPİK KORELASYONLAR İLE KAFES POZİSYONU VE YOĞUNLUĞUNUN YUMURTLAMA DÖNEMİNDE STRES ALGILAMA VE PERFORMANSA ETKİSİ Evrim DERELİ FİDAN DANIŞMAN Prof. Dr. Ahmet NAZLIGÜL AYDIN-2010 i T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ZOOTEKNİ ANABİLİM DALI VZO-DR-2010-0001 DENİZLİ TAVUKLARINDA YETİŞTİRME PARAMETRELERİ, PARAMETRELER ARASI FENOTİPİK KORELASYONLAR İLE KAFES POZİSYONU VE YOĞUNLUĞUNUN YUMURTLAMA DÖNEMİNDE STRES ALGILAMA VE PERFORMANSA ETKİSİ Evrim DERELİ FİDAN DANIŞMAN Prof. Dr. Ahmet NAZLIGÜL AYDIN-2010 ii T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE AYDIN Zootekni Anabilim Dalı Doktora Programı öğrencisi Evrim DERELİ FİDAN tarafından hazırlanan “Denizli Tavuklarında Yetiştirme Parametreleri, Parametreler Arası Fenotipik Korelasyonlar İle Kafes Pozisyonu ve Yoğunluğunun Yumurtlama Döneminde Stres Algılama ve Performansa Etkisi” başlıklı tez, …./…./……. tarihinde yapılan savunma sonucunda aşağıda isimleri bulunan jüri üyelerince kabul edilmiştir. Unvan, Adı ve Soyadı : Üniversitesi : İmzası : Prof. Dr. Ahmet NAZLIGÜL ADÜ, Veteriner Fakültesi …………….. Prof. Dr. Ahmet G. ÖNOL ADÜ, Veteriner Fakültesi …………….. Prof. Dr. Zehra BOZKURT AKÜ, Veteriner Fakültesi …………….. Doç. Dr. H. Erbay BARDAKÇIOĞLU ADÜ, Veteriner Fakültesi ……………. Doç. Dr. M. Kenan TÜRKYILMAZ ADÜ, Veteriner Fakültesi ……………. Jüri üyeleri tarafından kabul edilen bu Doktora tezi, Enstitü Yönetim Kurulunun……………………………….. sayılı kararıyla …………….. tarihinde onaylanmıştır. Doç. Dr. Muharrem BALKAYA Enstitü Müdürü i ÖNSÖZ Tavukçuluk sektörü bugün bir endüstri dalı haline gelmiş olup, dünyada özellikle son elli yılda hızlı bir gelişme göstermiş ve bu gelişme günümüzde de devam etmektedir. Türkiye’de de tavukçuluk sektörünün dünyadakine benzer bir gelişme gösterdiği ve son 15-20 yılda sektörün çok hızlı bir değişim sürecine girdiği görülmektedir. Yetiştirmede kullanılan genetik stokların geliştirilmesinin yanı sıra, sektörde yeni teknolojilerin kullanılması sonucu teknolojik olarak da önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Bu gelişmelerle birlikte ticari yumurtacı tavuk yetiştiricileri, kümes ve ekipman maliyeti ile kafes başına düşen işçilik giderini azaltmak için, öncelikli olarak birim kafes alanındaki tavuk sayısını arttırmayı tercih etmektedirler. Ancak, birim kafes alanındaki tavuk sayısının artması, performans ve verim özelliklerinde azalmaya ve hayvanların bağışıklık güçlerinin azalması sonucu hastalık etkenlerine karşı korunmasız hale gelmelerine neden olabilmektedir. Bu kapsamda, hayvan sürülerinin refahı ile verimliliği arasındaki ilişkileri konu alan birçok çalışma ve uygulamanın düzenlenmesi, günümüzde pek çok araştırıcının ilgisini çekmektedir. Denizli tavuklarında yetiştirme parametreleri, parametreler arası fenotipik korelasyonlar ile kafes pozisyonu ve yoğunluğunun yumurtlama döneminde stres ve performansa etkisinin incelendiği bu çalışma, Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından SAE-08023 kod nunumarası ile desteklenmiştir. Çalışma ile, Denizli tavuk ırkının değişik morfolojik ve verim özellikleri parametrelerinin ortaya konulması, kafes pozisyonu ve sıklık koşulları kaynaklı stres durumunun belirlenmesi ve bu koşulların yumurtlama dönemi verim özelliklerine olan etkilerinin ortaya konulması, elde edilen sonuçlar ile tavukçuluktaki hayvan refahı ve sağlık koruma kapsamındaki uygulamalara katkı sağlanması amaçlanmıştır. Türkiye’nin yerli bir ırkı olan Denizli tavukları ile ilgili yapılmış çalışma sayısı oldukça sınırlı bir durum göstermektedir. Bu nedenle çalışmada, ırkın değişik verim özellikleri bakımından kapsamlı bir incelemenin yapılmış olması, araştırmanın Denizli ırkı ve değişik etki faktörlerinin ele alınacağı ileriki dönemlerde yapılması planlanan diğer araştırmalara da literatür katkı sağlayacağı düşünülmektedir. ii İÇİNDEKİLER Sayfa KABUL VE ONAY............................................................................................... i ÖNSÖZ.................................................................................................................. ii İÇİNDEKİLER...................................................................................................... iii ÇİZELGELER DİZİNİ.......................................................................................... viii ŞEKİLLER DİZİNİ............................................................................................... xii RESİMLER DİZİNİ............................................................................................... xiii 1. GİRİŞ................................................................................................................ 1 1.1. Denizli Tavuk Irkının Genel Özellikleri .......................................................... 3 1.2. Denizli Tavuklarında Verim Özelliklerine Ait Bazı Araştırma Bulguları ........ 4 1.2.1. Canlı Ağırlık ............................................................................................... 4 1.2.2. İncik Uzunluğu ............................................................................................ 5 1.2.3. Yaşama Gücü .............................................................................................. 5 1.2.4. Yem Tüketimi ............................................................................................. 5 1.2.5. Cinsel Olgunluk Yaşı .................................................................................. 6 1.2.6. Yumurta verimi ........................................................................................... 6 1.2.7. Yumurta Ağırlığı ......................................................................................... 7 1.2.8. Yumurta Kalite Özellikleri .......................................................................... 8 1.2.9. Fenotipik Korelasyonlar .............................................................................. 9 1.3. Tavuklarda Hayvan Refahı ve Stres ................................................................10 1.4. Kafes Sıklığının Tavuklarda Verimler Üzerine Etkileri ...................................13 1.4.1. Canlı Ağırlık ...............................................................................................13 iii 1.4.2. Yaşama Gücü .............................................................................................. 17 1.4.3. Yem Tüketimi ve Yemden Yararlanma Oranı .............................................. 19 1.4.4. Yumurta Verimi .......................................................................................... 23 1.4.5. Yumurta Ağırlığı ......................................................................................... 28 1.4.6. Yumurta Kalite Özellikleri .......................................................................... 32 1.4.6.1. Yumurta kalite özellikleri arasındaki korelasyonlar .................................. 34 1.4.7. Heterofil–Lenfosit Oranı ............................................................................. 36 1.5. Kafes Pozisyonunun Tavuklarda Verimlere Etkisi .......................................... 38 1.5.1. Canlı Ağırlık ............................................................................................... 38 1.5.2. Yaşama Gücü .............................................................................................. 39 1.5.3. Yem Tüketimi ............................................................................................. 40 1.5.4. Yumurta Verimi .......................................................................................... 40 1.5.5. Yumurta Ağırlığı ......................................................................................... 42 1.5.6. Yumurta Kalite Özellikleri .......................................................................... 44 1.5.7. Heterofil–Lenfosit Oranı ............................................................................. 44 2. GEREÇ VE YÖNTEM...................................................................................... 46 2.1. Gereç.............................................................................................................. 46 2.1.1. Hayvan Materyali......................................................................................... 46 2.1.2. Yem............................................................................................................. 46 2.2. Yöntem........................................................................................................... 47 2.2.1. Civciv ve Piliçlerin Büyüme Döneminde (4-18 hafta) Bakımı ..................... 47 2.2.2. Yumurtlama Döneminde Bakım .................................................................. 50 2.2.3. Deneme Süresi ve İncelenen Özellikler ........................................................ 53 2.2.4. Verilerin Elde Edilmesi ............................................................................... 54 2.2.4.1. Canlı ağırlık .............................................................................................. 54 iv 2.2.4.2. İncik uzunluğu .......................................................................................... 54 2.2.4.3. Yaşama gücü ............................................................................................ 55 2.2.4.4. Yem tüketimi ........................................................................................... 56 2.2.4.5. Yemden yararlanma oranı ......................................................................... 56 2.2.4.6. Cinsel olgunluk yaşı ................................................................................. 57 2.2.4.7. Yumurta verimi ........................................................................................ 57 2.2.4.8. Yumurta ağırlığı ....................................................................................... 57 2.2.4.9. Yumurta kalite özellikleri ......................................................................... 58 2.2.4.10. Heterofil-lenfosit oranı ........................................................................... 60 2.2.5. İstatistik Değerlendirme .............................................................................. 62 3. BULGULAR...................................................................................................... 64 3.1. Büyüme Dönemi ile İlgili Bulgular ................................................................. 64 3.1.1. Ünite İçi Sıcaklık ve Nem Ortalama Değerleri ............................................ 64 3.1.2. Canlı Ağırlık ............................................................................................... 65 3.1.3. İncik Uzunluğu ............................................................................................ 66 3.1.4. Yaşama Gücü .............................................................................................. 68 3.1.5. Yem Tüketimi ............................................................................................. 69 3.1.6. Yemden Yararlanma Oranı .......................................................................... 71 3.1.7. Fenotipik Korelasyonlar .............................................................................. 72 3.2. Yumurtlama Döneminde Elde Edilen Bulgular ............................................... 73 3.2.1. Ünite İçi Sıcaklık ve Nem Ortalama Değerleri ............................................. 73 3.2.2. Canlı Ağırlık .............................................................................................. 74 3.2.3. İncik Uzunluğu ............................................................................................ 80 3.2.4. Cinsel Olgunluk Yaşı .................................................................................. 85 3.2.5. Yumurta Verimi .......................................................................................... 85 v 3.2.6. Yumurta Ağırlığı ......................................................................................... 90 3.2.7. Yem Tüketimi ............................................................................................. 97 3.2.8. Yemden Yararlanma Oranı ..........................................................................101 3.2.9. Yaşama Gücü ..............................................................................................105 3.2.10. Yumurta Kalite Özellikleri ........................................................................109 3.2.11. Heterofil-Lenfosit Oranı ............................................................................131 3.2.12. Fenotipik Korelasyonlar ............................................................................136 3.2.12.1. Canlı ağırlık ile incik uzunluğu arasındaki fenotipik korelasyonlar .........136 3.2.12.2. Yumurta kalite özellikleri arasındaki fenotipik korelasyonlar ..................136 4. TARTIŞMA ......................................................................................................145 4.1. Büyüme Dönemi ............................................................................................145 4.1.1. Canlı Ağırlık ...............................................................................................145 4.1.2. İncik Uzunluğu ............................................................................................146 4.1.3. Yaşama Gücü ..............................................................................................146 4.1.4. Yem Tüketimi .............................................................................................147 4.1.5. Fenotipik Korelasyonlar ..............................................................................147 4.2. Yumurtlama Dönemi ......................................................................................148 4.2.1. Canlı Ağırlık................................................................................................148 4.2.2. İncik Uzunluğu.............................................................................................150 4.2.3. Cinsel Olgunluk Yaşı...................................................................................150 4.2.4. Yumurta Verimi...........................................................................................151 4.2.5. Yumurta Ağırlığı..........................................................................................154 4.2.6. Yem Tüketimi..............................................................................................158 4.2.7. Yemden Yararlanma Oranı...........................................................................161 4.2.8. Yaşama Gücü...............................................................................................163 vi 4.2.9. Yumurta Kalite Özellikleri ..........................................................................166 4.2.10. Heterofil-Lenfosit Oranı.............................................................................168 4.2.11. Fenotipik Korelasyonlar.............................................................................170 4.2.11.1. Canlı ağırlık ile incik uzunluğu arasındaki fenotipik korelasyonlar..........170 4.2.11.2. Yumurta kalite özellikleri arasındaki fenotipik korelasyonlar...................171 5. SONUÇ.............................................................................................................173 ÖZET....................................................................................................................176 SUMMARY ..........................................................................................................178 KAYNAKLAR......................................................................................................180 ÖZGEÇMİŞ...........................................................................................................196 TEŞEKKÜR..........................................................................................................197 vii ÇİZELGELER DİZİNİ Sayfa Çizelge 2.1. Yumurtlama döneminde kullanılan yemin besin madde bileşimi ........ 47 Çizelge 2.2. Çalışma hayvanlarına yapılan aşılar ................................................... 49 Çizelge 2.3. Kafes katları ve kafes gözlerinde bulunan tavuk sayıları .................... 52 Çizelge 2.4. Araştırmadaki kafes pozisyonu ve sıklık grupları ile gruplardaki hayvan sayıları ...................................................................................................... 53 Çizelge 3.1. Büyüme döneminde ünite içi sıcaklık ve nem değerleri ..................... 64 Çizelge 3.2. Büyüme dönemindeki ortalama canlı ağırlık değerleri (g) .................. 65 Çizelge 3.3. Büyüme dönemi ortalama incik uzunluğu değerleri (mm) .................. 67 Çizelge 3.4. Büyüme döneminde haftalık yaşama gücü değerleri (%) .................... 68 Çizelge 3.5. Büyüme döneminde kümülatif yaşama gücü değerleri (%) ................ 69 Çizelge 3.6. Değişik haftalarda yem tüketimi değerleri (g yem/hayvan/gün) ......... 70 Çizelge 3.7. Araştırma sürüsünde yemden yararlanma oranı değerleri ................... 72 Çizelge 3.8. Büyüme döneminde canlı ağırlık ve incik uzunluğu arasındaki fenotipik korelasyonlar .......................................................................................... 73 Çizelge 3.9. Yumurtlama döneminde ünite içi sıcaklık ve nem değerleri ............... 74 Çizelge 3.10. Değişik haftalarda canlı ağırlığa ait en küçük kareler ortalamaları (g) 77 Çizelge 3.11. Canlı ağırlık üzerine pozisyon ve sıklık faktörlerinin etki payları .... 78 Çizelge 3.12. Canlı ağırlık özelliğine ait variyans analizi sonuçları ....................... 79 Çizelge 3.13. Değişik haftalarda incik uzunluğuna ait en küçük kareler ortalamaları (mm) ................................................................................................. 82 viii
Description:The list of books you might like
