2011 DEMİR ÇELİK SEKTÖRÜ MEVCUT DURUM ANALİZİ “Demir Çelik Sektörü Mevcut Durum Analizi” Sözleşme No: TR81/2011/DFD/01-4 Doğrudan Faaliyet Desteği Mali Destek Programı kapsamında Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı tarafından desteklenmektedir. 2 DEMĠR ÇELĠK SEKTÖRÜ MEVCUT DURUM ANALĠZĠ Editörler: Prof.Dr. F.Füsun TATLIDĠL Prof.Dr. Erol R. SAYIN 3 ĠÇĠNDEKĠLER SAYFA TEġEKKÜR……………………………………………………………….......... GĠRĠġ…..…………………………………………………………………………. 17 BÖLÜM 1: YASSI HADDE ÜRÜNLERĠ 1.1. Sektörün Dünya'da ve AB Ülkelerindeki Durumu………………………… 23 1.2. Sektörün Türkiye'deki Durumu……………………………………………. 24 1.3. KuruluĢ sayısı, Mevcut Kapasite ve Kullanımı……………………………. 25 1.4. Üretim ve Üretim Teknolojisi……………………………………………… 27 1.5. Tüketim……………………………………………………………………. 30 1.5.1.Bölge Ġçi Tüketim…………………………………………………… 31 1.5.2.Yurtiçi Tüketim……………………………………………………… 31 1.6. Ġstihdam Değerleri…………………………………………………………. 32 1.7.TeĢvikler……………………………………………………………………. 33 1.8.DıĢ ticaret…………………………………………………………………… 34 1.9.Rekabet Gücü………………………………………………………………. 37 1.10. Diğer sektörlerle ve yan sanayi ile iliĢkiler………………………………. 38 1.11.Sonuç,Değerlendirme Ve Öneriler……………………………………….. 39 Kaynakça…………………………………………………………………………. 40 4 BÖLÜM 2: UZUN HADDE ÜRÜNLERĠ SAYFA 2.1. Sektörün Dünya‟da ve AB Ülkelerindeki Durumu……………………… 44 2.2. Sektörün Türkiye‟deki Durumu………………………………………… 55 2.3. KuruluĢ Sayısı, Mevcut Kapasite ve Kullanımı………………………… 58 2.4. Üretim ve Üretim Teknolojileri………………………………………… 61 2.5. Türkiyenin Nihai Mamul Üretimi……………………………………… 64 2.6. Türkiyenin Nihai Mamul Tüketimi…………………………………… 65 2.7. Türkiye Demir Çelik Ġhracatı…………………………………………… 67 2.8. Türkiye Demir Çelik Ġthalatı…………………………………………… 73 2.9. Batı Karadeniz Bölgesi Demir Çelik Sektörü…………………………… 78 2.10. Haddehane Yarı Ürünleri……………………………………………… 79 2.11.Haddehane Ürünleri…………………………………………………… 83 2.12. Sıcak ve Soguk HaddelenmiĢ Ürünler………………………………… 96 2.13. Sonuç…………………………………………………………………. 100 Kaynakça……………………………………………………………………. 102 BÖLÜM 3: DÖKÜM SANAYĠ 3.1. Sektörün Dünya'da ve AB Ülkelerindeki Durumu……………………. 104 3.2. Sektörün Türkiye'de Durumu…………………………………………… 111 3.3. KuruluĢ sayısı, Mevcut Kapasite ve Kullanımı………………………… 113 3.4. Üretim ve Üretim Teknolojisi…………………………………………. 114 3.4.1.Demir Döküm Sanayi……………………………………………. 116 3.4.2.Çelik Döküm Sanayi……………………………………………… 121 5 SAYFA 3.4.3.Maliyetler…………………………………………………………… 122 3.5. Tüketim…………………………………………………………………… 124 3.5.1. Bölge Ġçi Tüketim…………………………………………………. 125 3.5.2. Yurtiçi Tüketim………………………………………………………125 3.6. Ġstihdam Değerleri…………………………………………………………. 126 3.7. TeĢvikler…………………………………………………………………… 128 3.8. DıĢ ticaret…………………………………………………………………. 128 3.9. Diğer Sektörlerle ve yan sanayi ile iliĢkiler…………………………...… 135 3.10. Sektörün Sorunları……………………………………………………... 135 Kaynakça………………………………………………………………………. 137 BÖLÜM 4: BORU ĠMALAT SANAYĠ 4.1. Sektörün Dünya'da ve AB Ülkelerindeki Durumu……………………….. 139 4.2. Sektörün Türkiye'de Durumu…………………………………………….. 146 4.3. KuruluĢ sayısı, Mevcut Kapasite ve Kullanımı………………………….. 148 4.4. Üretim ve Üretim Teknolojisi……………………………………………. 150 4.5. Tüketim………………………………………………………………….. 159 4. 5.1. Bölge Ġçi Tüketim………………………………………………… 161 4.5.2. Yurtiçi Tüketim…………………………………………………… 162 4.6. Ġstihdam Değerleri………………………………………………………. 161 4.7. TeĢvikler………………………………………………………………… 161 6 SAYFA 4.8. DıĢ ticaret……………………………………………………………….. 161 4.9. Rekabet Gücü…………………………………………………………… 162 4.10. Diğer sektörlerle ve yan sanayi ile iliĢkiler……………………………. 170 Kaynakça……………………………………………………………………. 172 BÖLÜM 5: ĠSTATĠSTĠK ANALĠZLER 5.1.Materyal VeYöntem……………………………………………………… 174 5.2.AraĢtırma Sonuçları……………………………………………………… 176 5.2.1.ĠĢletmelere ĠliĢkin Genel Bilgiler……………………………………. 177 5.2.2.Üretim Bilgileri……………………………………………………… 186 Kaynakça……………………………………………………………………... 203 7 ÇĠZELGELER SAYFA Çizelge 1: Türk Demir Çelik Sektörünün Yıllara Göre Ham Çelik Üretimi……19 Çizelge 2:Türkiye‟nin Yassı Ürüne Göre Ham Çelik Üretim Kapasitesi (1.000 Ton)…………………………………………………………………………… 25 Çizelge 3:ERDEMĠR Firmasının Kapasite Kullanım Oranları………………… 27 Çizelge 4:Yassı Ürünlere Yönelik Ham Çelik (slab) Üretimi (1.000 Ton)……. 28 Çizelge 5:Nihai Mamul Üretimi (1.000 Ton)………………………………...... 29 Çizelge 6:ERDEMĠR Grubunun Üretim Ve SatıĢ Miktarları (.000 Ton)……… 31 Çizelge 7:ERDEMĠR Grubunun Yassı Nihai Mamul Üretimleri (.000 Ton)…. 30 Çizelge 8:Nihai Mamul Tüketimi (1.000 Ton)………………………………... 31 Çizelge 9:Yıllara Göre EREĞLĠ D.Ç Firmasının SatıĢ Miktarları (1.000 Ton). 31 Çizelge 10:Yıllara Göre Demir Çelik Ġhracatı (.000 Ton-Milyon$)…………. 34 Çizelge 11:2011 Yılı (5 Aylık) Demir Çelik Ürünleri DıĢ Ticareti………….. 35 Çizelge 12:Sektörel Bazda Ġhracat Rakamları (1.000 Ton)………………….. 36 Çizelge 13:Yıllara Göre Demir Çelik Ġthalatı……………………………….. 37 Çizelge 14:Dünya Ham ÇElik Üretimi (Milyon Ton)………………………. 45 Çizelge 15:En Büyük Demir Çelik Üreticisi Ülkeler (2010 Yılı,Milyon Ton)…………………………………………………….. 47 Çizelge 16:Avrupa Ülkelerindeki Ham Çelik Üretimi (Milyon Ton)…...…. 48 Çizelge 17:Dünya‟da Uzun Ürünlerinin Üretim Miktarları………………... 53 Çizelge 18:Türkiye‟de Uzun Ürünlerinin Üretim Miktarı………………… 54 Çizelge 19:Sektördeki Tesislerin KuruluĢ Yılları Ve Üretim Alanları……. 56 Çizelge 20:Türkiye‟nin Ergitme Kapasitesi………………………………. 57 Çizelge 21:Türkiye‟nin Çelikhane Kapasitesi Ve Kapasite Kullanım Oranları……………………………………………………………………… 60 Çizelge 22:Türkiye‟nin Ürünlere Göre Ham Çelik Üretim Kapasitesi…... 63 8 ÇĠZELGELER SAYFA Çizelge 23:Nihai Mamul Üretimi (1.000 Ton)…………………………........ 65 Çizelge 24:Nihai Mamul Tüketimi (1.000 Ton)……………………………. 66 Çizelge 25:Demir Çelik Sektöründe Önemli Ġhracatçı Ülkeler…………….. 69 Çizelge 26:Demir Çelik Ġhracatı……………………………………………. 70 Çizelge 27:Bölgelere Göre Demir Çelik Ürün Ġhracatı……………………. 72 Çizelge 28:Demir ÇElik Sektöründe Önemli Ġthalatçı Ülkeler (2009)……. 74 Çizelge 29:Demir Çelik Ürünleri Ġthalatı…………………………………. 75 Çizelge 30:Bölgelere Göre Demir Çelik Ürün Ġthalatı……………………. 77 Çizelge 31:Demir Çelik Metal Ana Sanayi Sektörü Ve Alt Sektörleri…… 79 Çizelge 31.1:Türkiye‟de Haddehane Yarı Mamul Üreticileri Ve Ġllere Göre Dağılımı……………………………………………………………... 81 Çizelge 32:Türkiye Ve Batı Karadeniz Bölgesi Haddehane Yarı Mamul Üreticileri………………………………………………………………….. 82 Çizelge 33:Türkiye‟de Haddehane Mamul Üreticileri Ve Ġllere Göre Dağılımı…………………………………………………………………….. 83 Çizelge 34:Türkiye Ve Batı Karadeniz Bölgesi Haddehane Ürün Üreticileri………………………………………………………………….. 87 Çizelge 35:Batı Karadeniz Bölgesinde Haddehane Ürünleri Alt Sektöründe Yuvarlaklar Ve Çelik Çubuklar Üreten Firmalar Ve ÇalıĢan Sayıları…………………………………………………………... 89 Çizelge 36:Batı Karadeniz Bölgesinde Haddehane Ürünleri Alt Sektöründe Profil Malzeme Üreten Firmalar Ve ÇalıĢan Sayıları................. 92 Çizelge 37:Batı Karadeniz Bölgesinde Haddehane Ürünleri Alt Sektöründe Lama Üreten Firmalar Ve ÇalıĢan Sayıları………………....... 94 9 ÇĠZELGELER SAYFA Çizelge 38:Batı Karadeniz Bölgesinde Haddehane Ürünleri Alt Sektöründe Demir Yolu Malzemesi Üreten Firmalar Ve ÇalıĢan Sayıları….. 95 Çizelge 39:Batı Karadeniz Bölgesinde Haddehane Ürünleri Alt Sektöründe Çelik Teller Üreten Firmalar Ve ÇalıĢan Sayıları………………. 96 Çizelge 40:Türkiye‟de Sıcak Ve Soğuk HaddelenmiĢ Ürünler Alt Sektöründe Faaliyet Gösteren Kayıtlı Firmalar Hakkında Bilgi Ve Ġllere Göre Dağılımı………………………………………………………….. 97 Çizelge 41:Batı Karadeniz Bölgesinde Sıcak Ve Soğuk HaddelenmiĢ Ürünlerin Kapsamı Ve Üretici Sayıları…………………………………….. 99 Çizelge 42:Batı Karadeniz Bölgesinin Gayrisafi Katma Değer içindeki Yıllar Ġtibariyle Payları……………………………………………. 100 Çizelge 43:Avrupa Döküm Üretimi-2009………………………………….. 105 Çizelge 44:Dünya Döküm Üretimi Rakamları-2009………………………. 107 Çizelge 45:Döküm Sektörüne ĠliĢkin Temel Bilgiler……………………... 111 Çizelge 46:Döküm Sektöründeki KuruluĢ Sayıları………………………… 114 Çizelge 47:ISIC Rev.4 Ve NACE Rev.2 Döküm Sanayi Kodları………… 116 Çizelge 48:Türk Metal Döküm Sektörü Üretiminin 50 Yılı(1960-2010)….. 118 Çizelge 49:Avrupa Çelik Döküm Üretimi-2009…………………………… 121 Çizelge 50:Sınai Ve Ticari Maliyetler……………………………………… 123 Çizelge 51:Demir Çelik Döküm Sektörü Tüketim Miktarları (Ton)……… 125 Çizelge 52:Demir Çelik Döküm Sektörü Yurtiçi Talep Projeksiyonu Miktarı (ton)………………………………………………………………… 126 Çizelge 53:Döküm Sektöründe Ġstihdam (2010) (TÜDÖKSAN)…………. 127 Çizelge 54:Türk Döküm Sektörü Direkt Ġhracatının Yıllara Göre GeliĢimi.. 129 Çizelge 55:Türkiye Ġhracatçılar Meclisi (TĠM) 2009 Yılı Ġlk 1000 10
Description: