Değişen Dünya Değişen Dil PDF
Preview Değişen Dünya Değişen Dil
MACİT GÖKBERK egışen ! ©□© Yapı Kredi Yayınları DEĞİŞEN DÜNYA DEĞİŞEN DİL Macit Gökberk 1908'de Selanik'te doğdu. 1932'de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünü Pla- ton'un "Theaitetos Diyaloğu" üzerindeki bir çalışmasıyla bitirdi. Aynı yıl bu bölüme asistan oldu ve Hans Reichen- bach'm "Logik" adı altında verdiği dersleri Türkçe'ye ak tardı. 1935 yılında doktora çalışmalan için Berlin Üniversi- tesi'ne gitti. 1940 yılında Prof. Eduard Spranger'in yanında "Hegel ve Auguste Comte'da Toplum Kavramı" adı teziyle doktorasını verdikten sonra Türkiye'ye döndü ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'ndeki göre vine devam etti. Aynı bölümde önce doçent, daha sonra da profesör oldu. 1978 yılında emekliye ayrıldı. Gökberk'in çalışmalan felsefe tarihi ile dil ve bilgi sorunu olmak üzere iki konuda yoğunlaşmıştır. Felsefe tarihi ile il gili çalışmalarım topladığı Felsefe Tarihi adlı yapıtı bir Türk felsefecisi tarafından kaleme alınmış ilk kapsamlı felsefe ta rihidir. Anadolu-Yunan felsefesinden yola çıkarak 18. yüzyıl Aydınlanmasına, özellikle de Kant ve Hegel'e uzanan çalış malarında Hegel'in devlet felsefesi, Kant ve Herdeı'in tarih anlayışları başlıca odağı oluşturur. Herder'le Kant'ın tarih sorununa getirdikleri çözümü Kant ile Herder'in Tarih Anla yışları adlı yapıtında, Hegel'le ilgili çalışmalarını da Felsefe Arşivi dergisinde yer alan "Hegel'in Devlet Felsefesi" ve "Hegel Felsefesi-Yaşayan Yönleriyle" adlı yazilarmda sergi lenmiştir. Dil konusunun Gökberk'in felsefe anlayışı içinde özel bir yeri vardır. Düşüncenin üretilmesinde başlıca kaynak olan dil, uygarlığın gelişimi ile değişir, kendi kendini yeniler. Gökberk dil ile ilgili bu düşüncelerini Değişen Dünya Deği şen Dil adlı bu yapıtında toplamıştır. Bu arada felsefe dilinin sadeleşmesi, Türkçe felsefe terimlerinin kurulması, kavram ların sınıflandırılması yolunda uğraş vermiştir. Dile olan büyük ilgisi ve bu konudaki öncü tutumu ile 1954-60 ve 1969-76 yılları arasmda Türk Dil Kurumu Başkanlığı yap mıştır. Macit Gökberk 1993 yılında İstanbul'da öldü. Başlıca yapıtları; Kant ile Herder'in Tarih Anlayışları, Felsefe Tarihi, Felsefenin Evrimi, Değişen Dünya-Değişen Dil. Macit Gökberk'in YKY'deki kitapları Kant ile Herder'in Tarih Anlayışları (1997) Değişen Dünya Değişen Dil (1997) MACİT GÖKBERK Değişen Dünya Değişen Dil 0130 Yapı Kredi Yayınları Yapı Kredi Yayınlan - 898 Cogito - 56 Değişen Dünya Değişen Dil / Macit Gökberk Kitap editörü: Elif Gökteke Kapak tasarımı: Nahide Dikel Baskı: Mas Matbaacılık A.Ş. Hamidiye Mah. Soğuksu Cad. No: 3 Kağıthane-İstanbul Telefon: (0 212) 294 10 00 e-posta: [email protected] Sertifika No: 12055 1. baskı: Çağdaş Yayınları, 1980 YKY'de 1. baskı: İstanbul, Ekim 1997 7. baskı: İstanbul, Ocak 2011 ISBN 978-975-363-627-X © Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş. 2007 Sertifika No: 12334 Bütün yayın hakları saklıdır. Kaynak gösterilerek tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş. Yapı Kredi Kültür Merkezi İstiklal Caddesi No. 161 Beyoğlu 34433 İstanbul Telefon: (0 212) 252 47 00 (pbx) Faks: (0 212) 293 07 23 http://www.ykykultur.com.tr e-posta: [email protected] İnternet satış adresi: http://alisveris.yapikredi.com.tr İçindekiler Önsöz • 7 I. BÖLÜM DEĞİŞEN DÜNYA Değişen Dünya • 11 Teknik Üzerine Düşünceler • 31 Geçmiş ve Gelecek • 44 Tarih Bilinci • 47 Büyük Adam Atatürk • 59 II. BÖLÜM DEĞİŞEN DİL Felsefe Bakımından Dil • 65 Leibniz'in Alman Dili Üzerine Görüşleri • 82 Millet Oluş Yolunda Dil Davası »103 Dilimizdeki "Huzursuzluk" • 115 Anayasa Dili • 118 Türkiye'de Felsefe Dilinin Gelişmesi • 122 Tarihsel Arkaplanı Bakımından Cumhuriyet Döneminde Bilim Dili »138 Yazı Devriminin Anlamı »147 Önsöz Bu kitap, geride kalmış kırk yıla yaklaşan bir süre içinde yaptığım konuşmalardan, genişçe bir okuyucu çevresi için ya zılmış makalelerden oluşmuştur. "Değişen Dünya" başlığını ta şıyan ilk yazıdan başkası -altlarında belirtilen yıllarda ve çoğu dergilerde- yayımlanmıştır. Kitabın adındaki iki başlığın yan yana gelişi bir rastlantı değildir. Kitabın içeriği tanınınca, "dünyanın değişmesi" ile "dilin değişmesi" arasında, bu iki gerçek arasında zorunlu bir bağlantının bulunduğunun gösterilmeye, bu ilginin belli bir ta rih savı ile kanıtlanmaya çalışıldığı görülecektir. Burada toplanan yazılar, dil sorununun çağdaş kültürümü zün başlıca bir sorunu olduğu inancından kaynaklanmıştır. Bu inancı da, açıklığı ve seçikliği ile, ilkin, yeni Türk kültürünün yolgöstericisi Mustafa Kemal Atatürk ortaya koymuştur. Onun tarih ve dil konularını son yıllarının başlıca kaygısı yapması bundandır. Kültürümüzün sorunları, doğru olarak, ancak dünyanın nereye gitmekte olduğunu bilmekle anlaşılabilir; ileriye dönük, tüm insanlığa açılan bir tarih bilinci ile kavranabilir. Son otuz yılda, hep ileriye uzanan yaşamın özüne aykırı olarak, geriye itilmek istenmemizde, dar bir taşralı kültür ufkunun elbette pa yı olmuştur. Oysa tarihin akışı içinde nerede bulunduğumuzu bilmek, bu geniş açıdan bakış, bu gibi çelişkilere düşmememizi, dolayısıyla kültür enerjimizi doğru ve yaratıcı olarak kullan mamızı sağlar. Macit Gökberk Ocak 1980
Description:The list of books you might like
