De apotheek van Hippocrates PDF
Preview De apotheek van Hippocrates
De apotheek van Hippocrates Kees Simhoffer bron KeesSimhoffer,DeapotheekvanHippocrates.DeGeus,Breda1992 Zievoorverantwoording:https://www.dbnl.org/tekst/simh001apot01_01/colofon.php Letop:boekenentijdschriftjaargangendiekorterdan140jaargeledenverschenenzijn,kunnen auteursrechtelijkbeschermdzijn.Welkevormenvangebruikzijntoegestaanvoorditwerkofdelen ervan,leesjeindegebruiksvoorwaarden. 5 ‘Jecongnoistout,forsquemoymesmes.’ (‘Ikhebweetvanalles,maarnietvanmezelf.’) FRANçOISVILLON,Balladedesmenuspropos KeesSimhoffer,DeapotheekvanHippocrates 7 ‘Wanneerdeherendoctorenzoudenweteninwatvoorkwakzalverijhunvoorgangers heiliggeloofden,zoudenzijzelfwatkritischeromgaanmetdeinzichtenwelkezij huncredowanen. Overigensdientmendezeverwijzingnaardemedischewetenschapslechtsals exemplarischtebeschouwen.Mijnverwijtgeldteeniederdiebezit,aanzienofkennis aanwendtomvooranderentedenkenoftebeslissen. Wanneeronzemachthebberszoudenwetenwelkeexcuseshunvoorgangers bedachtenommensenhunwilopteleggenenalszedekretenvanpijnzouden kunnenhorenwaarmeedatgepaardging,alszedestankopdeslagveldenzouden kunnenruiken,zoudenzealleenaluitzelfbehoudenomhungewetentesussen, gelovenindemachtvanhetvolk.’ DR.TH.B.J.ROBERTS:DeWetvanAvignon;dissertatieLeiden,z.j. KeesSimhoffer,DeapotheekvanHippocrates 11 De bollen waarin het gaat sneeuwen wanneer men ze omdraait KeesSimhoffer,DeapotheekvanHippocrates 13 Een grote platvoetbaviaan HetpsychiatrischstreekcentrumZonhovenwasmaareenbescheidenkliniekmet plaatsvoortenhoogstedertigpatiëntenenenkelepersoneelsledenonderwieéén behandelendarts,diemeertijdbesteeddeaanhetschrijvenvanspraakmakende artikeleninhetTijdschriftvoorKlinischePsychiatriedanaandezorgvoorde patiënten,zodatdieofwelzichzelfmoestentrachtentegenezendanwellieverziek bleven,watenkelehardnekkigenonderhenprefereerden,omdathettehuisineen rustigeomgevinggelegenwas,metbossen,heidegrondenenvennenwaarinde zomerkleurigelibellentrildenbovenhetdonkerewater,vervanhetlawaaivande stadendebemoeizuchtvanverwantenenvrienden. Vanafdeprovincialewegliepoorspronkelijkalleeneendooroudevlierstruiken overhuifdpadnaardezijingangvanhetgebouwendebodemvegetatieonderdie struikenwoekerdezowelig,datzeindevoorzomeroogdealseenkleurigtapijt.In detijdvandokterSneekwasertevensdwarsdoordetuin,langsdevijverendegrote kastanjeboom,eengeasfalteerdetoegangswegaangelegdnaarwattoentertijdals hoofdingangdiende. Hetwaseenstrengbouwwerk,datscherpcontrasteerdemetdelieflijkeomgeving endat,gedomineerddoordeneogotischevenstersvandevoormaligekapelende hogedakschildenvandewestelijkevleugel,hetaanzienhadvaneenklooster,omdat dezorgvoorgeestesziekenindetijdvanzijnontstaaneenzaakwasvanreligieuzen, diegodsvruchtevenheilzaamvondenalsmedicijnenengebedbelangrijkerdan onderlingbegripofmenselijkcontact. Totenkelejarennadegrotewereldoorlogwerddekliniek,dietoennog Rooms-KatholiekeInrichtingvoorGeestesziekeMannenheetteengewijdwasaan deHeiligeCornelius,paus,belijderenpatroontegenstuipenenvallendeziekten, geleid KeesSimhoffer,DeapotheekvanHippocrates 14 doordeBroedersvanhetGoddelijkWoord,vromemaarwereldvreemdemannenin zwartegewaden,diediepinhungelovigehartmeenden,datkrankzinnigheideen StraffeGodsoftenminsteeennoodlottigespelingdernatuurwas,enkeltebestrijden meteenveelvuldigberoepopdebovennatuur. Tochblekenzijmindergodvruchtigdanhunvrouwelijkecollega's,deArmeZusters vandeHeiligeMariaHulpderChristenen,diemeerdanvieruurvandetwaalfurige werkdagdoorbrachtenindenaarboenwasenwierookruikendekapelvande Rooms-KatholiekeInrichtingvoorGeestesziekeVrouwen,SinteAnnateDrieën, dichterbijdestad,ommethunschelle,hogestemmentebiddentotdeMaagdelijke HulpderChristenen,datdezealdiemetkrankzinnigheidgestraftevrouwenzou willenvergeven,wantSinteAnnawaservoordevrouwenenSintCorneliusvoor demannen. DatdeStraffeGodsofdespelingdernatuurvroegkontoeslaandanwelgeen rekeninghieldmetuitdiegestraftezielengeborenzuigelingen,bleekuitde aanwezigheidvaneenbescheidenkinderspeelplaatsmetzandbakophetterreinvan devrouwenkliniek.OmdatSinteAnnanadesluitingvandekliniekennahetvertrek vandevromezustersnaargeestesziekevrouweninMalawiennaarhetMoederhuis indeprovinciehoofdstad,ingrijpendwasverbouwdendaarnadienstdeedals buurtcentrumvoordekortnadeoorloggebouwdenieuwbouwwijk,werdde speelplaatsvandeongelukkiggeborenkleinendankbaargebruiktdoordekinderen vanhetdagverblijfdatinhetcentrumgevestigdwasennaeenprijsvraagonderde bewonersdenaam‘Hummelhoek’gekregenhad. SintCorneliushadnooiteenkinderspeelplaatsgehadenookgeenzandbak,omdat geestesziekemannen,zoalsallemannen,elderskinderenkrijgen.Erlagalleeneen onbestemdebergzandtegendemuurvanhetkerkhof,doordeEerwaardeBroeders ooitdaargedeponeerdvoorhetbestratenvandekruiswegindetuin,watnooitwas doorgegaan. AlsJoopdeVoetballerzichdushevigopwondoveriets,hadhijenkelde herfstbladerendiehijzelfelknajaarbijelkaar KeesSimhoffer,DeapotheekvanHippocrates 15 veegde,ofdezezandhoopomzichintegraven,toternaenigetijdiemandkomen zou,eenvageherinneringuitzijnjeugd,omhemmopperendenliefdevolweeruit tegraven,dewitopgedroogdetranenvanverdrietvanzijngezichttewassenmet spuugopdepuntvanhaarzakdoekenhem,alshethedenoverhetverleden heenschoof,naardeanderenindevroegerekapeltebrengenomhemnaastzijngrote vriend,meneerRoberts,telatenkijkennaarhettelevisietoesteldatdeklinieksinds kortrijkwas. MaarhetwasaltijddiepoepstommebroederRob,diehemruwbijdearmnam, uithetzandofdebladerentroken,alshijtegenspartelde,metinstemmingvanzuster Couperus,diebijzoietsmeestalindebuurtwas,dreigdemeteenspuit. ‘Jemoetooknietzotegenspartelen’,zeimeneerRoberts,alsJoopnazo'n gebeurtenisindeontmoetingsruimteverdrietigofboosnaasthemopeenbankkroop. ‘Hetgaatvanzelf’,sputterdehijdanendatwasookzo.BijJoopgingallesvanzelf. Enelkekeeralshetverplegendpersoneelmeendedespuittemoetengebruikenof ermeedreigde,zelfsbijeenlobbesalsJoop,diehelemaalgeenpatiëntwas,maarin feite,alsonbetaaldfactotum,lidvanhetpersoneel,werddemachtelozewoedevan meneerRobertsgroterenjonkheerVanRemersdaelwistbijnazeker,datdieeen keertégrootzouworden. SindsdeEerwaardeBroedersvanhetGoddelijkWoordofdeKleineFratersvande HeiligeVoorzienigheid-meneerRobertsgooidealsovertuigdagnosticusmetopzet aldiemerkendoorelkaar-hetgebouwverlatenhaddenendezorgvoordezieke zielvoorgoedgeldhaddenverkochtaandeRooms-KatholiekeStichtingvoor AmbulanteenKlinischePsychiatrie,metdeclausuledatzijeenmeerderheidinhet stichtingsbestuurzoudenvormen,washetaanzienvandeneogotischekapel nauwelijksgewijzigd.Degebeeldhouwdebankenwarenweliswaareruitgesloopt omplaatstemakenvoortafels,stoelenenenkelezitbanken,enhetaltaarwas vervangendooreenkleinekeukenannexbarwaarinopdeplekvanhetvroegere tabernakeleen KeesSimhoffer,DeapotheekvanHippocrates 16 kleinekoelkaststond,maardedonkerbruingeverfdezuilenmetgoudkleurige wijnranken,dekitscherigegebrandschilderderameninhetkoorendeinbas-reliëf uitgevoerdesentimentelekruiswegstatiesherinnerdennogzeeropdringerigaaneen verledenwaarinoverspannenofverwardemensenbijdeduivelopschoothadden gezeten. PasopdedagdathetafscheidvandokterSneekerwerdgevierd,waarbijJoopin hethardstenenwijwatervatplasteendeoudemeneerWolfzijnlegeborrelglaasjeop demetdoornengekroondekruinvandegevallenChristusplaatsteomvervolgens metzijnnieuwerolstoeldealtaartredenoptewillen,zoudatverledenworden gelogenstraft.Maarvóórdiedagwarensterkedrankenuitgelatenheidtaboe.Nahet avondetenkonmenslechts,tegenbetalingvaneengeringbedrag,eenglaslimonade ofbronwaterkrijgenenonderdekoperenbelnaastdetoegangtotdevoormalige sacristiewaareenkleinehuisapotheekwasingericht,stondopdeoudeplaatsvande ampullentafelnuzo'nnieuwerwetsekoffieautomaatwelkemeestalbuitenbedrijf was.DanplaktebroederRobeenbriefjeopdegeldgleufmethetwoord‘defek’,wat meneerVanRemersdaelaltijdhevigirriteerde,nietvanwegedeslordigespelling, maaromdathijdedagnietwenstetebeginnenzonderkoffie,ookalwashet oplosrommel,zoalshijhetgemelijknoemde.Aanhetontbijtkregenzeimmersalleen maarslappeenlauwethee. ‘IkbeneengeborenLimburger,’zeihijdanmettrillendestem,‘diedrinkenalleen maarkoffie!’ ‘Behalvealsdeautomaatdefectis’,zeimeneerRobertsdanlaconiekenmeteen knipoog,watmeneerVanRemersdaeltotrustbrachtentevensdankbaarstemde, wanthijvreesdezichzelfhetmeest,wanneerhijzijnbeheersingverloor,omdatdat vaakdevoorbodewasvaneendiepedepressieofvangrauweapathie.Hoewelzijn bredegestalteenmarkantgevormdegezichtdatnietdedenvermoeden,washijiemand dietijdenseenfietstochtdoorhetopenveldplotselingondereenboomofhetafdak vaneenboerenschuurkongaanschuilenvoorhetgevalhetzougaanregenen,zelfs alsdezonstralendaaneenwolkelozehemel KeesSimhoffer,DeapotheekvanHippocrates 17 stond.Deredendathijzichopwondoverhetdefect-zijnvandekoffieautomaat,was nietzozeerdewetenschapdathijdaardoorzijnbekerkoffienietzoukrijgen,alswel degedachtedathetapparaatwellichtdevolgendedagofmisschienzelfseenvolle weekbuitenbedrijfzouzijn.Enonzekerheidtasttedehersencellenaan,wisthijmet grotestelligheidtegenoverdokterSneektebeweren.Hijwaardeerdehetinzijnvriend Robertsdatdiehemopdejuistemomentenmetzijnrustgevende,altijddocerende stemervanweerhieldzichtelatenmeeslependooralledaagseergernissenen,waar hijkon,trachttehijzijnvriendgelijkelijkvandiensttezijn. Waardetweemannenzichallebeioverkondenopwindenzonderelkaarsgedrag meteenopmerkingterelativeren,wasdenaregewoontevanzowelbroederRobals vanzusterCouperus,dekoperenbeldienoginderuimtehingtegebruikenomaan tekondigendatindeontmoetingsruimtedetelevisiewerduitgeschakeld,dathettijd wasvoordemaaltijdoftijdvoorhetdoordokterSneekminofmeerverplichtgestelde uurgroepstherapie,wantdemanwasweliswaareengrootvoorstandervan psychofarmacaalsmiddelomdegeestweeropdeplaatstekrijgen,zoalshijhet noemde,hijkontochrecenteontwikkelingenindepsychotherapeutischepraktijk nietzondermeernegeren. DusstondzusterCouperusofbroederRobelkemiddagomhalfdriedriftigaan dekoperenbeltetrekken,ookalsdedokterafwezigwasendepatiëntenzichonder leidingvandezustereenuurlangmochtenbeklagen.Devervangendartsbestond immersslechtsoppapier,nadatdemanooitmetdenoorderzonenmeteenjeugdige patiëntevertrokkenwas,watdokterSneeknooitgerapporteerdhad,blijdathijdeze pottekijkerkwijtwas. ‘Wezijnverdraaidnogaantoegeenmisdienaar’,mompeldeVanRemersdaelelke keerdatdiebelklonk,omdathijvangeboorteLimburgerenvanhuisuitkatholiek was. EnmeneerRobertssistedan:‘NocheenservielePavlov-hond.’ ‘Houdtunueensopuwkennisteetalerenenpraatueensgewoon!’lietdokter Sneekzichsomsontvallen,alsmeneer KeesSimhoffer,DeapotheekvanHippocrates 18 Robertshemonzekermaaktemeteenjargondathetzijnenietwas.Dankeekde anderzeerverbaasd,omdathijzichvolstrektnietervanbewustwas,dathijzoveel wistofdathijzijnkennistezeerzouverpakkenintedurewoorden.Hijbeschikte nueenmaaloverdiekennisenprobeerdealtijdhaarzoadequaatmogelijkte verwoorden.Daardoorookwashijeertijdsdeerlijkmisluktalsleraargeschiedenis aanhetStedelijkGymnasiumvanzijngeboorteplaats,omdathijnietbijmachtewas zichinzijnleerlingenteverplaatsenofdomheidalseenveelvoorkomendverschijnsel teaccepteren,zelfsnietbijdejongeluidieomeenofandereredendatgymnasium bevolkten. ‘Wanneeriku,diemijndokterbent,enalszodaniggeïnteresseerdinmijngeestelijk welbevinden,moetuitleggenhoewelofonwelikmijvoel,ligthettochalleszins voordehanddatikdatdoemetgebruikmakingvandemeestadequateterminologie.’ Opzo'nmomentbeëindigdededokterhetgesprekmetdedooddoenervande psychiatrie:‘Alsuzichnietdoormijwiltlatenhelpen,kanikuookniethelpen!’En meteenlichthandgebaargafhijdantekennen,dathetgesprekteneindewas.De speurzinwaarmeedemandiagnosesstelde,stondinschrilcontrastmetzijnongeduld alstherapeut.Zonhovenwerddanookbevolktdoorliedenmetdemeestuiteenlopende enfraaiefobieën,trauma's,complexenofdepressies,vanwiedemeestenoverigens zeldenofnooitdekliniekgenezenverklaardverlieten,omdatdevoorgeschreven medicatieofmechanischehulpnietzeldenvreemdsoortigebijverschijnselen veroorzaakteofdekwaalenkelverergerde.DokterSneeknoemdeindevergaderingen vanhetkleineteamooknooitnamenvanpatiënten,maarhadhetoverdiedepressieve stuporofdatKZ-syndroomenzijntrouwesecondanten,zusterCouperusenbroeder Rob,dieheiliggeloofdenindedeskundigheidvandegeneesheer-directeur,bestreden diedepressiesensyndromenmeteenijverdienietsvandoenhadmetzorgen bekommernis,maarallesmetdejuistepilindejuistekeel.Endatveranderdepas toenereennieuweverpleeghulpnaarZonhovenkwam. KeesSimhoffer,DeapotheekvanHippocrates
Description:The list of books you might like
