çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü alman dili eğitimi bilim dalı ikinci yabancı dil öğreti PDF
Preview çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü alman dili eğitimi bilim dalı ikinci yabancı dil öğreti
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ Y SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ a s ALMAN DİLİ EĞİTİMİ BİLİM DALI e m in D A R A N C IK İKİNCİ YABANCI DİL ÖĞRETİMİNDE ALTERNATİF YÖNTEMLERİN ALMANCA EDEBİ METİNLERLE UYGULANMASI Yasemin DARANCIK D O K T O R A T E Z İ DOKTORA TEZİ Ç . Ü . 2 0 0 Adana / 2008 8 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ALMAN DİLİ EĞİTİMİ BİLİM DALI İKİNCİ YABANCI DİL ÖĞRETİMİNDE ALTERNATİF YÖNTEMLERİN ALMANCA EDEBİ METİNLERLE UYGULANMASI Yasemin DARANCIK DANIŞMAN: Prof. Dr. Nazire AKBULUT DOKTORA TEZİ Adana / 2008 ii Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğüne, Bu çalışma, jürimiz tarafından Alman Dili Eğitimi Bilim Dalında DOKTORA TEZİ olarak kabul edilmiştir. Başkan: Prof. Dr. Nazire AKBULUT (Danışman) Üye: Yrd. Doç. Dr. Munise YILDIRIM Üye: Yrd. Doç. Dr. Ergün SERİNDAĞ Üye: Yrd. Doç. Dr. Bedri AYDOĞAN Üye: Yrd. Doç. Dr. Orhan ÖZDEMİR ONAY Yukarıdaki imzaların, adı geçen öğretim elemanlarına ait olduklarını onaylarım. ...../..../.... Prof. Dr. Nihat KÜÇÜKSAVAŞ Enstitü Müdürü Not:Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'ndaki hükümlere tabidir. iii ÖZET İKİNCİ YABANCI DİL ÖĞRETİMİNDE ALTERNATİF YÖNTEMLERİN ALMANCA EDEBİ METİNLERLE UYGULANMASI Yasemin DARANCIK Doktora Tezi, Alman Dili Eğitimi Bilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Nazire AKBULUT Ocak, 2008, 210 sayfa Türkiye’de yabancı dil öğretim yöntemleri hakkında bir çok çalışma yapılmıştır, ancak alternatif yöntemlerle ilgili yapılan çalışmaların sayısı sınırlıdır. Bu çalışmada ise kuramsal bilgi uygulama ile desteklenerek Türkiye’deki yabancı dil öğretimine bir yenilik ve değişiklik getirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın kuramsal bölümünde, geleneksel yöntemlerden alternatif yöntemlere kadar bir çok yöntem tanıtılmaya çalışılmıştır. Yöntemlerin tanıtımında orijinal kaynaklardan yararlanılmıştır. Günümüz yabancı dil öğretiminde genellikle geleneksel yöntem ve tekniklerin kullanılması, ağırlıklı olarak dilbilgisi yapılarının işlenmesi ve ders kitaplarının dışına çıkılmaması elinizdeki çalışmanın çıkış noktasını oluşturmuştur. Oysa öğrenci, hayal gücünü ve düşlerini yaratıcı, üretimsel ve eylemsel bir yaklaşımla kullanabilmeli; gerek bireysel gerek toplumsal ilgi ve gereksinimleriyle, yaşama bakış açısı ve mantığıyla metne yaklaşabilmelidir. Bu düşünceyi destekleyen yöntemlerden biri üretimsel yorumbilim yöntemi ve sahnesel yorumlama yöntemidir. Bu iki yöntemin çıkış nedeni, edebiyat dersine yenilik getirmektir. Bu çalışma ile bu yöntemlerin ikinci yabancı dil öğretiminde de uygulanabileceği gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın kuramsal bölümünde üretimsel yorumbilim yöntemi ve sahnesel yorumlama yöntemi ayrıntılarıyla tanıtılmıştır. Uygulama bölümünde ise İkinci Yabancı Dil olarak Almanca dersinde sözkonusu olan yöntemler iv uygulanarak çıkarımlarda bulunulmuştur. Uygulama İkinci Yabancı Dil olarak Almanca dersinde yapılmasına rağmen, sözkonusu yöntemler hem edebiyat derslerinde hem de yabancı dil derslerinde uygulanabilmektedir. Anahtar Sözcükler: Yabancı Dil Öğretimi, Alternatif Yöntemler, Üretimsel Yorumbilim Yöntemi, Sahnesel Yorumlama Yöntemi, Eğitim Fakültesi v ZUSAMMENFASSUNG DIE PRAXIS DER ALTERNATIVEN METHODEN MIT DEUTSCHSPRACHIGEN LITERARISCHEN TEXTEN IN DER DIDAKTIK DER ZWEITEN FREMDSPRACHE Yasemin DARANCIK Dissertation, Abteilung für Deutschdidaktik / Lehramt Deutsch Betreuerin: Prof. Dr. phil. Nazire AKBULUT Januar, 2008, 210 Seiten In der Türkei wurden zahlreiche Forschungen im Gebiet des Fremdsprachenunterrichts mit herkömmlichen Methoden durchgeführt. Da die Forschung der Alternativen Methoden in der Türkei in der Entwicklung begriffen ist, wird in dieser Arbeit versucht im Rahmen dieser Neuorientierung des Fremdsprachenunterrichts einen weiteren Beitrag zu leisten. Deshalb wird hier die gesamte Spannbreite von traditionellen Methoden bis zu den Alternativen Methoden vorgestellt. Der aktuelle Stand der Forschung wird anhand entsprechenden Quellen herausgearbeitet. Der Anlaß für diese Dissertation war die bis heute gültige Praxis Fremdsprachenunterricht in der Türkei, der vorwiegend mit traditionellen Methoden durchgeführt wird, d.h. dass in überwiegendem Maße Grammatik vermittelt und das Lehrbuch als zentrales Unterrichtsmaterial verwendet wird. Hingegen sollte versucht werden, die Schüler/innen oder Studenten/innen dabei anzuleiten sich mit ihren Emotionen und Erfahrungen, ihren individuellen Interessen und Bedürfnissen, ihren Lebensperspektiven und Sinnentwürfen in einen literarischen Text einzubringen. Dies kann wiederum durch die Methoden Produktives Verfahren und Szenische Interpretation verwirklicht werden. Der Ausgangspunkt dieser Methoden ist die Erneuerung des Literaturunterrichts. Die vorliegende Arbeit bemüht sich zu zeigen, dass diese literarisch- didaktischen Methoden auch im Fremdsprachenunterricht verwendet werden können vi Die im theoretischen Teil vorgestellten ‚Alternativen Methoden’ Produktives Verfahren und Szenische Interpretation wurden im empirischen Teil der Arbeit im Seminar „Deutsch als Zweite Fremdspache“ durchgeführt und ausgewertet. Beide Methoden kann man im Fremdsprachenunterricht und im Literaturunterricht zielgerecht durchführen. Schlüsselwörter: Fremdsprachenunterricht, Alternative Methoden, Produktives Verfahren, Szenische Interpretation, Pädagogische Fakultät vii ÖNSÖZ Lisans ders aşamasında „Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri“ adlı derste geleneksel yöntemler öğretilmektedir. Bu yöntemlerin özelliklerinin ve uygulama biçimlerinin incelenmesi esnasında, ister istemez Almanya’daki ikinci yabancı dil derslerinde edinilen deneyimlerle, Türkiye’de ve Almanya’daki derslerin işleniş biçimleri arasında bir karşılaştırma yapılmıştır. Bunun üzerine yüksek lisans döneminde hem ders aşamasında hem de yüksek lisans tez yazımında bu alandaki eksikliklerin daha da farkına varılmıştır. Ayrıca, kaynak taramasında alternatif yöntemlerle ilgili Türkiye’de çok fazla araştırmanın bulunmaması da bu çalışmanın gerekliliğini göstermiştir. Edindiğimiz bilgilere göre, eğitim ve öğretimin ilgilerine ve beklentilerine hitap etmediğinden dolayı öğrenciler yabancı dil ve ikinci yabancı dil derslerine olumsuz ve önyargılı yaklaşmaktadır. Bu yaklaşımların en aza indirgenmesi ve eğitim-öğretimin başarıya ulaşması için alternatif öğretim yöntemlerin tanıtılması ve üretimsel yorumbilim yönteminin ve sahnesel yorumlama yönteminin derste uygulanması gerektiği ortaya çıkmaktadır. Çalışma, daha geniş okuyucu kitlesine ulaşmayı hedeflediğinden ve Türkiye’deki çalışmalar az olduğundan Türkçe yazılmıştır. Tüm yabancı dildeki kaynaklar da Türkçeye çevrilmiştir. Yabancı dil öğretimini yeniden şekillendirmek adına üretimsel yorumbilim yönteminin ve sahnesel yorumlama yönteminin tanıtılmasının yanı sıra söz konusu yöntemler edebi metinlerle İkinci Yabancı Dil olarak Almanca adlı derste uygulanmıştır. İki farklı yöntem ve edebi metinler dikkate alınarak toplam 8 adet ders planı oluşturulmuş ve yapılan her bir uygulama için rapor hazırlanmıştır. Aynı zamanda yapılan alıştırmalar değerlendirilmiştir. Sonuç olarak bütün bulgular özetlenerek üretimsel yorumbilim yöntemin ve sahnesel yorumlama yöntemin öğrenciler üzerindeki etkisi ve yararları ortaya konulmuştur. Ekler bölümünde ise, öğrencilerin yaptığı çalışmalar görselleştirilmiştir. viii Bu çalışmada bana yol gösteren, her türlü katkıyı sevgi dolu bir yaklaşımla sağlayan ve kaygılandığım zamanlarda bile beni her zaman motive eden tez danışmanım Prof. Dr. Nazire Akbulut’a en içten teşekkür ve saygılarımı sunarım. Katkılarından dolayı değerli tez izleme jüri üyeleri Yrd. Doç. Dr. Ergün Serindağ ve Yrd. Doç. Dr. Bedri Aydoğan’a çok teşekkür ederim. Çalışmada bana düşünceleri, eleştirileri ve düzeltmeleri ile katkıda bulunan sevgili hocam Yrd. Doç Dr. Munise Yıldırım’a teşekkür etmeyi bir borç bilirim. Ayrıca çalışmanın sürecinde beni hiç yalnız bırakmayan ve desteklerini esirgemeyen sevgili aileme; anneme, babama, eşim Hüseyin Darancık’a ve biricik kızım Derin’e çok teşekkür ederim. Yasemin Darancık ix İÇİNDEKİLER ÖZET ................................................................................................................iii ZUSAMMENFASSUNG.....................................................................................v ÖNSÖZ............................................................................................................vii BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ.................................................................................................................1 1.1. Sorun...........................................................................................................5 1.2. Amaç...........................................................................................................7 1.3. Çalışmanın Önemi ve Yöntemi....................................................................7 1.4. Çalışmanın Yapısı.......................................................................................8 İKİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE'DE (İKİNCİ) YABANCI DİL ÖĞRETİMİ.............................................9 2.1. Türkiye'de İlk ve Ortaöğretim Okullarında Yabancı Dil Öğretimi..................9 2.1.1. Yabancı Dil Ağırlıklı Okullarda Yabancı Dil Dersleri.......................13 2.1.2. Okullarda İkinci Yabancı Dil Öğretimi.............................................16 2.2. Türkiye'deki Üniversitelerde İkinci Yabancı Dil Öğretimi............................18 2.2.1. İkinci Yabancı Dil olarak Fransızca Öğretimi..................................19 2.2.2. İkinci Yabancı Dil olarak İngilizce Öğretimi.....................................20 2.2.3. İkinci Yabancı Dil olarak Almanca Öğretimi....................................21 2.3. Çukurova Üniversitesinde Almancanın İkinci Yabancı Dil olarak Öğretimi 21 2.3.1. İkinci Sınıfta İkinci Yabancı Dil olarak Almancanın Öğretimi..........22 2.3.2. Üçüncü Sınıfta İkinci Yabancı Dil olarak Almancanın Öğretimi......23 2.3.3. Dördüncü Sınıfta İkinci Yabancı Dil olarak Almancanın Öğretimi...23 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İKİNCİ YABANCI DİL DERSLERİNDE UYGULANAN GELENEKSEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ................................................................................24 3.1. Dilbilgisi-Çeviri Yöntemi.............................................................................24 3.1.1. Yöntemin Genel Özellikleri.............................................................24 3.1.2. Uygulama.......................................................................................25 3.1.3. Eleştiri.............................................................................................26
Description:The list of books you might like
