Casglu Darnau'r Jig-so: Theori Beirniadaeth R.M. (Bobi) Jones (Y meddwl ar Dychymyg Cymreig) (Welsh Edition)

298 Pages·2009·0.92 MB·English

by  Hedd James Eleri

Y MEDDWL A’R DYCHYMYG CYMREIG
Casglu Darnau’r Jig-so
Theori Beirniadaeth Lenyddol R. M. (Bobi) Jones
Eleri Hedd James
Gwasg Prifysgol Cymru

Casglu Darnau’r Jig-so
YMEDDWLA’R DYCHYMYG CYMREIG
Golygydd Cyffredinol
Gerwyn Wiliams
Cyfrolau’rgyfresdanolygyddiaethgyffredinolJohnRowlands:
1. M.WynnThomas(gol.),DiFfinioDwyLenyddiaethCymru(1995)
2. GerwynWiliams,TirNeb(1996)(LlyfryFlwyddyn1997;
EnillyddGwobrGoffaEllisGriffith)
3. PaulBirt,CerddiAlltudiaeth(1997)
4. E.G.Millward,YrArwrgerddGymraeg(1998)
5. JaneAaron,PurfelyDur(1998)(EnillyddGwobrGoffaEllis
Griffith)
6. GrahameDavies,SefyllynyBwlch(1999)
7. JohnRowlands(gol.),YSêryneuGraddau(2000)
8. JerryHunter,Soffestri’rSaeson(2000)(RhestrFerLlyfry
Flwyddyn2001)
9. M.WynnThomas(gol.),GweldSêr(2001)
10. AngharadPrice,RhwngGwynaDu(2002)
11. JasonWalfordDavies,Gororau’rIaith(2003)(RhestrFerLlyfry
Flwyddyn2004)
12. RogerOwen,ArWasgar(2003)
13. T.RobinChapman,MeibionAfradlonaChymeriadauEraill(2004)
14. SimonBrooks,ODanLygaidyGestapo(2004)(RhestrHirLlyfry
Flwyddyn2005)
15. GerwynWiliams,TirNewydd(2005)
16. IoanWilliams,YMudiadDramayngNghymru1880–1940(2006)
17. OwenThomas(gol.),LlenyddiaethmewnTheori(2006)
18. SionedPuwRowlands,Hwyaid,CwningodaSgwarnogod(2006)
19. TudurHallam,CanonEinLlên(2007)(EnillyddGwobrGoffa
EllisGriffith)
20. EnidJones,FfugLen(2008)
YMEDDWLA’R DYCHYMYG CYMREIG
Casglu Darnau’r
Jig-so
Theori Beirniadaeth Lenyddol
R. M. (Bobi) Jones
Eleri Hedd James
GWASGPRIFYSGOLCYMRU
CAERDYDD
2009
hEleriHeddJames,2009
Cedwirpobhawl.Nicheiratgynhyrchuunrhywrano’rcyhoeddiad
hwnna’igadwmewncyfundrefnadferadwyna’idrosglwyddomewn
unrhywddullnathrwyunrhywgyfrwngelectronig,mecanyddol,
ffotogopïo,recordio,nacfelarall,hebganiatâdymlaenllawgan
WasgPrifysgolCymru,10RhodfaColumbus,MaesBrigantîn,
Caerdydd,CF104UP.
www.gwasgprifysgolcymru.org
Maecofnodcatalogi’rllyfrhwnargaelganyLlyfrgellBrydeinig.
ISBN 978-0-7083-2246-8
e-ISBN 978-0-7083-2247-5
DatganwydganEleriHeddJameseihawlfoesoli’wchydnabodyn
awdurygwaithhwnynunolagadrannau77,78a79Deddf
Hawlfraint,DyluniadauaPhatentau1988.
ArgraffwydyngNghymruganWasgDinefwr,Llandybïe
Cynnwys
Rhagair vii
Cyhoeddiadauallweddol ix
Rhestrodermauacunigolionallweddol xi
1. BywydagwaithR.M.(Bobi)Jones 1
2. Tafod 21
3. Cymhelliad 54
4. Mynegiant 96
5. YProsiect 122
6. ArddullBobiJones 151
7. YmatebiwaithBobiJones 170
8. Ymatebynennynymateb 213
9. Gosodydarnolaf 247
Mynegai 267
I’mgfir,JonathanGlanfield,
syddynprysurddarganfod
eiDafodnewydd
Rhagair
YnygyfrolhonarchwiliryrhoniadawnaedganBobiJoneseifodwedi
bod yn gweithio ers dros ddeng mlynedd ar hugain ar ‘brosiect’ mewn
beirniadaethlenyddol.Ceisirdisgrifioadadansoddigwahanolhaenauy
‘prosiect’hwnynunigol,cynystyriedpamorllwyddiannusydynt,beth
yw eu cyfraniad i’r drafodaeth Gymraeg am lenyddiaeth, a sut y mae’r
gweddau unigol hyn yn cydweithio er creu yr hyn a eilw Bobi Jones yn
‘FeirniadaethGyfansawdd’.
Mae’r gyfrol bresennol yn ffrwyth gwaith ymchwil a wnaethpwyd
ar gyfer traethawd doethuriaeth. Cydnabyddaf yn ddiolchgar iawn imi
dderbynysgoloriaethymchwilganyrAHRCargyferygwaithhwn.Carwn
ddiolchiAngharadPriceambobcymorth,caredigrwyddachyfarwyddyd
ynystodfynghyfnodfelmyfyrwraigymchwilynYsgolyGymraeg,Prif-
ysgolCaerdydd.Rhaiddiolchynogystali’rAthroColinH.Williamsam
gytunomorfodlonigyfarwyddo’rgwaithymchwiltraoeddAngharadar
gyfnodmamolaethacambobdiddordebaddangosoddynygwaithersei
ddechreuadau.
Hoffwn ddiolch yn ogystal i’r Athro Bobi Jones a’i wraig Beti am eu
caredigrwydd dihafal tuag ataf. Mae eu diddordeb hwy ynof fi ac yn fy
ngwaithwedigwneudyprosiecthwnynungwirgyffrous.
Diaufodydiolchpennafi’mrhieniaci’mbrodyrbach,foddbynnag,
amadaelimifywgydanhwamdairblyneddynhwyna’rdisgwylacam
fodynbarodidrafodgwaithBobiJoneshydberfeddion.
Rhagair vii