C. Julius Caesar Commentarii, vol. II: Belli Civilis PDF
Preview C. Julius Caesar Commentarii, vol. II: Belli Civilis
B I B L I O T H E CA SCRIPTORVM GRAECORVM ET ROMANORVM T E V B N E R I A NA 1125 C. IVLIVS CAESAR COMMENTARII VOL. II BELLVM CIVILE EDIDIT ALFRED KLOTZ EDITIO STEREOTYP A EDITIONIS ALTERIVS (MCML) w DE G BEROLINI ET NOVI EBORACI WALTER DE GRUYTER MMIX ® Gedruckt auf säurefreiem Papier, das die US-ANSI-Norm über Haltbarkeit erfüllt. ISBN 978-3-598-71125-1 Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über http://dnb.d-nb.de abrufbar. © Copyright 2009 by Walter de Gruyter GmbH & Co. KG, D-10785 Berlin Dieses Werk einschließlich aller seiner Teile ist urheberrechtlich geschützt. Jede Verwer- tung außerhalb der engen Grenzen des Urheberrechtsgesetzes ist ohne Zustimmung des Verlages unzulässig und strafbar. Das gilt insbesondere für Vervielfältigungen, Uberset- zungen, Mikroverfilmungen und die Einspeicherung und Verarbeitung in elektronischen Systemen. Printed in Germany Druck und Bindung: AZ Druck und Datentechnik GmbH, Kempten PRAEFATIO Ad Belli Civilis commentarios Caesarianos recensendos hi codices nobis praesto sunt: S = codex Ashburnhamensis, olim Sancti Petri Bello- vacensis, nunc inter Laurentianos 33 s. X/XI. ima- ginem praebet Chatelain, Paléographie des Classi- ques latins p. LA, 2°. L = codex Lovaniensis s. XI, olim bibliothecae Iesui- tarum Lovaniensium, nunc Musei Britannici (Add. 10084). cf. Chatelain 1.1. p. IA, Io. Ν = codex Neapolitans s. ΧΙΙ/ΧΙΠ, Neapoli in Biblio- theca Nationali IV c. 11 adhibitus a Dominico Bassi in Belli Gallici editione Paraviana, ad Belli Civilis commentarios recensendos a Petro Fabre. Τ = codex Thuaneus s. XI, olim I. A. 'Thuani, nunc Parisinus Bibl. Nat. lat. 5764. cf. Chatelain 1. 1. p. XL VIH. V — codex Vindobonensis 95 s. XII, olim Sancti Eucha- rii Treverensis. cf. Chatelain 1.1. p. L, 2°. U = codex Vaticanus lat. 3324 s. ΧΙ/ΧΠ, ex biblio- theca Fui vii Ursini, olim abbatiae Massay (in Bitu- rigibus). cf. F. Kamorino Riv. di Fil. Class. 18 (1890) 250. R = codex Riccardianus s. XI/XTT in bibliotheca Lau- rentiana inter Riccardianos 541. cf. F. Ramorino Riv. di Fil. Class. 17 (1889) 127. W = codex Laurentianus pl. LXVIII 8 s. X/XI (3,4, 6-3, 73, 5. 3,106, 3-3,112,12 scripta sunt s.XH). Fabro est M. quo in codice cum initium opens (1,1, m 1· PRAEFATIO 1—33,3 p. 22,4) perierit, adhibetur in hac parte codex Laurentianus pl. LXV1LL 6 (w), qui s. XIII ex in- tegro codice W trans crip tus est. Horum codicum lectiones a prioribus editoribus, im- primis ab Holdero Kueblero Meuselio sumpsimus, nisi quod codicis Neapolitani lectiones Fabro debemus. codices autem ita cohaerere inter se, ut imagine infra scripta in- dicatur, inter omnes constat. u correctum communibus erroribus haud paucis demon- strator. quattuor autem potissimum genera mendorum inveniuntur. ac primum quidem nomina propria paulo tantum recondita raro integra servata sunt, cuius rei pau- cissima afferò exempla (plura suppeditat editionis priorie p.IV): 1, 61, 5 : conquiri et Otogesam: conquirere toto gesma ω 2, 25,1 : Bélica: bellica ω 3, 56, 3: Isthmum: stumum vel sthumum ω 3, 81,1 : Gomphensis: comprensis vel compressis ω Deinde verba saepissime falso aut inter se coaluerunt aut disiuncta sunt: 1) C.Iuli Caesaris Belli avilis libri ree. A. Holder 1898 pr&ef. p.VI. César La Guerre Civile, texte établi et traduit par Pierre Fabre. Collection des Universités de France, publiée sous le pa- tronage de l'Assocation Guillaume Budé, Société d'Edition Les Belles Lettres 1936. IV PRÀEFATIO 1, 53,1 : multa rumores adfingebant: multarum rumore orai fingebant Τ multa rumore fingebant V multarum fin- gebant Wl mutia rumor fingebat We ρ multorum ora finge- bant a. cum praeter Gall. 6, 20,1 rumore oc fama, qui locus suam habet explicationem, vocabulum rumor pluraliter tantum adhibuerit Caesar, non est dubium quin, quod supra Oehlero auctore posuimus, genuinum sit. 2, 25, 6: verba castra Cornelia naves traduxisset in codi- cibus sic corrupta sunt : castra corneliana vestra duxisset a castra corneliana traduxisset π castra corneliana vela du- xisset V/ρ. hinc error nominis etiam ad 2,24,2 translatus est. falso igitur H. Dessau BE III 1786 castra Corneliana ex Caesare attulit. 3,19,4: visurum quemadmodum: vis utrumque ad- tnodum ω. Tum baud raro in codice archetypo aut litteras non- millas aut vocabula parva lacunis hausta esse apparet. velut 1, 6, 7 ante verba ex urbe proficiscuntur aliquid ex- cidisse recte statuit Pabre. ego suppleri posse oenseo ne- gationem (non), plures lacunae 3,10, 5 exstant, quern locum in archetypo sic dispositum fuisse consentaneum est: (ee) morte curionis et detrimento africani exercitus (e)t anto (ni) militumque deditione ad corcyram proinde sibi oc r. p. parcereni, (cum) quantum in bello fortuna poeset eqs. quod quidam negaverunt verisimile esse versus huius am- bitus in codicibus scriptos fuisse, conféras sis Gaelianae Ciceronianae papyrum Oxyrhynchitem (X 1914, 1250). Denique multi errores inde explicari videntur quod is qui archetypum librorum confecit, multis compendiis scribendi iisque nonnumquam parum usitatis usus est. 1, 23, 4: quattuor viris (i. IUI viris) : its »tris ω 1, 52, 2 : (tenorios L (i. ·Χ· L) : XL ω 2, 42, 3: praefectus equitum HP: pr. eque ω. vel hic verisimile est archetypum minusculis litteris fuisse conscriptum. V PRAEFATIO Duorum illorum archetipi apographorum ea condicio est ut neutro carere possimus ; nam modo β, modo a veras lectiones praebet. servavit autem a genuinam librorum partitionem, cum 1,1, 1 S inscripsit: De bello civili. In- cipit liber Nontis; L: Incipit liber nonus; item U: Incipit lib. Villi Belli civilis; R: Incipit liber nonus Belli civilis (Ν a sua familia defecit cum inscriberet: Suetonii viri clarissimi de bellis civilibus Caesaris Gaii Iulii liber primus incipit), post 1, 87, 5 sequitur in a statim qui liber vulgo numeratur secundus nulla subscriptione aut inscriptione addita, quo peracto legitur in S: incipit liber decimus de bello civili, titulum omisit L, simili ratione ut supra peccat N: Suetonii viri clarissimi de bellis civilibus Caesaris ex- plicit liber secundus, incipit III™, in Τ vestigium genuinae partitionis exstat. tnscribit enim 1. ΙΙΓ: explicit G. Gas- saris Belli civilis liber secundus (tertius Tr) eiusdem operis, nisi forte numerus secundus animo librarli inhaesit. testa- tur autem Hirt. Gall. 8, 48,10: scio Caesarem singulorum annorum singulos commentaries confecisse. ac profecto libris Belli Civilis I et II vulgaris rationis unius anni res gestae enarrantur. haec docte exposuit J. Zingerle, Wien. Stud. 14 (1892), 82 sq. in σ non solum omissis quibusdam locis (cf. ed. Fabri p. XLVI), sed etiam ordine foliorum turbato graviter peccatum esse certuni est. de hac re ac- curatius egi in priore editione p. VI adn. 1, quae hic repe- tere non attinet. Sed quamquam a Caesare commentarios Belli civilis duobus libris conceptos esse mihi persuasi, tamen non adeo rebus novis studui, ut librorum capitumque numéros mu- tarem. immo rationem habendam esse censui multorum illorum librorum qui de Belli civilis commentariis compo- siti sunt, imprimis autem lexicorum Caesarianorum nu- méros turbare nolui. servavi igitur numéros librorum capitumque usitatos, sed coniunctis libris I et II indicavi genuinam divisionem. eandem viam inisse Fabrum valde gavisus sum. Quomodo si codicum relationes recte descripsimus, ubi β et a inter se différant, ratione, non auctoritate quae- rendum est, utra lectio praeferenda sit. sin familia a cum VI PRAEFATIO altera utra stirpis β familia (V/ρ vel π) consentit, hoc con- sensu archetypi lectionem demonstran consentaneum est. iis autem locis ubi singulae stirpis β familiae falsis lecti- onibus a ceteris codicibus recedunt, eaa proprio Marte peccavisse probabile est. sed quaeritur qua ratione ii loci expediendi sint quibus aut familia π contra <rWß aut Wg contra σπ genuinas lectiones exhibet. ac raro familia π sola verum praebet, velut 1, 2, 6: inviti π: inulti ρ: multi a 1, 82,4: vacabat π: vagabatur aV/ρ; in archetypo fuit nimirum vagabat 1,86,1: insti π: vieti aV/ρ 2,30,2: perpeti erant π: pati proiecerant LW1 U2R : proiecerant SU1: pati porro erant W2N2 (de Nl dubitatur). his locis facile a me impetro ut in π verum quasi post- liminio coniectura restitutum esse censeam. Paulo aliter loci comparati sunt quibus V/ρ in genuinis lectionibus contra σπ consentiunt. quamquam enim fieri potest ut harum quoque nonnullas coniecturis deberi statuamus, velut 1, 38, 4: afranium LWQ: aerarium S π: atrarium Ν 3, 67,4: et tametsi V/ρ : etiam etsi σπ, qualia corrigera non quilibet librarius, sed certe paulo eruditior potuit. tamen exstant lectiones quas coniectura inventas esse aegre tibi persuasene, velut haec: 1, 64,1 : quae V/ρ : om. σπ 3, 89,1 : adiunxit V/ρ : ad σπ 3, 95, 2: aestu fatigati WpNr: aestu π: est a. certo autem aliunde petitae sunt lectiones duplices : 2, 34, 6: timore ρ: timore tempore W: tempore σπ 3, 92, 2: ut σπ: ne ut W: ne ρ 3,101, 2: constratae σπ: rostratae R: rost constrataeWU. his et similibus locis subindicari videtur lectiones quas- dam aliunde in familiam Wo inrepsisse. Sed quamquam in universum quid in archetypo fuerit, satis perspicue cognoscitur, tamen num praeter illa quae tractavimus corruptelarum genera ille liber plus minusve VII PRAEFATIO integer fuerit quaerendum est. ac plurimis graviseimisque damnis exterioribus eum affectum esse vulgo putant. quae opinio quamquam haud paucis locis confirmatur, tamen non omnia hac ratione explicari posse arbitrar, qua de re egi Rh. Mus. 66(1911), 81 sq., ubi commentarios Belli civilis non ultimam limam expertos esse expoaui. adver- sarius mihi exstitit Garolus Barwick, Caesars Commen- tarli und das Corpus Caesarianum (Philol. Suppl. 31 Heft 2) 1938. ac sane ex Suet. lui. 56, 4 nihil concludi posse concedo, nam recte A. de Meß, Caesar (Das Erbe der Alten VII) 1913,180 contendit testimonium Suetoni ad utrumque Caesaris opus pertinere. unum exemplum afferò quo Caesarem in Belli Gallici commentariis a veri- tate recessisse Pollio testatur. nam quod Caesar victoriam Tigurinorum sibi vindicavit, cum diceret (Gall. 1, 12, 2) : ubi per exploratores Caesar certior foetus est tres iam partes copiarum Helvetios id fiumen traduxisse, quartam vero par- tem dira flumen Ararim reliquam esse, de tertia vigilia cum legionibus tribus e castris profectus ad earn partem pervertii eqs., obloquitur diserte Pollio qui Labienum hanc expe- ditionem suseepisse confirmât, id quod concluditur ex Plut. Caes. 18,2 : Τιγυρίνους μέν ουκ αντάς άλλά Ααβιηνός πεμφ&εΐς ύπ αυτοΰ περί τόν "Αραρα ποταμό» συν έτριψε. App. Celt. 8 τοός μέν σδν Τιγνρίονς έλάσσονς δντας έπεμπε Ααβιηνόν, αυτός δέ ènì τους Έλουητίονς ίχώρει (item 15, 2). victoriam autem ad se rettulit Caesar pro maiore imperio, similiter atque Augustus in Mon. Anc.5,10 scripsit: Parthos ... spolia reddere mihi eoegi ci. Suet. Tib. 9,1 : recepii (sc. Tiberius) et signa quae M. Crasso aäemerant Parthi. itaque recte etiam Barwickius p. 136 ex testimonio de Belli civilis commentariis nihil efâci posse contendit. sed bene accidit quod alia quoque argumenta exstant, quibus hoc opus imperfectum a Caesare relictum esse comprobatur.1 1) Caesar ventate spreta civ. 1,8, l se cum tribunis Roma pulsis Arimini convenisse contendit. errare autem in re tam gravi non potuit Caesar, tamen a vero aberrare videtur T. Frank (Class. Quart. 1,1007, 223—225) qui haec ab Antonio mutata esse coniecit, penes quem Caesare interfecto schedas ab ipso relictas fuisse arbi- VIII
The list of books you might like
