Buyuk Turk Alimi Maturidi ve Maturidilik

233 Pages·1994·2.58 MB·Turkish

by  Ahmet Ak

BUYUK TURK ALIMI
MÂTURÎDÎ
VE
MÂTURÎDÎLİK
1963'de Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde doğdu. 1980'de
Pazarcık Lisesi'nden, 1983'de OTDÜ Kahramanmaraş Meslek Yüksek
Okulu Elektrik Bölümünden, 1990'da Marmara Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi'nden mezun oldu. 1993 yılında İnönü Üniversitesi Darende
İlahiyat Fakültesi'ne İslam Mezhepleri Tarihi Anabilim Dalı Araştırma
Görevlisi olarak atandı. 1996'da Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Temel İslam Bilimleri (Kelam) Anabilim Dah'nda
"Şehristânî'nin el-Milel ve'n-Nihal'inde İslam Mezheplerinin Tasnifi"
isimli çalışmasıyla Yüksek Lisans'ını bitirdi. 2000 yılında 2547 sayılı
kanunun 35. maddesine göre Doktorasını yapmak üzere Ankara Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi'ne geçici olarak görevlendirildi. 2006 yılında Ankara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri (İslam
Mezhepleri Tarihi) Anabilim Dah'nda "Mâturîdî Kaynaklarda Mâturîdî
ve Maturidilik" isimli tezi ile doktorasını tamamladı. Aynı yıl mecburi
hizmetini tamamlamak için Dr. Araştırma Görevlisi olarak İnönü
Üniversitesi Darende İlahiyat Fakültesine döndü. Arapça, İngilizce,
Fransızca ve Farsça bilmektedir. Evli ve iki çocuk babasıdır.
Yazarın yayımlanmış bazı çalışmaları:
Ebû Mansûr el-Mâturîdî'nin Mürcie'ye Bakışı
Ebu'l-Muîn en-Nesefî'ye Göre İman-Amel İlişkisi
Faslün Fî UsûliT-îmân Adlı Risale ve Mâturîdî'ye Aidiyeti
Mâturîdî'nin Şükür Anlayışı
BÜYÜK TÜRK ÂLİMİ
MÂTURÎDÎ
VE
MÂTURÎDÎLİK
Dr. Ahmet AK
İSTANBUL 2008
Büyük Türk Âlimi Mâturîdî ve Mâturîdîlik
Bu çalışmanın aslı, 2006 yılında Mâturîdî Kaynaklarda Mâturîdî ve
Maturidilik adıyla Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel
İslam Bilimleri Anabilim Dah'nda Prof. Dr. Sönmez KUTLU'nun
danışmanlığında tamamlanmış olan Doktora tezidir.
© Bütün Hakları Müellifine Aittir
Grafik & Tasarım
A4 Grafik
Baskı & Cilt
Bayrak Matbaası
ISBN:
978-9944-0332-0-6
Adres:
İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi - Malatya
Tel: [phone] - (3520 dahili)
e-ınail: [email protected] - [email protected]
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER V
KISALTMALAR IX
ÖNSÖZ XI
GİRİŞ
A.İZLENECEK
METOT 1
B.KAYN AKLAR 4
C.MATURİDİ'NİN YAŞADIĞI DÖNEME MEZHEPLER • TARİHİ
AÇISINDAN GENEL BİR BAKIŞ 24
I. BÖLÜM
İMAM MATURİDİ'NİN HAYATI VE TEMEL
GÖRÜŞLERİ
A. HAYATI 33
1. İsmi ve Künyesi 33
2. Doğum Yeri ve Nesebi 34
3. Ailesi 36
4. Vefatı 37
B. TAHSİLİ VE İLMİ ŞAHSİYETİ 38
1. Hocaları 40
v
a. Ebû Bekr Ahmed b. îshak b. Salih el-Cüzcani 44
b.Ebû Nasr Ahmed b. el-Abbas el-İyazî 45
c.Muhammed b. Mukatil er-Razi 46
d.Nusayr b. Yahya el-Belhî 46
e.Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed b. Recâ el-Cüzcanî 46
2.Öğrencileri 47
a.Ali b. Said Ebû'lk-Hasan er-Rustuğfenî 47
b.Ebû' 1-Kâsım îshak b. Muhammed el-Hakim es-
Semerkandî 47
c.Ebû Muhammed Abdülkerim b. Musa b. İsa el-Pezdevî 48
d.Ebû Ahmed el-İyazî 48
C. METODU 48
D. ESERLERİ 53
E. MENKIBEVİ KİŞİLİĞİ 55
F. MATURİDİ'NİN TEMEL GÖRÜŞLERİ 58
l.Tevhid Anlayışı 58
2.İman Anlayışı 64
a.İmamn Tanımı 64
b. Mukallidin İmam 69
c. İman-Amel İlişkisi 70
d. Büyük Günah Meselesi 72
e. Dinde Zorlama Yoktur 73
f. İmanda Artma ve Eksilme 74
g. İmanda İstisna 77
h. İman ve İslam 78
3.İmamet Anlayışı 80
VI
II. BÖLÜM
MATURİDİLİĞİN ARKAPLANI VE TEŞEKKÜL SÜRECİ
A.MATURİDİLİĞİN ARKAPLANI:HANEFİLİK 87
1 .Hanefiliğin Horasan'da Yayılışı 88
a.Belh 90
b.Rey 93
2.Hanefiliğin Mâverâünnehir'de Yayılışı 94
a. Semerkant 94
B.MATURİDİLİĞİN TEŞEKKÜLÜ: SEMERKANT EKOLÜ 99
l.Cüzcaniyye Ekolü 101
a.Ebû Süleyman Musa b. Süleyman el-Cüzcanî 104
b. Ebû Bekr Ahmed b. İshak b. Subeyh el-Cüzcânî 104
c. Ebû Nasr Ahmed b. el-Abbas el-İyâzî 105
d. Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed el-Mâturîdî 106
2. Iyâziyye Ekolü 108
a. Ebû Ahmed el-İyâzî 109
b. Ebû Bekir el-İyâzî 110
3. Cüzcânîyye ve İyâzîyye Ekolleri Arasındaki Farklar 114
4. Mâturîdîliğin Ortaya Çıkışı 119
VII