borsa istanbul'da işlem gören spor kulüplerinin finansal performanslarının analizi

82 Pages·2015·2.11 MB·Turkish

T. C.
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
İŞLETME ANABİLİM DALI
MUHASEBE VE DENETİM BİLİM DALI
TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

BORSA İSTANBUL’DA İŞLEM GÖREN SPOR
KULÜPLERİNİN FİNANSAL
PERFORMANSLARININ ANALİZİ

ONUR SARIKAHYAOĞLU

PROJE DANIŞMANI
PROF. DR. KIYMET ÇALIYURT

EDİRNE – 2015

i

Projenin Adı: Borsa İstanbul’da İşlem Gören Spor Kulüplerinin Finansal

Performanslarının Analizi

Hazırlayan: Onur SARIKAHYAOĞLU

ÖZET
Bu proje çalışmasının amacı hisseleri Borsa İstanbul’da işlem gören dört spor
şirketinin 2012-2014 yılları arasındaki finansal performanslarını analiz etmek ve
başlıca sorunlarını tespit ederek çözüm önerileri sunmaktır. Türkiye’de halka arz
edilen söz konusu kulüpler Beşiktaş, Galatasaray, Fenerbahçe ve Trabzonspor'dur.
Bu analiz yapılırken kamuya açıklanan temel finansal tablolar kullanılmış, oran
hesaplamaları yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda kulüplerin karlılıkla ilgili ciddi
sorunlar yaşadıkları gözlenmiştir. Spor şirketlerinin borç tutarlarının yüksek olduğu,
öz sermayelerinin yetersiz olduğu, büyük finansal sorunlarla yüz yüze oldukları
sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak futbol kulüplerinin potansiyellerinin çok yüksek
olmasına vurgu yapılarak finansal açıdan durumlarının iyi olabilmesi için önerilerde
bulunulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Futbol kulüpleri, Finansal Performans Analizi
ii

Name of the Project: Financial Performance Analysis of Sports Companies Quoted
at Borsa Istanbul
Prepared by: Onur SARIKAHYAOĞLU

ABSTRACT
The purpose of this project study is to analyze the financial performance of four
sports companies whose stocks are traded in Borsa Istanbul for the period of 2012-
2014 and to offer solution proposals by identifying the major problems. In Turkey,
the clubs that have gone public are Beşiktaş, Galatasaray, Fenerbahçe and
Trabzonspor. In this analysis, publicly announced financial statements were used and
financial ratios were calculated. As a result of the analysis performed, it was
observed that the sports clubs had serious problems with profitability. It was
concluded that sports corporations had debts in big amounts, had insufficient equity,
encountered big financial problems. As a result, some solution suggestions have been
made by emphasizing the potential of football clubs to be in a better situation
financially .

Key Words: Football clubs, Financial Performance Analysis
iii

İÇİNDEKİLER
ÖZET .......................................................................................................................... i
ABSTRACT ............................................................................................................... ii
İÇİNDEKİLER ........................................................................................................ iii
GİRİŞ ......................................................................................................................... 1
BÖLÜM I. BİLANÇOLARIN YATAY ANALİZ İLE İNCELENMESİ .................. 3
BÖLÜM 2. GELİR TABLOLARININ DİKEY YÜZDE YÖNTEMİ İLE
ANALİZİ ................................................................................................................... 28
BÖLÜM 3. ORAN ANALİZLERİ ........................................................................... 37
BÖLÜM 4. FİNANSAL TABLOLARDAKİ ÖNEMLİ GÖRÜLEN KALEMLERİN
İNCELENMESİ ........................................................................................................ 51
BÖLÜM 5. SONUÇ .................................................................................................. 74
KAYNAKÇA ........................................................................................................... 76
1

GİRİŞ
Günümüzde futbol milyarlarca lira yatırım yapılan bir piyasa ya da sektöre
dönüşmüştür. Transferler için yapılan büyük harcamalar, futbolcularla yapılan
sözleşmelerde altına imza atılan büyük tutarlar, yıldız futbolculara sahip olmak ve
onlar kanalıyla ürünlerini tanıtmak amacıyla sponsorlar arasında yaşanan mücadele,
TV yayın haklarından pay almak için verilen mücadeleler, potansiyel yatırımcılar
için model olacak bir futbol kulübü kurmaya çalışan profesyonel yöneticiler mevcut
futbol piyasasını oluşturmaktadır.
Küresel ekonomi açısından bakıldığında da futbolun önemli ekonomik sonuçları
vardır. Bu sonuçlar çeşitli düzeylerde ülke ekonomileri üzerinde de etkisini
göstermektedir. Spor denilince akla dünyanın her yerinde öncelikli olarak futbol
gelmektedir, çünkü 3,5 milyar insan bir şekilde futbolla ilgilenmektedir. 1990’lı
yıllardan sonra futbolun yapısal niteliğinde kısmen de olsa değişmeler olmuştur.
Futbol artık sadece bir spor değil, bugün gösteri işi olarak nitelendirilen gerçekten
endüstriyel bir iş koluna dönüşmüştür (Akşar, T.2011)
Futbol kulüplerinin kar amaçsızdan kar amaçlı hale dönüşümü yani futbolun
endüstrileşmesi sonucunda kulüp yönetimlerinde ulusal ve uluslararası alanda önemli
değişimler olmuştur. Bu döneme kadar çok fazla üzerinde durulmayan bütçeleme,
finansal yönetim, profesyonel gözlemcilik, hukuksal danışmanlık gibi kavramlar
daha çok önem kazanmıştır (Dimitropoulos, 2010: 6). 1980’lerden itibaren futbolun
belirleyici özelliği olarak yükselen profesyonellik kulüplerin kendi içinde ve dış
çevre ile (profesyonel oyuncu, teknik kadro, taraftarlar, medya, sponsorlar vb.)
ilişkilerinde önemli etkiler yapmıştır. Anonim şirket olarak futbol kulüpleri çok daha
şiddetli bir rekabet içinde, piyasada pozisyonlarını yeniden tanımlamak ve karar
verme sürecini yeni düzenlemelere uydurmak durumunda kalmışlardır (Uluyol, O.)
2

Futbol tüm dünyada artık endüstriyel bir sektör halini almış durumdadır. Futbol
kulüpleri, sadece sportif faaliyet gösteren kurumlar olmaktan çıkıp, ekonomik değer
üreten yapılara dönüştüler. Dolayısıyla hem Türkiye’de hem de dünyada transfer
dönemlerinde milyonlarca Euro’dan bahsedilen transfer piyasaları oluşmuştur.
Adam Smith ve John Maynard Keynes'in, devletin müdahalesi olmadan bireylerin
fayda, üreticilerin ise kar hedefinde faaliyetlerini gerçekleştirdiği bir piyasa olması
gerektiği yolundaki ortak görüşlerinin günümüzde büyük bir endüstri haline dönüşen
futbol sektöründe de uygulandığı söylenebilir. Yani, günümüzde futbol, bireylerin
"futbolcular", üreticilerin de "kulüpler ve zengin başkanları" olduğu geniş bir sektör
haline gelmiştir (Taha, 2005).
Son yıllarda, futbol kulüpleri yüksek bütçelere sahip örgütlere dönüşmüştür.
Dernek statüsü ile yönetilmesi giderek zorlasan bazı kulüpler, zamanla şirketleşme
yoluna gitmiştir. Ancak, günümüzdeki futbolun rekabetçi piyasasında bir anlamda
sahip olunan teknik kadro ve stadyum yatırımları ile temsil edilen kulüpler, kısa
zamanda ortaya çıkan yüksek maliyetleri karşılayabilmek için fon arayışına girmiştir.
Düşük maliyetli fon bulabilmek için başvurulan yöntem, sermaye piyasalarında halka
arz olmuştur. Ülkemizde halka arz edilen kulüpler, Beşiktaş, Galatasaray,
Fenerbahçe ve Trabzonspor'dur. Kulüpler arasında sadece Beşiktaş’ın halka arzı,
Avrupa'daki "İngiliz Modeli" olarak bilinen ve kulübün futbola ilişkin tüm
gelir/gider ile aktif/pasiflerinin kurulan şirkete devri seklinde gerçekleşmiştir. Diğer
kulüpler ise, "Gelir Ağırlıklı" Model olarak adlandırılan yöntem ile halka arz
olmuşlardır. Bu yöntem ile, futbol takımının sadece gelirleri halka arz edilirken, en
önemli maliyet kalemlerinden teknik kadroya ilişkin hiçbir gider mali tablolara
yansıtılmamıştır. Futbolun devamlı büyüyen bir sektör haline dönüşmesi ile halka
arzı gerçeklesen kulüplerimizin mali raporlaması giderek genişleyen ilgi grupları için
daha da önem kazanmaya başlamıştır (Sultanoğlu, B.)
3

BİRİNCİ BÖLÜM
BİLANÇOLARIN YATAY ANALİZ İLE İNCELENMESİ
Bu çalışmanın amacı hisseleri Borsa İstanbul’da işlem gören dört spor şirketinin
2012-2014 yılları başta olmak üzere finansal performanslarının dikey analiz, yatay
analiz ve oran analizi yöntemiyle ölçülmesi ve mevcut sıkıntıların saptanarak çözüm
yollarının belirlenmesidir.
İlk olarak analize konu olan 4 spor kulübünün son iki dönem bilançolarını yatay
analiz yöntemi inceleyeceğiz.
4

Tablo 1. BEŞİKTAŞ FUTBOL YATIRIMLARI SANAYİ VE TİCARET A.Ş. – DÖNEN VARLIKLAR

BEŞİKTAŞ FUTBOL YATIRIMLARI SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

Cari Dönem Önceki Dönem

Finansal Tablo Türü Bilanço Konsolide

Dönem 31.05.2014 31.05.2013

Raporlama Birimi TL TL

Artış veya Azalış (2013-2014)

Yüzde
V A R L I K L A R Miktar
(%)
DÖNEN VARLIKLAR 25.108.832,00 32.080.949,00 -6.972.117,00 -22%
Nakit ve Benzerleri 4.090.022,00 11.303.359,00 -7.213.337,00 -64%
Finansal Yatırımlar 3.417,00 3.417,00 0,00 0,00%
Ticari Alacaklar 7.812.612,00 11.872.877,00 -4.060.265,00 -34%
- İlişkili Taraflardan Ticari
585.358,00
Alacaklar
- İlişkili Olmayan Taraflardan
7.227.254,00
Ticari Alacaklar
Diğer Alacaklar 190.533,00 4.268,00 186.265,00 4.301%
- İlişkili Olmayan Taraflardan
190.533,00
Diğer Alacaklar
Stoklar 3.427.495,00 2.501.764,00 925.731,00 37%
Peşin Ödenmiş Giderler 4.723.674,00 3.938.824,00 784.850,00 20%
Cari Dönem Vergisiyle İlgili
499,00 -499,00 -100%
Varlıklar
Canlı Varlıklar
Diğer Dönen Varlıklar 4.861.079,00 2.455.941,00 2.405.138,00 98%
5

Tablo 2. BEŞİKTAŞ FUTBOL YATIRIMLARI SANAYİ VE TİCARET A.Ş. – DURAN VARLIKLAR

Dönem 31.05.2014 31.05.2013

Raporlama Birimi TL TL

Artış veya Azalış (2013-2014)

Yüzde
V A R L I K L A R Miktar
(%)
DURAN VARLIKLAR 79.537.820,00 68.617.429,00 10.920.391,00 16%
Ticari Alacaklar 3.010.673,00 900.000,00 2.110.673,00 235%
- İlişkili Taraflardan Ticari

Alacaklar
- İlişkili Olmayan Taraflardan
3.010.673,00
Ticari Alacaklar
Finans Sektörü Faaliyetlerinden

Alacaklar
Diğer Alacaklar 117.770,00 94.341,00 23.429,00 25%
- İlişkili Taraflardan Diğer

Alacaklar
- İlişkili Olmayan Taraflardan
117.770,00
Diğer Alacaklar
Finansal Yatırımlar 38 38,00 0,00 0,00%
Maddi Duran Varlıklar 2.430.192,00 1.592.266,00 837.926,00 53%
Peşin Ödenmiş Giderler 32.050.494,00 31.547.382,00 503.112,00 2%
Maddi Olmayan Duran Varlıklar 40.142.566,00 32.443.458,00 7.699.108,00 24%
- Şerefiye
- Diğer Maddi Olmayan Duran
40.142.566,00
Varlıklar
Şerefiye
Ertelenmiş Vergi Varlığı 817.087,00 740.757,00 76.330,00 10%
Diğer Duran Varlıklar 969.000,00 1.299.187,00 -330.187,00 -25%
TOPLAM VARLIKLAR 104.646.652,00 100.698.378,00 3.948.274,00 4%