Table Of Content

P N-ro 255 ENSEO jan. / 2013 Monata Beletra Revueto en Esperanto Honorita de Premio Grabowski,1994 Fondita en 1990; Enretigita en 1997 la 24-a jaro http://www.elerno.cn/penseo/penlisto.htm Leieladonna (Meksikio) Anteo (Ĉinujo) Mi ne havas bluajn okulojn... aŭto trapasas tunelon virgan. neĝan haŭton... la ŝtonplena monto estas pli mola ol akvo. sed brunan haŭton infanoj nekonataj svarmas en la vilaĝeto, kaj samkolorajn okulojn... kie mi naskiĝis antaŭ kvindek jaroj. sed ne gravas; kara mia, la gekunuloj de la infaneco restas junaj kiel ne gravas miaj okuloj; miaj idoj; ili estu kaf-koloraj la tempo tie estas verda. oni devas, eble; knabineto sin ekĵetas kvazaŭ amatino ke ĉiame trarigardis sur mian bruston ardan pro impulso la brunajn montojn kaj ŝia kolo min sufokas. serĉante vin... mia edzino gapas al ni, do; ne gravas por vi... kun mieno tondre trafita. la knabineto estas ja ŝia filino, la koloro de miaj okuloj... kiun sed ne mi naskigis. ĉe sunsubiro mi fotas patrinojn sed gravas por vi kio ili vidas: kun sia bebo suĉanta mamojn. Vi... kara mia... matenruĝo kaj bovaro sin trudas en la scenon varman. Mi ne havas neĝan haŭton, mia patrino dudek jarojn pli juna ol mi mi estas brunhaŭta, iras al mi, subtenante mian patron jam sed vidu la koloron de mia animo, centjaran. ĝi ne estas tiel bruna... kio misordigis la generaciojn? la homaro nun naskiĝas malvirga kaj trompa. Eble... mi ne havas kristalan rideton... sed... mi ridetos pro kaj por vi... Ni kuniĝos feliĉaj, —1317— 2 n-ro 255 penseo blanka kaj bruna haŭtoj, bluaj kaj kafkoloraj okuloj, Eble teleron nia kuna rideto forigos la solecon. de sup’ iu donacos en ĉi vespero. El pado dum nokto... amato; mi alvenos en revoj, Lum’ de kandelo mi amos vin, mi restos ĉe vi. ŝtelita en preĝejo, karulo el mia koro; donos hel-eron. amato suno; mi revas... plenumi tiun sonĝon, por atingi vin... baldaŭ, en sonĝo, dezirema kaj sopira... Suprenrigardante, Paŭlo Silas (Brazilo) kuŝanta sur mia lito mi ridetas... kaj imagas belan revon... mense mi vidas viajn bluajn okulojn, vian belan rideton, vian blankan haŭton... Judasa malnova manovro. Kontraŭa militofront’ estas. Perfidas per kis’ filozofo. Denove la temp’ en mond’ eta. La sinpendiginto per lang’ aŭ Per filozofioj sufokaj. Preleg’ 30-foje nun ankaŭ Helena Tylipska (Italujo) Sin trompas per tonoj allogaj. Li ĵuras, ke konas neniun, Se kokokriado lin trafas. Bril’ de l’ abio Mi sonĝis. Vi apelaciu. lumplenigas la ĉambron; ja , for—glacio. Sed kulpon de Pilat’ ellavas La sang’ propravole verŝita. Senhejma la ul’ El ĉiuj, nenio laŭdinda. streĉita pro malvarmo vagas sen plezur’ La ĉifon-vesto kovras magran figuron: ĝin fest’ forestos. —1318— 3 n-ro 255 penseo pro doloro Siv Burell (Svedio) malvarma vento blovestingas revojn fariĝos por eterne nokt’ malluma Tago malaperas finbrulas suno jaro foriras kaj kandelo tasko estas finfarita ridetas vi pliaj restas. belega estas vivo Pensu pli longe ol por la tago havu grandajn perspektivojn! mi staris ĉe maro kaj pensis Se ne sufiĉas la tempo ke ĝi estas viva estaĵo pensu ke troviĝas multaj vivoj. ke ni ĉiuj venis el maro ke nia ekzisto finiĝos Petro Palivoda (Ukrainio) sed maro ja estis kaj estos senmorta simile al amo mi nomon amatan gravuris sursable kaj tiel malperfektaj ne povis ĝin ondoj forlavi ili ne scipovas ion fari kaj falis steleroj en maro nur donaci ĝojon ili bezonas milionojn da jaroj por trapasi ŝtupojn de evolucio penatingi pintojn de perfekto trompi perfidi kaj murdi al si similajn do iĝi homoj Dimitrije Janicic (Serbujo) trovi tiujn unikajn vortojn por ke ili bruligu fajron al devojiĝintoj kaj invitu ĉe tablon En proksimeco de Lukovska Banloko, sur krutaĵoj de mortantajn pro malsato Kopaonik (Serbio) ekzistas fonto el kiu fluadas nur kaj ĉiuj aliaj vortoj guto po guto de akvo, kiel larmoj. Sciencistoj racie estas simple susuro klarigis ĉi tiujn okazaĵojn, sed popola legendo estas de truhava tamburo pli bela – legendo pri eterna amo. fajfeganta pro vento 1 *** Ho, junulino belega estas vivo de nekonata deveno, premiĝos koro el profundo de tempo, —1319— 4 n-ro 255 penseo el malhelo de jarcentoj, lavis vizaĝon per varmego el perdita pasinteco, de sennombraj fontoj junulino – mesaĝo, kiujn tero donis al ŝi, monumento per akvo kiu likvigis neĝon, por eterna amo klarigadis okulojn TEMPO DE FABELOJ kuracadis ostojn. Estis tempo de fabeloj, Estis la junulino tempo de reĝoj, en tempo de fabeloj niaj prapatrinoj bela kiel fabelo. trikapaj drakoj 3 dum tero maturiĝas, DEZIRO dum gigantoj Amo ne doniĝas kurpelis feinojn kaj ne preniĝas, kaj ili fuĝadis ĝi nur deziras kriante realiĝi, tra Kopaoniko. ĝi sufiĉas Vivon akompanis al si sola. magio kiel scienco, Deziro, freneza deziro. mirakloj estis pli varma ol subtero varmega, realo. pli forta ol tempestoj aŭtunaj kaj tempo de fabeloj kaj ventegoj vintraj, vereco. pli freneza ol ludoj de kapreoloj, 2 pli bela ol montaraj aŭroroj, JUNULINO MILICA kreskadis, Estis la junulino, ŝvelis, bela kiel ĝojo, postuladis, belega paŝtistino: petadis, haŭton bronzkoloran rompantis. donis al ŝi montara suno, (daŭrigota) lavis ŝin varmaj fontoj, zorgis pri ŝi pura naturo el tempo de fabeloj. Junulino – timema kapreolo, de harmonia paŝo, arda rigardo, Cezar (Germanujo) okuloј nigraј, kiuj aŭroron malfermas, koron varmiĝas, racion detruas, kun voĉo kies beleco derompis pepadon de birdoj, Ekhurligu la sirenojn, hurlon de bestaro, knalu, kraku, kun furor'! unuiĝinta kun naturo Mi sopiras novajn scenojn. inter abioj, en fagejoj, Kristnaskarboj estu for! —1320— 5 n-ro 255 penseo Estu for la arbokliŝoj: Arĝentstrioj, kugloj, lum'! ĉu vi nun audas For la pingloj de l' tapiŝoj, pri la flugpaŝ-son' for la piramid' kun fum'! kun printempa venteto ho kajto,mia kajto Finon al kviet', manĝemo! La sobrec' - jen vera fest'! tra la ĉiela Kroatio La botelojn for de l' hejmo - per forta magia kristnaskfesto estas pest'. venas kuraĝo ho, kajto mia kajto Kaj neniam plu mi diru: Venu, ho, Jesuĉjo, min. ho kajto,mia kajto Mi prefere morten iru tra la montsupero ol al buĉfest' kun inklin'. tra la marpentraĵo Mi ne preĝu plu kun petoj flugu, flugu al Ĉinio al la Sankta Virgulin'. Ĉe l' eksplodoj de l' raketoj ho kajto,mia kajto sentis mi - vent' turnis sin! ĉitie estas milda vento kaj varma suno Mi neniam plu ekrevu! flugu, flugu al Ĉinio Malutilis la fervor'. Mi ribelu kaj min levu: flugu, flugu al Ĉinio Ek! La kristnaskarbon for! ho kajto, mia kajto per mia junkoro por via sukceso... Yi Zhao (Ĉinujo) Mo Yan (1955—) al s-ro Josip Pleadin Mia pliaĝa frato alportis per mulo hejmen ho, kien vi flugas kajto morna-mienan junan virinon, kies du brovoj al kiu blanka nubo preskaŭ linie kunligiĝis super ŝiaj peĉnigraj al kiu mistera celo okuloj. Li diris al mi: "Fraĉjo, la virino estas ho kajto, mia kajto nia komuna edzino. La bebo, kiun ŝi naskos, estos nia komuna infano." kie liber' senŝnura Tiam mi aĝis nur 16 jarojn. Je ekvido de senbrida flugorajto virino, mia vizaĝo tuj ruĝiĝis pro hontemo. por via valsbalanco Mia frato iris kolekti brullignojn en la monto, en puŝa ventoza pel' —1321— 6 n-ro 255 penseo lasante min kaj ŝin ambaŭ resti en la hejmo. Ŝi Ĉio, kio turniĝas sur ter', ellernigis al mi kiel kuŝi kun ŝi en la lito, el 'Stas la robaj leĝer'. kio mi sciiĝis, ke kuŝado kun virino estas la plej bela afero en la mondo. Ekde tiam, mi Multaj per klopod', konsideris ŝin kiel mian karulinon en la koro, Per kliniĝ, streb,' kolotord', kaj diris al ŝi ĉion, kion mi volis diri. Mi vid' : jen l'misfortun' serioze aŭskultis ĉion, kion ŝi diris al mi, kaj de vivo aĉ ! la resum' neniam malŝatis ŝian babilemon, rigardante Vid' : l'tuta fier', ŝiajn okulojn kaj karesante ŝiajn manojn. Poste, Militoj, funebroj kun. mia frato estis mordemortigita de lupo, kaj ŝi La morto, la bel', fariĝis mia propra virino. En la tria tago post Kantoj de somer', la morto de la frato, mi volis kuŝi kun ŝi, ŝi La rev'. diris, ke ni ne povas fari tion. Sed en la kvara nokto, kiam la luno leviĝis, karesante mian Se foje ĝenitaj ili rifuzas manon en mallumo, ŝi diris: "Ni faru tion.” Mi Rigardojn sur gambojn, knaboj frenezas demandis ŝin: "Vi diris, ke ni ne povas fari Pro ĝi. tion, ĉu ne?" Ŝi diris: "Hieraŭ ni ne povis, sed Tiam endas falig' hodiaŭ ni povas." Virojn, ĉasbestojn, bier- *Mo Yan: ĉina Nobel-premiito por literaturo 2012. - Ojn, soldatojn, ki- elĉinigis - U ajn cervon, movan, Trikolera fanfar' Zhang Xuesong (Ĉinujo) Ruĝvino kaj verdrabi', Honoron de l'armil' Vi estos vir' mia fil'. Alain Souchon (1944—) Ili, malfier', Alt' sur ŝtuparet', aer', Petega rigard', ne komprenanta pri l'tut', Ili, serioz' Pri l'vira malfort', scias ja Ĉio kio turniĝas sur ter' Retin' kaj pupil' 'Stas la robaj leĝer'. Retin' kaj pupil' El l'knabaj okuloj 'stas bril' El l'knabaj okuloj 'stas bril' Por insida lud' Por insida lud' Vidi l'jupojn de sub, Vidi l'jupojn de sub, Kaj l'viva plena, tut- Kaj l'viva plena, tut' – plena tut' - Sorbita de ĉi afer', Sorbita de ĉi afer' De l'insida lud': De l'insida lud' Vidi l'jupojn de sub. Vidi l'jupojn de sub. Ili, fier', La, la, la, la, la... Alt' sur ŝtuparet', aer', esperantigis Malestima rigard', lasas al l'vento far', Roland Platteau (Francio) Ili, en dolĉ' 9-22/8/2012 Pri l'vira malfort', scias ja —1322— 7 n-ro 255 penseo murdas inside kvazaŭ insekte rodas difekte ĉu estu l’ ide’ Vejdo (Ĉinujo) pri la panace’? *Pusaman (Budhista dancisto): ĉina fiksforma poemo el du strofoj kun po 4 versoj de 7,7;5,5; / 5,5;5,5 silaboj kun para rimo —laŭ ĉinesko Pusaman* longe daŭras milito kun paca hipokrito omaĝe al 30-jariĝo de GEA de Afganio —laŭ ĉinesko Manjianghong* nun ĝis Sirio por nia cel’ amikoj suferis homoj en la foro brulfalis domoj vi faris ĉu tiu plago jam multege ĉesu sen gago? da laboro dum plenaj tridek jaroj suferojn travivis jam marŝas kiel motoro ni de tertremo, cunam’ antaŭen erupta vulkan’ senlace kaj sen kaj ŝtorm-uragan’ langvoro okazis morto jen viaj fuŝa malordo fervoro ĉu alvenu pac’ obstino sur ĉi tera spac’? esploro spronas nin plue homojn falĉas la malsat’ ja en ĥoro beboj krias kiel rat’ konstrui verdan rondon senhelpas viroj kun persistema koro zumas suspiroj cele al egala mondo kia trista scen’ en gloro nesavebla ĝen’ ĉu bonos veter’ frukt-donos la ter’? ĉie epidemio frenezas kun manio *Manjianghong: (Rivero Plenruĝa): ĉina fiksforma vere senbride poemo el du strofoj kun po 11 versoj de 434, 344, 77, —1323— 8 n-ro 255 penseo 353 / 33,33,54,77,353 silaboj respektive, laŭ de 1, 7, 35 silaboj, laŭ rimaranĝo a,a,xa (x=senrima) rimaranĝo xxa,xxa,xa,xxa / xa,xa,xa,xa,xxa (x = senrima) Niuniu (Ĉinujo) —laŭ ĉinesko Sopir-al-sudo* mia sent’ glacie frida miksiĝas kun ĉagreno —laŭ ĉinesko Dekses-Silabo* tikla emo senbrida vent’ varmo-avida mordadas en ĉi moment’ paŝantojn la pluvo kiel frid-serpent’ malsekigas min de kapo ĝis piedoj ĝi jame sen ajna sangvin’ ululas de histeri’ nur kun kor-ruin’ tra stratojn falĉas kun mani’ tremetas eĉ mia koro frid’ en furioza vento alportiĝas en rapid’ pro malvarma rigoro pikadon pro vipa roro obsedas sen brid’ dumnokte dom’ malvarma fluo skuiĝas kiel fantom’ penetras en medolon knarsone kaj mordetas sen bruo de blovanta gnom’ ĝis nokt-malfruo jam rompiĝas formortis ardanta am’ mia pensfadeno solecas en ĉi frosta vetero li jen sen balzam’ revoj mortas en sveno cerb’ en malpleno pens’ *Sopir-al-sudo: ĉina fiksforma poemo el kvin versoj vagas en venta intens’ de 35,77,5 silaboj laŭ rimaranĝo xa,xa,a (x=senrima). vanege Sero (Ĉinujo) pro rigora sens’ al printempa sentimantal’ sopiras —laŭ ĉinesko Yexingchuan* li kun kora pal’ ne venis la lasta tag’ *Dekses-Silabo: ĉina fiksforma poemo el kvar versoj finfine —1324— 9 n-ro 255 penseo pensoj en vag’ vidigis sian rondan, flekseblan, fortan nukon, kvietiĝas kie ŝiaj malgrandaj lanugaj haroj flirtis, senribele brunbruligitaj de la plena aero kaj la suno. ĉu decas sava ag’? Benedikto, li vidis nur ŝian dorson; sed li bone konis ŝian vizaĝon, kvankam tamen li ne estos fatala plag’ neniam vere rimarkis ĝin. al la mond’ Kaj subite, li sin diris: "Ha vere! tamen tio ’stas blag’ kia bela knabino, la Martena." Li rigardis ŝin vekiĝu vi iri, admirante subite ŝin, sentante sin ekkaptita stultaj homoj de deziro. Li ne bezonis revidi ŝian vizaĝon, el koŝmara imag’ ne!... Li konservis sian rigardon fiksata sur ŝia talio, ripetante al si, kiel se li parolus: "Ha vere! kia bela knabino." La Martena dekstren turnis por eniri en "la Martenejon", la farmobienon de sia patro, Johano Marteno; kaj ŝi turnis sin posten *Yexingchuan (Nokta ŝipvojaĝo): ĉina fiksforma ekrigardante malantaŭ ŝi. Ŝi ekvidis poemo el du strofoj kun ses versoj de 7,34,446 silaboj, Benedikton, kiu ŝajnis al ŝi tute stranga. Ŝi laŭ rimaranĝo a,xa,xxa (x = senrima) kriis: "Saluton, Benedikto". Li respondis: "Saluton, la Martena, saluton, mastro Maupassant (1850-1893) Marteno", kaj li preterpasis. Kiam li reeniris hejmen, la supo estis sur la tablo. Li sidiĝis vidalvide al sia patrino, flanke de la bienservisto kaj la braklaboristo, dum la servistino iris eltiri la cidron. Li manĝis kelkajn kulerojn da supo, kaj forpuŝis sian teleron. La patrino demandis: − Ĉu estas, ke vi estus malsaneta? Tio okazis al li, iun dimanĉon, post la Li respondis: meso. Li eliris de la preĝejo, kaj sekvis la − Ne, estas kiel iu kaĉo, kiun mi havus kavan vojon, kiu rekondukis lin hejmen, kiam en la ventro, kaj kiu forigus la malsaton al mi. li sin trovis malantaŭ la Martena, kiu revenis Li rigardis manĝi la aliajn, tranĉante de hejmen. tempo al tempo pecon da pano, kiun li La patro marŝis flanke de sia filino, per malrapide alportis al siaj lipoj, kaj longe maĉis. grava paŝo de riĉa farmisto. Disdegnante la Li pensis pri la Martena: "Tamen, kia bela kitelon, li surmetis specon de virjako el griza knabino." Kaj diri, ke li ne rimarkis tion ĝis drapo, kaj li estis kapvestita per bulĉapelo kun nun, kaj tio alvenis al li tiel, neatendite, kaj larĝaj randoj. tiom intensa, ke li ne plu manĝis. Ŝi, kunpremita en korseto, kiun ŝi laĉis Li apenaŭ tuŝis la raguon. Lia patrino nur unufoje ĉiusemajne, rekte piediris, kun la diris: talio streĉita, la ŝultroj larĝaj, la koksoj elstaraj, − Nu! Benedikto, vi klopodu iomete; anaspaŝadante iomete. estas de la ripo de safo, tio bonefikos al via Kapvestita per florĉapelo konfekciita de sano. Kiam oni ne apetitas, necesas fari ĉapelistino de Yvetot [Iveto], ŝi komplete strabadojn. —1325— 10 n-ro 255 penseo Li englutis ajnan pecon, kaj denove ekvidis ŝin etendante tolaĵojn sur ŝnuro, fiksita forpuŝis sian teleron: ─ ne, konstateble, tio inter du pomarboj. tute ne pasis. Estis varme; ŝi surmetadis nur mallongan Posttagmeze, li iris promenadi sur la jupon, kaj ŝia nura ĉemizo bone desegnis la terojn, kaj forpermesis la braklaboriston, arkecon de ŝiaj lumboj, kiam ŝi levis la promesante deloki la bestojn dum li trapasos. brakojn por alkroĉi la tukojn. La kamparo estis vaka, pro la ripoztago. Li restis kaŭriĝanta kontraŭ la fosaĵo De loko al loko, en trifoliokampo, peze dum pli da unu horo, eĉ post kiam ŝi estis kuŝantaj bovinoj, kun la ventro sterniĝanta, foririnta. Li revenis ankoraŭ pli obsedita ol remaĉis sub la granda suno. Maljungitaj antaŭe. plugiloj atendis ĉe la angulo de plugita kampo; Dum unu monato, li havis la spiriton kaj la ŝpatitaj grundoj, pretaj por la semado, plenigitan de ŝi, li ektremis kiam oni nomis ŝin disvolvis siajn larĝajn brunajn kvadratojn antaŭ li. Li ne plu manĝis, ĉiunokte ŝvitadoj meze de flavaj terpecoj, kie putris la malebligis lin dormi. mallongaj piedoj de la tritikoj kaj la avenoj Dimanĉe, dum la meso, li senĉese falĉitaj de nelonge. rigardis al ŝi. Ŝi rimarkis tion, kaj ŝi ridetis al Aŭtona vento, iom seka, balais la li, pro ke ŝi estis flatata esti tiel estimata. ebenaĵon, anoncante malvarmetan vesperon Nu, iun vesperon, subite, en vojo li post la sunsubiro. Benedikto sidiĝis sur renkontiĝis kun ŝi. Vidante lin alveni, ŝi haltis. fosaĵon, demetis sian ĉapelon sur siajn Tiam li rekte piediris al ŝi, sufokata pro timo genuojn, kiel se li bezonus konservi plenaere kaj emociego, sed ankaŭ rezoluta paroli al ŝi. la kapon, kaj li laŭte prononcis, en la silento Balbutante, li ekparolis: de la kamparo: "Por esti bela knabino, ŝi estas − Vi vidas, la Martena, tio ne plu povas bela knabino." daŭrigi tiel. Dum la vespero, en sia lito, li ankoraŭ Ŝi respondis, kiel ŝi spitis lin: pensis pri tio, kaj ankaŭ vekiĝante la postan − Kio estas, tio kio ne plu povas daŭrigi, tagon. Benedikto? Li ne estis malgaja, li ne estis Li reparolis: malkontenta; li ne scius diri tion, kion li havis. − Ke mi pensas pri vi, tiom kiom estas Tio estis sento, kiu kaptis lin, io alkroĉita en horoj en la tago. lia animo, ideo kiu ne foriris, kaj faris al lia Metante siajn pugnojn sur siajn koksojn, koro specon de tiklado. Iafoje dika muŝo ŝi replikis: troviĝas enfermita en ĉambro. Ni aŭdas ĝin − Ne estas mi, kiu trudas vin. zumante flugi, kaj tiu bruo obsedas nin, incitas Li balbutis: nin. Subite ĝi haltas; ni forgesis ĝin; sed subite − Ja, estas vi; mi havas plu nek ĝi reflugas, devigante nin restarigi la kapon. dormadon, nek ripozon, nek malsaton, nek Ni povas nek ekkapti ĝin, nek forpeli ĝin, nek ion. mortigi ĝin, nek malebligi, ke ĝi moviĝu. Ŝi tre mallaŭte prononcis: Apenaŭ sidinta, ĝi denove rezumas. − Tiam, kio necesas al vi por resanigi Nu la memoro de la Martena agitiĝis en vin? la spirito de Benedikto, kiel malliberigita Li restis skuata, kun la brakoj pendantaj, muŝo. la okuloj rondaj, la buŝo malfermita. Poste deziro revidi ŝin ekkaptis lin, kaj li Ŝi frapis lin per granda manbato sur la plurfoje preterpasis antaŭ la Martenejo. Fine li stomakon, kaj forkuris. —1326—