Bir Devrimcinin Anıları I. Cilt

329 Pages·2007·8.153 MB·Turkish

by  Pyotr Kropotkin

ÖTEKİY AY INEVİ
öteki
ÖZYAŞAMÔYKÜSÜ
" Yapım
OTEKIAJANS
KapaTka sarımı
KORAYA RIKAN
Redaktör
SEVALB OZKURT
Baskvıe C ilt
EZGİM ATBAASI
BirinBcais ım
EKİM2000
İkinBcais ım
OCAK2007
YÖNETİYEMRİ
MüeyyedzadMea lı.S erdEakrr emC ad1. 6/D
Beyoğ/İl SuT ANBUL
Tel0:2 1229 721 64 -65-6 6
ISBN9 75"584(-T1k7N.3o -)3
ISBN9 75"584("11C.7il 4t-)1
P.AKr.o potkin
BİRD EVRİMCİNAİNNI LARI
(1C.İL T)
RusçaÇdeavni ren
MazluBEmY HAN

PYOTRK ROPOTKİND:Ü ŞÇÜ GERÇEKÇİ
ve
Yalnıdzecvar siamv aşüızmeır dienğebi ulk itYaapş.am ü ­
zerine: Çvoeoc lugkulnuçlkau ğükız erine, okliuşşuimlui ğin
veh ayastuınnd uyğoul ilçairn kdeennd biinyreo sle çümzee ri­
nei;n saaniılne sdioysltel,at roıpylluoaml,la oank armaişlıikş ­
kilüezreir vienn ei haiynesta dnoığna iylliaş kileri üzerine.
PyotArl ekseyKervoipço tk(i1n8'4i2n-*1 a9ç2ı1dk)u, r u,
amao lağanüysatzüg oıblsidıYru a .ş abmoıy unocnaup na yına
düşenylaneibr ü:t üon r uhsaarla yıdşulramra,m acçaaslıınşa­
ma,m ücadeylıel,bl oayrbu i hrü cretdeebk a şıtnuat saklık,
dünyadyoıl aşomlaa,y klaarrş,ı layşamzaglıasrı,an nddiaö k-i
* Kimiö zeald lüazre rivunreg ui mik onulmasnıendıenna id,l ardıonğ ru
okunmassıanğıl amyaöynae liÖkzteilrl.i "kol"se e siiç ibnu d uruöm­
nemlidörnierğ.i nKr opotkiand ındıonğ ruo kunuşKruo,p otkin şeklin­
dedi(rY alnvıuzr gu"lo"ular "o"g,e rkia lan"laa"or l aroakukn ur( aynı
şekilDdoset:o yevskidyo'ğnriounku nuşuD astayevşsekkilyi ndedir);
"o"d ışındsaekshila ir flevruirng ulyaanl,n ıizlcgasi elsihl air fvıunr gu­
lanmagseır ektgiöğsitneir ir.
5
P.KRAO.P OTKİN
nüşl.e.br.ü tübnu nlbairr kiançs anyıanş amı-nyıa zgısaığnıız
ağızdao ldurabizleencgeikn likteydi.
Rusp rensait,a daasnk eyra,ş adçıağğıd kai mselearkilnı n­
dang eçmeyeyceerkl egreizng ivneai r aştırmdaücnıysçaıa ,p ın­
daa raştırmgaelraçre kleşbtiilrmiiamşd amıv,a ro layna pıyı,
önced,ü zeltilebiilneacneamğnei mnuer s,o nrbau y apıntıen­
mellersinael dıdreanv rimcbiu.n.l.a hreıpns oi;ç okyüzlüs,ü ­
rekdleiğ işaemna,t emeyla şaiml kelehreipns ea dık kalan, bu
kitabkıanh ramanı!
1
"BiDre vrimAcnianıri"lnınd as özüe dilyeanr ıymü zyıllık
dönem( 184-108 90g)er,e Rku sydaa',g ereAk v rupa'çdoak ö ­
nemltio plumvseas li yadseağli şikliykalşearnindb ıiğdrıö nem­
diP.y otArl ekseyeövnicçeç, o cuklvuekg ençlik dönemlerini
kapsaysaenr flhiukk ukunyuınk ılıtşaınnıoakl dub,u nuanr dın­
dand ak apitalizmin oRnuasbyyu al'mdasaıv neıB atüıl kelerini
muazzagmü cüyslaer ıspa rmalayıgşöıznlıe mlBeud ie.l lyiı l
içinRdues,y a'bnaışnı gneaç eünç i mparatogruö rdaüy,r ıca, Kı­
rıms avaşıRyulsa- Türk savvaeş.Eı nntıenrn asyonPaalr'ilse
Komünü'nün otladnuı.ğ ı
"BiDre vrciimnAinnaı rlı"knurıgnvu e k onuo larsaekr gile­
diğçie şitlhielrzi ekv,k toeknu rsua rsıapr malayialcgaikn çlikler
içeriByuonru.n bliar licktaen,l ılsıüğrıü,k leyidciinlaimğiik,l iği
Kropotkink'iitna b"ıknoıl oakyu nubri"kr i tayapp mıyAonrı.l ar
ved üşünceklietrab buı;k, i tagpetçam idşöen üşlyearş,a nanların
çözümlemesiynaipnı lmvaesb ıuç özümlemeçdıeknas no nuçla­
rın, şimdivyeeg eleceiğlei şdküişnü ncelkearrlşeı laştırılması
şeklinydaep ılıYyazarıno r. yaamınş ıng ereRku sydaa',g erek
Avrupa'duağ radıağnıid eğişikloikkulreburi ry andacna nlı,
gergbiinr i lgiiç intduet arkebni,ry andan day azaroırtna ya
koyduğbui rey-toepnltueml,e ktüelilnesra-nh-ailinkls,ia şnk ile­
rinkia psaysaonru nsüazle rionneu nlbai rlidkütşeü nmetakr,­
tışmgaekr eksiynairmait ıoykourr da.
6
BİRD EVRİMCiNiN ANILARI
Bu kitabyıanz gıdsayı a zarınyıanz gısı denollim uişl­ginç
tur; aynçıe tkionş ulblaaşrd ,ö ndüroelna ylbaukr i tabdaı pna ­
yındaü şmüştGüerç.ey nü zyı9l0ı'nyl ııl larsıonnıunn dyaa,z a­
rısni yassüarlg ünbduel undsuığrua ydaaz ılmbıuşk tiıtraY pa.­
zar, kitabİınngıi lteRrues'çdaoe l arayka zmaybaa şlamış,
1897'dseonn rias Aem erikaİ'ndgai liozlcaery aakz masyüır ­
dünnüşv e" AtlanMtoincthlı aldylbı"i dre rgiydaey ınlamıştır.
Kitaopl aryaaky ıanmanlsı1,8 99y ılınBdoas toLno,n drvae
Barselboansak ılaorlımyulşa, byiırilkç aiçn ddeed ünyanın
bütübne lblai şldıi llerçienver iylaiypıanmı nlştıİrl.kR usça
çevri1s9i0 2y ılınLdoan draç'ıdkam ışBtuınrui. z leybeünt ün
"devrim-öbnacseksıihl"ea pİr n,g ilizçceevdieornli m uştur.
Devrimdseonn r1a9,1 7-19a3r3a sın-dkaı,s altbıalsmkıışl ar
yad ab azbıö lümlearyinbn a skıları tdoıpşlıadnmod kauk-ze z
basılmı"şAtnıır.,l 1a9r3"3y ılınydaap ılakaand emibka skıya,
..
KropotkiRnu'siçenal yazmıestıi nldeere ik lenmiKşittiarb.ı :ı
bundasno nryae nbii bra skısyıanpıınl abiilçmioents uiyz ı ldan
uzunb isrü rgee çmegseir ekm1i9ş6;y6 ı lıynadpaı lbaubn a skı­
yıy enbii rb askıniıznl emeisçii nysierm iy ılb eklenıniştir.
Burdadnaa nlaşılgaicbaKriğo,ıp ctkiny'aipnı tlayreınnbiıa ns ­
kılaryıanpıınl mbaüsyıü,dk e vrimcdiünşiünmn i rasıgneınni ş
yığınltaarncıan abiilçmitenos pil umsal-hsaivyhaae srza alm an
uyguonl mamıştır.
1930-195y0ı llaanr asında Kropotkin'in anarşizmi,
Marksizdmüeş mabni ark ıoml argaökr ülmüşOtnüurng. e lece­
ğint opluümzue ridnüeş üncezlaerraibr ilürı t opyoal ardaek­
ğerlendirhiülmmainşi,z miassesı o yuvte p roletiadreyoal oji­
siylçee libşuilru nmuşKtruorp.o tkianh'lianki al iştkailne ple­
riylien,s ainl işkilyeerrai lnmdaes iısntıe deitğiiikl keloe yrı,l ­
lardyae rleştirçiallmıeşypıeal ravtnei d evlyeatş amnıo rmları
ilbea ğdaşmnaizt elikBtued.y ödnie.m iiz leyvee"n d urgunluk"
7
P.KRAO.P OTKİN
dönemaid ıv erildeönn emdee h içuy gudne ğild"iB iDerv rim­
cinAinnaı rlı".
Şua ndSao vyteotp lumunda devrimiclii şmkgüietnçhm iişş e
bimre rauky anmdıurumş daP.. A.Kropotkainnı'lianr Rınudsa ,
özgürhlaürke küezteir ienneg in bibluglidlueğrug miubzyi a,za ­
rın, insanlığın gelepceekğç io kdü üzşeürnicnees biinziinm,
bugündküüş ünceleraiymntiıiz tlree şoilmddueğ udnasu a ptıyo­
ruz.V e bizk işioslealr aakn,a rşkiusrta miıçne rdüitğoip izmin,
yüksebki ldgüiz eyiunlea şmgıüşn ümüozk urlarhıenrdhaa ngi
bikra fak arışıykalrıağtaıc ahğiısçnanmı ı yoruz.
Soylbui krö ktveenv arlıbkilarıi ledgeenl egne nbçi ard a­
mınk,e ndisiiçnien dgeenl disğıin ıafyırnı calıvkelp aarrılnaık
bikra riyyearp moal anağsıunnıand üzenslaev agşiar mensais,ı l
açıklanaBbui,hl eir"r ?An ıalro"k urunkuanfa sıtnaak ılabciark
soruduvreb us orugyeat irialçeıckelka maünzıenr,id nidkek atle
duruliunpc clemgneerseik peenkç okn oktaiyçıe reckeeğsii n­
dir.
Çocukluğudnad "at aliyhairo lmuşb"i rdie ğilPdyio,tr
AlekscyeKvüiççü.yk a ştaan nesyiintii ürvdeiay;n neissige e r­
çeğinyienr idnoil durmaukztaaknt Bıu. d urum onune vdeki
serflerhliez,m etkarylaakrılnal aşsmoansuıc unduo ğurdu.
Kropotkkairnd eşblüeyrüibk i sre vgikyulcea klaaynanne,l erini
çoks evdikilçeir"niö ksüzlaecrı"yeak no,lk anagte rebnu i n­
sanlaPrydoat dra,h sao nrbaa shiatl kgtöaz lemleyieycyieü ğ­i
reklialciıkl,oa rrtaao kl mai,n sansleavrmıe ç,a lışkagnilbö­ıik
zellikbluelraic aBktuıi rn.s anleavrdıendk uiru mladraı,o nları
malgıi bgiö rebna basıbnuıi nn sanldaarvar anıdşalo,an ragı ö re
eşitliukztaeknat nıo,r malÜdsit.e lfiakz alcaı masbıikzrö lsea ­
hiboil duğsuö ylenembeazbdais ıynaıkn,ıç ne vrelerhienrd­e
kesçbei linseonnd eredcees ppootm eşçivkalredryı i,n dee kü ­
çükP yotr'ae vglöerrei" nadneo rmal", "baiddraü lzeethnsü i­z"
küms ürüyordu.
8
BİDRE VRİMCİNİANN ILARI
Babaları-nçdaarklbiıü,ğt ıüunny ruklöazrgıün-a "saemvi­r
gisvie"" amikro rkuksüuç"ü kka rdeşçloekrç daeb uikğ renti
yaraOt tbıa.k ımdKarno potksienr'fldikeğar eşi ıl bka şkaldırı
duygulabraıbenavı inn gdeel işmbeayşel adsıöğyılneıym aenk­
lıoşl maAzm.a u nutmamgaekr ekkiib,ri nlesrocyeçl ouc uğu
aynkıo şulallatrıy nedtai şizyuolrmdgüuö ;r üyoerşliatrs,i zliğe
tanoılku yovrleab ru nlnaorrmıo larbaekn imsiyoÖrrnlea­rdı.
ğinA,r basto kağıknodmaşnu loalraSıne ryZôajgaô s(kdienr s
aldıkölzaeörlğı r etbmielaney nıyddeıv)r,i omlcmia mıAşst­ı.
keroik ulda (Pajes"kNiiyk oKldôaerpyğucisıl) , bunlar" dediği
çocuklaorn ubnailrlake a odlamşa iks tememiAşslleırbndudi­a.
ralarua zadnemkab yialg ee reyko kK:r opotkienvlienbrdiieln e
beşk ardeşbtiertn e kP yotrd evrimoclim uşKtaur.d eşi
Aleksainndarn,çç toakvn i cdan boolracrbuae kn imsedmeivş­ti
rimcilDioğğiu.ş tbainl gdienn ilebiblieric neska onl an
Aleksaknadrra kotlearrd aakt, a mperaomlaanrd aakk endini
tümüydleev riamdea yamSaüdrıg.cü enz astıanmıa mlamasın­
dans onray aşamdtraajni kb ibri çimadyer ıdlaıy,şa ış amına
gönlüngdeeçntg iiğbbiii y rö nv ermekketned bianşia rbıuslı­z
duğugmöts termektedir.
Dünygaö rüşbüinçüi mlenddıikşro eşnu lölzagrü,r vleü k
protedsutyog ulauryıannımnia çsinıne k adar eollvuerrliaşrlsia
olsundleavrr,ib mictriu tuaml ıbşeın imseamçeıykil atmeakk ta
başıyneat eorllim az"lBairD.re vmrciinAinnaı_r"l ıd ai şttea m
bun oktaayçaı klık vgeeb tiirreiiyyçdio ünrn yasoınyuçl eav,­
releoyretna- mh eşre ydöennc dee i nsanalraars-ınkdaarkmia ­
şıikl işkbiusn üirne açsteıetl k oelnd uğguönsut eriyor.
Krooptkidnü'şiünn celeelreişntbiiiçnrri e zlg giedlei şmesin­
deö ğretmenlbeüryinürikon lo ül muşLtiusre.kd een disinden
ahlöağkr endigkülzeerlöiyğ arzeıt menmianndteıvnke,tl uıt arlı
düşünmöeğryein dikmlaetreim aötğirke tmedneikbn üet üönğ ­
retmenleanımrisnıiy oKrro,p otkiAnn.ı lareınön zdeayl e rtui-
9