Biochemia kliniczna i diagnostyka laboartoryjna chorób układu krążenia PDF
Preview Biochemia kliniczna i diagnostyka laboartoryjna chorób układu krążenia
BIBLIOTEKA DIAGNOSTY LABORATORYJNEGO Biochemia kiiniczna i diagnostyka iaboratoryjna chorób układu krążenia pod redakcją Dariusza Sitkiewicza r-- BIBLIOTEKA DIAGNOSTY LABORATORYJNEGO Biochemia kliniczna i diagnostyka iaboratoryjna chorób układu krążenia pod redakcją Dariusza Sitkiewicza BIBLIOTEKA DIAGNOSTY LABORATORYJNEGO Biochemia kliniczna i diagnostyka laboratoryjna chorób układu krążenia pod redakcją Dariusza Sitkiewicza Ośrodek Informacji Naukowej ©INPHARMA Sp Warszawa 2007 Rada Naukowa serii wydawniczej BIBLiOTEKA DIAGNOSTY LABORATORYJNEGO Przewodniczący - prof. dr hab. Dariusz Sitkiewicz Sekretarz - dr Jadwiga Fabijańska-Mitek prof. dr hab. Maria Chosia, prof. dr hab. Marek Jagielski, mgr Barbara Kawałko-Myślińska, prof. dr hab. Jan Kanty Kulpa, dr Henryk Owczarek, dr hab. Mirosława Pietruczuk, prof. dr hab. Mieczysław Woźniak Biochemia kliniczna i diagnostyka laboratoryjna chorób układu krążenia Redakcja naukowa prof. dr hab. Dariusz Sitkiewicz Recenzent dr hab. Tomasz Hryniewiecki Redakcja wydania Elżbieta Krzyżanowska Projekt graficzny Kama Jackowska Studio Wydawca Ośrodek Informacji Naukowej OINPHARMA Sp. z o.o. ul. Prosta 69, 00-838 Warszawa tel. 022 578 00 01, fax 022 632 25 82 [email protected], www.oinpharma.pl © by Ośrodek Informacji Naukowej OINPHARMA Sp. z o.o., Warszawa 2007 ISBN 978-83-919134-8-2 Wydanie I Fotoskład Agencja Pinek 0 502 057 242 Autorzy Dr n. med. Małgorzata Bednarska-Makaruk Zakład Genetyki Instytutu Psychiatrii i Neurologii - Warszawa Dr hab. n. med. Grażyna Broda Zakład Epidemiologii, Prewencji Chorób Układu Krążenia i Promocji Zdrowia Instytutu Kardiologii - Warszawa Mgr farm. Danuta Gaździk NZOZ „Diagnostyka” - Laboratorium Instytutu Kardiologii - Warszawa Dr n. biol. Jadwiga Janas Zakład Biochemii Klinicznej Instytutu Kardiologii - Warszawa Prof. dr hab. n. med. Marek Naruszewicz Katedra Farmakognozji Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej - War szawa Prof. dr hab. n. med. Grażyna Nowicka Instytut Żywności i Żywienia, Katedra Zdrowia Publicznego i Żywienia UKSW oraz Zakład Biochemii Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej - Warszawa Dr n. med. Paweł Ptaszyński* Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i Kardiochirurgii Uniwesytetu Medycz nego - Łódź * Oświadczenie w sprawie konfliktu interesów: Paweł Ptaszyński otrzymywał honoraria za referaty na szkoleniach następujących firm: Abbott, Bayer Diagnostics, Dade Behring Dia- gnostics, Roche Diagnostics. Autor deklaruje, że w trakcie powstawania rozdziału 8. tej książki nie było konfliktu interesów. Dr n. med. Tomasz Rywik Klinika Niewydolności Serca i Transplantologii Instytutu Kardiologii - Warszawa Prof. dr hab. n. med. Dariusz Sitkiewicz Zakład Biochemii Klinicznej Instytutu Kardiologii - Warszawa Dr n. med. Sebastian Stec* Oddział Kliniczny Kardiologii, Klinika Kardiologii CMKP, Szpital Grochowski - Warszawa Dr n. med. Małgorzata Szperl Samodzielna Pracownia Biologii Molekularnej Instytutu Kardiologii - Warszawa Dr hab. n. med. Tomasz Zieliński Klinika Niewydolności Serca i Transplantologii Instytutu Kardiologii - Warszawa * Oświadczenie w sprawie konfliktu interesów: Sebastian Stec otrzym5wał honoraria za referaty na szkoleniach następujących firm: Abbott, Bayer Diagnostics, Dade Behring Diagno- stics, Roche Diagnostics. Autor deklaruje, że w trakcie powstawaiua rozdziału 8. tej książki nie było konfliktu interesów. Szanowni Czytelnicy, Jest to już trzecia książka z serii Biblioteki Diagnosty Laboratoryjnego. Znaj dziecie w niej Państwo omówienie wybranych zagadnień z zakresu biochemii kli nicznej i diagnostyki laboratoryjnej chorób układu krążenia, najczęstszej przyczyny umieralności w Polsce. Ogromny postęp w rozpoznawaniu zdarzeń sercowo-naczyniowych, a w kon sekwencji wczesne wdrożenie terapii i jej monitorowanie jest zasługą rozwoju ba dań laboratoryjnych. Markery zapalenia, uszkodzenia komórek mięśnia sercowego i funkcji serca są podstawą dla działania interwencyjnego bądź zachowawczego we współczesnej kardiologii, podobna jest również rola diagnostyki laboratoryjnej czynników ryzyka miażdżycy. Zaprezentowane w książce w przystępny i usyste matyzowany sposób najnowsze badania pomogą Państwu wykorzystać tą wiedzę w swojej praktyce zawodowej, w tym także we współpracy z lekarzem, gdyż współ cześnie rola diagnostyki laboratoryjnej jest priorytetowa w wyznaczaniu kierunków postępowania z chorym. Przedstawienie tak ważnych zagadnień w jednej pozycji Biblioteki Diagnosty Laboratoryjnego ma również znaczenie edukacyjne, szczególnie dla osób przystę pujących do specjalizacji z zakresu laboratoryjnej diagnostyki medycznej. Życzę Państwu ciekawej lektury. Prezes Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych Henryk Owczarek Spis treści Wprowadzenie 9 11 Wykaz skrótów 1. Epidemiologia chorób układu krążenia w Polsce Grażyna Broda . . . . ........... ......................... • 14 1.1. Próby rozwiązania problemu pandemii chorób układu krążenia na forum międzynarodowym i ogólnopolskim.............. 17 1.2. Czynniki ryzyka 19 1.3. Realizacja zasad prewencji chorób układu krążenia przez leka rzy podstawowej opieki medycznej na poziomie populacji 30 1.4. Chorobowość.................. ................................ . 31 2. Patogeneza miażdżycy Grażyna Nowicka, Marek Naruszewicz........... 35 2.1. Dysfunkcja śródbłonka . 36 2.2. Nacieczenie tłuszczowe.................. .................. 38 2.3. Blaszka miażdżycowa . . . . 40 2.4. Stabilność i niestabilność blaszki miażdżycowej 41 2.5. Antyaterogenne działanie HDL............................. 42 Czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca Grażyna Nowicka, Marek Naruszewicz 48 3.1. Nadciśnienie tętnicze 49 3.2. Profil lipoprotein osocza.............. 50 3.3. LDL - lipoproteiny o niskiej gęstości . 50 3.4. HDL - lipoproteiny o wysokiej gęstości 51 3.5. Lipoproteiny bogate w triglicerydy.............. 53 3.6. Lipoproteina a . .......... . 54 3.7. Otyłość . . . ............. . 55 3.8. Cukrzyca ................. 58 3.9. Hiperhomocysteinemia . . . . 59 3.10. Aktywne i bierne palenie tytoniu 59 4. Rola śródbłonka w homeostazie naczyniowej Jadwiga Janas, Dariusz Sitkiewicz . . . . 63 4.1. Prawidłowa funkcja śródbłonka.............. 64 4.2. Dysfunkcja śródbłonka .................................... 68 4.3. Badanie funkcji śródbłonka....................................... 70 5. Mechanizmy niewydolności krążenia - rola układu neuro hormonalnego serca Tomasz Zieliński, Tomasz Rywik . ..................... 74 5.1. Znaczenie układów neurohormonalnych w patogenezie niewy dolności serca................................ 74 5.2. Układ renina - angiotensyna - aldosteron 76 5.3. Układ adrenergiczny . 77 5.4. Argininowazopresyna . 79 5.5. Peptytdy natriuretyczne 81 5.6. Endoteliny . 82 5.7. Cytokiny . . . . 83 Podstawy genetyczne chorób układu krążenia Małgorzata Szperl . . . . . 88 6.1. Kardiomiopatie i zaburzenia rytmu . . 88 6.2. Genetyka nadciśnienia tętniczego 91 6.3. Molekularne podstawy niewydolności serca . ................. 93 7. Biochemiczne markery kardiologiczne Danuta Gaździk, Dariusz Sitkiewicz.............. 100 101 7.1. Mechanizm uwalniania białek z kardiomiocytów 102 7.2. Markery martwicy kardiomiocytów 7.3. Markery destabilizacji blaszki miażdżycowej 107 7.4. Markery uszkodzenia blaszki miażdżycowej . 108 7.5. Markery niedokrwienia . . . 109 8. Zastosowanie biomarkerów w ostrych stanach kardio logicznych - zalety i ograniczenia sercowych troponin, mózgowego peptydu natriuretycznego i białka C-reak- tywnego Sebastian Stec, Paweł Ptaszyński................................ . 114 8.1. Sercowe troponiny I (cTnI) i T (cTnT) 115 8.2. Białko C-reaktywne ............................. 129 8.3. BNP/NT-pro-BNP 130 9. Badania laboratoryjne w ocenie ryzyka choroby nie dokrwiennej serca Grażyna Nowicka ... .............................................137 9.1. Badania podstawowe 139 9.2. Badania dodatkowe....................................................................... .141 9.3. Inne markery ryzyka choroby niedokrwiennej serca.....................143 9.4. Genetyczne markery ryzyka miażdżycy...........................................145 10. Diagnostyka zaburzeń gospodarki lipidowej Małgorzata Bednarska-Makaruk . . 149 10.1. Lipidy i lipoproteiny osocza .............. 149 10.2. Hiperlipidemie 153 10.3. Diagnostyka laboratoryjna hiperlipidemii. . . . . . . . . . . 158 10.4. Docelowe stężenia lipidów i lipoprotein w czasie leczenia . . . 163 10.5. Badania kontrolne w czasie leczenia lekami hipolipemicznymi , 164 11. Biomarkery niewydolności serca Dariusz Sitkiewicz . . . . . ...............169 11.1. Peptydy natriuretyczne; struktura, synteza i mechanizm działania 172 11.2. Kliniczne znaczenie peptydów natriuretycznych 175 11.3. Steroidy kardiotoniczne (kardenolidy) . 178 11.4. Cytokiny . . ..................... 179 Indeks 182
The list of books you might like
