bilim tarihindeki ilk deneyleri içeren fizik etkinlikleri hakkında öğrenci görüşleri

143 Pages·2016·3.27 MB·Turkish

BİLİM TARİHİNDEKİ İLK DENEYLERİ
İÇEREN FİZİK ETKİNLİKLERİ HAKKINDA
ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ
-ARŞİMET’İN KRALIN TACI ÖRNEĞİ-

ABDULLAH YURDAER ÇETİNER

YÜKSEK LİSANS TEZİ
FİZİK ÖĞRETMENLİĞİ ANA BİLİM DALI

GAZİ ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

TEMMUZ, 2016
TELİF HAKKI VE TEZ FOTOKOPİ İZİN FORMU

Bu tezin tüm hakları saklıdır. Kaynak göstermek koşuluyla tezin teslim tarihinden itibaren
12 (on iki) ay sonra tezden fotokopi çekilebilir.

YAZARIN
Adı : Abdullah Yurdaer
Soyadı : ÇETİNER
Bölümü : Fizik Öğretmenliği
İmza :……………….
Teslim Tarihi : …/07/2016

TEZİN
Türkçe Adı : Bilim Tarihindeki İlk Deneyleri İçeren Fizik Etkinlikleri Hakkında
Öğrenci Görüşleri -Arşimet’in Kralın Tacı Örneği-

İngilizce Adı : Student Opinions About The Physics Activities Including The First
Experiments Carried Out In The History Of Science -Archimedes - The Crown Of The
King Sample-

i
ETİK İLKELERE UYGUNLUK BEYANI

Tez yazma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyduğumu, yararlandığım tüm kaynakları
kaynak gösterme ilkelerine uygun olarak kaynakçada belirttiğimi ve bu bölümler dışındaki
tüm ifadelerin şahsıma ait olduğunu beyan ederim.

Yazar Adı Soyadı: Abdullah Yurdaer ÇETİNER
İmza: …………………….

ii
JÜRİ ONAY SAYFASI

Abdullah Yurdaer ÇETİNER tarafından hazırlanan “Bilim Tarihindeki İlk Deneyleri
İçeren Fizik Etkinlikleri Hakkında Öğrenci Görüşleri -Arşimet’in Kralın Tacı Örneği-” adlı
tez çalışması aşağıdaki jüri tarafından oy birliği / oy çokluğu ile Gazi Üniversitesi Fizik
Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda Yüksek Lisans tezi olarak kabul edilmiştir.

Unvan Ad Soyad
Danışman: Doç. Dr. Uygar KANLI
OFMAE Fizik Eğitimi, Gazi Üniversitesi …………………………

Başkan: Prof. Dr. Ahmet İlhan ŞEN
OFMAE Fizik Eğitimi, Hacettepe Üniversitesi …………………………

Üye: Doç. Dr. Şebnem KANDİL İNGEÇ
OFMAE Fizik Eğitimi, Gazi Üniversitesi …………………………

Tez Savunma Tarihi: 18/07/2016
Bu tezin Fizik Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda Yüksek Lisans tezi olması için şartları
yerine getirdiğini onaylıyorum.

Prof. Dr. Servet KARABAĞ
Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürü
……………………………………………

iii
BİLİM TARİHİNDEKİ İLK DENEYLERİ
İÇEREN FİZİK ETKİNLİKLERİ HAKKINDA
ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ -ARŞİMET’İN KRALIN TACI ÖRNEĞİ-
Yüksek Lisans Tezi

Abdullah Yurdaer ÇETİNER
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
Temmuz, 2016

ÖZ

Bu çalışmada, bilim tarihindeki ilk deneyleri içeren fizik etkinlikleri hakkında öğrenci
görüşlerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada kullanılmak üzere çalışmanın amacına
uygun olacak şekilde Arşimet Kralın Tacı materyali tasarlanmıştır. Bu çalışma 2015 - 2016
Eğitim Öğretim yılında Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 6
gönüllü öğrenci ile yapılmıştır. Hazırlanan etkinlik her bir öğrenci için yaklaşık 70’er
dakikalık bir sürede gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri
olan “Örnek Olay” modeli seçilmiştir. Veri toplama aracı olarak ise etkinlik süresince
öğrencilerin kullanabilmeleri için araştırmacı tarafından geliştirilen çalışma yaprakları
kullanılmıştır. Ayrıca etkinlik başlangıcında ve etkinlik bitiminde öğrencilerle sözlü
mülakatlar yapılmış ve bu mülakatlar öğrencilerin bilgileri dâhilinde ses kaydına
alınmıştır. Daha sonra bu mülakat kayıtları yazıya geçirilmiş ve bu yazılar üzerinden içerik
analizi yapılmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda bilim tarihindeki ilk deneyleri içeren
fizik etkinliklerinin -Arşimet’in Kralın Tacı Örneği- öğrencilerin derse olan ilgisini canlı
tuttuğu, fizikteki temel kavramları anlamalarında etkili olduğu ve etkinliğe yönelik olumlu
tutum sağladığı görülmüştür. Araştırmanın sonucunda bilim tarihinde gerçekleştirilen ilk
deneyleri içeren fizik etkinlikleri ile ilgili önerilerde bulunulmuş ve bu türden
yapılabilecek etkinliklere örnekler verilmiştir.
iv
Anahtar Kelimeler :Fizik Eğitimi, Fen Eğitimi, Bilim Tarihi, Arşimet Deneyi, Kralın
Tacı.
Sayfa Adedi :142
Danışman :Doç. Dr. Uygar KANLI
v
STUDENT OPINIONS ABOUT THE PHYSICS ACTIVITIES
INCLUDING THE FIRST EXPERIMENTS CARRIED OUT IN THE
HISTORY OF SCIENCE
-ARCHIMEDES - THE CROWN OF THE KING SAMPLE-
(M.S. Thesis)

Abdullah Yurdaer ÇETİNER
GAZI UNIVERSITY
GRADUATE SCHOOL OF EDUCATIOUNALSCIENCES
July, 2016

ABSTRACT

In this study, it is aimed to ask students’ opinions about the physics activities including the
first experiments (Archimedes - The Crown Of The King) carried out in the history of
science. In order to be used in the research, the material of the crown of the king has been
designed in a way which is suitable to the purpose of the study. So as to carry out this
study, activities have been conducted with six voluntary students who have been studying
in the Faculty of Education at Gazi University during the term of 2015 - 2016. The activity
has been performed with each student one by one and each one took 70 minutes in average.
As for the data collection tool, work papers which have been produced by the researcher
for the students to use during the activity have been given. In addition, at the beginning and
at the end of the activity the interviews with the students have been conducted and these
interviews have been recorded on sound and on video with the knowledge of the students.
Afterwards, the recordings of these interviews have been transferred to the written form
and then the content analysis based on these written forms has been done. As a result of the
researches, it has been seen that the physics activities including the first experiments
vi
(Archimedes - The Crown Of The King) carried out in the history of science cause students
to keep their attention to the lesson, help them understand the basic concepts in physics.
And the students have been observed to have positive and warm attitude towards the
activity. In conclusion of the research, suggestions have been made about the physics
activities including the first experiments (Archimedes - The Crown Of The King) carried
out in the history of science and some examples have been given to such kind of activities
which can be conducted.

Key Words :Physics Education, Science Education, History of Science, Archimedes
Experiment, King’s Crown
Page Number :142
Supervisor :Assoc. Prof. Dr. Uygar KANLI
vii
İÇİNDEKİLER

TELİF HAKKI ve TEZ FOTOKOPİ İZİN FORMU ................................... i
ETİK İLKELERE UYGUNLUK BEYANI .................................................. ii
JÜRİ ONAY SAYFASI .................................................................................. iii
ÖZ .................................................................................................................... iv
ABSTRACT .................................................................................................... vi
İÇİNDEKİLER ............................................................................................. viii
TABLOLAR LİSTESİ ................................................................................... xi
ŞEKİLLER LİSTESİ .................................................................................... xii
SİMGELER ve KISALTMALAR LİSTESİ .............................................. xiii
BÖLÜM I: GİRİŞ ............................................................................................ 1
Problem Durumu ..................................................................................................... 4
Çalışmanın Önemi .................................................................................................... 7
Amaç ........................................................................................................................ 11
Araştırma Sorusu ................................................................................................... 12
Sınırlılıklar .............................................................................................................. 12
Varsayımlar ............................................................................................................ 12
Tanımlar ................................................................................................................. 13
viii
BÖLÜM II: KURAMSAL ÇERÇEVE ....................................................... 14
Teknoloji ................................................................................................................. 14
Bilim ........................................................................................................................ 15
Fen Bilimleri ve Eğitimi ......................................................................................... 16
Bazı Fen/Fizik Öğretim Yöntemlerinin İrdelenmesi .......................................... 18
Bilim Tarihi ve Bilim Tarihi Öğretimi ................................................................. 21
Bilim Tarihinden İlk Deneyleri İçeren Bir Etkinlik Örneği Belirlenmesi:
Arşimet-Kralın Tacı ............................................................................................... 24
Euroka! ........................................................................................................ 29
BÖLÜM III: YÖNTEM ................................................................................ 33
Araştırmanın Modeli ............................................................................................. 33
Araştırma Grubu ................................................................................................... 42
Verilerin Toplanması ............................................................................................. 43
Yarı Yapılandırılmış Mülakat Formları .................................................. 44
Çalışma Yaprakları .................................................................................... 46
Verilerin Analizi ..................................................................................................... 47
BÖLÜM IV: BULGULAR ve YORUM ...................................................... 49
Etkinlik Öncesi Elde Edilen Bulgular .................................................................. 49
Yarı Yapılandırılmış Mülakat Formu ile Ses Kayıtlarından Elde Edilen
Bulgular ....................................................................................................... 49
Çalışma Yaprakları ile Elde Edilen Bulgular .......................................... 51
Etkinlik Sonrası Elde Edilen Bulgular ................................................................. 52
Yarı Yapılandırılmış Mülakat Formu ile Ses Kayıtlarında Elde Edilen
Bulgular ....................................................................................................... 52
Çalışma Yaprakları ile Elde Edilen Bulgular .......................................... 54
ix