Bilgi Felsefesi PDF
Preview Bilgi Felsefesi
• • • A.KADIR ÇUÇEN Bilgi Felsefesi 8 Sentez Felsefe Kitapları: 3 Referanslar Dizisi: Bilgi Felsefesi A. © Kadir Çüçen 2012 Sentez Yayıncılık 978-605-5790-15-8 ISBN 1-3. Basım Asa Kitabevi 4. Basım Sentez Yayıncılık 2012 İstanbul Ocak İç Kapak ve Düzen (224) 223 72 10 Uludağ Baskı Kayhan Matbaacılık 244 Davutpaşa ca. Güven Sanayi Sitesi O blok No: (O 212) 576 01 36 Tel: Topkapı/ İstanbul SENTEZ YAYIN VE DAGITIM EGİTİM ve ÖGRETİM KURUMLAR! SAN. A.Ş. TİC.ve Cumhuriyet mah. Eski Ta hıl İçi no: l 3 8 BURSA TEL:(O 2 2 4)225 1180(pbx) FAX:225 02 00 & b ilgi@se n tezdagi m.com. tr ti I• RÇU• • ÇEN Prof. Dr. A. • • • SENTEZY YINCILIK A . .. A. KA D i R ÇUÇEN kadir@ultıdag.edu.tr www20.tıltıdag.edtı.tr/ -kadir Ü İ P rof. Dr. A. Kadir Ç ÇEN, 1 9 6 1 yılında Erzurun1'da doğdu. lk, orta ve lise İ (i tahsiliııi zmit'te ta mamladı. 1 9 85 yıl ında Ankara 11iversitesi, Dil ve Tarih-Ccığrafya Fakültesi'niıı Felsefe Bölümü'nü bitirdikteı1 so11ra YLi ksek Lisans ve Doktora çalışınalarını A merika Birleşik Devletleri'nde tamamla dı . Doktora çalışmasını Almaı1 felsefeci Martin Heidegger'in varlık ktıraını üzerinde yaptı. 1 9 9 3 yılında Tü rkiye'ye döndLi. 1 99 5'de Yardımcı Doçeı1t, 1 997'de Doçent ve 2 00 3 'te profesör oldu. Yazarın Mantık, Heideggeı·'de Varlık ve Zaman, Felsefeye Giriş, Mantık, Orta Çağ Felsefesi Tarihi, Kla.çik Man tık, Li.çeler İçin Fel.çefe Deı·,ç Kitabı ve Li.çeler İçin Mantık Der.ç Kitabı, Oı·ta Çağ ve Rön e.çan.ç'ta Fel.çefe, Varlık Fel.çefesi, İıı.çan Haklaı·ı adlı kita pları vardır. Yurt içiı1de çok sayıda suı1duğu bildiri ve yazdığı ınakalelerinin yanı sıra Rusya ve AB D'inde Heidegger üzeriııe iki bildirisi; Rusya, Fraı1sa ve ABD'inde yayıı1laı1mış lıirer makalesi htıltıı1maktadır. 1 9 9 9 yaz dö11emi Ü Ü T BA btırslusu olarak AB D'nin Dtıqtıesne ı1ive rsitesi'nde teknoloji felse fesi üzerine araştırma yaptı. "Kültiirlerarası Diyalog ve Eğitiın" lıaşlıklı Avrupa Birliği projesi11 i 2 008-2009 tarihleri arasında yürütücülüğLinü Ü yaparak tamamladı. Halen Uludağ niversitesi, !-'en-Edebiyat Fakiiltesi, Felsefe Bölümü'nde öğretim üyesi olarak çalışmaktad ır. Evli ve hir çocuk babasıdır. I• ÇI• NDEICI• LER 4. Baskıya Ö nsöz . . 9 . ........................................................................ .. .. .............. • • O nsöz 1 0 •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• • • G i R i Ş 1 1 .................................................................................................................. BÖLÜM 1. • F E L S E FE N E D iR? 15 ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 1 . Felsefe n i n Anlamı . . . . 1 5 . ......................................... ' . . ' . ............ .............. . 2 . B ilgi11in Tanımı 1 6 ' ••• ' ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 1 ••• 1 1 ••••••••••••••• 3 . Bilgi Türl erı• 1 7 •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• a. Gi.iııdelik Bil gı• ........................................................................................ 1. EJ Dinsel Bil • 1 8 b. �) ••...•..............•...........................................................•...•....••.•. 'reknik Bilgi . . . 1 9 c. . .. . .. . . . . ...... ... .. . ... ........... .. ......... . ...... ..... ....... ..... .... ..... ... . .. . . . . d. Sa11atsal Bil gı• �() ·•··•·•·••········•···································································••· e. Bilim sel Bil gı• .. .................................................................... � 1. •• •••••••••••••••••• 1) Forınel Biliınler. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . 2 1 . 2) Doğa Bilinıleri .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2 . . • 3) lnsa11 Bilimleri ...... ................... ....................................................... . 23 f''elsefı Bilgi 23 f. •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 4. Felsefe Bi lgi s ı• n ı• n Özellikleri 2 4 ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 5 . Felsefe n i n Konula 2 5 (") ..•........................................................................ BÖLÜM Z. • • • • • B i LG i F E LS E F E S i N E G i R i Ş 2 9 ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• • • • • BOLUM 3. • • • • B i LG i FELS E F E S i N i N T E M E L KAVRAM LARI 3 5 •••••••••••••••••••••••••••••••••• 1 . Bilgi : B i l e n ve B ilinen ... . 3 5 . . . . . . , ....................................... ... ... ..... . .. ...... . 2 . Doğruluk ve Gerçeklik .................................................................... 3 6 . 3 . Doğruluk ve Anlamlılık .................................................................. 38 . 4. Bilgi ve B i lginin Gerekçel e n d i ril ınesı• 39 •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 5 . Doğruluk, Tutarlılık ve Geçerlilik 40 ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 6. Apriori ve Aposteriori Bilgi 43 •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 7. Analitik ve Sentetik Bilgi 45 •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 8. Bilme Çeşitleri 47 ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• Apodiktik - Assertorik - Problematik B i lgi/Önerme 5 0 9. ....... 1 0 . Temel B ilgi - Çı karımsal B ilgi .................................................... 5 1 BÖLÜM 4. • • • • • B i LG i F E L S E F E S i N i N P RO B L E M LE R i 5 5 . . .. . . .. .. ...... ....... ... . . . . . . . . ... .. . . .. . . .. . 1 . Doğru Bilginin Ola nağı Problemi 56 ...... . . ... .... . . .. . . . . . . . .. . . . .. . . .. ........... a. Dogmatikler . . 56 . ...................................................................... ........... .. ...... Kuşkucular . . 5 7 b. . . . . . . .............................. ................... ....... ............... .............. . 1) Kuşkuculuğa Yol Açan Genel İlkeler . .. 57 .............. ..... ................. 2) Kuşkuculuk Çeşitleri . 59 ..... ............................................................... Doğru Bilginin Kaynağı Problemi 66 2. . . . . . . . .. ... . ... .... ....... ..... . . ...... ... . ... a. B i lginin Kaynağı Deneydir 66 . . ........................ ..................................... B i lg i ni n Kaynağı Akıldır : ............................................... 67 b. .................... c. B i lginin Kaynağı H em Deney Hem de Akıldır -.................... 68 .... d. B i lginin Kaynağı Sezgi dir . . . 68 . ......................................................... .. .. Doğru Bilginin Ö lçütü Problemi 3 . . 69 ...................... ........................... a. Doğru B i lginin Ölçütü Uygunluktur . . . . 70 . .. ... . ................. ............ ..... Doğru B i lginin Ölçütü Tutarlılıktır . . . 7 3 b. ......... .......... . ....................... c. Do ğru B ilginin Ölçütü Tümel Uzlaşımdır . . 7 7 . ...... ......... .............. .. d. Doğru B i lginin Ölçütü Apa çıklıktır .............................................. 78 e. Doğru Bilgini n Ölçütü Verdiği Yarardı r 79 ..................................... Doğru B ilginin Sınırı veya Kapsamı Problemi 8 0 4. . . ... ... .............. • • a. içkin idealizm . . . . . 80 . . ...... . .. ........................................................................ Transendental (Aşkın) İ dealizm . . 8 1 b. ................................. ............... . c. Realizm 82 ..................................................................................................... d. Pozi tivizm . . . . 83 ........... ................... ... .................................................. ........ e. Neo -Pozitivizm . . . . . . . . 83 .. .......... ................... ..... ...... ........ ... .... ..................... f. Akılcılık . . . 84 ................ .... ....................................... ....................................... g. Deneyci l i k . . . . . . . 85 . . . ........... ................ ............................................... . . ... ....... Sezgicilik .. . . 86 h. . . .................................. ............................. .................. ........... i . Pragmatizm . . . 86 ................. .......................... ........................................ ....... 5. BÖLÜM İ İ İ F E L S E Fi AKI M LAR VE B LG F E LS E FE S . 87 .................................. ........ 1 . Deneycili k ve Bilgi Felsefes i . . . . 87 ........................ ................... .. ....... .. Akılcılık ve B ilgi Felsefesi 2. . . . . 89 ...... .... .................................. . .............. Kritisizm ve B ilgi Felsefes i 9 0 3 . . . . . . . .. . . . . . . . . . . ................. ..... .. . . .. .. . . .......... Pragmatizm ve B ilgi Felsefesi 9 0 4. . . . . ............. ................................. .... 5 . Sezgicilik ve Bilgi Felsefesi ... . . .. .. 92 . . ............. . ........... . ...... ............ ..... 6. Kuşkuculuk ve B ilgi Felsefesi . . ..................................................... 92 Pozitivizm ve B ilgi Felsefesi 7. ..................... ........... .......................... 94 8. Fenomenoloji ve B ilgi Felsefesi . 94 .......................................... ........ 9. Analitik Felsefe ve B ilgi Felsefes i 95 ................................................ 10. Temelcilik ve B ilgi Felsefesi 96 ....................................................... BÖLÜM 6. H A K L I LAN D I RM A KURA M LARI 101 ......................................................... • Içselcilik D ışsalcılık . . 103· • • ........................ ................................. ........... Temelcilik . 104 .. ............................................................................................. Bağd aşımcılık (Tutarlılık) - Anti-Temelcilik 106 . .................... ........ Bağlamcıl ı k (Co ntextuall sm) .. 107 ................................................. ........ • I şlevselcilik . . . .. . l 08 .... ....... ........ . ............. ....................................................... G üvenirlilik . . . . . . 108 ........... .......... ............... ................ . ...... ............................ B i l inemezcilik (Agnostisizm) . . . . . 108 . ............. ........ .. . ..... ....................... • • • G E TT I E R VE B i LG i N i N TAN I M I SORUNU . . . 110 . ...... ....................... İ İ İ İ İ İ İ İ G E R E K Ç E L E N D R LM Ş DOGRU NANÇ B LG M D R? 119 ....... BÖLÜM 7. • • • F i LO Z O F LA R VE B i LGi KURAM LARl .. . 123 .............. .......... ..................... 1. Antik Çağ' da Bilgi Felsefesi 123 ......................................................... 124 a. Doğa Felsefes inde Bi lgi Kura m ı .................................................. b. . 126 İ nsan Felsefesi nde Bi lgi Kura m ı .............. ................................. ... . . . . . . . 153 c. Septikler ....................... . .... ... .. ................................ ... ...... ............ 155 d. Yeni-Platonculuk ve B i lgi Kura m ı ............................................. 2. O rta Çağ'da B ilgi Felsefesi . 158 ........................................................... ......................................... 1 58 a. Hrıstiyan Felsefesinde B ilgi Kuramı b. 1 80 İslam Felsefesinde Bi lgi Felsefesi .............................................. 3. 17. Yüzyılda B ilgi Felsefesi ve Akılcılık 187 .................................. 4. 18. Yüzyılda B ilgi Felsefesi ... 210 ....................................................... • . . 210 a. Ingi liz Deneycileri ... .. ...................................................................... b. . . . . 234 Eleşti ı·el Felsefe ve l m manuel Kant .. . ..... . ............................. İ 5. 19. Yüzyılda Alman dealizmi ve B ilgi Felsefes i ... . 243 ........... . 6. Geç 19. Yüzyılda B ilgi Fe lsefesi . .... 25 0 .................................. ......... .. 7. E rken 20. Yüzyı lda B ilgi Felsefesi . . . . ..... 253 ........ .. . ............. .......... . 8. 20. Yüzyılda B ilgi Felsefesi . . . . . . 260 ............ ..................... ...... ..... .... .. .. . . . 261 a. Yeni-Realizm ve Bi lgi Kura m ı .. ............ .................. ................... b. Ma ntıkçı Pozitivizm, Viyana Çevresi ve Eleştirisi 268 .............. 279 c. Ontolojik-Varoluşçu Felsefede B i lgi Kura m ı ......................... . . . 284 d. Post-Mod ern B i lgi Felsefesi ... . ....... ........................................... KAYNAKÇA . . . . . 286 ....................... .......... ............ ............................... .. ................ • • D iZ i N 293 ...............................................................................................................
The list of books you might like
