İLAÇ ETKİNLİĞİ DİYETLE NASIL DÜZENLENİR? Doç. Dr. Aslı AKYOL MUTLU Hacettepe Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü İDEAL FARMAKOLOJİK TEDAVİ * Etkilerin spesifik olması * Aynı düzeyde öngörülebilir etki * Diğer ilaçlardan etkilenmemesi * Doğrusal etki göstermesi * Hiçbir dozda toksik olmaması * Tedaviyi tek bir dozla gerçekleştirmesi * Besinlerden etkilenmemesi Cinsiyet Uygulama yolu Yaş Beslenme durumu Farmasötik form Doz/süre m u r u d Farmakokinetik k i l o b a t Farmakodinamik e Diyet Organ fonksiyonu M Genetik Organ fonksiyonu Supleman Çoklu terapi Enfeksiyon/stres Alkol/sigara Tokluk Gastrik boşalmanın yavaşlaması İnce bağırsakların pH’sında değişme Hepatik kan akışının hızlanması Gastrointestinal geçiş süresinin artması Hedef organ Reseptör ile bağlanma Post-reseptör aktivasyon Hücresel metabolizma (iyon kanalları, enzimler) İlaç dozu Oral yoldan alım Kan-beyin bariyeri Emilim Dolaşım Metabolizma Atım Farmakokinetik Farmakodinamik İlaçların açlık (-) / tokluk (+) durumuna göre alımları ? * Emilim işlemlerinin düzgün ilerlemesi - ritonavir, nelfinavir (+) * Metabolizmanın düzgün çalışması - bazı diyabet ilaçları, enzim suplemanları (+) * Kusma/mide bulantısı gibi yan etkileri önlemek - allopurinol, bromocriptine, madopar (+) * İrritasyon veya ülser gibi yan etkileri önlemek - deksamethazon (+) * Besin ile ilaç etkinliğinin azalması - Rifampisin, valsartan, furosemid (-) Öğün örüntüsü İlaç Öğün örüntüsü Etki Varfarin Yüksek protein Uluslararası Normalize Edilmiş Oran (INR) ↓ Propranolol Yüksek protein Serum düzeylerinin ↑ Theofilin Yüksek yağlı Biyoyararlılığın ↑ Esomeprazol Yüksek yağlı Biyoyararlılığın ↓ Sikloserin Yüksek yağlı Serum düzeylerinin ↓ Hepatik kan akışının artması Albümin seviyelerinin artması Safra asit salınımının artması Oman Med J. 2011 Mar;26(2):77-83.
Description: