ARTICULATING SOCIALISM WITH NATIONALISM

293 Pages·2010·1.63 MB·English

by  Erkan Doğan

ARTICULATING SOCIALISM WITH NATIONALISM:
A CRITICAL ANALYSIS OF NATIONALISM IN THE TURKISH LEFTIST
TRADITION IN THE 1960s

A Ph.D. Dissertation

by
ERKAN DOĞAN

Department of Political Science
Bilkent University
Ankara
August 2010

To my parents, Güley and Aziz Doğan
ARTICULATING SOCIALISM WITH NATIONALISM:
A CRITICAL ANALYSIS OF NATIONALISM IN THE TURKISH LEFTIST
TRADITION IN THE 1960s

The Institute of Economics and Social Sciences
of
Bilkent University

By

ERKAN DOĞAN

In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of
DOCTOR OF PHILOSOPHY

in

DEPARTMENT OF POLITICAL SCIENCE
BİLKENT UNIVERSITY
ANKARA

August 2010

ABSTRACT

ARTICULATING SOCIALISM WITH NATIONALISM:
A CRITICAL ANALYSIS OF NATIONALISM IN THE TURKISH LEFTIST
TRADITION IN THE 1960s

Doğan, Erkan
Ph.D., Department of Political Science
Supervisor: Professor Ümit Cizre

August 2010

In this dissertation, it is argued that nationalism was one of the most
important characteristics of the socialist movement in Turkey in the 1960s. When we
look at the socialist movement in Turkey in this period, we encounter with the
concept of nationalism, in other words, Turkish socialists’ deliberate attempt at
articulating socialism with nationalism, presenting themselves as the real
representatives of nationalism in Turkey. The aim of this dissertation is to investigate
the uneasy relationship between nationalism and the Turkish left in the 1960s in
particular and between socialism and nationalism in general. The main issue of this
study is to explore why and how the Turkish left of the sixties incorporated
nationalism into its political discourses, strategies, and programs.
One important concern of this study is to investigate the internal sources of
the articulation of socialism with nationalism in Turkey. A ‘leftist’ variant of
Kemalism, becoming a hegemonic discourse within the ranks of the Turkish left in
iii
the 1960s, played a very crucial role in the attempts of the leftist intellectuals of the
period at accommodating nationalist principles within the idiom of socialism.
Turkish left in the 1960s re-invented Kemalism as a progressive, anti-imperialist,
anti-feudal and developmentalist outlook. This study, in this sense, argues that
Kemalism (together with nationalism) as the founding ideology of the Republican
regime has not just only been the basis of the mainstream political parties and
movements, but can also be found, in certain forms and amounts, among the ranks of
the different factions of socialist movement in Turkey.
The sources of Turkish socialists’ engagement with nationalism cannot be
fully grasped merely by reference to the Turkish context. Rather, it should be
located within an international context and perspective. Turkish socialists were
not alone in their efforts to reconcile nationalism with socialism. The history of
the ideological and practical accommodation between socialism and nationalism
from mid-19th century to the post-colonial era reflects a change from
“socialization of the nation” to the “nationalization of socialism” and shows us
how this relationship changed from hostility to affinity. Turkish socialists of the
1960s received an important part of their strategic and tactical inspirations from
those international experiences. But, their main sources of inspiration were Stalinism
and the Third Worldism of the post-colonial period. In this sense, this study analyzes
Turkish left’s experience with nationalism also by reference to international
experiences, with a special emphasis on the Third Worldist variant of the articulation
of socialism with nationalism.
The main primary sources of this study are the journals, papers, books,
pamphlets, programs, regulations, congress reports and resolutions, election
manifestos and other published documents, generated during the political activities of
iv
the main factions of the socialist movement in Turkey in the 1960s. These primary
sources are evaluated within the general literature on nationalism, its Marxist
interpretations, Third Worldism, economic nationalism, develomentalism,
imperialism, dependency, and the concepts of imitation and uniqueness.

Keywords: Nationalism, Socialism, Third Worldism, National Liberation, Anti-
Imperialism, Developmentalism, Economic Nationalism

v
ÖZET

SOSYALİZMİ MİLLİYETÇİLİKLE EKLEMLEMEK: 1960’ların TÜRKİYE SOL
GELENEĞİNDE MİLLİYETÇİLİĞİN ELEŞTİREL BİR ANALİZİ

Doğan, Erkan
Doktora, Siyaset Bilimi
Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Ümit Cizre

Ağustos 2010

Bu tezde, milliyetçiliğin, 1960’ların Türkiye sosyalist hareketinin en önemli
karakteristiklerinden biri olduğu iddia edilmektedir. Türkiye’de bu dönemin sosyalist
hareketine baktığımız zaman milliyetçilik kavramıyla karşılaşırız. Diğer bir deyişle,
Türkiye’de kendilerini milliyetçiliğin gerçek temsilcileri olarak gören Türkiyeli
sosyalistlerin, sosyalizmle milliyetçiliği bilinçli bir tercih olarak birbirine eklemleme
çabalarına tanık oluruz. Bu tezin amacı, özel olarak, milliyetçilikle 1960’ların
Türkiye solu arasındaki, genel olarak ise, sosyalizmle milliyetçilik arasındaki gergin
ilişkiyi araştırmaktır. Bu çalışmanın temel meselesi, solun 1960’lar Türkiye’sinde
milliyetçiliği neden ve nasıl politik söylem, strateji ve programlarına dâhil ettiğini
incelemektir.
Bu çalışmanın ilgilendiği önemli konulardan biri Türkiye’de sosyalizmin
milliyetçiliğe eklemlenmesinin dâhili kaynaklarını araştırmaktır. 1960’larda Türkiye
solunun saflarında egemen söylemlerden biri haline gelen Kemalizmin ‘sol’ bir
vi
varyantı, söz konusu dönemin solcu entelektüellerinin, milliyetçiliğin ilkelerini
sosyalizmin diliyle harmanlama girişimlerinde oldukça önemli bir rol oynamıştır.
Türkiye solu 1960’larda Kemalizmi ilerici, anti-emperyalist, anti-feodal ve
kalkınmacı bir dünya görüşü olarak yeniden icat etmiştir. Bu anlamda, bu çalışma,
rejimim kurucu ideolojisi olarak Kemalizmin (milliyetçilikle beraber) yalnızca ana
siyasi partiler ve hareketlerin temelini oluşturmadığını, aynı zamanda, belli biçim ve
miktarlarda, Türkiye’de sosyalist hareketlerin değişik parçaları içinde de
bulunabileceğini tartışmaktadır.
Türkiye sosyalistlerinin milliyetçilikle olan angajmanlarının kaynakları
yalnızca Türkiye bağlamına bakılarak tamamen anlaşılamaz. Aksine, bu durum
uluslararası bir bağlam ve perspektif içine yerleştirilmelidir. Türkiye sosyalistleri,
milliyetçiliği sosyalizmle birleştirme çabalarında yalnız başlarına değillerdi. 19.
yüzyılın ortasından post-kolonyal döneme, sosyalizmle milliyetçilik arasındaki
ideolojik ve pratik ilişkinin tarihi, “milletin sosyalizasyonu”ndan “sosyalizmin
nasyonalizayonu”na bir değişimi yansıtmaktadır ve bize bu ilişkinin nasıl
düşmanlıktan yakınlaşmaya dönüştüğünü göstermektedir. 1960’lı yılların Türkiyeli
sosyalistleri, stratejik ve taktik ilhamlarının önemli bir kısmını bu uluslararası
deneyimlerden almışlardı. Fakat onların temel esin kaynakları, Stalinizm ve post-
kolonyal dönemin Üçüncü Dünyacılığıydı. Bu açıdan, bu çalışma, Türkiye solunun
milliyetçilikle olan deneyimini, bu uluslararası deneyimlere referansla, fakat
özellikle, sosyalizmin milliyetçilikle eklemlenmesinin Üçüncü Dünyacı varyantına
özel bir vurguyla, analiz etmektedir.
Bu çalışmanın temel birincil kaynakları, 1960’lar Türkiye’sinin belli başlı
sosyalist hareketlerinin politik faaliyetlerinin ürünü olan dergiler, gazeteler, kitaplar,
broşürler, programlar, tüzükler, kongre raporları ve kararları, seçim bildirileri ve
vii