ARIKAYA-2 PETROL ARAMA SONDAJI PROJE TANITIM DOSYASI Batman İli, Kozluk İlçesi ...

134 Pages·2017·10.82 MB·Turkish

by  Mavzer Kurşun

TÜRKİYE PETROLLERİ BATMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
(Site Mah. 72040 Merkez/Batman)

ARIKAYA-2 PETROL
ARAMA SONDAJI PROJE
TANITIM DOSYASI

Batman İli, Kozluk İlçesi Sınırları
Arama Ruhsat No: AR/TPO/X/4458

BİOÇEV MÜHENDİSLİK DANIŞMANLIK
İNŞ. GIDA NAK. TARIM EĞT. TEM. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Belde Mahallesi 3246 Sok. Yaşam Plaza No: 15/4 BATMAN
Tel: [phone] Faks: 0 488 221 27 71
e-posta: [email protected]
www.biocevmuhendislik.com

BATMAN - 2017
PROJE SAHİBİNİN ADI TÜRKİYE PETROLLERİ BATMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
ADRESİ Site Mah. 72040 Merkez/Batman
Tel: [phone]
TELEFON, GSM VE FAKS
Faks: 0488 213 41 49
NUMARALARI
E-POSTA [email protected]

PROJENİN ADI Petrol Arama Sondajı Projesi

PROJE BEDELİ 8.000.000 TL

PROJE İÇİN SEÇİLEN
Batman İli, Kozluk İlçesi
YERİN AÇIK ADRESİ:
Arama Ruhsat No: AR/TPO/X/4458
(İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ)

PROJENİN ÇED
25.11.2014 tarih ve 29186 sayılı Resmi Gazete ile yürürlüğe giren
YÖNETMELİĞİ
ÇED Yönetmeliği Ek. II Listesi Madde. 55- Maden, petrol ve
KAPSAMINDAKİ YERİ
jeotermal kaynak arama projeleri, (Sismik, elektrik, manyetik,
(SEKTÖRÜ, ALT
elektromanyetik, jeofizik vb. yöntemle yapılan aramalar hariç)
SEKTÖRÜ)
09.10.02 Petrol ve gaz çıkarımıyla ilgili sondaj hizmetleri (tetkik,
PROJENİN NACE KODU araştırma hizmetleri, jeolojik gözlemler, kuyu çalıştırılması ve
kapatılması ile test amaçlı sondaj faaliyetleri vb. dahil)

RAPORU HAZIRLAYAN
BİOÇEV MÜHENDSLİK DANIŞMANLIK İNŞ. GIDA
ÇALIŞMA GRUBUNUN
NAK. TARIM EĞT. TEM. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
/KURULUŞUN ADI

Belde Mah. 3246 Sk. No: 4 Yaşam Plaza Kat: 1 Daire: 4
ADRESİ
Merkez/Batman
TELEFON VE FAKS Tel : [phone]
NUMARALARI Faks : 0 488 221 27 71

PTD SUNUM TARİHİ Kasım - 2017
Sayfa
BÖLÜM İÇİNDEKİLER
No
İÇİNDEKİLER DİZİNİ I

TABLOLAR DİZİNİ II

ŞEKİLLER DİZİNİ III

PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ 1

I PROJENİN ÖZELLİKLERİ 2

a) Projenin ve Yerin Alternatifleri (Proje Teknolojisinin ve Proje Alanının Seçilme Nedenleri) 2

b) Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı 4

c) Doğal Kaynakların Kullanımı 11

ç) Atık Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz vb.) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri 13

d) Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski 23

II PROJENİN YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ 28

a) Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı Alan, Su Yüzeyi Vb.) 29

b) Ek-V‘deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak Korunması Gereken Alanlar 42

PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK
III 47
ÖNLEMLER

NOTLAR ve KAYNAKLAR 53

EKLER 54

Ek-1. Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları 55

Ek-2. Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Mevcut Arazi Kullanımını Değerlendirmek İçin;
Yerleşim Alanlarının, Ulaşım Ağlarının, Enerji Nakil Hatlarının, Mevcut Tesislerin ve Ek-
5‘de Yer Alan Duyarlı Yöreler Listesinde Belirtilen Diğer Alanların (Proje alanı ve
yakın çevresinde bulunması halinde) Yerlerine İlişkin Verileri Gösterir Bilgiler 1/25.000
57
Ölçekli Halihazır Harita (Çevre Düzeni Planı, nazım, uygulama imar planı, vaziyet planı
veya plan değişikliği teklifleri, topografik harita) üzerine işlenerek kısaca açıklanması,
jeoloji haritası ve depremsellik.

I
TABLOLAR DİZİNİ SAYFA
Tablo 1 : Koordinatlar 10
Tablo 2 : Çalışacak personel sayısı 10
Tablo 3 : Motorinin Özellikleri 17
Tablo 4 : Faaliyette Kullanılacak Ekipmanların Yakıt Harcamaları 17
Tablo 5 : Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Faktörleri 17
Tablo 6 : İş Makinelerinden Kaynaklanması Beklenilen Kirletici Değerler 17
Tablo 7 : Kütlesel Debiler 18
Tablo 8 : İşletme aşamasındaki gürültü kaynakları 18
Tablo 9 : Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri 18
Tablo 10 : Teçhizat tipi ve bunların net güç seviyesine uygun olarak tanımlanan ses gücü seviyeleri 19
Tablo 11 : Mesafelere göre üretim faaliyetleri sonucu oluşacak ses düzeyleri 21
Tablo 12 : ÇGDY Yönetmeliği Madde–22.a, Ek. VII, Tablo–4 22
Tablo 13 : Türkiye‘de İş Kazalarının İş Saatlerine Göre Dağılımı (2010) 27
Tablo 14 : Batman İlindeki Endemik Türler 30
Tablo 15 : Batman İlindeki Kuş Türleri 33

II
ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA
Şekil 1 : Türkiye‘deki Arama ve İşletme Ruhsatlarını Gösterir Harita 3

Şekil 2 : İş Akım Şeması 4

Şekil 3 : Petrol Rezervuar Modeller 5

Şekil 4 : Sismik Çalışmalar 5

Şekil 5 : Döner Sondaj Donanımı 8

Şekil 6 : Google Earth Yer Bulduru Haritası 9
Şekil 7 : Sondaj Sıvısı Tankları, Sondaj Çamuru Havuzu Sondaj Sistemi 16
ve
Şekil 8 : Mesafelere Göre Üretim Faaliyetleri Sonucu Oluşacak Ses Düzeyleri Grafiği 21

Şekil 9 : Acil Müdahale Planı 25

Şekil 10 : Google Earth Uydu Görüntüsü (Ruhsat Alanı) 28

Şekil 11 : Deprem Haritası 42

III
TÜRKİYE PETROLLERİ BATMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ PETROL ARAMA SONDAJI PROJESİ

PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ

Proje konusu; Arıkaya-2 tespit kuyusu X. Bölge AR/TPO/X/4458 ruhsat numaralı L47-d4
paftsında, Batman İlinin 42 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Batman İli, Kozluk İlçesi sınırları
dâhilinde açılacak olan AR/TPO/X/4458 no’lu arama ruhsatında, Arıkaya-2 ÇED alanına sahip
1 adet lokasyon alanında, Türkiye Petrolleri Batman Bölge Müdürlüğü tarafından Petrol Arama
Sondajı Projesi planlanmaktadır.

T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü‟nce 18.03.2016
tarih ve 6944 Karar no‘lu ―Petrol Hakkına Müteallik Karar 6491 sayılı Türk Petrol Kanunun
6/8. Maddesi gereğince AR/TPO/X/4458 Ruhsat no‘lu Arama Ruhsatı verilmiştir(EK-2a).

T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü‟nce ruhsat
alınan alan içerisinde sondaj yapılacak noktanın belirlenmesinden itibaren sondaj çalışmaları
başlar ve üretim aşamasına kadar devam eder. Faaliyetin iş süreci sırasıyla, fiziki saha
çalışmaları, sismik çalışmalar, kuyu programı hazırlama çalışmaları, kuyu yeri tespiti, sondaj ve
kuyu tamamlama olarak sıralanır.

Faaliyet, bir tespit sondajı faaliyetidir ve faaliyet kapsamında üretim söz konusu
olmayacaktır.
Söz konusu proje; 25.11.2014 Tarih ve 29186 Sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği”

Ek-II Listesi,
Madde 55- Maden, petrol ve jeotermal kaynak arama projeleri, Seçme, Eleme Kriterleri
Uygulanacak Projeler listesinde yer almaktadır.

Proje kapsamında; Petrol Arama Sondajı faaliyetleri esnasında çevresel etkilerin
değerlendirilmesi, olumsuz etkilerin saptanarak önlenmesi veya çevreye zarar vermeyecek şekilde
en aza indirilmesi çalışmaları incelenmektedir.

1
TÜRKİYE PETROLLERİ BATMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ PETROL ARAMA SONDAJI PROJESİ

1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ

A) PROJENİN VE YERİN ALTERNATİFLERİ (Proje Teknolojisinin ve Proje Alanının
Seçilme Nedenleri)

Bu rapor; Batman İli, Kozluk İlçesi sınırları dâhilinde açılacak olan AR/TPO//X/4458
Ruhsat no‘lu 1 adet arama kuyusu için; L47-d4 paftasında bulunan Arıkaya-2 Türkiye Petrolleri
Batman Bölge Müdürlüğü tarafından Petrol Arama Sondajı Projesine istinaden hazırlanmıştır.

Söz konusu proje; 25.11.2014 Tarih ve 29186 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği”nin

Ek-II Listesi, Madde 55- Maden, petrol ve jeotermal kaynak arama projeleri, Seçme,
Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler listesinde yer almaktadır.

Söz konusu projenin amacı, Batman İli, Kozluk İlçesinde, ham petrol rezerv varlığının
ve varsa miktarının tespit edilmesidir. Bu bağlamda Petrol Arama Sondajı Projesinin
gerçekleştirilmesi planlanarak Türkiye ekonomisine katkı sağlanacak, bölgede istihdam
sağlayacaktır.

Petrol İşleri Genel Müdürlüğü‟nden alınan arama ruhsatı ile ruhsat sahalarında petrol
arama sondaj işlemleri gerçekleştirilebilmektedir. Türkiye‟deki arama ve işletme ruhsatlarını
gösterir harita şekil 1’de verilmiştir. Arama veya işletme ruhsatı olmayan alanlarda faaliyetlerin
yürütülmesi mümkün değildir. Petrol arama sondaj faaliyeti, jeolojik oluşum koşullarına bağlı
olduğu için, proje için başka bir yer alternatifi düşünmek söz konusu değildir.

Bir bölgede petrol çıkarmak için çalışmalarına başlamadan önce o bölge teknolojik
aletlerle uzun bir süre gözlemlenir. Petrol çıkarmak maliyeti yüksek olan bir iştir. Petrol araması
yapılan bölgenin öncelikle havadan ve karadan fotoğrafları çekilir ve yer yapısı incelenir.
Yeryüzünden ve yerin altından alınan kayaç örneklerine X ışınları yardımıyla kimyasal
çözümleme yapılır ve oluşumu belirlenir. Daha sonra yer hareketlerini belirlemek amacıyla
sismograf gibi sismik cihazlar kullanılır ve genellikle dinamit patlatılılarak yer hareketleri
belirlenir. Eğer herhangi bir rezervuara rastlanırsa sondajlama yapmadan önce rezervuar
içerisindeki petrol miktarı ölçülür, eğer bulunan petrol maliyeti karşılayamayacak durumda ise
kuyu terkedilir.
2
TÜRKİYE PETROLLERİ BATMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ PETROL ARAMA SONDAJI PROJESİ

Şekil-1 Türkiye‟deki Arama ve İşletme Ruhsatlarını Gösterir Harita
3
TÜRKİYE PETROLLERİ BATMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ PETROL ARAMA SONDAJI PROJESİ

B) PROJENİN İŞ AKIM ŞEMASI, KAPASİTESİ, KAPLADIĞI ALAN, TEKNOLOJİSİ,
ÇALIŞACAK PERSONEL SAYISI

- İş Akım Şeması

Faaliyetin iş süreci sırasıyla, fiziki saha çalışmaları, sismik çalışmalar, kuyu programı
hazırlama çalışmaları, kuyu yeri tespiti, sondaj ve kuyu tamamlama olarak sıralanır. Faaliyetin iş
akım şeması şekil 2‘de verilmiştir.

Saha Çalışmalar
Sismik Çalışmalar
Kuyu Programı Hazırlama
Lokasyon Tespiti
Sondaj
Kuyu Tamamlama
(Workover)

Şekil-2 İş Akım Şeması
4
TÜRKİYE PETROLLERİ BATMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ PETROL ARAMA SONDAJI PROJESİ

Saha Çalışmaları: Petrol aramasının yapılacağı bölgenin saha bazında jeolojik çalışması yapılarak
hedef seviyeler kabaca tespit edilir.

Şekil-3 Petrol Rezervuar modelleri

Sismik Çalışmalar: Petrol ve doğalgaz aramasının yapılacağı bölgenin tespitinden sonra yeraltı
bilgilerinin detayına inilmesi için bölgede sismik çalışmalar yapılır. Sismik çalışmalar sonucunda
sismik haritalar oluşturulur.

Şekil-4 Sismik çalışmalar
5