Arethae archiepiscopi Caesariensis scripta minora. Volumen I

396 Pages·1968·54.873 MB·Latin

by  Arethas Caesariensis, Leendert G. Westerink

ACADEMIA SCIENTIARVM GERMANICA
BEROLINENSIS
BIBLIOTHECA
SCRIPTORVM GRAECORVM ET ROMANORVM
TEVBNERIANA
EDITA CONSILIO ATQVE AVCTORITATE
INSTITVTI
GRAECOROMANAE ANTIQVITATIS
STVDIIS GOLENDIS DESTINATI
LIPSIAE IN AEDIBVS B.G.TEVBNERI MCMLXVIII
ARETHAE
ARCHIEPISCOPI CAESARIENSIS
SCRIPTAMINORA
VOL. I
RECENSVIT
L. G. WESTERINK
ACCEDIT TABVLA
LIPSIAE IN AEDIBVS B.G.TEVBNERI MCMLXVIII
BIBLIOTHECAE TEVBNERIANAE
HVIVS TEMPORIS
REDACTOR: JOHANNES IRMSCHER
HOC VOLVMEN IMPRIMENDVM
CVRAVIT
KVRT TREV
ES 7M
VLN 294 375/67/68
COPYRIGHT BY B.C.TEVBNER VERLAGS GESELLSCH A FT
LEIPZIG 1968
PRINTED IN THE GERMAN DEMOCRATIC REPVBLIC
LIPSIAE: TYPIS B.G.TEVBNERI (111/18/154)
HOC VOLVMINE CONTINENTVR
Praefatio IX
Editiones XXIV
Versiones XXVI
Sigia XXVII
Arethae acripta minora
1. Απολογία ης τ ρο π τούτου ενστάσεως αι κ της ανΰις
αναχωρήσεως Άρέ&α αρχιεπισκόπου Καισαρείας 1
2. Άρέ&α αρχιεπισκόπου Καισαρείας Καππαδοκίας απο-
λογία περί των αυτών τοις έπισκόποις 13
3. Ερμηνεία εις τα επίλοιπα του άον ψαλμού 19
4. Είς ον τ λΊψαλμόν 30
5. Άρέ&α αρχιεπισκόπου Καισαρείας Καππαδοκίας προς την
πό υ ων τ Αρμενίων γραφεΐσαν έπιστολήν 47
6. Άρέ&α αρχιεπισκόπου Καισαρείας Καππαδοκίας έγκώμιον
είς τους αγίους όμολογητάς Γουρίαν, Σαμωναν αι κ"Αβιβον 59
7. Νικολάω άαικρήτις τω του Γαβριήλ, προς εικονομάχους . 75
8. Άρέ&α αρχιεπισκόπου Καισαρείας Καππαδοκίας επι-
τάφιος εις Εύ&υμιον τον άγιώτατον πατριάρχην Κων-
σταντινουπόλεως 82
9. Προς τους από ης τ πολιτείας συναιρουμένονς άνα&έματι
κα&υποβάλλειν πολυγαμίαν 94
10. Προς ον τ υκ ο εΐκότως το άπει&ές έπιμεμφόμενον 108
11. Προς τους συκοφαντοϋντας ήμας πολυγαμίαν κηρύσσειν . 114
12. Προς τους έπισκώψαντας το παλίμβολον 117
13. Προς ον τ άντιγράφειν άπο&ρασυνόμενον 120
14. Άρέ&α αρχιεπισκόπου Καισαρείας Καππαδοκίας αντιρρη-
τικός προς τον κα&ηγεμόνα των από της &είας γραφής
πειρωμένων τους σώφρονας ά&ετεϊν γάμους, επί πορνείαν
δε ασελγή τους άν&ρώπους προτρεπομένων, οι και πορνό -
κήρυκες εΐκότως αν όνομάζοιντο 122
15. Θωμά πατρικίω περί ημών δή&εν έπαποροΰντι, ώςπ
φημι κατά αγνοιαν τα πριν περί των προκειμένων δόξαντα
ποιήσαι, αν&ρωπος σοφός αι κάρχιερεύς ων 178
HOC VOLVMINE CONTINENTVR
16. Άρέ&α άρχιεπισκόπω Θωμας πατρίκιος 184
17. Προς τους ις εάσάφειαν ημάς έπισκώψαντας, εν φ αι κτις
ή Ιδέα ου μέτιμεν λόγου 186
18. Πλωτίνω 192
19. Πλωτίνω 194
20. 77ός ρ υς οτ φιλοσκώμμονας ήμας οιομένονς 198
21. Χοιροσφάκτης ή Μισογόης 200
22. Κοσμά μαγίστρφ παραμν&ητικός πι έγαμβρώ τε&νηκότι . 213
23. Στεφάνω πι έ του κανικλείου, παραμυθητικός πι έτελευτη
μητρός 216
24. "Ιουλιανού εκ των κατά των αγίων ευαγγελίων ον τ Χρίστου
λήρων αι κ τούτων ανατροπή Άρέ&α αρχιεπισκόπου 221
25. Απολογητικός 226
26. Προς ον τ εν Ααμασκώ άμηραν, προτροπή 'Ρωμανού
βασιλέως '. .' 233
27. Προς τους βουλομένους άνατρέπειν τα παρ' ημών συνοδι-
κώς ώρισμένα περί των μεταθέσεων των Ιερών θρόνων
σνμφώνως παρ' ημών έξενεχ·&έντα των Ιερών κανόνων . . . 246
28. Στεφάνφ πατριάρχη τω εύνούχω εύλαβώς εχοντι τη εκ
ιριλών λόγων αύτοϋ άποφάσει μετ' έπικρίσεως αρχιερέων
άντιπραξαι 252
29. Λέοντι βασιλεΐ έρωτήσαντι τίνας αι κ ποίους ή του ·&εοΰ
εκκλησία πρόσφυγας εξαιρείται των ήμαρτημένων αύτοΐς
αι κ τίνας υκ ο ά·&φώσεται 257
30. Κοσμεί μαγίστρφ περί των αυτών 260
31. 'Ρωμανφ βασιλεΐ 265
32. Νικήτα σχολαστικώ 267
33. Τοις άπει&έσιν εκ παρακοπής Ίουδαίοις, εν διαλέξεως
τύπω 271
34. Θεοφίλω κοιαίστωρι 279
35. Του αγίου Γρηγορίον Νΰσσης εκ του εις ον τ ΰαυματουργόν
Γρηγόριον βίου 282
36. Γρηγορίω μητροπολίτη Εφέσου 285
37. Γρηγορίφ Εφέσου Άρέ&ας ελάχιστος αρχιεπίσκοπος Και-
σαρείας Καππαδοκίας 290
38. Στεφάνφ τω πι έτου κανικλείου 294
39. Στεφάνου {Εφέσου} 295
VI
HOC VOLVMINE CONTINENTVR
40. Τφ αΰτφ 296
41. Εύστα&ΐφ τω Σίδης άρχιερεϊ 298
42. Πέτρω Σάρδεων μητροπολίτη βλασφήμως προς ήμας
διατε&έντι 302
43. Λέοντι βασιλεϊ 304
44. Αημητρίω μητροπολίτη Ήρακλείας 305
45. Νικήτα σχολαστικφ 306
46. Τφ αύτφ περί των αυτών 312
47. Τφ αύτφ περί των αυτών 315
48. Ιωάννη τφ άδελψόπαιδι Όρέστον του δομεστίκον των
νονμέρων 320
49. Τφ αντφ 321
50. Νικηφόρω μοναχω, οικείω Νικολάου πατριάρχου 323
51. Στεφάνω υπογραφεί βασιλέως ων τ απορρήτων 324
52. Άπορίαι 327
53. Απορία, τί βούλεται δηλοϋν ο προφήτης Δαυίδ δια του
'Καταβήσεται ως ύετός επί πόκον' 331
54. Του αύτοϋ προς το πό υ του δυσσεβοϋς Λουκιανού λήρημα
ως φ&ονερόν εστί το &εΐον 333
55. Προς ον τ αυτόν περί ετέρων ληρημάτων 337
56. Άρέ&α αρχιεπισκόπου Καισαρείας Καππαδοκίας προς
Νικήταν ένα των συσχολαζόντων και συνή&ων οϋπω τέλεον
τη παρακοή ήχρειωμένον, περί του δτι τελεία τάίς των
άν&ρώπων γενέσεσιν ή λογική ψυχή παραγόμενη υπό &εοϋ
τω διαπλασσομένω είσκρίνεται, και ούχ ως Άριστοτέλει
δοκεΐ· και δτι κατά τοΰτο και τφ &εφ λόγω ή σωτήριος
ήμϊν καϋ·' ύπόστασιν ενωσις γέγονεν δς και παραχρήμα
$εώσας το πρόσλημμα εχριΰεν, αλλ' ου τοις παΰήμασι και,
τφ δια σταυρού ϋ·ανάτω τοΰτο το τέλειον έσχηκεν 340
VII

PRAEFATIO
I. DE CODICE MOSQVENSI
Arethae opuscula quae hoc volumine comprehenduntur
servavit codex Mosquensis, pleraque solus, est codex
Musei Historic! gr. 315 (olim S. Synodi, Matthaei
CCCII, Vladimir 441)1), chart, s. XVI ex. a Maximo
Margunio scriptus, if. 439 (I, 1-258, 260-389, 400-445,
I—IV), 21,5x16 cm., quo continentur haec:
ff. lr—13V Leonis philosophi et medici Σύνοψις
ιατρικής (F. Z. Ermerins, Anecdota medica Graeca, Lug-
duni Bat. 1840, 79-275); ir-2r index capitmn, 2V nota
Dosithei (v. infra p. )ΙΠΧ , 3r-13v textus, 14-15 vac.
if. 16r-129r Arethae opuscula; 27Γ-30ν, 48v-49r,
129v-134v vac.
ff. 135r-159rBarlaami epistulae 1-3 (ex Marc. gr. 332
ff. 96r—140V; Barlaam Calabro, Epistole greche, ed.
G. Schiro, Palermo 1954, 229-314); ff. 159^-160^ vac.
ff. 161r—251V DemetriiCydonis Περιτής έκπορεύσεως
τον αγίου πνεύματος προς τίνα των φίλων έρόμενον περί
τούτον, inc. Προοίμιον. Επί πολλών ης τ αής φιλομάθειας,
des. ώσπερ εν ταϊς νόσοις τοις ίατροϊς (ex Marc. gr. 157
ff.79r-226v; cf. G.Mercati, Notizie di Procoro e Demetrio
Cidone etc., Citt del Vaticano 1931,7 1-72); 251V post
textum nota Maximi Margunii de Cydone.
ff. 252r—255r Manuelis Chrysolorae'OTt και εκ τον
υίον το αγιον εκπορεύεται πνενμα. inc. Τοντο δε αι κ εξ
1) De codice post Matthaei et Vladimir disseruerunt Gebhardt/
Dobsch tz p. XXXVIII, Kougeaa 28-33, Compernass4 3-8,
Sangin1 228-230, Karlin-Hayter1 273-275, J. Darrouzes, Inven-
taire des epistoliers byzantins du Xe siecle, Rev. et. byz. 18, 1960,
115-117.
IX
PRAEFATIO
αναντίρρητων λόγων δήλόν εστίν, des. παρ' ης αι κάςτ
αρχαίας συνόδους εϋρηται βεβαιούμενους (ex Marc. gr. 157
ff. 233V-238V; cf. E. Caudal, Opus ineditum Nili Cabasilae
de Spiritus Sancti processione contra Lat., Or. Chr. Per. 9,
1943, 245-306); 252r mg. int. nota Maximi qua indicat
se consulto recidisse testimonia a Chrysolora praemissa
(Marc. gr. 157 ff. 227r-233v); ib. mg. sup. nota recentior
(v. infra); 253r-v vac. propter chartam vitiosam; 255V
usque ad 256V vac.
ff. 257r—290v Barlaami Λογιστική πραγματεία (ex
Marc, gr. 332 ff. lr—61r; Barlaami monachi logistica ed.
J. Chambero, Paris. 1600).
ff. 290V—294r - Άρι&μητική άπόδειξις των γραμμικώς
εν τω βω των Στοιχείων άποδειχ&έντων (ex Marc. gr. 332
ff. 61V—67Γ; Euclidis opera, ed. Heiberg, vol. V, Lipsiae
1888, 725-738).
ff. 294r—296v -Έξήγησις εις τον περί τον πάσχα των
αποστόλων κανόνα και περί τον γενομένου υπό των πατέρων
κανόνος προς την καϋ·' εκαστον έτος τον πάσχα εϋρεσιν.
inc. ον Τ παρόντα κανόνα έξηγήσασ&αι, des. τω αποστολικό)
νόμω συμβαίνει (ex Marc. gr. 332 ff. 67r-71v).
f. 297Γ~ν 7α υπό τίνων προστε·&έντα κεφάλαια ταΐς τρισι
τελευταίαις επιγραφαϊς τον τρίτου των Αρμονικών Πτολε-
μαίου, κατά τίνας αν πρώτους άρΐ'&μούς παραβλη&εΐεν οι
τον τελείου συστήματος έστώτες φ&όγγοι τάΐς πρώταις
των εν τω κοσμώ σφαίραις (ex Marc. gr. 332 ff. 73Γ—74V;
I. During, Die Harmonielehre des Klaudios Ptolemaios,
G teborg 1930, 109,8-111,14).
if. 297V— 303v Barlaami Ανασκευή εις τα προστε&έντα
τρία κεφάλαια ταΐς τελευταίαις επιγραφαϊς του τρίτου
των ου τ Πτολεμαίου Αρμονικών (ex Marc. gr. 332
ff. 74v-8 r; During 112,1-121,21).
ff. 303V-307V - epistulae 4-8 (ex Marc. gr. 332 ff. 85r
usque ad 92^; Schiro pp. 315-328).