Arap edebiyat tarihi ve cahiliyye şairleri Niçin Arap dili? PDF
Preview Arap edebiyat tarihi ve cahiliyye şairleri Niçin Arap dili?
ilim İki aylık online 6. Sayı, Eylül-Ekim-Kasım 2013 İslami ilimler e-dergisi. ilimdergisi.com Daru’l İlim Akademisi tarafından hazırlanmaktadır. ةيملاسلاا مولعلا ةلجم ilimdergisi.com üzerinden 1434 ةجلحا وذ ةدعقلا وذ لاوش yayın yapar. 6 ددعلا ONLİNE İSLAMİ İLİMLER E-DERGİSİ Arap edebiyat tarihi ve cahiliyye şairleri Niçin Arap dili? Vahiy ve Arapça ilişkisi Meşhur lügatçılar Fıkhu’l-luga: Bahisler ve telifler Dünden bugüne Arap dili çalışmaları SERİ YAZILAR SÖYLEŞİLER KİTABİYAT-TEZAKİR > Murad Molla > Akademisyenlerimize sorduk: > Keşşâfü ıstılahâti’l-fünûn Kütüphanesi Arapçayı vahyin dili > Fihrist > Mâlikî mezhebinin yapan nedir? > Keşfü’l-esrar temel kaynak eserleri > Mevâhibü’l-ledûniyye > Hadis mi değil mi? (15) > Mevkıfü’l-akli vel ılmi vel âlem Dergi Fuarından İlim Dergisine Birincilik Ödülü Bu yıl Türkiye Dergi Günleri’nin 4.sü 23-27 Ekim arasında gerçekleşti. Sirkeci Garı’nda yapılan etkinliğe 100 aşkın dergi katıldı ve birçok yazar-okur söyleşisi etkinliği tertiplendi. İlim Dergisi olarak tasarım birinciliği ödülü- ne layık görüldük. Tüm yazar ve okurlarımıza teşekkür ediyoruz. Bu ödül hepimizin. VAHYİN DİLİ ARAPÇA KISA SORUŞTURMA: ARAPÇAYI VAHYİN DİLİ YAPAN NEDİR? MÜTEFERRIK MAKÂLÂT مولظملا نحمرلا دبع داور ماشلا لئاضف ilim ONLİNE İSLAMİ İLİMLER E-DERGİSİ İmtiyaz sahibi: Online abonelik için banka hesap numaraları: İlimevi İslami İlimler Eğitim Akademisi Yönetim Kurulu adına Muhammed Yazıcı Ziraat Bankası Hesap No: 63550742-5001 Genel Yayın Yönetmeni: İsmail Sipahi Beyazıt şube kodu: 606 İban No: TR50 0001 0006 0663 5507 4250 01 Editör & Grafiker: Mustafa Alp (Mustafa Alp adına) Web üzerinden online yayın yapar. Arşiv ve tanıtım amacıyla Kuveyt Türk 100 adet basılır. Abonelik ve bilgi için ilimdergisi.com adresine Hesap No: 8715729-1 müracaat edebilirsiniz. Yenibosna şube kodu: 112 İban No: TR46 0020 5000 0087 1572 9000 01 Yıllık e-abonelik: 20 lira (Tüm sayıları pdf halinde indirmek için) (Mustafa Alp adına) [email protected] KAPAK YAZILARI ARAP EDEBİYAT TARİHİ} SAİT KAYACI & MUSTAFA ALP NİÇİN ARAP DİLİ? } Dr. DURMUŞ ALİ KARAMANLI VAHİY VE ARAPÇA İLİŞKİSİ } Doç. Dr. ZAFER KIZIKLI MEŞHUR LÜGATÇILAR } EMRE YAZICI FIKHU’L-LUGA: KONULAR VE TELİFLER } MUSA SANCAK DÜNDEN BUGÜNE ARAP DİLİ ÇALIŞMALARI} MUSTAFA ALP MÜTESELSİL MAKÂLÂT HADİS Mİ DEĞİL Mİ? (15) } ABDULLAH KÜSKÜ MURAD MOLLA KÜTÜPHANESİ } AZİZ ENÇAKAR MALİKÎ ME ZHEBİNİN TEMEL KAYNAK ESERLERİ } MUHAMMED ABDURRAHMAN TAŞBİLEK MÜTEFERRIK MAKÂLÂT مولظملا نحمرلا دبع داور } ماشلا لئاضف KİTABİYÂT KEŞŞÂF-Ü ISTILAHÂTI’L-FÜNÛN VE’L ULÛM // MUHAMMED ALİ TEHÂNEVÎ EL- FİHRİST // İBNÜ’N NEDÎM KEŞFÜ’L-ESRÂR // ABDULAZİZ EL-BUHÂRÎ MEVÂHİBÜ’L-LEDÛNİYYE // EL KASTALÂNÎ MEVKIFÜ’L-AKL-İ VE’L ILM-İ VE’L ÂLEM // MUSTAFA SABRÎ Altıncı sayıdan merhaba ميحرلا نمحرلا للها مسب Alemlerin Rabbine hamdolsun. Peygamberlerin Efendisine salat ve selam olsun. İlim dergisinin altıncı sayısıyla yeniden birlikteyiz. Bundan böyle iki aylık online olarak, e-dergi şeklinde sizinle buluşacağız. Sade arşiv ve tanıtım amacıyla 100 adetlik basım gerçekleştireceğiz. Gerek muhteva gerek erişim noktasında çıtayı yükseltiyoruz Allah izin verirse. Gelişmeleri ve güncel makaleleri ilimdergisi.com adresinden rahatça takip edebilecek, üyelik yoluyla her sayının pdf halini indirebileceksiniz. Bu sayı edille-i erbaadan sonra alet ilimlerinin ilk ayağı olan lügatla de- vam ediyor. Zemahşeri’nin edebi ilimleri lügatla başlatan ve ekseri alim- ce benimsenen taksimini baz alıyoruz. Sonraki dosyalar sırasıyla sarf, nahiv, belağat..., başlıklarını taşıyacak ve alet ilimleri bitiminde ulûmü şeriyyeye geçeceğiz. Türkiye’de dergicilik uzun ve yorucu bir yolculuk. İlim yolcuğu, özellikle İslami ilimler daha meşakkatli. Bütün ümmet coğrafyasında İslami ilim- ler mektebi kılmak istiyoruz İlim dergisini. Nesiller boyu her bölgede alimlerin yetişmesine hizmet eden bir akademik ocak... Bu nedenle artık internet yayıncılığına ve okurumuzla diyaloğa daha fazla eğileceğiz. Mezhep-ekol, medrese-ilahiyat, fikirdaş-muhalif ayırımı yapmadan şeri ilimler geleneğinden beslenen, kadim ibarelerin izini süren, bu çağı çağlar ötesinden vahyin kaynaklarıyla beslemeye gayret eden tüm kar- deşlerimizin akademik makale, kitap notu-tanıtımı ve eleştiri yazılarını bekliyoruz. Gelecek sayıdan itibaren son iki sayfamızı okur görüşlerine ayıracağız. [email protected] adresine maillerinizi bekliyo- ruz. ilim Online İslami İlimler e-Dergisi Eylül Ekim Kasım 2013 Altıncı sayıdan merhaba Bu sayıya dönelim. Arapçanın ehemmiyetine dair bildik tümceleri geride bırakırsak şunu itiraf etmemiz gerekir: Arapçayla ilgili ciddi sıkıntılarımız var. Türkiye’de başka dilleri öğrenenler kısa zamanda gündelik hayatta, pratik ihtiyaçlarında sonuca ulaşıyorken yıllarca Arapça öğrenen kardeşlerimiz, Arapça bir gazete, bir edebiyat veya tarih kitabı okuyamıyor. Sarfı, nahvi metin ezberine kadar özüm- lüyorken ibare tıkanıklığını aşamıyoruz. Bu eğitsel zaafiyetin, bu metodik nakısanın acilen giderilmesi gerekiyor. Bu çerçevede dergi içinde Arapça makale sayısını istikrara bağladık. İbare sorunu yaşa- yan ilahiyatçı veya medreseli kardeşlerimizin bu sayıdaki iki Arapça makaleyi sözlük yardımıyla, not alarak satır satır çözmelerini tavsi- ye ediyoruz. Açılış yazısı mutad olduğu üzere kısa soruşturmayla başlıyor. Fark- lı ilahiyat fakültelerinden beş akademisyene aynı soruyu yönelttik: Arapçayı vahyin dili yapan nedir? Ardından Arap Edebiyat Tarihi ve Cahiliyye Şairleri yazısı geliyor. Altı makale ile dosyanın farklı 7 vechelerini aralıyoruz. Müteselsil makâlât bölümü Murad Molla Kütüphanesi’yle açılıp Ha- dis mi değil mi? serisinin 15. bölümüyle devam ediyor. Mâlikî Mez- hebinin Temel Kaynakları kapanış yazısı. Müteferrık makâlât kısmında Şam’ın faziletine dair, Suriyeli Ravvad hoca kardeşimizin yazısını okuyacaksınız. Kitap bölümünde kav- ramlar ansiklopedisi, literatür, usulü fıkıh, şemail ve kelama ilişkin beş eserin tanıtımı yapılıyor. 2014 Ocak sonu buluşuncaya dek Allah celle celalühüye emanet olun. Mustafa Alp Editör [email protected] 1434 ةجحلا وذ ةدعقلا وذ لاوش ةيملاسلاا مولعلا ةلجم ملعلا KISA SORUŞTURMA [email protected] Akademisyenlerimize ve hocalarımıza sorduk Prof. Dr. Mehmet Yalar Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Arapçanın vahyin dili olması konusunda, çok şey söylenebil- mekle beraber, özü itibariyle birbiriyle bağlantılı iki temel ne- denin varlığından söz edilebilir. Bunlardan biri tarihsel olgu, diğeri de Arapçanın yapısal özellikleridir. Tarihsel olgu, hem bu vahyin inişine mazhar olan şahsiyetin, yani Hz. Peygam- berin Arap olması hem de vahyin indiği coğrafyanın Arap coğrafyası olması, dolayısıyla Arapçanın hakimiyeti altında bulunmasıdır. Nitekim konuyla ilgili “Biz her peygamberi an- cak kendi kavminin diliyle gönderdik” (İbrahim/4) mealindeki ayette de ifade edildiği üzere Allah, her peygamberi sadece kendi kavminin diliyle göndermiştir. İkinci neden olarak düşünülebilecek olan Arapçanın özellik- lerine gelince bunların başlıcası, bu dilin fesahat, belagat ve ARAPÇAYI açıklayıcılık bakımından üstün konumda bulunmasıdır. Bu hususu da, hem birinci nedenle bağlantılı bir biçimde nüzul dönemi Araplarının, birbirlerine karşı üstünlük aracı olarak VAHYİN DİLİ kullandıkları dilin ustaca ve sanatkârane kullanımı noktasın- da oldukça ileri bir seviyede bulunmalarında hem de yine ko- YAPAN NEDİR? nuyla ilgili “Bu (Kur’an dili) ise, açıklayıcı bir Arapçadır” (Nahl, 16/103) ve “Açıklayıcı bir Arapçayla uyaranlardan olasın diye” (Şu’râ,26/195) mealindeki ayetlerde görmek mümkündür. Ni- KISA SORUŞTURMA } [email protected] tekim Kur’an’ın bazı ayetlerinde o günün Arapça erbabına, dil ve üslup bakımından onun veya bir kısmının benzerini getiremeyeceklerini beyanla, meydan okunması da, bu ikinci nedeni oldukça net bir şekilde ortaya koymaktadır. Doç. Dr. Candemir Doğan Adıyaman Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Her şeyi bozulan bir toplumda ilk düzeltilmesi gereken şey hiç şüphesiz dildir. Çünkü dil bozulursa sözler bozulur, bozuk söz maksadı anlatamaz, anlaşılmayan sözlerle iletişim kuru- lamaz. Emir ve yasaklar anlaşılıp uygulanmazsa din ve ahlâk bozulur, adalet kalkar. Adaletsiz toplum çaresizlik buhranına düşer ve hiçbir şeyle ilgili doğru karar veremez. Sosyal fela- kete gidişi önlemenin tek çaresi dili düzeltmek olduğundan, ilim Online İslami İlimler e-Dergisi Eylül Ekim Kasım 2013 KISA SORUŞTURMA [email protected] Akademisyenlerimize ve hocalarımıza sorduk dilin iletişimde doğru kullanımı, dünyada her şeyden lumunda sosyal bozulma ile dillerinin işlenmişliğinin önemli ve önceliklidir. zirvede buluşması, Arapçayı vahyin dili yapan ne- dendir. İşte Arapça ilahî vahyi taşıyabilecek bir zarf İnsan kelime ve cümlelerle düşünür, bunlarsız evren, kıvamına geldikten sonra ilahî vahyin ona mazruf ol- eşya ve olaylarla ilgili bilgilenme, haklarında akıl yü- ması, Yüce Allah’ın iradesiyle iktiran etmesidir. rütme, istidlâl yapma ve değerlendirme imkânsızdır. Dil olmasaydı insanın yaratılış maksadını taşıyan kul- luk anlaşılmaz, kutsal kitapların muhatabı olamaz Yrd. Doç. Dr. Yasin Pişgin Akdeniz ve sorumluluk yüklenemezdi. Dil; insan olmanın en Akdeniz Üniversitesi temel aracı, akılla idrakin ötesine taşan, ilham te- İlahiyat Fakültesi melli mucizevî bir sistemdir. Tarihi süreç içinde, öz kimliğiyle sürekli gelişim ve değişimle kuşaktan ku- şağa nakledilen dil, mucizevî ilâhî bir lütuftur. İnsana hâkim olan dil sistemiyle, inanç ve düşünceler oluş- Bu soruyu üç temel başlık altında cevaplamamız tuğundan dile hâkimiyet toplumlara hâkim olmanın mümkündür. en etkin yoludur. Kuran’ın ilk muhatapları Araplardı: Allah kadim ri- İnsanı bedensel boyutuyla heykelleştiren Gerek me- salet devirlerinde kitaplarını, peygamberlerinin ve deniyeti, mekânsal boyutuyla rahata erdiren Roma dolayısıyla da muhatap toplumların dillerini esas şehir mimarisi ve bedeni mumyalayarak güzelleş- alarak indirmiş ve böylece hedef kitlenin ilahi mesajı tirmeyi sanata çeviren komşuları Mısır’ın aksine anlayamaması gibi bir sorun söz konusu olmamıştır. 9 Araplar güzel sanatların soyut en zoru olan edebi- Bu bağlamda hem Hz. Peygamberin hem de vahyin yatı seçtiler. Taşları yontarak evler, şehirler kuran ilk muhataplarının Arap olmaları sebebiyle Kuran ataları Ad ve Semud’a rağmen ilah kabul ettikleri Arapça olarak indirilmiştir. Tarih boyunca Allah’ın İb- taşları bile basitçe yontma, evler, şehirler yapmayı ranice ve Süryanice başta olmak üzere pek çok dilde akıllarına bile getirmediler. Göçebe ve çadırda ba- vahyettiğini düşündüğümüzde Arapça da dâhil ol- sit bir hayat yaşamanın aksine güzel sanatların en mak üzere hiçbir dilin kutsanamayacağını ve onun, zirve sanatı olan edebiyatı tercih edip sanatta doru- ilahi mesajın aktarılması ve anlaşılması konusunda ğa tırmandılar. Bu çabaları milattan önce dördüncü sadece bir araç olduğunu temel bir ilke olarak ifade yüzyıla kadar uzanır. Yaklaşık bin yıllık bir çabayla etmemiz gerekmektedir. geliştirdikleri şiir ve hitabe sanatının ürünlerini altın harflerle yazarak astıkları Kâbe duvarıyla kutsayarak Kuran son semavi kitaptır: O, Hatemu’l-Enbiya olan hayatlarını anlamlandırdılar. Hz. Muhammed’e indirilen son ilahi kitaptır. Bundan dolayı Kuran’ın tahrifattan ilahi inayetle korunacağı Arap toplumu, dili kutsayıp önemseme dışında tüm bizzat Allah tarafından açık bir şekilde ifade edil- insani değerlerini yitirmiş bir toplumdu. Yeniden in- miştir. Bu noktada, sahip olduğu bir takım özellikler şasının ise Arapçanın o mükemmel işlenmişliği etra- sebebiyle Arapçanın, Kuran’ın kıyamete kadar ilahi fında biçimlenmesi gerekiyordu. Yani dil zarfı olan muhafazaya mazhar oluşuna hizmet eden temel un- Arapça, mazrufu olan ilahî vahiyi taşıyabilecek en surlardan biri olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü Arap- uygun bir işlenmişlik kıvamına yücelmişti. Arap top- çanın kendisine has olan ve kulağa ve kalbe aynı 1434 ةجحلا وذ ةدعقلا وذ لاوش ةيملاسلاا مولعلا ةلجم ملعلا KISA SORUŞTURMA Akademisyenlerimize ve hocalarımıza sorduk anda hitap eden armonik yapısı diğer dillerle olan olduğu türeme kabiliyeti, uzatma harflerinin oluştur- ilişkisinde onun, etkilenen değil, etkileyen bir dil ol- duğu musiki, sahip olduğu sıfatlar itibariyle harflerin masını sağlamış ve onu yabancı kelimelerin asimi- telaffuza kattığı fonetik ve akustik imkânlar, kelime lasyonundan korumuştur. Ayrıca Arapça kelimeler yapısının erkek, dişi, tekil, ikil ve çoğul yapılara biza- diğer dillerdeki kelimelerin zaman içinde yaşadığı tihi delalet etmesi ve bir mananın birbirinden farklı bozulma ve farklılaşmadan da uzaktır. Öyle ki, günü- formlarla açık, kapsamlı ve etkili bir şekilde ifade müzde kullanılan Arapça bir kelimenin, on dört asır edilebilmesi ilahi hitabın mucizevî boyutunu yüklen- önceki morfolojik yapısıyla aynı olduğunu söyleye- me konusunda Arapçayı yetkin kılmıştır. biliriz. Doç. Dr. Hasan Taşdelen Kuran mucizevî bir kitaptır: Dünya ve ahiret mutlu- Uludağ Üniversitesi luğuna ulaşmaları konusunda insanların ihtiyaç duy- İlahiyat Fakültesi duğu tüm esasları harikulade bir üslup ile ifade eden Kuran, maddi ve manevi, dünyevi ve uhrevi pek çok konuyu lafzi açıdan mücmel ve muhtasar, mana yö- nünden de külli ve ilkesel bir üslup ile ele almıştır. O, Arapçayı vahyin dili yapan, vahyi insanlara açıkla- akil bir varlık olan insana hitap etmesi sebebiyle aklî makla görevle şahsın (s.a.v) dilinin Arapça olmasıdır. ve fakat gayb âleminden kaynaklandığı için aşkın “Şüphe yok ki O (Kur’ân) âlemlerin Rabbinin indirmiş bir muhtevaya sahiptir. Maddî ve manevi, dünyevi olduğudur. Onu Ruhu’l-Emin senin kalbine apaçık bir ve uhrevi konular onun ilahi üslubunda etkileyici bir Arapça ile uyarıcılardan olasın diye indirdi.” [Şu’arâ şekilde ele alınmıştır. Kuran, kıyamete kadar ki müs- 26: 192-195] “Allah Teâlâ peygamberliği kime vere- takbel ve muhtemel muhataplarını, başka bir hidayet ceğini daha iyi bilir “ [En’âm 6: 124] Arapçayı vahyin rehberine ihtiyaç duymaktan müstağni kılan “efradı- dili yapan, Arapçanın vahyin inşa edeceği toplumun nı cami ağyarını mani” bir kitaptır. Onu, lokal hitap temel taşları olan ferdlerin dili olmasıdır. “Ve Biz her misyonuna sahip kadim kutsal kitaplardan ayrıcalıklı peygamberi ancak kendi kavminin lisaniyle gönder- kılan bu konumu itibariyle Kuran’ın Arapçayla olan dik ki, onlara beyan etsin. Artık Allah Teâlâ dilediğini ilişkisi, geçmişte kendisiyle ilahi hitabın gerçekleştiği saptırır ve dilediğini doğru yola sevkeder. Ve azîz, her hangi bir dilin vahiyle olan ilişkisinden farklı bir hakîm olan O’dur.” [İbrahim 14: 4] “.Ve işte sana böy- yapıya sahiptir. le Arapça bir Kur’an vahyettik ki, Ümmü’lKurâ’yı ve onun çevresinde bulunanları uyarasın [Şûrâ 42: 7] Kuran dili olarak Arapçanın sahip olduğu belağat ve fesahat özellikleri, zengin kelime hazinesi, bir Arapçayı vahyin dili yapan, bu dilin vahyin mana- kelimenin içerdiği harflerin mana hakkında ipuçları larını, kavramlarını ve mesajlarını en açık şekilde verebilmesi, morfolojik bakımdan kelimelerin sahip oluşturmaya, iletmeye ve muhafaza etmeye uygun ilim Online İslami İlimler e-Dergisi Eylül Ekim Kasım 2013
Description:The list of books you might like
