Antropologia berria Ahozko herri produkzioa PDF
Preview Antropologia berria Ahozko herri produkzioa
Jakintza-arloa: Antropologia Antropologia berria Ahozko herri produkzioa Egilea: JOXE MARTIN APALATEGI BEGIRISTAIN Urtea: 1984 Zuzendaria: JULIO CARO BAROJA Unibertsitatea: UPV-EHU ISBN: 978-84-8438-460-1 LEHEN TOMOA SARRERA . 9 LEHETi ZATIA ATAUN. BIZIMODUAK. AHOZKO HERRI PRpDUKZIOA 39 HTGARREN ZATIA ATAUNDARREN IZAKERA. HERRIA. PERTSONATALDE AK. PERTSONAK 127 LEHEN TOIYIOA Sarrera SARRERA Sarrera egiterakoan, bi eratako sarrera egin beha- rrean aurkitzen naiz. Alde batetik, ikerlan honen haseraz arituko dena. Hestaldetik, ikerlan honen buruketatik ate- ra den lanaz mintzatuko dena.Bi era horiek nahasian joan- go dira, zeren eta ikerlana, burutuz gero, batasunaren in darrez bakarrik agertzea dago, hots, ehuleari bere ehun amaituarekin gertatzen zaiona, niri nire ikerlan amaitua- rekin gertatu zait : proiektua, ahaleginak, laguntzak eta emaitza bateginik gelditu dira ikerlan amaituan, eta, nos ki, egilea bera ere. Ahozko Herri Produkzioa 1981an, handik urrungo urtean tesina bezala agertu ko nuena, hasi nintzen ahozko literaturako zati bat azter tzen. Kontuzaharrak, mitoak hain zuzen. Geroztik, gaiari hertsiki loturik nihoa nire ikerketa lanetan . Horrela, bes teak beste, bi lan luze aurkeztu ditut ikuspegi horretatik : bat, 1982ko tesina ikeriana izenburu honeaz, lntroduccion A La Historia Contada A Travēs De Los Kontuzaharrak(=cuen- tos viejos) De La Comunidad Gipuzkoana De Ataun (Barcelo- LEHEN TOMOA Sarrera na: Anthropos, 1986) ; bi, 1984an tesilan bezala, beraz ikerlan hau, aurkezteri dudana. Historiazko antropolo- gian ahozko literaturaz ikerlan asko egin izan da. Gaur, gure Herrian, eta kanpoko askoretan, gai honi kaso gu- txi egiten zaio antropologoen artean. Antropologo be- rrien premian gaude gai hau, beste antropologiazko gai historiko asko bezala, berritzeko eta aberasten joan gaitezen. Hori, zergatik? Arrazoi bat baino gehiagoga- tik. Nik, hemen, hauexek bakarrik aipatuko ditut, niri erabaki horretara heltzen gehien landu didatenak alegia: bat, ahozkotasuna edozein garaitako edozein pertsonatal- deren ezaugarri iraunkorra eta nagusienetariko da bere bizimoduaren antolakuntzan zehar; bi, gure Herriaren bar nean, bere egoera berean aurkitzen diren askoren barnean antzera, ahozko herri pxodukzioari buruzko azterketak, antropologiazkoak nahiz beste zientzi batetatikakoak, premiazkoak dira bere eguneroko bizitzarako, eta bati- pat ahozko herri produkto nagusienari bagagakio, hiz- kuntzari badal hiru, ahozkotasunaren bidez gure zien- tzia, antropologia edo etnalogia edo folklorea edo herri jakintza kontzeptuaz deitu berdin da, beti beti ahozko- tasunaz baliatu izan da bere berri nagusienak lortzeko (berriemaile gehienek ahoz informatu dituzte eta gaituz- te antropologoak) . Egun, ahozko herri produkzioaren az- terketa, bere oraingo egoerari dagokiona, egiteko dago, nonahi. Nire lan honen helburu haundi bat horren egite- 2B LEHEN TOMOA Sarrera ra bultzatzeko asmatua eta burutua izan da. EtnografariIzan Behar, Lehenik Aurrena etxean, gero atzerrian (euskal antropolo- goekin eta arkeologoekin lekuan lekuko ikerlanetan, eta unibertsitatetan, alegia) erakutti zait antropologoaren hasera etnografari izatetik datorrela. Buruz ikasitakoa bereziki etnografia eginaz hasi naiz ulertzen. Orain nik ere nire maixuen eta anderenoen erakutsi praktiko-teori-- koen erakusle haundi nahi dut, egunetik egunera, bilaka- tzen joan. Bedi, bada, ikerlan hau, ikasgai apal eta sut su. Ahozko Herri Produkzioa (Jarraipena) Azken finean, ahozkotasunaren bilketak eta bera- ren azterketak argi eta garbi zera erakusten digula ari naiz ohartzen: herrien, pertsonataldeen, hots, pertsonen bizlmodu arrunta eta oinarrizkoaren agerpide nagusiena dugula ahozkotasuna. Beraz, kultura kontzeptua batipat bizimodu horren adieratzailetzat ematen dudalarik, ahoz- kotasuna bilakatzen zaigu kulturari buruzko ikasketen iturburu, iturrien iturri! Psikologiak ere hori oso kontutan beti edukirik jokatu behar luke, zeren eta intra edo psikiaren berri 27 LEHEN TOMOA Sarrera ahozkotasunean oso zabal eta sakon aurkituko genukelako. "Gaixoaren" elkarrizketak bere psikologoarekin zer beste dira ahozkotasunaren berriak ezta? Berdin beste edozein pertsonazko zientzietan burutzen diren elkarrizketa mo- ta guztiak zer besterik dira ahozkotasunaren berriak ez ta? Honekin, bada, zera baita erd azaltzen zaigu : per tsonen adimenaren funtzionamendua, bere kokaketa eta mo- duagatik intra mailakoa eta banakakoa lehen lehenik izan arren, bere sorrera eta amaieragatik, hots bere funtzioa- gatik, extra eta elkarrarteko dela, Ezagupen oro, ba, per tsonartean, inguruan, ekologian hasten da eta bertara i- ristea besterik ez du bilatzen, etengabel, bitartean ba- nakbkatasunetik igarotzen delarik . Enpirismo ulergarria da, hori, hain zuzenl Eta nik uste dut ahozkotasunezko azterketetan prozedura bera ere horrelaxe azaltzen dela iktiisten du- gula. Bakarrik behar dut gehitu zera : ahozkotasunaren lagungarri bezala beti ematen da pertsonengan hainbat oinarrizko eragin duen materialezko kultura, plastikaz- ko edo ezahozko eta ezidatzizko den espresabidezko kul- tura alegia. Baina, gure kulturetan, lehen bezala.orain eta gero ere, ahozkotasuna agertzen da espresabide oro- ren giltzarri. Etnografari Izan Behar, Lehenik (Jarraipena) 28
Description:The list of books you might like
