www.ankarabarosu.org.tr/Siteler/HukukGundemi • İçindekiler • • Başyazı 4 Vedat Ahsen COŞAR • Sunuş 7 H. Argun BOZKURT • Makaleler • Söyleşi • Bir Duayen Avukat ATİLLA SAV • Kıta Avrupası Hukuk Sisteminde 61 Arabuluculuk 9 Ahmed Buğra ÇELİK Hikmet BİLGİN • Kültür & Sanat • Alternatif Uyuşmazlık Çözümlerinin Hukuki Temelleri, Hak Arama • Medeniyetler Diyarı Bir Şehir Özgürlüğü İle İlişkisi, Olumlu ve 21 MARDİN 67 Olumsuz Yönleri Mesut AYDOĞAN Yaşın Gizem ERDOĞAN • Antik Yunan’da Hukuk ve Mitoloji 71 H. Argun BOZKURT • Elektronik İmzalı Belgelerin Delil Değeri (Humk M. 295/A) 37 • FURUĞ FERRUHZAD 76 Derya Belgin Bahar EMRE • İstanbulimpro 80 • Avukatlık Ücreti 55 Ekin ALTUN Fadime UÇAR • Gezi “Kamu Güvenine Karşı Suçlar” Bireysel Çalışma Raporu Doktor-Eczacı-Kalfa 57 ve Kamu Güvenine Karşı Suç • Yollarda - 1 86 Derya BAYKAN Bahar EMRE Hukuk Gündemi Dergisi • Yaz 2009 • Sayı :11 Üç Aylık Mesleki Yayın (Yerel Süreli) Ankara Barosu Başkanlığı, 2009 Staj Kurulu bünyesinde çıkarılmaktadır. Tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. ISSN 13062867 Hukuk Gündemi Dergisinde ileri sürülen görüşler yazarlarına aittir. Ankara Barosunu bağlamaz. Basım Tarihi 30 Ekim 2009- ANKARA Sahibi Ankara Barosu Adına Başkan Vedat Ahsen COŞAR Sorumlu Yazı İşleri Müdürü • Sinema Hava ORHON Yayın Kurulu Başkanı H. Argun BOZKURT • Das Experiment (Deney) Yayın Kurulu Bahar EMRE 90 Ahmet DELİKANLI • Ahmed Buğra ÇELİK • Bahar EMRE • Mesut AYDOĞAN • Hikmet BİLGİN • Ekin ALTUN Yönetim Yeri • Öykü ABEM Ihlamur Sk. No. 1 Kızılay / ANKARA Grafik - Tasarım Mustafa HORUŞ • Birileri ya da Bir Yerler 92 Fotoğraflar Baro Arşiv, www.sxc.hu, Mehmet Çelik, Nevit Dilmen(Kapak Fotoğraf) • Etkinlikler Basım Yeri Afşaroğlu Matbaası Selanik(2) Caddesi No:64/2 Kızılay / ANKARA Tel: (0.12) 425 22 44 99 Faks: (0.312) 425 11 09 • Futbol Turnuvası E-mail: [email protected] • Huzurevi Ziyareti Dağıtım Ankara Barosu Bilgi Belge Merkezi 100 Tel. 0 (312) 229 91 40 Faks. 0 (312) 229 67 51 • Yaza Merhaba Partisi [email protected] İletişim Adresi • Ankara Barosu’nun 85. Kuruluş 101 Ankara Barosu Başkanlığı, Adliye Sarayı Kat. 5 Yıldönümü Sıhhıye/ANKARA Tel. 0 (312) 416 72 00 102 Faks, 0 (312) 309 22 37 • 2. Stajyer Avukatlar Kurultayı www.ankarabarosu.org e-mail. [email protected] [email protected] > Başyazı BBaaşşyyaazzıı 4 Ankara Barosu Başkanı Vedat Ahsen COŞAR Sevgili Stajyerler, Stephen Hawking, yaşamının büyük kıs- ni niteliği ıskalaması ve ona gerçekten ge- mını geçirdiği için çok sevdiği, görkemli mi- reksinim duymaması olanaksız. marisine, zengin tarihsel geçmişine saygı, Hawking ile ilgili bu anekdotu sizler- kentsel dokusuna ise hayranlık duyduğu le paylaşmamın nedeni şu; hangi Hukuk Cambridge ile eğitim ve öğretim kalitesine, Fakültesi’nden mezun olmuş olursanız akademik kadrosunun seçkinliğine, yüksek olun, sizler de, Gonville & Caius College öğ- düzeydeki entelektüel atmosferine imren- rencileri gibi aynı üç kapıdan geçerek bugü- diği Gonville & Caius College’ı ziyaretinde, ne geldiniz. Ama bu üç kapı, sadece mezun kentin karakteristik ironisinin rengini taşı- olduğunuz Hukuk Fakültesi’nde var olan bir yan bir tarih dersi verircesine kendisine eş- üç kapı değil. Meslek kariyerinizin bundan lik eden söyleşiciye şunları söyler: “16.Yüz- sonraki her aşamasında karşınıza çıkacak yılda Dr.Caius, Gonville & Caius College’ı bir üç kapı. Bu bağlamda, Avukatlık Stajına yeniden açtığında üç kapı yaptırmıştır. Gate başlarken sizlerden önceki meslektaşlarınız of Humility/Alçakgönüllülük Kapısı, Gate of gibi sizler de; “alçakgönüllülük kapısından” Visdom and Virtue/Akıl ve Doğruluk Kapısı, girip, staj süresince “akıl ve doğruluk kapı- Gate of Honour/Onur Kapısı. Eğitim ve öğ- sından” geçip, stajın bitimiyle birlikte “onur renim için okula kaydını yaptıran öğrenciler kapısından” çıkacaksınız. Ruhsat alıp avu- Alçakgönüllülük Kapısından girer, Akıl ve katlık mesleğini eylemli olarak yapmaya Doğruluk Kapısından geçer ve Onur Kapı- başladığınızda yeniden “alçakgönüllülük sından çıkarlar. Alçakgönüllülük Kapısı yı- kapısından” girecek, meslek yaşamımız bo- kılmıştır. Ona artık gerek yoktur.” yunca “akıl ve doğruluk kapısından” geçe- Hawking’in, Gonville & Caius College’dan cek ve mesleğinizi “onur kapısından” çıka- mezun olmanın bir ayrıcalık olduğuna, bu- rak sonlandıracaksınız. nun herkese nasip olmayacağına vurgu Zira avukatlık mesleği, hem alçakgönül- yapmak amacıyla “Alçakgönüllülük kapısı lülük, hem akıl ve doğruluk ve hem de onur yıkılmıştır. Ona artık gerek yoktur” dediği mesleğidir. çok açık, Çok açık, zira Hawking gibi ömrü sadelik ve alçakgönüllülükle geçmiş bir de- Bir şeyin, bu bağlamda bir mesleğin, bir hanın “alçakgönüllülük” gibi temel bir insa- işin en iyisi veya en iyilerinden birisi olmak, Başyazı BBaaşşyyaazzıı> 5 örneğin en profesör, en asker, en gazeteci, Zulmün, baskının, bürokrasinin düşma- en avukat, en yargıç, en savcı, en mühendis nıyım. vb. olmak kuşkusuz önemli, önemli olduğu On Emre giden yolu ben hazırladım kadar da hemen herkes tarafından hedefle- nen bir şeydir. Ama kişiliğin her zaman bil- Yunanistan’da kölelerin, Roma’da esirle- giden önce geldiğini bilenler, önemli değil, rin özgürlüğü için ben savaştım. değerli olmayı önemseyenler için; ahlaklı, Stamp Act’le ben mücadele ettim. onurlu, doğru, zarif, sözüne ve davranışla- İnsan Hak ve Özgürlükleri Bildirgesi’ni rına güvenilir, inanılır olmak, kurnaz değil, ben yazdım. akıllı olmak, bütün bunların yanı sıra tevazu sahibi olmak, yani alçakgönüllü olmak kuş- Köleleri ben savundum. kusuz her insan için, her meslek için gerekli Kölelik karşıtıyım. ve vazgeçilmez hasletlerdir. Ama bütün bu hasletler, aynı zamanda cesaret, mücadele, Kölelikten Kurtuluş Bildirgesini yayımla- güven, yardım, koruma, hak arama mesleği yan bendim. olan avukatlık mesleği için çok daha önemli Her ülkede, her iklimde haini cezalandı- ve vazgeçilmezdir. rır, masumu korur, düşeni kaldırır, adalet- Dünya siyasi tarihinin incelenmesinden de sizliğe ve vahşete karşı çıkarım. anlaşılacağı üzere, başta Fransız İhtilali, Ame- Tüm savaşlarda özgürlük için savaşan rikanın Bağımsızlığı, dünyanın ilk yazılı ana- bendim. yasası olan Amerikan Anayasası’nın yapımı olmak üzere, devrim niteliğindeki tüm eylem- Halkın yaygarasına ve çoğunluğun des- lerde, dünya tarihini değiştiren ve dönüştüren potluğuna karşı duran benim. tüm siyasi olaylarda, gerek eylem, gerekse Adaletin gerçekleşmesini engelleyen ön- düşünce lideri olarak avukatlar vardır. yargı olmasın diye zenginleri savunur; Yok- Amerikalı meslektaşımız Luis Land, be- sulun tüm hak ve imtiyazları teslim edilsin nim yukarıda yer verdiğim tespitlerimi “Avu- diye davasında ısrar ederim. kat” isimli şiirinde bakın nasıl özlü bir biçim- Irk, renk, sınıf, cinsiyet ya da din ayrımı de ifade ediyor: yapmaksızın insanlığın eşitliği için çalışırım. Ben Avukatım. Hilebazlıktan, dalavereden ve sahtekar- Kaba gücün yerine merhameti, adaleti, lıktan nefret ederim. hakkaniyeti koydum. Adaletten ödün vermekten ya da menfa- İnsanoğluna diğerlerinin hakkına, mülki- ati zıt iki müvekkile hizmet etmekten yasak- yetine, hürriyetine saygıyı; lıyım. Vicdan, ifade ve toplanma özgürlüğünü Geçmişin muhafazakarı, bugünün libera- ben öğrettim. li, geleceğin radikaliyim. Haklı davaların sözcüsü; Adaleti ve hakkaniyeti gerçekleştirmek için uzlaşmaya inanırım; Yoksulun, mazlumun, dul ve yetimin sa- vunucusuyum. Aynı nedenle şekilciliğin ve kırtasiyecili- ğin Gordion düğümünü kesip atarım. Çarşıda pazarda onuru sürdürürüm. Tüm buhranlarda insanlığın lideriyim. Halkın sevmediği, popüler olmayan dava- ların şampiyonu benim. Dünyanın günah keçisiyim. > Başyazı B Sauşnyauzşı 6 İnsanlığın haklarını avucumun içinde tu- me” becerisi, yani itidal içersinde ve dengeli tarım da, kendi haklarımı sağlamayı bir tür- davranabilme gücü veya yeteneği oluşturur. lü beceremem. Alçakgönüllü olmanın özünü oluşturan Ben öncüyüm. “ölçü” veya “ölçülü olma”, toplum içersinde ve bir arada yaşamanın asgari kurallarını Geçmişten vazgeçecek, bugünü ve var düzenleyen ahlak gibi, nezaket gibi sosyal olanı yıkmak isteyecek en son kişiyim. düzen kurallarına uymanın yanı sıra hukuk Ben, adil hükümdar, dürüst yargılayıcı- kurallarına ve iktisat ilminin gereklerine uy- yım. gun bir yaşam sürmeyi gerekli kılar. Mahkum etmeden önce dinler, herkes Alçakgönüllü olmak demek, insanın iki için en iyiyi araştırırım. güç arasındaki, yani kibir ve azamet ile çe- kingenlik ve zillet halleri arasındaki gerçek Ben Avukatım. yerini bulabilmek için tutum ve davranışla- İçinizde, bu kadar zengin, bu kadar gör- rına ölçü ve itidal koyabilmek demektir. Yu- kemli, bu kadar onurlu bir geçmişe, önder karda iken, yani güç ve iktidar sahibi iken nitelikli bir mesleğe sahip kişiler olarak kalbini, yani insanlığını, aşağıda iken, yani neden alçakgönüllü olalım diye düşünen- zayıf ve güçsüz olduğun, zor durumda bu- ler, Hawking gibi “Alçakgönüllülük Kapısı lunduğun zaman aklını, yani ruh sağlığını yıkılmıştır. Ona artık gerek yoktur” diyenler korumak demektir. var ise eğer, onlara yanıtım “Hayır, alçakgö- Bütün bunlar, yani “ölçülü olma, kuralla- nüllülük kapısı yıkılmamıştır, Avukat her za- ra uyma, itidal içersinde olma, dengeli ve man ve her koşulda alçakgönüllü olmalıdır” nazik davranma, kibirden, azametten uzak olacaktır. durma, sahip olunan her türlü iktidarı iyiye Nedeni şu; “insanın, kendi değerini tam kullanma”, Avukata ve Avukatlık mesleğine olarak takdir etmesi ve kendisini hak ettiği yakışan özelliklerdir. yere koymasını bilmesi” olarak tanımlaya- bileceğimiz alçakgönüllülüğün/tevazuunun özünü, bireyin “ölçülü olma/ölçülü olabil- Saygılarımla. Başyazı B Sauşnyauzşı> 7 Hukuk Gündemi Dergisi Yayın Kurulu Başkanı Av. H. Argun Bozkurt Cumhuriyet Yolu ve Yüksek Yargının Durumu Kurumlar ve kavramlar kolayca orta- yana mı atılmalı? Hele adını Atatürk’ten ya çıkmazlar. Adalet gibi, ticaret gibi veya alan, her metrekaresinde Cumhuriyetin savunma gibi kavramlar çağlar boyu var inşasına tanıklık etmiş Atatürk Bulvarı’nda olmuş kavramlardır. Ticaret’in bankaları, yer alan bu binalar kentin alakasız yerlerine işletmeleri ne ise, adalet’in adliye binaları, dağıtılmalı mı? mahkeme salonları da odur. Bugün Danıştay iki yüz yıla yaklaşan bir Güzel Ankara’mız bugünlerde önemli tarihinin 80 yılını geçirdiği binasından, Es- bir değişim içinde. Yollar yeniden yapılıyor, kişehir yolundaki gökdelen tarzı yapılacak köprüler yıkılıp yerlerine 35 gün – 60 gün yeni ve görkemli binasına taşınma öncesin- vb isimler verilerek yeni köprüler yapılıyor. de. Yargıtay’ımız da aynı arzu ve heyecan içinde. O’nun da yeni binası yapılmakta. Adliye binalarımız da aynı değişim için- de. Danıştay, Yargıtay, Anayasa Mahke- Anayasa Mahkemesi ise şehrin iyice dı- mesi, Sayıştay gibi yüksek mahkemeler ve şında Gölbaşı ilçemize yakın bir yere taşı- anayasal kurumlar yeni, modern ve deva- nacak. Sayıştay ise, Ulus’taki tarihi meka- sa binalarına taşınma telaşı içindeler. Yeni nını terk ederek, Eskişehir yolu üzerindeki teknolojilerle donatılan, aydınlık ve ferah yeni, uzunluğuyla görkemli binasına çoktan olacağı kuşkusuz olan bu binaların, herkes- taşındı... Bir dönem Adalet Bakanlığı olan, ten fazla rahat çalışma ortamını hak eden daha sonra Ankara Adliyesi olarak hiz- yargıçlarımıza, savcılarımıza mutluluklar met veren Anafartalar caddesindeki tarihi getireceğine hiç kuşkumuz yok. Anafartalar Adliye binası ise, bugünlerde Ama rahat, ferah ve donanımlı adliye Kültür Bakanlığı tarafından kullanılıyor... mekanları yaratılırken, tarihsel kökler, ge- Atatürk’ün ısrarla ve büyük bir titizlikle yap- lenekler yıllanmışlığın gizemli büyüsü bir tırdığı Ankara Hukuk Mektebi bir dönem > Sunuş M a kSaulenlueşr 8 müftülük olarak hizmet verdikten sonra, riyet yolu olan Atatürk Bulvarını asla terk bugün Vakıflar Genel Müdürlüğü ne ait bir edemezler. halı ve vakıf eserleri müzesi haline dönüş- Yine ısrarla belirtiyorum, dünyanın hiç- türüldü. Bunlar hiç de olumlanacak durum- bir gelişmiş ülkesinde adliye binaları, eski lar değil. şehir - Cumhurbaşkanlığı aksından başka Türkiye Barolar Birliği de kurulduğu yer bir yerde kurulmamıştır. Eski şehrin başla- olan Karanfil sokaktaki iki daireden taşınıp dığı nokta ile, Cumhurbaşkanlığı’na doğru kendisine Balgat civarında yeni ve görkemli ilerlerken önce adliye binaları daha sonra bir bina yaptı bile. Hem de oteli, kafeteryası (biraz daha ilerlediğimize) yüksek mahke- ve idari binaları ile birlikte. Eski yerinde ise me binaları, bakanlıklar, meclis ve cumhur- hiçbir faaliyet yok. Bom boş ve terk edilmiş başkanlığı makam binalarına ulaşılır.. Ve durumda. bunlar aynı düzlem içindedirler. Sağa sola, farklı semt ve yönlere dağıtılamazlar. Adalet insanlarının tamamı değil ama yöneticilerinin büyük bir bölümünün tarihi Gelin görün ki, Türkiye’de Anayasa Mah- olanı, koruyup geliştirmekten, yıllanarak kemesi Gölbaşı İlçesine yakın bir tepeye, kök saldığı mekanları aslına sadık kalarak Danıştay Eskişehir yoluna, Yargıtay Söğü- yaşatmaktan ve bunun ince zevkinden ha- tözü civarına, İstinaf Mahkemesi yine Sö- bersiz oldukları bir gerçek. Geçmişte Danış- ğütözü civarına, Türkiye Barolar Birliği ise tay binasının yıkılarak yerine daha yeni ve Balgat’a ha savruldu ha savrulacaklar. çok katlı bir bina yapılması ve günümüzde Cumhuriyet aydınları ve Atatürk sevdalı- de bu binanın terk edilerek, Eskişehir yo- ları önce Ankara’nın içinin boşaltılışından lunda yapılacak daha modern bir binaya daha sonra da Cumhuriyet yolunun abide taşınacak olmaları oradan oraya savrulma bina ve kurumlarının buradan tahliyelerin- değil de nedir? den son derece tedirgin olmaktadır. Ge- Yargıtay olsun, Danıştay olsun görev şe- riciler Atatürk Bulvarını yani Cumhuriyet hitleri verdikleri kökleri Cumhuriyet’imizin Yolunu dağıtmak isteyebilirler, ancak buna tomurcuklanmaya başladığı günlere giden, Yüksek Yargı hayır demelidir. bin bir zahmetle, halkın son kuruşları har- Yargılamalarda adil olabilirsiniz, çok akıl- canarak yapılan ve Ata’mızın solukları sin- lı ve bilgili de olabilirsiniz ancak mesleğimiz miş bu binaları beğenmez de, yeni devasa çerçevesinde kendi tarihinize ve değerleri- binalar arzularlar. Bu tarihsel bir hatadır! nize saygı göstermiyorsanız siz de önemli Dünyanın gelişmiş hiçbir ülkesinde ku- bir eksiklik var demektir. rumların kuruluş binaları terk edilmez. Ne Şehitler verilen yer, kurulduğunuz yer, tüccar,ne asker ne de hukuk kesimi eski fa- kök saldığımız yer, Türk ulusunun Cumhu- kat tarihi binalarını terk etmemişlerdir. Bu riyet tarihine tanıklık eden Cumhuriyet yolu tarihi dokuyu her zaman korumuşlardır. Ve olan Atatürk Bulvarı modern binalar uğruna bu binalar onların gururu olmuştur. terk edilemez. Bizde ise bu böyle değil. Gelişmekte olan bir ülke olduğumuzu yadsımak mümkün değil. Ama yargıçlarımızın, savcılarımızın, avukatlarımızın bu az gelişmişlik veya ge- lişmekte olan ülke tansiyonuna sığınması kabul edilemez. Bu kişilerin sanatı, kültü- rü, mimari değerleri ve tarihe mal olmuşu koruma yükümleri vardır. Hele ki Cumhu- Sunuş M a kSaulenlueşr > 9 KITA AVRUPASI HUKUK SİSTEMLERİNDE ARABULUCULUK GİRİŞ hallinde yeni kavramlar ve teknikler ortaya Hikmet BİLGİN çıkmıştır. Bu bağlamda bireyler mahkeme- İçinde bulunduğumuz bilim ve teknoloji Stj. Avukat lerin ve yargısal mercilerin müdahalesi ol- çağı ile birlikte bireysel ve toplumsal ihtiyaç- maksızın uyuşmazlıklarını mahkeme dışı – ların artış göstermesi hukuk sistemlerinin barışçıl, dostane (amicable)- yollarla çözme bu gelişime adapte edilmesi zaruretini do- arayışlarına yönelmişlerdir. Nitekim pek çok ğurmuş ve bu nedenle dünya çapında yeni gelişmiş ülkede devlet yargısı üzerindeki arayışlara girilmiştir. Bu noktada modern iş yükünün azaltabilmek ve tarafları daha toplumların uyuşmazlık çözümleri ile ilgili fazla tatmin edecek çözüme ulaştırabilmek olarak mahkeme sisteminde karşılaştığı ak- amacıyla uyuşmazlıkların çözümünde bi- saklıklar ve sorunlar, çeşitli reformların ya- reylerin başkaca yollara başvurmaları teş- pılmasına sebep olmuştur. Bireyler arasın- vik edilmektedir1. Bundan mütevellit Anglo da ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümünde Sakson kökenli bir terim olarak “Alternative devlet mahkemeleri eliyle yürütülen yargısal faaliyetlerin yetersiz kaldığının fark edilme- 1 Biçkin, İnci: Genel Olarak Alternatif Uyuşmaz- siyle bilhassa özel hukuk uyuşmazlıklarının lık Çözümü, HPD, S.2006/7, sh.34.
Description: