DOST yaşam & kültür Bu dizi Zehra Aksu Yılmazer'in yönetiminde hazırlanmaktadır. Antikçağda Kitap Horst Blanck Horst Blanck Köln Üniversitesi'nde klasik arkeoloji, eskiçağ tarihi, klasik fıloloji ve ilkçağ tarihi öğr~nimi gördü. Bugün Roma'daki Alman Arkeoloji Enstitüsü Kütüphanesi'nin başdanışmanı olarak görev yapıyor. D yaşam & kültür 1) ZEYTİN, ÜZÜM VE İNCİR, Viktor Hehn, Hazir.;, 1998 2) SEYAHATİN KÜLTÜR TARİHİ, Winfried Löschburg, Ağustos 1998 3) ÇIPLfı.KLIK VE UTANÇ, Hans Peter Duerr, Mayıs 1999 - 4) ÇAYIN KÜLTÜR TARİHİ, Stephan Reirnertz, Temmuz 1999 5) ANTİK YUNAN'IN KÜLTÜR TARİHİ, Egon Friedell, Aralık 1999 Blanck, Horst Antikçağda Kitap ISBN 975-8457-21-7 1 Türkçesi, Zehro Aksu Yılmazer / Dost Kifabevi Yayınları Mayıs 2000, Ankara, 276 sayfa. Tarih-Kültür Tarihi-Arkeoloii-Kaynakça-Dizin ANTİKÇAODA KiTAP Horst Blanck ISBN 975-8457-21-7 Das Buch in der Antike HORST BLANCK ©C. H. Beck'sche Verlagsbuchhandlung, 1992 Bu kitabın Türkçe yayın haklan ONK Ltd. Şti. aracıl~ğıyla Dost Kitabevi Yayınlan'na aittir. Birinci Baskı, Mayıs 2000, Ankara Almancadan çeviren, Zelıra Aksu Yılınazer Yayına Hazırlayan, Filiz Ding Ü -Zehra Aksu Yılınazer Teknik Hazırlık, Mehmet Dirican -Dost İTB Baskı ve Cilı, Pelin Ofset Dost Kiıabevi Yayınlan Karanfil Sokak, 29/4, Kızılay 06650, Ankara Tel: (0312) 418 87 72 Fax: (0312) 419 93 97 raulı[email protected]ı.ır İçindekiler Önsöz 9 I Yunan ve Latin Harfleri 13 1. Yunan alfabesi 13 2. Etrüskalfabesi 19 3. Latin alfabesi 22 4. Rakam imieri 25 2 Okuma ve Yazma Bilgisi 28 1. Yunanlılar 28 2. Romalılar 37 3. Okul ve ders 39 3 Ai-ttik Yazı Malzemeleri 48 1. Anorganik yazı malzemeleri 49 2. Organik yazı malzemeleri 54 a. A~ap, keten, vb. 54 b.Papirüs 64 c. Deri ve parşömen 72 4 Nasıl Okunur, Nasıl Yazılırdı? 74 1. Yazma 74- 2.0kuma 82 5 Antik Kitabın Ba§lıca Biçimleri: Rulo ve Kodeks 86 1. RulO kitap 86 2. Kodeks 97_ 3. Rulo kitap ve kodeks arasındaki rekabet 108 6 Resimli Kitaplar 114 7 Kitap Dağıtımı ve Kitapçılık 126 1. Roma dönemi öncesi Yunanistan'da kitap satışı ve dağıtımı Kitap/ann kitapçılar dışındaki dağıtımı 126 2. Roma döneminde kitapçılık 134 3. Kitap armağan/an, kitap hırsızhklan, kitap kıyımlan 144 8 Kütüphaneler 148 1. Kütüpluıne ve arşivlerin tammı . 148 2. Eski Yunanistan' daki kütiipluıneler 149 3. Romalılann özel kütüpluıneleri 169 4. Roma'dakikamukütüpluıneleri 178 5. Roma İmparatorluğu'nun kütüphaneleri 186 9 Kütüphane/erin İç ve Dış Mimarisi 199 1O Kütüphaneterin İşletimi ve İdaresi 236 Notlar 245 Kısaltınalar 264 Resim Kaynakçası 265 Dizin 269 Onsöz Elinizdeki bu kitap, antikçağda Yunan ve Roma kültüründeki kitap ve kütüphaneleri ele alan yeni tarihli ilk Almanca eser olma özelli ğini ta§ıyor. "Kitap, insanlığın kültür hayatındaki en önemli olgulardan biri dir. .. Sosyolojik açıdan bakıldığında, kitap tüm toplumların (ya da en azından çoğunun) gerçekliğin kapılarını tam anlamıyla aralama- · larını sağlayan bir araçtır. Kitap, dünyanın tüm görüntülerinin yazı ve resirole simgesel bir biçimde canla ndırılınasını. mümkün kılar. Kitap, ki§isel varolu§u geni§ bir alana yayar: Bir insaiun girmesinin imkansız olduğu tüm mekan ve alanlardan bilgi aktanr. Aynı zaman da da tarihin derinliklerine dalarak, tarihsel ve kültürel olguların hatlarını çizer ve okuyucuya, tarihsel gerçekliği yorumlama ya da sorumluluk üstlenme imkanını sunar." Brockhaus Ansiklopedisi'nden alınmı§ bu cümlelerden daha basit ama en az onlar kadat isabetli bir ifade kullanılırdı ortaçağda: "Libri culina gloriae, vitae piper", kitaplar §öhretin mutfağı, hayatın biberidir.