Analiza wielofraktalnej struktury czas(cid:243)w miƒdzytransakcyjnych za pomoc¡ modelu b“¡dzenia przypadkowego w czasie ci¡g“ym Andrzej Kasprzak Praca doktorska wykonana w ramach Studi(cid:243)w Doktoranckich Wydzia“u Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego Promotor: dr hab. Ryszard Kutner prof. ndzw. UW Zak“ad Dydaktyki Fizyki Instytut Fizyki Do–wiadczalnej Wydzia“ Fizyki, Uniwersytet Warszawski Warszawa, marzec 2010 r. 2 Podziƒkowania Serdecznie dziƒkujƒ mojemu promotorowi dr hab. Ryszardowi Kutnerowi prof. ndzw. UW za opiekƒ naukow¡. Pragnƒ podziƒkowa¢ r(cid:243)wnie» mojej »onie Asi za wsparcie. 3 4 Spis tre–ci I Wstƒp 9 1 Motywacja i cel pracy 11 2 Transport dyspersyjny - do–wiadczenia Sharfe’a, Gilla i P(cid:12)stera 15 2.1 B“¡dzenie przypadkowe w czasie ci¡g“ym . . . . . . . . . . . . . . . . 17 2.1.1 Podstawowe wielko–ci modelu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 2.1.2 Rozk“ad warunkowy czas(cid:243)w oczekiwania w obecno–ci dryfu . . 22 2.1.3 Propagator jednocz¡stkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 2.1.4 Posta¢ zamkniƒta propagatora . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 2.1.5 Uog(cid:243)lnione r(cid:243)wnanie mistrza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 2.1.6 Og(cid:243)lna posta¢ pierwszego momentu . . . . . . . . . . . . . . . 29 2.2 Konkretne obliczenia w ramach modelu dolinowego . . . . . . . . . . 30 2.2.1 Przyk“adowa posta¢ funkcji rozk“adu czas(cid:243)w oczekiwania . . . 30 2.2.2 R(cid:243)wnanie skalowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 2.2.3 Rozk“adL(cid:19)evy’ego arozk“ad Poissona: wyja–nienie zagadki po- tƒgowej relaksacji fotopr¡du . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 2.2.4 (cid:145)redni czas oczekiwania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 II Multifraktalny Model B“¡dze« Przypadkowych w Czasie Ci¡g“ym 43 3 CTRW a teoria kolejek 47 3.1 Wprowadzenie do analizy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 3.2 Wykorzystanie modelu dolinowego w teorii kolejek . . . . . . . . . . . 49 3.2.1 Charakterystyczne przyk“ady dotycz¡ce teorii kolejek . . . . . 50 3.3 Momenty czas(cid:243)w oczekiwania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 3.3.1 Monofraktalno–¢ a multifraktalno–¢ . . . . . . . . . . . . . . . 54 5 4 Systematyczna analiza charakterystycznych danych empirycznych 61 4.1 Przyk“adowa analiza czas(cid:243)w miƒdzytransakcyjnych sp(cid:243)“ki KGHM . . 62 4.1.1 Pierwsze wyniki - wizualizacja danych . . . . . . . . . . . . . 62 4.1.2 Lokalna –rednia i dyspersja miƒdzytransakcyjnych odstƒp(cid:243)w czasowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 4.1.3 Normalizacja czas(cid:243)w miƒdzytransakcyjnych . . . . . . . . . . . 66 4.1.4 q-momenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 4.2 Analiza innych sp(cid:243)“ek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 4.3 Por(cid:243)wnanie danych empirycznych dotycz¡cych q-moment(cid:243)w z prze- widywaniami modelu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 4.4 Kr(cid:243)tkie podsumowanie czƒ–ci II i pierwsze wnioski . . . . . . . . . . . 89 III Analogie przemian fazowych na rynkach (cid:12)nansowych 91 5 Analiza moment(cid:243)w 95 5.1 Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 5.1.1 Lista g“(cid:243)wnych zagadnie« . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 5.2 q-momenty czas(cid:243)w miƒdzytransakcyjnych: multifraktalno–¢ generowana przez (cid:13)uktuacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 5.2.1 Superstatystyki i q-momenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 5.2.2 Kolejne wyniki dla q-moment(cid:243)w . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 6 Multifraktalno–¢ a formalizm termodynamiczny 109 6.1 Suma statystyczna w formalizmie MF-CTRW . . . . . . . . . . . . . 109 6.1.1 Wieloskalowa posta¢ funkcji podzia“u: wymiar R(cid:19)enyi . . . . . 112 6.1.2 Spektrum wymiar(cid:243)w lokalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 6.2 Finansowe przemiany fazowe wy»szych rzƒd(cid:243)w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 6.2.1 Uwagi dotycz¡ce ciep“a w“a–ciwego . . . . . . . . . . . . . . . 120 IV Og(cid:243)lne podsumowanie 129 V Dodatki 133 A Obliczenie ca“ki I (q) 135 0 6 B Obliczenie ca“ki I(q) 137 C Obliczenie ca“ki J(q0) 141 D Informacja R(cid:19)enyi na jednostkƒ objƒto–ci i wymiar graniczny 145 E Dalsze przydatne w“asno–ci spektrum singularno–ci 147 E.1 Przypadek q0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 ! 1 E.2 Przypadek q0 = 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 E.3 Przypadek q0 = 0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 7 8 Czƒ–¢ I Wstƒp 9
Description: