Anadolu'da Paganizm: Antik Dönemde Harran ve Urfa PDF
Preview Anadolu'da Paganizm: Antik Dönemde Harran ve Urfa
ProfD.r .Ş inaGsüin düz Anadolu'da Paganizm ��� . . AntikD önemdHear ranv eU rfa .. .9 A . ANKAORKAU LU Prof. ŞDri.nas Giün düz 1960'Hteak imhadno'ğddaLu i.s ansını ÜAnnikvaerras i tesinldies anseüğsittüi mİinngii lteDruer'hdaveme Manchesütneivre rsittealmearmiln1ad9de9ı 5.'D tien ler TariDhoiç en2t0i0,3 'Ptreo feoslödru . SBaabşütolail k makü zeGrneo stdiiknl Oerrt,a doğu ihneatneçrloadroık, saalk ımlHaırr,i stiyanlık, küvrede isinel lilşeşme, şiddet kiksoin ularçıanldıaş malar oylaanPp rmoaGfkü.tn ad üz, halİesnt anÜbnuilv ersİiltaehsiiy at DFianklTüealrrt iesi hia nabidlailbmıa şkanlyıüğrıüntım ekBtierdçiaorkk.a demidke rgiydüer üttyüağyüık nu ruülyue lvieğb ii lim hakemlyiağnsiıı rwwaw,. dinlertasriithiellsM.eiic loem[ ve Nihaİln:w ıKçü,l tvüeMr i toAlroajşit umDaelragni sı"nln editörlüdğeyü anpüm aktaYdaıyrı.n laçnaanl ışmaları arasışnudnal saary ılabilir: TheK nowleodfgL ei fTeh:eO rigwiındsE arlHyi stooryf thMew ıdaea�nds T heRierl attioto hnSe a biwoıfts h e Qur'waınd t ot hHea rrwıiOwxfıosr,Od xf:o rUdn iveıisty Pre1s9s9 4. SabiSiolenGr n ostiAknlkearrV,aa :d1 i9 95. Dinve l nwSıöç zlüAğnük,a Vraad 1i9 98. Mitoliolİjeni w ıAçr asınOdıat:a doğu GDeilnesnee[/ deli ÜzeıYianzeı lSaarm,s uEnt:ü 1t9 98. PavluHsı:ı istiyMwiımlaı11Ağ,nı kna rAan:k arOak ulu 2001. DinsŞeild dSeetvg:Si ö ylemiŞniddedRnee ta litHeıısiisne tiywıSlaımks,u Ent:ü 2t0 02. KüresSeo[n ınvleDa irn A,n karAan:k aOrkau l2u0 05. MisyoneArnlkiakrD.aİ :BY ayın2l0a0r5ı. Chanagne dF.: ssenDciea:l ecRteilcaatlBi eotnwse Cehnw ·ı gea ndC ontiıiınut iltı1Uyer kisIhn teUeTcmtduiatıi on, (edŞsi.n aGsüin düCza,f Se.rY araWna)s hingRtVPo n: (2005). Ankara OkuluY ayınlan: 89 ©AnkaOrka ulu BYaasyııSmna nv.eT icL.t dŞ.t i. Dizgik avpeaA kn:k aDriaz Egvii Baskkıa,p abka skıcsiılÖ,tz :k aMna tbaacılık BiribnacsiıK ma:s ı2m0 05 ISB9N7 5-8 109 --8x9 Ankara OkuluY ayınlan İstanCbaudİl.s tanÇbaurlş4 ı8s/ı18 U luAsn/kara Tel/Fa(k0s3:13 241) 0960 e-maainlk:a [email protected] aoku Anadolu'Pdaag anizm AntikD önemdeH arran veU rfa ŞinaGsüin düz ProDfr.. Ankara Okulu Yayınlan Ankara 2005 KISALTMAI.AR AS AnatolSitaund ies Bkn. Bakınız BSOAS BulleofttihnSe c hooofOl r ienandt aAlfr icSatnu dies c. cilt ed. editör EJ EncyclopJaueddaiiac a h. hicri HG HaraGna vey(tEa. DSr.o weHrar,a Gna waiatnadt he BaptisofmH ibZiilw aV.a ticCaint1 y95 3). HUCA HebreUwn ioCno llAangne ual JA JoumaAls iatique JHI Joumaoflt hHei stoofrI yd eas JOL JaabreriecxhO tr iente Lux Krş. Karşılaştmnız MÖ MilatÖtnacne MS MilatStoannr a n. dipnot OMÜİFD Ondokuz MaÜyniıvse rsİiltaehsiFiya kaütl tDeesgrii si öl. ölümü PBA Proceeodfit nhge BrAictaidsehm y SEL StuEdpiig rqfıecL iig nuistici s./ss. Sayfsaa/y falar t.y. taryiohk tr. tercüemdee n vd. ved evamı İÇİNDEKİLER ÖNSÔZ .7 ......................................................................................... 1.B ÖLÜM GİRİPŞA:GANİZM . .. 9 ....................................................................... 1.MonoteGiesletn evkePl aegra nizm . 10 ........................................... 2.G elenleP kasgeaniÖzzmeilnl ikleri . 15 ........................................... 3.N eopaganizm . 21 ........................................................................... ilB.Ö LÜM GELENEKSEHARLRAN PAGANİZMİ .............2.7. ............................. 1K.u tsŞaelh Hiarr ran . 28 ............................................................... 2.KültüvreDe iln sBeilMr e rkez Olarak Harran3 0 .......................... 3.HarraÖnn'eımn iKnaiy bdeivşeiY ııkl.ı şı . 35 .................................. 4.HarrPaang aniİzlİmeli g Kialyin aklar .. 46 .................................... 5.HarraniTlaenrİnin na nçları . 47 ................................................... a.ÜstüVna rlİınka ncı .51 ........................................................... .. b.P oliteizm .53 ............................................................................. 6.Yıldız-GKeüzletgüe n ..57 .............................................................. 7.SoğmavteaMr a ralKaühlet ü .64 ................................................... 8.HermeKsü lvteü HarrPaang aznmiinPdeey gbaemrlAinkl ayışı . 72 ........................... 9.HarraniRlietrüienl leri . . 77 ............................................................ IIBIÖ.LÜM ANTİK DÖNEMDEURF A PAGANİZMİ 83 .......................................... 1.HeleniYzömriend Eetkkii si 87 ...................................................... 2.NusayObkiunl vueS üryanGie leneği 90 ...................................... 3.Urla'PnaıgnaD nö nemiİnlei şKkaiyannk lar 92 ............................ 4.Yıldız-GKeüzletgüe n . .95 ............................................................. . 5.Nabvue BKeüll tleri 99 ................................................................ 6.AtargKaütlivtsüe B alıGköllı .. . 101 ............................................. 7.UrfaPlaıg anlDairğıKenür l vteR itüelleri .121 .............................. . SONSÔZ 131 .................................................................................... EK 151 .............................................................................................. KAYNAK ÇA. ..............................:.... .... ....1....2.. 5. ............................. DİZİN . .. .131 .................................................................................... ÔNSÔZ Ulhiıiyevetk iu tsyaallın ıazşckabı nim re tıazfiüks tügnü chea sret meyitpü me vrneey aynglıaştvıedr oağnma e rkezlia nbliary ıddşioıny la ğavla rlıktlaaprıan mainfıande sip agoalnainbz iml,i ennee nr kednö nemlergdüennü mükzaed adrü nyanın hheetrma erınan fdyaa ygoılna n bigrel enetğeim seitlm ektİendsiarni.ıç ni nydaeş adeıvğrıev negi ü nü birilritki ibçaetr ioslinddudeğo uğ vaalr lıtkalnarrııl avşetybıaur nalna rıt,a nrıgsüaclüt ne zaehtütrai lğain ljaerl/oebr goölraevrenab ku nlara taziemt meöynip lançaı karpaang agne lenekkalreşrtıea, rib ho yeun büyük mücaidbealdveeeytt ia ,z iymailnn ıtzecbkai a rş kıgünc yea pıl masgıe rektsiağviunnita enk tangreılecnıre v kelreşmtiiÖrrn.e ğ,it naviz vermmeozn oteizdmiiğtyeelrke t agnerlıecnıe akrlaesrıd nabd eal ibrigri n yersea hoilpa İns labma,ş tsaonn taa ritheiv,hi ilşdei rmkü cadeolleasi rakd eğerlendirKmuerk'tAaelndl,ia rhi.'b ıande,ed ti lmveeys air diısm tenmegseir ekteenik l avher ab oldvuuğrugnuul ambaükttüvana; r lık larıAnl layha'rıant ıoklldaurğıu anlutnçı inzım eedkitBru. indaonğçru l tusunKduar 'ualnü,h ihyeerthia bnigyria rataırkatmaa vneıo nn at azim etmenbiinr Aolllanao hr'taka okş ma olkaocnauğsıu unydaan bdau lu naraikn,s anblöayrlıde asrvia nışluazraddkau nr maçyaağ ırmaktadır. Paganizpma gvaienn ançdleanri ldibğiirnçkdoiekş iankilnıö nnac e likalnet diökn emaeiç te şidtilnisg eell enegkellOeiyrrs .pa a ganyiazlm nıztcaar idheirni nlikklaelrmbiıinşgrd e el endeekğ ilddoiylrıa;s ıpyala gank ülvter itüeylallenrıa,zn ctadi ökn emyead ag eçmiaşibeta ztıo p lumlagrödraü lmezp.a gZazinmri,çae şiitnlain ıvşedl aavrr abniıçşi mle riyglüen ümüzddeye a şatılmaÖkytlkaeidE ısrkA.is urB,a biYlu,n an, RomaK,e lvteb enzkeardii pma gadni nleyrainsnıı r-ab,ku i tadpetğai nilegciebğWiii- ccaak ımDır,u idvlebe ern zyeerni(yi a d an eop)a gahna reketdlese örkz o nusuBduunrd.a n bpaaşgkaan, ig zümnümüzde çeşit leiv ernsdeilbn a ğlılarının "bhaağllka misınünardndaçü lradrbüıik"rl eri dizi vienr aintçü edlevd aer lıdğeıvnaeımt tiremdeikÖrtrn.e ğiMnü slü manh alkalraars ıKnudra',a nt'edamkyeial k laşmıumhaa loilfm asına rağemnç,e şistukl ayin aklaraığnalıçanr,tı anş,l ayraıtnıı,rn lm,ae rzar lıklaürsıtntt,ae ş ınbıilratna okbjıeml evreib enn zşeeryirl ietna pınma unsuorlua rkaukl lanıklumtassiıyo,en tlianbr dişare kitledzea hetütri ğinien anılomnalsaıtra,az imbduel unuylaukpa rıvlemd ausaın kıanb u- 8 Anadolu'dPaag anizm !ündoen laarrıanuc nıs urollaarrd aekğ erlmeensdİiis,rli öalnmc esi dö nemlearipeta gagne lenekhlaelarkri ans ıhnadlasa ü rdürüldüğünün kanıtBıüdtıübrnu. n lpaarg,a nigzümniünm üdzedd eo ğruydaad nad o layollıa rvaakor l masyüır dübrieornl gu oldguöğsutnekurt meedir. MedeniybeetşlAienğrai dotlaur,bi ohy sua yıtsoıpzl uvleub ğioark a daçro ki nasniçs tebmeişnieke ltimki şBtuii rn.a sniçs temleri arasında pagagne leenreu,kz luynı lAlnaard oleug'edmaoe lnm uşlaHridtSıiürt., merU,ra rtkur allıbkalşatoralı m aükz eArnea dolyuadşaa ybainr çok halpko,l iteiisnta ntçallnaapr,raı ıg yaknü lvter itüeltlaenrıinymlaek ta dır. İntaannrıvılasaranll ı mkeltaarf,ai şzkivıkan r lıoklldaurgğ iuby iı,l dızg evzeee ngleirllieşg köikl ic isyiadm alh earyaivn labri,t kvielyear di ğetra bii nesnvealıreklrldlaaeor l ialbgiillmieA knttedidökin re.mA dnea dolpua gainn ançalraarsıı ynedray üizlüöe z deşleşatniatr ainlreınç a kül(tKüü byeald eaK ubaböan)e mbliiyr e tru tmaktAandcıabrku.k ült, dahzai yaAdnea doluo'rntvuaenk uzekyı sımlayraıyngodılana rgaök rülmekkittea,öp zteaol l ariankc yeelceeğiHmairzrv aenU rfcai rvıanda isvee,r imtlainlrıiçka klüalrtçıeü r eçesvinbdiebr a şkşae kivladrel ığını sürdüremdeikYrtu.k ariısdiam lveerridniizğ k iamdiigme lenekdlıerin şındHaı,r istiöynacnedlsöıink e mvdeeH ıristiyialynkül zyıığlılna rında Anadoloul'dduayk açyang o ılasnıd ri nlerdiepn adgeak nü lvter itüeller dikkçaetkim eekdtiArn.a dogleun elinde gökrüüllitelünT e a Mristusr a civarıSnadnadkakinü ltgüib çio ktansrıdıric nıl ersiinhdier,-v beü yü ekztazi sereimçio çyneaip lıelpraaingy alrnei tüellerö noelmdluikdçiar . Anadoluç'edşaipktailg iak nü lvter itüetlalreirh,i n diölneermleyen leriAnndaed oluy'anynugd nıi nsgeell enehkalleigrneiel Heınr istiyanlık veİ slianma ncıdnahd,aa l ikn ançvlead irnıd adrülzılğeım yianşdaet ıl mayçaa lışıNlimtışetksıiirmhb. iü ry,üf ,aç le,ş idtolğniae ls nveeo jbele riunğ urylaud a uğuorlsduuziğ nua nvcebı e nztearsiva uvrlaasrl,ı nda İslamt'eımanek li delteerrisn eo lrmaağsmıAennnaa dohlauli kn ançla rınvdaaor l masyüır dürmüştür. Buç alışgmeaç,m işgtüennü mützüemA nadoplaug agne leneklerini vek ültldeerğiyinalil, n ıHzacrarv aenU rföarn eklerkianddiAemn adolu paganizminin eölzaeel lmylaıair: ıkalçelraiamndaiıkA rtn.a dolup'adaki gang eleneükzleerriy nadpeı lbaucv aebk e nzienrcie lemAenlaedroilnu, haldki ndarlgıöğezımlnldeank einmİ is ldaımşk üıl vter itüellerin muh temkealy anklarbıinlıiannn ilpa şılkmaatskaıbı nudal nuacakğeıs indir. ŞinaGsüin düz Nisa2n0 05İ,s tanbul 1.B ÖLÜM GİRİPŞA:G ANİZM Latinpcaeg usv ep agasnöiz cüklertiünrdeetni ollmaivnşe sözlüakn lamiıt ibar"ıkyılras ayladşaa yaknö,y ltüa,ş raalnı" lamlargıenlaep na gatne riıme ir,k ednö nemleridteinb aHrıen ristigyealne neğdiinndseae nll amd"aö tekiifnaied"te m edkeu l lanılmıBşutnıagr ö.r Heı ristiinyaannc ıdnıışnı nkdaal anplaar gano lmakiltah aemd ilmişleHrıdriirs.tg2ie ylaenn yeüğzyiı llar boyub ut utumudneuv aemt tirvmeiy şa lnızca Hıristiyanlaşma yad irenReonm alvıeY unanploıl iteidsetğlitelür,miH ıristiyan olmayanbluat reır imaldel andırsmüarydıü rmüşlerdir. İlerldeöyneenm leörzdeel,l diiknbl iel imlebriilniimbnsi edrli siplhianl intdeeş ekektümle sibyilrel ipkatgea,tn e riömzie aln lamddaü,n ygae nelintdüempk uit perteosptl umilçaikrnu llanıl mayab aşlanmıBşutd ıorğ.r ultpuadgaa nikzamv ramıpnoılni,t e isçto/k t anrıdciın sgeell enekltearndreıv saarll ık.lsaenm bolize edeşne kviels uretltearpeı nrmiat üellyearkiıynldieal ni şbkiirl i anlamkdual lanıglödrıüğlBıüu rb .a ğlamgdeal enepkustetala pı cıliıfağdıee d epna gatne riçmoikt, a nrıcvıeal tıaklk aürl tiüly ea kındainr tiboaltanlnaı t uralizmt/adpoığcavı ela ınğiım izm/ruh çuluikl iel işkiDloildaiyrı.sB ıaybliAals ,u rM,e zopotamEysak,i Mısıvreİ ragni bbii rçeoskk Oir tadodğiun sgeell enveeğE is ki Avrupdai nlerHiiynldeu iTzimb,e Btu dizvmeib enzegrüin ümüz inansçi stemplaegraign e leneokllaerria nkc elenmektedir. Pagatne rimgiü,n ümüzdgee,l enekpsaegla niozlma raadk landırdıvğeyı umkıazr ıödrnae klerini vgeerldeinğeiykmasipezıl - Pagatne rimiEnsiknR.io ma'daas,k eorl mayahna lkyaö nelik a"nsliavmiıln"a kullanıdladb ıiğlıi nmektedir. 2 Bkn.R .LF.o xP,a gaannsd C hristiNaenwYs o,r kA:l frAe.dK nop1f9 87ss,3. 0- 31. 10 Anadolu'dPagaan izm layra nınbdaaz,yı e nkiü ltvleei rn ansçi stemilçeidrneik ullanıl maktadBıur b.a ğlamdaay,n zıa mandtae riyma,y gınk urulu dinsel geleönzeekllldeierkH elı,er istiyYaanhluıdkiv,le iİ ks lam gibdii nlekrareş bıü yücülvüeçk o kt anrıciıldleoı ğkva e r uht a pıcıgliıbeğisı k kiü ltleri iyheyneait dmeeny e çablidıriş zaaink ı mıd ak astetmekBtierdaizrd.aa ynr ınotlıalrıa k üzdeurriande cağımgıizbN ie,o pagan gelenekler olbaura akkı madlandırılan larA,B Dv ed iğBeart üıl kelerbiintrda er afmtoadne rnizvmes e küleridzimğee r tadraak futraunl u dinsel kgaerlşaeıdn eeklere tap ostmodbeirnbr a şkalhdaırreık etteimnsiei tlm ektedirler. Pagatne rimibniidrni ğkeurl laniıslgeıe şnıe lldiiknldeça erv releyracpeı lbaintr a nımladmoağ rultusunBduandagı örr.pe a ganm,a teıyalimzomd,e rnizsme,k ülerviebz umn ladro ğrultu sundgae lişveea nk ılclıilbıekr,a bliirzemy,s veelb leinkz eprair a metreldearyeaa lnıl ayaıdşeıtü as tüdne ğeorl arkaukt sayBaan tıp aradigmalüarreıtntıinğ i ifaidnees tamneık teBduid ro.ğ rul tudam addenibni,r eyçsıekla rın, servmeta eykennionl ojinin alabildeisğiiornliea g nü nümüizn sapnaıg abni bri rebyö,y lesi bireyler çüarğedtaBeşan tk ıü ltüirsüpe a gan/pagbainkriü slt türol ardaekğ erleinldmierktedir.· 1M.onotGeeilsetn evkePl ageanizmr Dint arihimnodneo teizmpdoelni teyiazd mae tekü sbtiürn güctea pınvmeat azimdbeinr çmoekt afizgiükc ed,o ğavla rlıkla rav ea tar uhlartıanzaie mt meykea dasra yısöırnze klbeurl u nurT.a nrvıe yüas tügnü çd üşüncaeçsıis ınydaad nat apınma dakfia rkdleığ erdliekrk aatleı narhaakn gisidniiğne rlerinden dahaö ncoel duğvue ydai nsienla nçlatarrıinh asçeıld anna sıl bigre lişçiimz ggiössit erödtieğdibe enr tia rtıkşomnau soul muş turÖ.rn eğikni,l isveeky iel isdeenğienyr a rgılakraırnşvaıe rilen mücadelebniiürnr ünşüe klionrdtea çyıak moılşa vne y aklaşık olarak yirmionrctia lyaükrzaıydnıaaelr t kissiünrid ürpeonz iti visbtak ışa çısı, dseüğrieşkvilegmi e liştiemmiea ll açni zgitsae-l • Bu bağlamYduas uKfa planz'aımna n zamüazne rindduer duğtue kno-paga nizmt erimhiantiı rlatmyaakrtavara r.
The list of books you might like
