Ana

434 Pages·1973·15.96 MB·Turkish

by  Maxim Gorki

ORI<i
ANA
Kapa:k A YHANE RER
MAKSiGMO RKI
ANA
(RMOAN)
6.B ASKI
Bu güzelr omanı, 60y ılö nceT ürkçe'kyaez andıı­
ran sayınİ smaiMlü ştakM ayakoni les ayınM u­
hitnt iBirgen'ainnı lanndau yduğumusza ygıd o­
layısıyle yenidenk abraasrvı enradğiavk e Nahit
Teoman Ergin kitabıb aştanba§.a g ünümüzün
Türkçesignöer ey enileŞtirdi.
ma y ya-yınları
Kredi han,C ağalğolu,İ stanbul
Digzi ve BaSsükmıe Mra tbaası
Birinycaiy ımı Ocak1 971
Ikinci )) : Nisa1n9 71
Üçüncü )) Aral1ı9k7 1
Dördün>c> ü Nisa1n9 72
Beşinci) ) Kası1m9 72
Altınc))ı Şuba1t9 73
MAKSİGMO RKÜİZ ERİNE
Bu yazMıA KSIMG ORKI'nyiünz ün­
cü doğumy ıldıo layısHiayslaAenl i
Edizt arafınMdaayn D egrisi'8n de
Mayı1s9 68t arihiynadyeı nlşatnımrı.
Dünyaö lçüsünbdüey ükb iry azaro lanM aksimG orki2,8
Mart 186t8a rihinbdueg,ü n« Gorki»a dıntıa§ ıyaNni jniNjo-v­
goroşde hrinddoeğ d.uA sıaldı AlekseyM aksimovPieçş kov'du.
Birm obilyiaş çioslia nb abasıdnöır,ty a§ındai kenk aybetBtui .
durumk arşısıon dzaa manlar biri mbaolyaat haneoslia nd edesi
Kaşirinseı'ğeı ndYıe.d iy aşıan gelinocneu ,b irs anaotk uluna
verdilAemra. o kulk ayıtlargıönrae« ,f ukaralığıöntdüarün»b eş
ays onroak uldaany rılmzaokr undkaa ldBıi.r d ahad ao kuly ü­
zü görmedBiu� sıralaarndnae svie remdeönl d.üD edesiniişnl e­
rid eb ozulduiğçui nG,o rkid ahas ekiyza şlarıinkdean h ayata
atılmazko rundkaa l.d ı
Gorkin' nçiocukluğkua,b ac,a hisle,r bti rt akımi nsanların
çevresignedçet iG.o rki çocuklubğuu naucnıg ünleridnüin,y a
edebiyaat bmirekrl asieks eorl aragki re«nÇ ocukluğu(m1»9 13)
ve« EkmeğimKia zanır»k e(n1916ad)l eıs erlerbiüntdüean y rın­
tılanyalnal atır.
- 5-
Gorki'nbianş tanbaaşcaıv ey oksulliuçki ndgee çne çocuk­
lukh ayatınbıinr icaivku ntubsüuy üka nnesi Akuİtivnaan ovna'­
dırG.o rki'syoin subii rs evgiil see veno,n ua nlayaonn,u k oru­
.y anv e kayırabni riciikn sabnu du yguul, b u iyiy üreklkia ­
dındı.
Gorkin,i nesionlea ns evgisidnienr inli,ğ «iEnkimeğimkia­
zanırkevne» « BenimÜ niversiteleri(m1»9 2adlı3 ) eserlerinde
çokg üzeble limritştir.
Gork'yoin, y aşındbai,rk undurmaa ğazasınçdıar aokl arak
verdi.lA emra ellerkianyin ra çorbail eb aşladıiğçıi bnu radan
ayrılaryaekn idenni nesiynainnı ndaö nmekz orundkaa ldEıl.l e­
riiy ileşiunzcaek,a krabalarıbnidram ni marıyna nınçaı raokl a­
rakg irid.G orkim imarıenv inddeü,p edühzi zmetçieltitkBi u.
ağıri şş artlaraınncaa kb iry ıld ayanabilOdrLa dank açarak
Volga'diaş leygeenm ilerdbeinr inadşeç yıa maklıvğeıb ulaşık­
çılıekt tGie.m ideany rılınbciars, ü reb aşıbdooşl aşKtuış.a vcı­
lığiıl e hayaktaızannıı naçğaal ışStoın.r ay,e nidemni marıynaru ·
nag irdOir.a daany rıhncbai,r! kona tölyeskianpeı lanKduıt.s al
resiml(İke ro nlars)a tanb irm ağazadtae zgahtyaarm aklıeğtıt i.
Üçüncud efao larayki nem imarıyna nıngai rdİinş.a ati şlerinde
mimara yardıemt t. i .
Gorkib,ü tübn ua ğıirş ş artıanbnaak madanf,ı rsbautl duk­
ça okuduB.u yüzdebna şınoal mayacaikş legre ldiO.n dab u
okumaaş kı,ö lüncekyaed ark endisbinıir akmadı:
!çinbii rk urtg ibkie mirenb u okumat utkusGuo rki'nyii­
hayeKta zanş ehrinseü rükle1d8i8.y 4ı lınbdiara, r kadaşıntıen­ş
vikiyleÜ,n iversitgeiyrem ekü zereK azanş ehringei ttAim.a
Üniversitgeiyree miyGeonr kiK,a zan'dhaa yatd enilyeünk sak
üniversitbeüntiünnf akültelergiençdteGino. r kih,a yatınbıun
bölümün«üB enimÜ niversitel(e1r9i2ma 3d)l eıs erinde bütün
ayrıntılaarnılyaltaı r.
Gorki,K azan'dbai rs üreç eşitflıir ınlaçradlaı şıtıg.8 8
yılın,d yaineb u şehirdReo,m asa dlbıi rh alkç-ıd evrimiclie
- 6-
tanl§tBıu.n unt eşvikiyklöey,l ülaerra sındçaa lışmakv e onları
aydınlatmüazke rVeo lgan ehrik ıyısındKarkais novidokvöoy ü­
neg iti.tB urad,aR us köylüsünün hayatıynaık ındainn celemek
fırsatbıunlıd u.
Gorkih,a yatınbıun d önemindHea,z erdenizik ıyılarkıan­a
darg it.tO iradab irb alıkdçaıl yanıgniar dBii.r a ralışki mendi­
ferb ekçilisğoin,r daa k antamre murluğeut ti.
188y9ı lınNdiaj ni-jN ovgorod'ddeavr imcçi almıaşların­
danö türü ilkd efat utuklanYdiın.eb u sıralarddeav,r itna nın­
mışy azarlardKaonr olenkiol tea nışKtoır.o lenko'oy zaa,m an­
lary azım§o lduğ«uİ htiyMaerş eniŞna rkısaıd»l.şı i irionkiu du.
Korolenkyoa zıybıe ğenemdi,d üşüncesidnei G orki'yaeç ıkça
söylemektçeenk inmedGio.r kib unune tkisiyilkeiy, ı le linkea ­
lem.almadı.
Gorkib u sıralardLaa pina dlbıi ra vukant ıyanındsae k­
re�rt olaraçka lışıyoGrodruk.,ib atıralarbıuna dvau kattsaenv ­
giv es aygiıl seö ze derö,ğ rendişğeiy lernd beirç oğunub u za­
tab orçloul duğunsuö yler.
GEZİLERİ
Gorki1,8 91y ılbıa harındyaa yao larauzunk birg eziye
çıktDıo:n Kazaklarıynaışna dıyğeır lerUik;r ayna'yBıa;s arab­
ya veTuna bölgelerKinırıim;k ıyılarkıannışk arıdşo laştKıu.­
ban'ak adaru z.andYıo.l lardgaö rdükleryionlia ,r kadaşlarmı,
bunda.ı.b irs üre sonra yaoz baacraiğkıu lahdiek ayelerbinüd­e
tüna yrıntılacraınyllaan dıracaktır.
Gorki1,8 9y1ı lsıo nbaharıTnidfal.iş se hringee ldi.
189y2ı lGıo,r ki'nhiany atınbdiar d önümn oktasıdÇıürn.­
kü 1892y ıl2ı 5E ylülündTei flisç'ıdkem aktoal an< <Kafkas�,
adlgıe zeted«eM,a karÇ udra»a dlbıi r hikayyeasyiınnil aGdoır. ­
ki'niend ebiyçaatl ışmalabrıanşlaa r.goılça rabku tarikha bul
edilir.
Büyüky azari,l kd efab u hikayesinodneu,d ünyae debiya­
tındöal ümsüzleşt«iGroernk it»a kmaa dınkıu llandı.
-7-
Gork1i8,9 y3ı lEık iminydeen idNeinj n-iNjo vgorşoedh ­
rindeö ndOür.a d«aV oljiVnessktii ngiakz»e tesfiınkdreay laazr­
mağab aşlaBduıa .r adhai kayeylaezrm adğeav aemt tidyes e
bunlayna yınla.m Aandcıa1k8 9y3ı lAığ ustosubnidrMa o s­
kovdae rgis«iYnedmei lPyialna» v aedliık inhciik ayçeıski.t ı
Gorkbiu,s ıralaKrodrao leinlkseoı kbıi ra rkadakşulrımku ş
bulunuy.o KrodruolenkoG;onrukni 'yyaeza ıl anınbdiarç ok
faydöağlüıt lveerr diğhiantito,an ue lindteutnu ypa zhıa yatı­
na soktuğunu, Gkoernkdmiie' kntiunp lanönğdraenn iyoruz.
Gorkbii,ir l iişlkoiek ,u m-ay azmaal anıknednad isyianred ı­
mıd okunanalnaanr kbeinr,i dnecrie caeşdçSeım uriy'Adveun­,
katL apin'Kdaelny,u jnivyeK' odreonl enksoö'zdeadne r.
Gorkio'kyuem zae vkaişnıil ayaarnalsaıran dşaçS,ım uriy'­
denb aşkyai n«eE kmeğiKamzian ırkednea» d lagne çe«nK rali­
çeM argo(t*» ) i ltee irnziunf atke fkeakr ıdsaöı n embliiyr e r
tutmaktadır.
1895yı lMıa rtınGdoar ki'«ySea margaa zetesid»en­de,
vamlyıa zyıa zmastıenkıle itft iBluenru.ün z eriGnoer k1i8,9 5
yılMıa rtınSdaarn aşre hrigniet. t i
Gork1i8,9 y7ı lı«nNdiaj egoroLdissktiogyka »z etedsei­ne
vamlyıa zaorl araalkı nBduıg .a zetçeıdkeah ni kayealrearsiı n­
da «Stept«eB»o,l», e« sKonovalgoivbi»l peerküi n lüdüBru.
devrede Goşrökhir'enetitinr ayfaay ıl,ı hyiokrayeRluesr­i
ya'nçıenş ibtöllig eleçrıiknmdaeko tlaa «nS evernVieys tnik»,
«RuskaByoeg astv«oR»u,s kaMyial sg»i bgia zetelbeirrdbei ri
rcşinydaeynı nlanıyordu.
189y8ı lıGnodrak üiç üncdüe ftau tukl.aB nidryı ıslo nra
da( 189-199 00y)a zar«ıFno rmGao rdeyveev<( »Ü çk işaid»l ı
ikbiü yüek5 eribyalşekh ai kayeylaeyrıin landı.
(*) KraliMçaer goGto:r ki'çonkib ne ğendpilğait obniirçk o cku sevgisiy-
leb ağlankdaıdğııvn ear diağdid ır. (HA.. E diz)
- 8 -
İKİ TiYATREOS ERi
Gork1i9,0 y1ı lınÇdeah,o vt'alnaı §1t9ı0.y2 ı l2ı3 M ar­
tındias «eM oskoSvaan aTti yatros«uK»ünçdüaBk u rjuvalar»
piyeosyin anPdiıy.eb sü yübki rba şasraığ laAdyın.ıy ılNıin­
san ayınddaa« AyaTka kımAır ası»n addaleıs eoryin andı.
Ruya'dialkk tie m.silianndcean3k,4 y ıslo nrİas,t anbul
Şehri Tiyatrosouynudaan moılşa bnu e serMions l\ovSaa nat
Tiyatrostunedmas iol die,v rRiuns b asınıynadzaa rdyaann a
büyügkö steryiolaleç rteGı o.r ki'dnüişnü ncelkeartiınlead nal ar
katılmaydaan;Gl oarrk ib'eyğie nednelb eerğ enmeydeenp lie­r
yese trafbıinrdlae şvtebi ule esre rdiünn,y çaa pınbdiaşr ah eser
olduğuançuı kla.dO ızlaamrankaa daGro rki'ye dostça davran"
mamıoşl aenl eştirıbnieloceni,ul g eörk lere uçurdular. Peters­
burg'çdıak makotlaa «nN ovosgtaiz»e tesMionsikno mvau ha­
birig,a zeteşsöiynlberei y azı yazmak kazlodrıu:n da
«Dün,b izdMeo,s kovaö'ndeam bliiro laoyl duB.u o lay,
MaksiGmo rki'Snainna,Tt i yatrosteumnsdiaol l una«nA yak
TakımAır asınaddal»pı i yesiknaizna ndbıüğyıü1 b ka şarıdır.»
Bunao ladyi yoruçmü,n küün lGüo rki'bnuiy ne nzia feri,
edebbii rin kilapEtsıtre.td iükn yasıbniddraü ,z edne ğişikli­
ğidiBri.rt iyaetlreoş tiromleacriiashkit iyaramlaa dsıimzt,ie ­
mine derkiimb, u günkea dahri bçi zram anb öylbeib ra şanya
tanıokl madıDmü.n y,e nbii dri liyne,nb ii erb edi düşüncenin
tagçi yme töreni yapıldu
Gorki'bnaişna rRııl.ssıy,öa l çüsüknadlem a.«d AıyaTka kı­
mıA rasınpdiay»e asyin,yı ı ilç inAdlem ancaçyeav rilerek Ber­
litni yatroosyunndaanB duın.u P,a rivseP ragt iyatrolarının
temsiilzlleerdii .
Buo laMya,k siGmo rki'Pneitne,r sBbiulrigm Alkeard emisi
falıüryie liğine dsoeğçuir.l«d iHuşüiknüimS eötz cüsaüd»lg ıa ­
zetedeb,u s eçimin bozublidludğuihnrüuek nü mette bliisğei
bibro mbgai bpia tlaTdoıl.s ,tÇ oeyhoKvo,r olegnikboti a nın­
mışe debikyiaşti lehrüiknüimne,bti und avranıpşrıontıee stt�o
me kü zerAek ademüiy eliğinisdteeintf mae lieşribe,ü sbütün
_
-9 -