Amino Asit ve Protein Metabolizması

105 Pages·2017·3.15 MB·Turkish

Amino Asit ve Protein
Metabolizması
Yrd. Doç. Dr. Serkan SAYINER
Yakın Doğu Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı
[email protected]
Esansiyel Amino Asitler
Yetişkin ve gençler Ayrıca gençler için
İzolösin Arjinin
Lösin Glisin (Tavuklar)
Lizin Histidin
Metiyonin
Fenilalanin
Taurin (Kediler)
Treonin
Triptofan
Valin
Esansiyel Amino Asitler
▪ BCAA (Branched chain amino acids)
• Löysin, İzolöysin ve Valine: Kas dokuda rutin olarak okside
olurlar.
▪ Fenilalanin: Hepatik tirozin sentezi için gereklidir.
▪ Metiyonin: Sistein sentezi için gereklidir.
▪ Triptofan: Serotonin ve melatonin sentezi için gereklidir.
Proteinlerin Sindirimi
Proteinlerin Sindirimi
▪ Peptid bağlarının hidrolitik yoldan parçalanmasına
ve amino asitlere kadar ayrılması olayına protein
sindirimi denir.
▪ Proteinlerin emilebilmeleri için amino asitlere
kadar parçalanmaları gerekmektedir.
Proteinlerin Sindirimi
▪ Hayvanlarda sindirilen proteinler başlıca 3 kaynaktan
gelmektedir.
1. Doku proteinleri
2. Eksojen gıdalarla alınan proteinler
3. Endojen proteinler:Gastrointetinal kanaldan sıyrılan hücreler
veya eksokrin sekretlerde bulunan proteinler.
▪ Günlük olarak normal bir memeli canlı, vücut
proteinlerinin % 1-2’ sini parçalamak süretiyle kullanır.
Bu parçalama başlıca karaciğer de olmaktadır.
Proteinlerin Sindirimi
▪ Doku protein devri/kullanım hacmi (turnover), farklı
dokularda farklı oranlarda cereyan eder.
• İmmunoglobulinler ve kolajenin yarı ömürleri uzundur. Yıllar ile
ölçülür.
• Karaciğer proteinleri, plazma proteinleri ve enzimlerin yarı
ömürleri kısadır. Günler ve saatler ile ölçülür.
• Genel olarak iç organlar, kas ve bağ dokuya göre proteinleri
daha hızlı oranda kullanır.
• Fizyolojik açlık veya kaşeksi sırasında kas proteinleri
normalden çok daha hızlı parçalanır.
Proteinlerin Sindirimi
▪ Doku protein degradasyonu dikkatli, hassas ve
düzenlenebilir bir süreçtir. Degredasyonun en önemli
bileşeni 74-amino asitten oluşan bir polipeptit ve
Ubiquitin olarak isimlendirilir.
• Bu polipeptit, yüksek ölçüde korunmuştur ve bakterilerden
primatlara kadar bir çok canlıda bulunur.
• Anormal proteinler tanımlandığı zaman hayvanlar oldukça
kompleks mekanizmaları devreye alarak degradasyonu
gerçekleştirir. Bu durumda normal proteinlere göre oldukça
hızlı parçalanma gerçekleşir.
o Bazı hastalık durumlarında bu mekanizma çalışmamaktadır.
Proteinlerin Sindirimi
▪ Dokularda protein degradasyonu neticesinde üretilen amino
asitlerin % 75’ i yeni doku proteinlerinin sentezinde
kullanılır.
• Geri kalanlar hepatik glikoneojeneze girer veya diğer maddelerin
sentezi için kullanılır.
• Dokulardan uzaklaştırılan amino asitler, gıdalarla veya endojen
üretim ile ikame edilir.
▪ Proteinlerin yapısında yer alan amino asitler, vücutta
fonksiyonel kapasite için depolanır.
• Proteinlerin, anatomik ve/veya fizyolojik görevlere katıldığı kabul
edilir.
Midede Protein Sindirimi
▪ Protein sindirimi midede başlar ve pepsin tarafından
gerçekleştirilir.
• % 15 düzeyindedir. Geri kalanı bağırsakda sindirilir.
• Proteinler polipeptidlere parçalanırlar.
• Pepsin mide mukozasında, inaktif şekli olan pepsinojen
biçiminde bulunur. Mide boşluğuna salgılandıktan sonra HCl’ in
otokatalitik etkisiyle aktif pepsin haline dönüşür.
o Pepsinojen I: Oksintik glandular bölgeden.
o Pepsinojen II: Pylorik bölgeden.
• Salgılanması «sekretin» tarafından uyarılır.