ಆ 7 ಮರ್ ಕೊಂಕಣಿ अमर कोंकणी AMAR KONKANI December 2012 / 58 ರೆಕ್ಟರ್: ಬಾಪ್ ಜೊಸೆಫ್ ರೊಡಿ ಗಸ್, ಜೆ.ಸ रेक्टर: बाप जोसेफ रोड़िगस. जे.स ಪಾಂಶುಪಾಲ್/ನಿರೇಶಕ್: ಬಾಪ್ 6 ९९००९, छि ७७०, ಜೆ.ಸ. प्राशुंपाल/निर्देशक: बाप स्वीबर्ट डि'सिल्वा, जे.स ಸಂಪಾದಕ್/ಪಶಾಸಕ್: ಎಡಿನ್ ಜೆ.ಎಫ್.ಡಿಸೊಜಾ संपादक/प्रशासक: एडवीन जे.एफ.डिसोजा ಖಾಸ್ಗಿ ಸೆಲ್ಸ್ ಫೋನ್: 09845083148 ನಿವಾಸ್: 0824-2432413 TERY सेल्ल फोन: ०९८४५०८३१४८ निवास: ०८२४-२४३२४१३ ಸಂಸ್ಕ್ಯಾಚೆಂ ಫೋನ್: 0824-2449700/1 Extn: 112 संस्थ्याचें फोन: ०८२४-२४४९७००/१ Extn: ११२ eMail- konkaniinstitute@ gmail.com ಸಂಪಾದಕೀಯ್ ಸಲಹಾ ಮಂಡಳಿ ಪ್ರೊ! ಆಲ್ಬನ್ ಕಾಸ್ತೆಲಿನ್ ಶ್ರೀ ಯಂ.ಗೋಪಾಲ್ ಗವಾ संपादकीय सलहा मंडळी प्रो) आल्बन कास्तेलिन श्री यंगोपाल गवडा ಪಗಟ್ಲಾರ್ ಸಾಂ.ಲುವಿಸ್ ಕೊಂಕಣಿ ಸಂಸ್ತೊ, ಸಾಂ.ಲುವಿಸ್ ಮಹಾ ವಿದ್ಯಾಲಯ್ ಮಂಗ್ಳುರ್ - 575 003 प्रगटनार सां. लुवीस कोंकणी संस्थो, सां.लुवीस महाविद्यालय HTT - ५७५ ००३ | Printed at Assisi Press, Jail Road, Mangalore 575 003 ಮಾಂಡಾವಳ್ ಪಾನ್ 3 | ಸಂಪಾದಕಾಚೆ ಶ್ಚರೆ ಆ 2. ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಆಧುನಿಕ್ ಬೊಲಿಯೊ 4-13 - ರೊಕಿ ಮಿರಾಂದ್ 3, ಸಾಳಕಾಚೊ ಸಿರಿವಂತ್ 14-22 | - ಏಡ್ವಿನ್ ಜೆ.ಎಫ್.ಡಿಸೊಜಾ 4. ಗೊಂಯ್ದಿ ಸಮಾಜ್ ಬಾಂದಾವಳ್ 23-3] | - ದೊ! ಒಲಿವಿನ್ಯೂ ಗೊಮಿಶ್ 5, ಮ್ಹಜಿ ಸಾಹಿತಿಕ್ ಜೀಣ್ 32-36 | - ಮನೋಹರ್ರಾಯ್ ಸದ್ಟೇಸಾಯ್ | 6. ರವೀಂದ್ರನಾಥಾಂಚೆಂ ಎಕ್ ७7० ರೂಪ್ 7 - ರವೀಂದ್ರ ಕೇಳೇಕಾರ್ 7. ಕುಡ್ಮಿ ಸಮಾಜೆಂತ್ಲಾ, ವ್ಹಾರ್ದಿಗೆಚ್ಯಾ... ಎ - ಯಂ.ಗೋಪಾಲ್ ಗೌಡ 8. “ಕೊಂಕ್ಣಿ ದಿರ್ವೆಂ' ಸುರುವಾತ್... 64-6 - ಡೇವಿಡ್ ಡಿ'ಸೊಜಾ, ವಾಮಂಜೂರ್ ७०००१ ಕೊಕ್ ಹಾಹಾಹಾಹಾ ಅಮರ್ ಕೊಂಕಣಿ - 38 ಸಂಪಾದಕಾಚೆ ಶ್ಚರ ೆ "ಅಮರ್ ಕೊಂಕಣಿ' -ಚಾ, 58 ಅಂಕ್ಕಾಂತಾ , ವಾಚಾಕ್ ಸಾಗತ್. ಲೆ ಲೆ ನಿಲೆ ८) ವ ತ್ಯಾ ಫುಡೆಂ, ಹ್ಯಾ ಶಣ್ಯಾ ಸಿಕಾಚಿ ವರಣಿ ಊರಿತ್ ಕೆಲಾ हि ಸರ್ ೧ ಜ ೧) ವ ವರ್ಗಣಿದಾರಾಂಚೊ ಆನಿ ನೊಂದಿಲ್ಲಾ ५ ವರ್ಗಣಿಚ್ಯಾಕಿ ಚಡಿತಾಯೆನ್ ಉದಾರ್ ಮನಾಚಿ ದೇಣ್ಣಿ ದಿಲ್ಲಾ ४०९३८०० ಆಮಿ ಉಪ್ಕಾರ್ ಆಟಿಯ್ತಾಂವ್. ಅಸಲ್ಯಾ ಉದಾರ್ ದಾನಿಂಚೆ ದೇಕ್ ಘೆವ್ನ್ ಹೆರಾಂನಿ - ಜಾಂಕಾಂ ಆತಾಂಯಿ ಹೆಂ ಶಣ್ಯಾಸಿಕ್ ಪಾವಿತ್ ಜಾತಾ - ತಾತಾಂಚೆ ವರ್ಗ ಣಿ ಊರ್ಟಿತ್ ಕಲ್ಲಿ ಆನಿ ಕಾಂಯ್ ತರಿ ದೇಣಿ Bo ಅಶೆಂ ७७७० ಪಾರನ್. ಧನ್ನವಾದ್. ೧ ಚ ಓ SR) ಶೆ ಹ್ಯಾ ಅಂಕ್ಯಾಂತ್ ಆಮಿ ಘಣ್ಣ್ ವಾಚಪ್ ದಿಲಾಂ ಖರೆಂ ಪುಣ್ ಸಾಂಗಾತಾಚ್ ಥೊಡಿಂ ಲಲಿತ್ ವ್ಹಾಳ್ಯಾಚೆಂ ಸುಗಮ್ ವಾಚ್ಚಾಂಯಿ ದಿಲ್ಯಾಂತ್. ತಿಂ ತುಮ್ಕಾಂ ರುಚಿಚಿಂ ಆನಿ ಘಾಯ್ದಾ ४९7० ಜಾತೆಲಿಂ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಆಮ್ಚೊ A ಎ 1 co ೪ ಓ ಭರ್ವಾಸೊ. ಪರತ್ ತುಮ್ಚೊ ಉಪ್ಕಾರ್ ಆಟಿವ್ಸ್, ಸರ್ವಾ 095०, ಪ್ರತ ೇಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶಿಕಾಂಕ್ ಎಕ್ ಸುಖಾಳ್ ಆನಿ ಸಮೃದ್ದೆಚೆಂ 2013 ಆಮಿ ಮಾಗ್ತಾಂವ್ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿಚೆಂ ಬರೆಂ ಜಾಂವ್ ಮ್ಹಣ್ ಆಂವ್ಚೆ ತಾಂವ್. ಎಡ್ವಿನ್ ಜ್.ಎಫ್.ಡಿಸೊಜಾ ಸಂಪಾದಕ್ ಅಮರ್ ಕೊಂಕಣಿ 4 ಪಾಚೀನ್ ಕೊಂಕಿ ಆನಿ ಆಧುನಿಕ್ ಬೊಲಿಯೊ ಇ J ५ - ರೊಕಿ ಮಿರಾಂಡ್ ಹಾಂಗಾ ಪಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಮಳ್ಳಾರ್ 2८२४०००, ಯಾ ಸತಾವಾ ಶತಮಾನಾಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಿ ಬರ್ಪಾನಿಂ ಮೆಳ್ಳಿ ಭಾಸ್. ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಕ್ ಸಾರಸ್ಸತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಮ್ಹಳ್ಳಾರ್ ಪುರ್ತುಗೆಜಾಂಚೆ ಪಿಡಾಪಿಡೆ ವರ್ವಿಂ ಸೊಳಾವ್ಕಾ ಶತಮಾನಾಂತ್ ಗೊಂಯಾಂ ಸೊಡ್ನ್ ದಕಿಣಾಕ್ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಆನಿ ಕೇರಳ್ ಪ್ರದೇಶಾಂಕ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ ಸಾರಸ್ವತಾಂಚಿ ಭಾಸ್, ಜಾಗ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಚಿ ಮಾತ್ ಚರ್ಚಾ ಕೆಲ್ಯಾ. ಧ್ವನಿ ಎನ್ಯಾಸ್ ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಆನಿ ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಬೊಲಿಯಾಂಚಿ ತುಲನಾ ಕರ್ತನಾ ಆಮ್ಕಾಂ ಹ್ಯಾ ಬೊಲಿಯಾಂಚಿಂ. ಥೊಡಿಂ ವಿಶೇಷ್ ಲಕ್ಷಣಾಂ ದಿಶ್ಚಿ ಪಡ್ತಾತ್. ಕರ್ನಾಟಕ್ ಶ್ರೆಸ್ತಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಯಾ ಗೊಂಯ್ಚೆ ಪ್ರಮಾಣ್ ಬೊಲಿಯೆಂತ್ ಸಬ್ದಾಂಚೆ ಆಕ್ರೆಕ್ xo ಯಾ ವ್ನಂಜನ್ OI. ಪೂಣ್ ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಸಬ್ದಾಚೆ ಆಕ್ರೆಕ್ ಸ್ಫರ್ಚ್ ಆಸೊಂಕ್ ಜಾಯ್, ಹಸ್ ಯಾ OTE ಸ್ಟರ್. ಆಧುನಿಕ್ ಬೊಲಿಯಾಂ ಮದೆಂ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಕ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಬೊಲಿಯೆಂತ್ ಮಾತ್ ಹೆಂ ಲಕ್ಷಣ್ ದಿಶ್ಚಿ ಪಡ್ತಾ. ಹಾಕಾ ಕಾರಣ್, ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಆನಿ ಗೊಂಂಯ್ದೆ ಪ್ರಮಾಣ್ ಬೊಲಿಯೆಂತ್ ಸಬ್ದಾಂಚೆ ಆಕ್ರೆಕ್ ಆಸ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಹ್ರಸ್ಟ್ ಸ್ವರಾಂಚೊ ಲೋಪ್ ಜಾಲಾ. ಕರ್ನಾಟಕ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಬೊಲಿಯೆಂತ್ ತ್ಯಾ ಅಂತಿಮ್ कुः, ಸ್ವರಾಂಚೊ ಲೋಪ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ನಾ. ದೆಕುನ್ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಕ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಬೊಲಿಯಾಂಚೆಂ ಉಚ್ಚಾರಣ್ ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಉಚ್ಚಾರಣಾಕ್ ಲಾಗಿಂ ಪಡ್ತಾ. ಉದಾಹರಣಾಕ್, ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕೊಣ ಕೊಣ್ ಕೊಣ ದಾಂತು (ಏಕ.) ದಾಂತ್ ದಾಂತು ದಾಂತ (ಬಹು.) ದಾಂತ್ ದಾಂತ ಗಾಂವಾಂತು ಗಾಂವಾಂತ್ ಗಾಂವಾಂತು ಕಾಲಿ ಕಾಲ್ ಕಾಲಿ ದೋನಿ ದೋನ್ ದೋನಿ ಧರ್ಲ್ಯಾತಿ, ಧರಿಲ್ದಾತಿ ಧರ್ಲಾತ್ ಧರ್ಲಾತಿ ಸಾಶ್ಚಿಚೆ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಷಿಂತ್ಯಿ ಥೊಡೆ ಕಡೆನ್ ಹೆ ಆದೆ ಸರ್ 22, ಪಡ್ಮಾತ್. ಉದಾಹರಣಾಕ್, ದಾಂತ್ (ಏಕ), ದಾಂತ್ (ಬಹು) ಆನಿ ದೋನ್ ಹಾ ಸಬಾಂಚೆ ಆಕ್ರೆಕ್ -ಚ್ ಕೂಸ್ ಲಾಯ್ದಾ ರ್ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕಿಸಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಹಾಂಚೆಂ ರೂಪ್ ಅಮರ್ ಕೊಂಕಣಿ ತಾ ದಾಂತ್ಚ್, ದಾಂತ್ಚ್, ಆನಿ ದೋನ್ಚ್. ಸಾಶ್ರಿಚೆ ಬೊಲಿಯೆಂತ್ ಹೆಂ ಕೂಸ್ ಚ್ಕ್. ಹೆಂ ಲಾಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಹೆ ಬೊಲಿಯೆಂತ್ ಆಮ್ಕಾಂ ತ್ಯಾ ಸಬ್ಬಾಂಚಿಂ 570० 02 ಪಾಂ ಮೆಳ್ತಾತ್: ದಾಂತುಚ್ಛ್, ದಾಂತೊಚ್ಛ್, ಆನಿ ದೋನಿಚ್ಛ್. ಹಾಕಾ ಕಾರಣ್, ತಸಲೆ ತತೆ ಆದ್ಲೆ ಸ್ವ ರ್ -ಉ, -ಒ, ಆನಿ -ಇ MoE, ಸಾಶ್ರಿಚೆ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಅ ಸ್ವರಾ ಬದ್ಲಾಕ್ ಒ ಸ್ವರ್ ಮೆಳ್ತಾ, ಹೆಂ ಲಕ್ಷಾಂತ್ ದವರ್ಚೆಂ. ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಥೊಡೆ ಕಡೆನ್ ಸಬ್ದಾಚೆ ಆಕ್ರೆಕ್ ದೀರ್ಫ್ ಅತ ಸ್ವರ್ ಸ್ಲ್ಲೊ ಜಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್. ಮಿಶನರಿ ಬರ್ಪಾನಿಂ ತೊ ದೀರ್ಫ್ ಮ್ಹುಣ್ ದಾಕೊಂವ್ಕ್ . "ತರಿ ಆಧುನಿಕ್ ಬೊಲಿಯಾನಿಂ ತಸಲ್ಯಾ ಶಬ್ದಾಂಚೆಂ ಸ್ವರೂಪ್ ಪಳೆತನಾ ತೊ ಸ್ವರ್ ದೀರ್ಫ್ ಆಸ್ಲ್ಲೊ ಮ್ಹುಣ್ ಕಳ್ತಾ. ಪಾಚೇನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕಿಸಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಸಾರಸ್ಪತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ rs] ಗ ~ = ಣ ವೆ ಣ ಆಸ ಆಸಾ ಆಸ್ಪ ಸುತಂ ಸುತಾಂ ಸುತ್ತಂ ಪ್ರಾಚೇನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ ಮೆಳನಾಂತ್. ಪೂಣ್ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಆನಿ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ ಮೆಳ್ತಾತ್. ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಮಾಗಿರ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಮಧ್ಯಾಕ್ಷರ ಸ್ವರಲೋಪಾ (syncope) ಆನಿ ಸಮೀಕರಣಾ (assimilation) ವರ್ವಿಂ ನವಿಂ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ ಉಬ್ಬಲ್ಯಾಂತ್. ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕಿ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕಿಸ್ನಾಂವ್ ಕೊಂಕಿ ಣ ~ 2 ಣ ಉಟತಾ ಉಟ್ತಾ, ಉಟ್ಟಾ &/ ವೊತಿತಾ ವೊತ್ತಾ ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ದ್ವಿತ್ವ .ವ್ಯಂಜನಾಂ ಮೆಳ್ನಾಂತ್ ಜಾಲ್ಯಾರಿಯಿ ಪುರ್ತುಗೆಜ್ ಗೊಂಯಾಂ ಪಾವ್ಲ್ಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್ ಥಂಚೆ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ ಆಸ್ಲ್ಲಿಂ ಜಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತ್ಯಾ ವೆಳಾರ್ ಪುರ್ತುಗೆಜಾಂಚ್ಯಾ ತ್ರಾಸಾಕ್ ಲಾಗೊನ್ ಗೊಂಯಾಂ ಸೊಡ್ನ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಲೊಕಾಂಚೆ ಕೊಂಕ್ಣೆ ಬೊಲಿಯೆಂತ್ ತೀಂ ಮೆಳ್ತಾತ್. ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯ ಸಾರಸ್ವತ್ ಗೊಂಯಾಂ ಸೊಡ್ಡ್ ಗೆಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಗೊಂಯ್ದೆ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂಚೆಂ ಸರಳೀಕರಣ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಜಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್. ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಕ್ ಸಾರಸ್ವತಾಂಚಿ ಭಾಸ್ ತಪಾಸ್ಲ್ಯ್ಯಾರ್ ಕಳ್ತಾ, ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಚೆ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಂತ್ ತೀನ್ ಮುಳಾಂಚಿಂ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ ಆಸ್ಲ್ಲಿಂ ಮ್ಹುಣ್: (ಅ). ಪ್ರಾಕೃತ್ ಕಾಳಾಚಿಂ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ. ಉದಾಹರಣಾಕ್, ಸುತ್ತಾ (ಇ ಸುತಾ), ಕಾನ್ನಾ (ಇ ಕಾನಾ), ಕೆಲ್ಲೆಂ (= ಕೆಲೆಂ), ಇತ್ಯಾದಿ. (ಆ). ಮಾಗಿರ್ಚಾ ಮಧ್ಯಾಕ್ಷರ ಲೋಪಾ ಆನಿ ಸಮೀಕರಣಾ ವರ್ವಿಂ ಉಬ್ಬಲ್ಲಿಂ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ. ಉದಾಹರಣಾಕ್, ಘಾಲ್ಲೆಂ (ಇ ಘಾಲೆಂ) (< ಘಾಲ + ಲೆಂ), ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ (ಇ ಮ್ಹಳೆಂ) (< ಮ್ಹಣ + ಲೆಂ), ಕಳ್ಳೆಂ (ಇ ಕಳ್ಳೆಂ) (< ಕಳ + ಲೆಂ), ಇತ್ಯಾದಿ. (ಇ). ಸಂಸ್ಕೃತ್ ಭಾಶೆ ಥಾವ್ನ್ ಘೆತ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಸಬ್ದಾನಿಂ, ಅಮರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಮಳಹಾ್ರ.್ , का ತತ) ಮ ಸಬಾಎನ ಿಂ ಮೆಳ್ತ=ಾ ತ್ ತೀಂ ದ್ವವಿವತ್ ತ ವ್ಶೆಯ ಂಜನಾಂ. ಉದಾಹರಣಾಕ್, ಅನ್ನ, ಸತ್ತೆ" (ಇಸಂಸ್ಕೃತ್ ಸತ್ಯ), ಇತ್ಯಾದಿ. ಆತಾಂ ಹಾಚೊ ಥೊಡೊ ತಪ್ಮಿಲ್ ಪಳಯಾಂ. (ಅ). ಪ್ರಾಕೃತ್ ಕಾಳಾಚಿಂ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ ಆಸ್ಲ್ಲೆ ಸಬ್ದ್: ಸುತ್ತಾ < ಅಪಭ್ರಂಶ್ ಸುತ್ತಹ < ಪ್ರಾಕೃತ್ ಸುತ್ತಸ್ಸ < ಸಂಸ್ಕೃತ್ ಸೂತ್ರಸ್ಯ ಕಾನ್ನಾ < ಅಪಭ್ರಂಶ್ ಕನ್ನಹ < ಪ್ರಾಕೃತ್ ಕನ್ನಸ್ಸ < ಸಂಸ್ಕೃತ್ ಕರ್ಣಸ್ಯ ಕೆಲ್ಲೆಂ < ಪ್ರಾಕೃತ್ / ಅಪಭ್ರಂಶ್ ಕಿಯ + ಇಲ್ಲ < ಸಂಸ್ಕೃತ್ ಕೃತ (ಆ). ಮಾಗಿರ್ ಉಬ್ಬಲ್ಲಿಂ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ ಆಸ್ಲ್ಲೆ ಸಬ್ಬ್: ಘಾಲ್ಲೆಂ < ಘಾಲ್ + ಇಲ್ಲೆಂ < ಘಾಲ + ಇಲ್ಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ < ಮ್ಹಳ್ + ಇಲ್ಲೆಂ < ಮ್ಹಣ್ + ಇಲ್ಲೆಂ < ಮ್ಹಣ + ಇಲ್ಲೆಂ ಕಳ್ಳೆಂ ಆ ಕಳ್ + ಇಲ್ಲೆಂ. ಎ ಕಳ + ಇಲ್ಲೆಂ (ಇ). ತತ್ಸಮ್ ಸಬ್ಬಾನಿಂ ಮೆಳ್ಳಿಂ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ ಆಸ್ಲ್ಲೆ ಸಬ್ಜ್: ಅನ್ನ « ಸಂಸ್ಕೃತ್ ಅನ್ನ ಸತ್ತೆ ಸಂಸ್ಕೃತ್ ಸತ್ಯ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂಚೆಂ ಸರಳೀಕರಣ್ ಜಾತಚ್ ಹ್ಯಾ ಸಗ್ಳಾ ಸಬಾಂಚೆಂ ರೂಪ್ ಶೆ ಎ ಅಶೆಂ ಬದಲ್ಲೆಂ: ಸುತ್ತಾ > ಸುತಾ, ಕಾನ್ನಾ > ಕಾನಾ, ಕೆಲ್ಲೆಂ > ಕೆಲೆಂ ಫಾಲ್ಲೆಂ > ಘಾಲೆಂ, ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ > ಮ್ಹಳೆಂ, ಕಳ್ಳೆಂ > ಕಳೆಂ ಅನ್ನ > ಅನ, ಸತ್ತೆ" > ಸತ" ಹೆ ಸಬ್ಬ್ ಅಶೆಚ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಬರ್ಪಾಂತ್ ದಿಶ್ಚಿ ಪಡ್ತಾತ್. ಪೂಣ್ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಕ್ ಸಾರಸ್ವತಾಂಚೆ ಬೊಲಿಯೆಂತ್ ಹ್ಯಾ ಸಬ್ದಾನಿಂ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ ಮೆಳ್ತಾತ್. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಕ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂಚೆಂ ಸರಳೀಕರಣ್ ಜಾಂವ್ಚೆ ಆದಿಂಚ್ ಗೊಂಯಾಂ ಸೋಣ್ಣ್ ಗೆಲ್ಲೆ ಆನಿ ತಾಂಚೆ ಬೊಲಿಯೆಂತ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಪರಿಸರಾನಿಂ ತೀಂ ವ್ಯಂಜನಾಂ ತಶೀಂಚ್ ಉರ್ಲಿಂ. ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಬೊಲಿಯೆಂತ್ ಹಾಂಚಿಂ ಮಾಗಿರ್ಚಿಂ ರುಪಾಂ ಮೆಳ್ತಾತ್: ಸುತಾ, ಕಾನಾ, ಕೆಲೆಂ, ಘಾಲೆಂ, ಮ್ಹಳೆಂ, ಇತ್ಯಾದಿ. ಅನ ಆನಿ ಸತೆ" ಹ್ಯಾ ಸಬ್ದಾನಿಂ ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಅಂತಿಮ್ ಸ್ವರ್ ಆಸ್ಲ್ಲೆ. ತಾಂಚೊ ಲೋಪ್ ಜಾಲ್ಲಾ 5 ಆಧುನಿಕ್ ಬೊಲಿಯಾನಿಂ ತಾಂಚೆಂ ರೂಪ್ ಅಶೆಂ ಬದ್ದೊಂಕ್ ಜಾಯ್: ಅನ > ಅನ್ ಸತೆ" > ಸತ್ ಅಮರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಹೆ ದೊನೀ ಆದ್ಲೆ ತತ್ಸಮ್ ಸಬ್ಜ್ ಆಶೆಚ್ ಮೆಳ್ತಾತ್. ಮ್ಹಣ್ ಹಾಚೆಂ ಪೂರ್ಣತಾಬೋಧಕ್ ರೂಪ್ ಮ್ಹಳೆಂ ಕಿತ್ಯಾಕ್, ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ (< ಮ್ಹಣ್ *ಲೆಂ) ಕಿತ್ಯಾಕ್ ನ್ಹಂಯ್? ಘಾಲ್ ಹಾಚೆಂ ಪೂರ್ಣತಾಬೋಧಕ್ ರೂಪ್ ಘಾಲೆಂ ಕಿತ್ಯಾಕ್, ಫಾಲ್ಲೆಂ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ನ್ಹಂಯ್? ಹ್ಯಾ ಸವಾಲಾಂಕ್ ಜಾಪ್ ಮೆಳಾಜೆ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಹ್ಯಾ ಸಬ್ಬಾಂಚಿ ಧ್ವನ್ಯಾತ್ಮಕ್ ಚರಿತ್ರಾ ತಪಾಸುನ್ ಪಳಯ್ದೆ. ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಕ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಬೊಲಿಯಾನಿಂ ಹ್ಯಾ ಕ್ರಿಯಾಂಚಿಂ ಪೂರ್ಣತಾಬೋಧಕ್ ರುಪಾಂ ಆಜೂನ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ, ಘಾಲ್ಲೆಂ, ಅಶೀಂಚ್ ಮೆಳ್ತಾತ್. ಪೂಣ್ ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂಚೆಂ ಸರಳೀಕರಣ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ತೀಂ ರುಪಾಂ ದುಸ್ರ್ಯಾ ಕೊಂಕ್ಣೆ ಬೊಲಿಯಾನಿಂ ಮ್ಹಳೆಂ, ಘಾಲೆಂ, ४०० ಜಾಲ್ಯಾಂತ್. ಕೆಲೆಂ (ಕರ್ನಾಟಕ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ), ಘಾಲೆಂ (ಕರ್ನಾಟಕ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಘಾಲ್ಲೆಂ) ಅಸಲ್ಯಾ ಸಬ್ದಾನಿಂ ಪೂರ್ಣತಾಬೋಧಕ್ ಯಾ ಭೂತ್ ಕಾಳ್ ಸೂಚಿತ್ ಕರ್ಚೆಂ ಏಕ್ ಕೂಸ್ ಇಲ್ಲ್ ಮೆಳ್ತಾ. ತೆಂ ಸಂಸ್ಕೃತ್ ಭಾಶೆಂತ್ ನಾಂ. ಪ್ರಾಕೃತ್ ಕಾಳಾಂತ್ ತೆಂ ಪಯ್ಲೆ ಪಾವ್ಟಿಂ ದಿಶ್ಚಿ ಪಡ್ತಾ. ಆಧುನಿಕ್ ಆರ್ಯಭಾಸಾಂ ಮದೆಂ ತೆಂ ಸಗ್ಳ್ಯಾನ್ ಮೆಳನಾ. ಉತ್ತರ್ ಭಾರತಾಂತ್ ಬಂಗಾಲಿ, ಭೋಜ್ಪುರಿ, ಇತ್ಯಾದಿ ಭಾಸಾಂಚ್ಯಾ ಕ್ಷೇತ್ರಾಂತ್ ಆನಿ ದಕ್ಷಿಣಾಂತ್ ಮರಾಠಿ, ಕೊಂಕ್ಣೆ ಅಸಲ್ಯಾ ಭಾಸಾನಿಂ ತೆಂ ಮೆಳ್ತಾ. ಆಧುನಿಕ್ ಭಾಸಾನಿಂ ತೆಂ ಸಾಮಾನ್ಯ್ ಜಾವ್ನ್ -ಲ್ ಅಶೆಂ ಮೆಳ್ತಾ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಹ್ಯಾ ಭಾಸಾನಿಂ ಸಾಮಾನ್ಯ್ ಜಾವ್ನ್ ಪ್ರಾಕೃತ್ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂಚೆಂ hdd ಜಾಲಾಂ. ಪೂಣ್ ದಾಕ್ಷಿಣಾತ್ಯ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಮಾತ್ರ್ ಥೊಡೆ ಕಡೆನ್ ತಾಚೆಂ ಮೂಳ್ ರೂಪ್ ಇಲ್ಲ್ ದಿಶ್ಚಿ ಪಡ್ತಾ. ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಮೆಳ್ಳಿಂ ಕಳೆಂ, ಮೆಳೆಂ, ಖೆಳೆಂ, ಇತ್ಯಾದಿ ಕ್ರಿಯಾರುಪಾಂ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಜಾಂವ್ 7००००७, ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಅಶಿಂ ಮೆಳನಾಂತ್. ಹಾಚೆ ಬದ್ಲಾಕ್ ತುಲ್ಕಭಾವಪ್ರೇರಿತ್ ಪುನರ್ಫಟನ್ (analogical remodeling) ಹಾಚೆ ವರ್ವಿಂ ಉತ್ಪನ್ನ್ ಜಾಲ್ಲಿಂ ರುಪಾಂ ಕಳ್ಳೆಂ, ಮೆಳ್ಳೆಂ, ಖೆಳ್ಳೆಂ, ಇತ್ಯಾದಿ ಮೆಳ್ತಾತ್. ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಘಡ + -ಲೆಂ > ಘಡ್ + -ಳೆಂ ತುಟ + -ಲೆಂ > ತುಟ್ + -ಳೆಂ, ಅಸಲ್ಯಾ ಕ್ರಿಯಾರುಪಾನಿಂ ಮೆಳ್ತಾ ತ್ಯಾ ನಿಯಮಾಚ್ಯಾ ತುಲ್ಕಭಾವಾನ್ (analogy) ಕಳೆಂ, ಮೆಳೆಂ, ಖೆಳೆಂ, ಅಸಲಿಂ ರುಪಾಂ ಆಸ್ಲ್ಲೆ ಕಡೆನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಉಲೊವ್ಟಾ ನಿಂ ಕಳ + -ಲೆಂ > ಕಳ್ ಇಳೆಂ (ಕಳ್ಳೆಂ), ಮೆಳ + -ಲೆಂ > ಮೆಳ್ + 2४० (ಮೆಳ್ಳೆಂ, ಖೆಳ -ಲೆಂ > ಖೆಳ್ + ಇಳೆಂ (ಖೆಳ್ಳೆಂ) ಅಸಲಿಂ ನೊವಿಂ ರುಪಾಂ ಘಡ್ಲ್ಯಾಂತ್. ಅಶೆಂ ಘಡ್ಲ್ಲೆಂ ಆನ್ಕೆಕ್ ರೂಪ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಮ್ಹಣ್ಣೆಂ,[ ಮ್ಹಣ್ + -ಳೆಂ] ಹೆಂ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಥೊಡೆ ಕಡೆನ್ ಮೆಳ್ತಾ, ಕರ್ನಾಟಕಾಂತ್ ಮೆಳನಾ. ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ, ಗೊಂಯ್ದಿ ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ, ಅಸಲ್ಯಾ ಬೊಲಿಯಾನಿಂ ಮ್ಹಳೆಂ, ಘಾಲೆಂ, ಹ್ಯಾ ಸರಳ್ ಪೂರ್ಣತಾಬೋಧ'ಕ್ ರುಪಾಂ ಶಿವಾಯ್, ಪೂರ್ಣತಾಬೋಧಕ್ ಭೂತಕಾಲಿಕ್ ರುಪಾಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ, ಘಾಲ್ಲೆಂ, ಹಿಂಯೀ ಮೆಳ್ತಾತ್. ಅಮರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಹಾಂತುಂ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂಚೆಂ ಸರಳೀಕರಣ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ನಾಂ? ಹಾಕಾ ಕಾರಣ್ ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ತ್ಯಾ ಸಬ್ದಾನಿಂ ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ ನಾತ್ಲ್ಲಿಂ, ದ್ವಿತ್ವ ವ್ಯಂಜನಾಂ ಥಂಯ್ ಮಾಗಿರ್ ಉಬ್ಬಲ್ಲಿಂ. ಪ್ರಾಚೇನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ತ್ಯಾ ಸಬ್ದಾಂಚಿಂ ರುಪಾಂ ಪಳ್ಯಾ: ಮ್ಹಳಲೆಂ/ ಮ್ಹಳೆಲೆಂ, ಘಾಲಲೆಂ/ ಫಘಾಲೆಲೆಂ. ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ, ಗೊಂಯ್ಲಿ ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ, ಅಸಲ್ಯಾ ಬೊಲಿಯಾನಿಂ ಹ್ಯಾ ಸಬ್ದಾನಿಂ ಮಾಗಿರ್ ಮಧ್ಯಾಕ್ಷರ ಸ್ವರಲೋಪ್ (ಆನಿ ಸಮೀಕರಣ್) ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ತಾಂಚೆಂ ರುಪಾಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ, ಫಾಲ್ಲೆಂ, ಅಶಿಂ ಜಾಲ್ಯಾಂತ್. ಕರ್ನಾಟಕ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಹ್ಯಾ ಸಬ್ದಾಂಚಿಂ ರುಪಾಂ ಪಳ್ಯಾ: ಮ್ಹಳ್ಳಲೆಂ/ ಮ್ಹಳ್ಳೆಲೆಂ, ಘಾಲ್ಲಲೆಂ/ ಫಾಲ್ಲೆಲೆಂ. ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಮೆಳ್ಳೆ ಧ್ವನಿನಿಯಮ್ ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಬೊಲಿಯಾನಿಂ ಕಶೆ ಬದಲ್ಲ್ಯಾತ್? ಹಾಂಗಾ ಆಮಿ ಅಸಲ್ಯಾ ಎಕಾ ಧ್ವನಿನಿಯಮಾಚೆಂ ಪರೀಕ್ಷಣ್ ಕರ್ತಾಂವ್: ಅ ಸ್ವರಾಚೆಂ ಓಪ್ಕೀಕರಣ್ (rounding): ಮಾಗಿರ್ಚ್ಯಾ ಅಕ್ಷರಾಂತ್ ಉ ಸ್ವರ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಆದ್ಲ್ಯಾ ಅಕ್ಷರಾಂತ್ ಅ ಸ್ವರಾ ಬದ್ಲಾಕ್ ಒ ಸ್ವರ್ ಮೆಳ್ತಾ. ದೆಕಿಕ್, ಪ್ರಾಚೇನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಕರುಂಕ ಆನಿ ಕಡೂ ಹೆ ಸಬ್ದ್ ಕೊರುಂಕ ಆನಿ ಕೊಡೂ ಅಶೆಯ್ ಬರಯಿಲ್ಲೆ ಮೆಳ್ತಾತ್. ಹೊ ನಿಯಮ್ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಸಾರಸ್ವತ್ ಬೊಲಿಯೆಂತ್ ಆಜೂನ್ ಅಸೊಚ್ ಆಸಾ, ಪೂಣ್ ದುಸ್ತೆ ಕಡೆನ್ ಹ್ಯಾ ನಿಯಮಾಂತ್ ಬದ್ದಣಿ ಜಾಲ್ಯಾ ಅಥವಾ ಹ್ಯಾ ನಿಯಮಾಚೊ ಲೋಪ್ ಜಾಲಾ. ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಬೊಲಿಯಾನಿಂ ಸಗ್ಳ್ಯಾನ್ ಅ ಸ್ವರಾಚೆಂ ಓಪ್ಕೀಕರಣ್ ಜಾಲಾಂ. ದೆಕುನ್ ತಾಂತುಂ ಅ ಸ್ವರ್ಚ್ ಮೆಳನಾ ಆನಿ ತೊ ನಿಯಮ್ ಮೆಳನಾ. ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಅನೇಕ್ ಪರಿಸರಾನಿಂ ಅ ಸ್ವರಾಚೆಂ ಓಷ್ಟೀಕರಣ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ದಿಸ್ತಾ. ಮಾಗಿರ್ಚ್ಯಾ ಅಕ್ಷರಾಂತ್ ಉ ಮಾತ್ ನ್ಹಂಯ್, ಖಂಚೋಯ್ ಓಷ್ಟ್ಯ ಸ್ವರ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಆದ್ಲ್ಯಾ ಅಕ್ಷರಾಂತ್ ಅ ಸ್ವರಾ ಬದ್ದಾಕ್ ಒ ಸ್ವರ್ ಮೆಳ್ತಾ. ಹ್ಯಾ ಶಿವಾಯ್, ಅ ಸ್ವರಾ ಆದಿಂ ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಓಷ್ಟ್ಯ (labial) ವ್ಯಂಜನ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾರೀ ಆ ಸ್ವರಾ ಬದ್ಲಾಕ್ ಒ ಸ್ವರ್ ಮೆಳ್ತಾ: ದೆಕಿಕ್, ಕೊಳೊ < ಕಳೊ ಭೊರೊ < ಭರೊ ತೊಪ್ಲೆಂ < ತಪ್ಲೆಂ ರೂಪವಿನ್ಯಾಸ್ ಆನಿ ವಾಕ್ಯ ವಿನ್ಯಾಸ್ (1). ಅಧಿಕರಣ್ wot -ಂತು ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ನಾಮಪದಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಆಧಿಕರಣ್ ಚಿಹ್ನ್ -ಂತು ಏಕವಚನ್ ಆನಿ ಬಹುವಚನ್ ದೋನೀ ಕಡೆನ್ ಮೆಳ್ತಾ. ಹಾಚೆಂ ಏಕ್ ಅಸಾಮಾನ್ಯ್ ಲಕ್ಷಣ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಹಾಚೆ ಆದಿಂ ಯೆಂವ್ಚೆಂ ನಾಮಪದ್ ಏಕವಚನ್ ಜಾಂವ್ ಬಹುವಚನ್, ತ್ಯಾ ನಾಮಪದಾಚ್ಯಾ ಬಹುವಚನ್ ರುಪಾಚೊಚ್ ಪ್ರಯೋಗ್ ಕರ್ಚೊ ಪಡ್ತಾ. ತ್ಯಾ ನಾಮಪದಾ ಆದಿಂ ವಿಶೇಷಣ್ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್ ತಾಚ್ಯಾ ಬಹುವಚನ್ ರುಪಾಚೊಚ್ ಪ್ರಯೋಗ್ ಕರಿಜೆ. ಜಾಯ್ತೆ ಕಡೆನ್ ನಾಮಪದಾಂಚ್ಯಾ ಏಕವಚನ್ ಆನಿ ಬಹುವಚನ್ ರುಪಾನಿಂ ಕಾಂಯ್ ಅಮರ್ ಕೊಂಕಣಿ [| 8७