allergie en milieu/7.0

200 Pages·2007·0.48 MB·Dutch

WE CONSUMEREN ONS KAPOT
© Dirk Geldof/Houtekiet 2007
Uitgeverij Houtekiet, Vrijheidstraat 33, b-2000 Antwerpen
[email protected]
www.houtekiet.com
www.dirkgeldof.com
Omslag Jan Hendrickx
Zetwerk Intertext, Antwerpen
isbn 978 90 5240 970 2
d 2007 4765 32
nur 130
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of
openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke
andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming
van de uitgever
No part of this book may be reproduced in any form, by print,
photoprint, microfilm or any other means, without written
permission of the publisher
dirk geldof
We consumeren
ons kapot
Houtekiet
Antwerpen / Amsterdam

inhoud
een woord van dank 9
inleiding
Over consumptie en overconsumptie 11
hoofdstuk 1
De opkomst van de consumptiesamenleving 15
hoofdstuk 2
Status te koop? Of je bent wat je koopt 37
hoofdstuk 3
Onze onhoudbare ecologische voetafdruk 47
hoofdstuk 4
Harder werken om meer te consumeren 71
hoofdstuk 5
Maakt meer consumptie ons gelukkig? 87
hoofdstuk 6
Beter leren leven met schaarste 101
hoofdstuk 7
De moeizame weg naar duurzame consumptie 127
hoofdstuk 8
Mens, burger en consument 149
hoofdstuk 9
Nu meer consumptie ons niet langer gelukkiger
maakt 173
noten 181
bibliografie 189
Wie zich tot doel stelt iets te begrijpen,
kan niet beter doen dan te proberen,
zonder enige hoop ooit de definitieve zekerheid
te bereiken dat zijn interpretatie de juiste is.
patricia de martelaere, 2006, pp. 31-32

een woord van dank
Al bij het schrijven van Onthaasting. Op zoek naar tijd
in de risicomaatschappij in 2001 groeide bij mij de
idee voor een boek over onze verslaving aan consumptie.
Tijdsdruk kunnen we moeilijk los zien van de manier waarop
we met onze behoeften omgaan en hoe we consumeren. Zo
schaars als de literatuur daarover in ons taalgebied was, zo
uitgebreid bleek ze in het buitenland.
De voorbije zes jaar groeide dit boek naast het ‘eigen-
lijke’ werk. Het duurde ook even voor de puzzelstukken
samenvielen. Het verband tussen nieuw onderzoek over de
ecologische grenzen en de klimaatopwarming en nieuw on-
derzoek naar geluk was een missing link, die prikkelt om
op een andere manier naar onze overconsumptie en naar
onze visie op het goede leven te kijken.
Het langzame schrijfproces liet ook ruimte voor vele dis-
cussies en reacties. Ze hebben mijn denken en dit essay ver-
rijkt. Een ‘dikke merci’ daarom aan allen waarmee ik de
voorbije jaren in dialoog en debat mocht gaan. Heel veel
heb ik gehad aan diegenen die onafgewerkte teksten waar-
deerden en bekritiseerden. Marius de Geus en Rutger Claas-
sen inspireerden niet enkel met hun werk, maar scherpten
de tekst ook aan met kritische commentaren. Peter Tom
Jones en Vicky De Meyere versterkten de ecologische in-
valshoek en de aandacht voor gedragsverandering. Ignace
9
Glorieux benadrukte het belang van maatschappelijke, de-
mocratische keuzes die in iedere maatschappij soms gren-
zen stellen aan onze vrijheid. Dimitri Mortelmans becom-
mentarieerde als socioloog en jonge vader mee het manu-
script. Luc Lebon bewaakte mee mijn aandacht voor de posi-
tieve functies van consumptie. Op mijn collega’s Jan Mer-
tens, Stefan Colaes en Johan Malcorps kon ik terugvallen
voor steeds nieuwe leestips rond ecologie en consumptie,
of voor vele inspirerende discussies tussen al het andere werk
door. Leo De Haes stimuleerde me om het effect op geluk
sterker uit te werken. Hij remde voorbarige vragen tot pu-
blicatie af tot de ideeën voldoende gerijpt waren.
Een warme dank ten slotte voor mijn compagnon de
route Kristel Driessens. Haar onderzoek naar armoede en
werk met mensen in armoede inspireert ook tot een andere
kijk op consumptie. De uitsluiting van mensen met min-
der middelen is inherent aan een samenleving die steeds
meer draait rond consumptie. Dank ook voor de tijd. Om
beurten boeken schrijven is niet altijd evident met twee
jonge kinderen in huis. Kobe en Nathan inspireerden me
mee voor dit boek, ook al vertraagden ze het schrijven gere-
geld… De wereld opnieuw zien door de ogen van jonge kin-
deren doorbreekt je eigen gewenning. Het confronteert je
met de alomtegenwoordige reclame, merken en logo’s in
onze wereld. Dit essay is voor hen, om later te lezen, in de
hoop dat de wereld waarin ze opgroeien minder rond con-
sumptie zal draaien dan de onze. Ik wens ze een wereld
waarin ze leren genieten van de overvloed, met respect voor
de ecologische grenzen en met solidaire keuzes voor verre-
gaande herverdeling, in plaats van het eindeloze en ruste-
loze streven naar steeds meer.
Dirk Geldof
Augustus 2007
10