Algemene chirurgie

426 Pages·2016·11.053 MB·Dutch

by  I. Larmené, Ykje Frölich-Swart

OPERATIEVE Z ORG EN T ECHNIEKEN
TÉ Algemene
RN
AE
WM
SR
-A
HL chirurgie
C
ID
LI
ÖR
RG
FN
I
E
J
K
Y
Ingrid Larmené
Ykje Frölich-Swart
Algemene chirurgie
De serie Operatieve Zorg en Technieken bevat de volgende delen:
• Algemene chirurgie
• Basisboek anesthesiologische zorg en technieken
• Basisboek operatieve zorg en technieken
• Gynaecologische chirurgie
• Instrumentenatlas
• Mond-, kaak- en aangezichtschirurgie
• Keel-, neus- en oorchirurgie
• Neurochirurgie
• Oogchirurgie
• Orthopedische chirurgie
• Plastische en reconstructieve chirurgie
• Sociale vaardigheden op de ok
• Thoraxchirurgie
• Traumatologie van extremiteiten en bekken
• Urologische chirurgie
• Vaatchirurgie
Ingrid Larmené
Ykje Frölich-Swart

Algemene
chirurgie
Houten, 2016
Eerste druk, Uitgeverij LEMMA bv, Utrecht 1996
Tweede herziene druk, eerste en tweede oplage, Elsevier gezondheidszorg, Maarssen 2000-2003
Derde druk, 2006
Vierde, geheel herziene druk, 2008
Vijfde druk, eerste en tweede oplage, Reed Business Education, Amsterdam 2013-2014
Zesde (ongewijzigde) druk, Bohn Stafl eu van Loghum, Houten 2016
ISBN 978-90-368-1136-1 ISBN 978-90-368-1137-8 (eBook)
DOI 10.1007/978-90-368-1137-8
© 2016 Bohn Stafl eu van Loghum, onderdeel van Springer Media
A lle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen
in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige
wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere
manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b
Auteurswet j° het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 au-
gustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde
vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp).
Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en
andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden.
S amensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave
te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en
andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen.
NUR 870
Opmaak: Studio Imago, Amersfoort
Omslagontwerp en typografi e: Twin Design bv, Culemborg
Tekening omslag: Ellen Joan van Vliet, Rotterdam
Tekeningen binnenwerk: A. van Horssen/Medische illustratie bv, Laren
Bohn Stafl eu van Loghum
Het Spoor 2
Postbus 246
3990 GA Houten

www.bsl.nl
Medewerkers
Auteurs
Ykje Frölich-Swart
Operatieassistent in het Medisch Centrum te Leeuwarden.
Ingrid Larmené
Docent Zorg & Welzijn aan het Koningin Wilhelmina College te Culemborg.
Redactie van de boekenreeks Operatieve Zorg en Technieken
Astrid van Croonenburg
Opleider operatieassistent Amstel Academie te Amsterdam
Els Gerritsen
Stafmedewerker Specialistische Opleidingen van het LUMC te Leiden.
Ingrid Larmené
Docent Zorg & Welzijn aan het Koningin Wilhelmina College te Culemborg.
Jacques Peeters
Docent Verpleegkunde aan het ROC West-Brabant.
Esther Wijnands
Docent OZT aan de opleiding tot operatieassistent en anesthesiemedewerker van het Albeda
College te Rotterdam. Tevens werkzaam als operatieassistent in het Erasmus MC te Rotterdam.
Voorwoord
De makers van de boekenreeks Operatieve Zorg en Technieken zijn, sinds de oprichting
in 1992, uitgegroeid tot een enthousiast, actief schrijverscollectief dat bestaat uit vele
vakinhoudelijke deskundigen. In de tussenliggende jaren heeft het schrijverscollectief
laten zien te kunnen voorzien in een groot deel van de informatiebehoefte binnen het
vak operatieve zorg en technieken. De missie, de visie en de doelen van de boekenreeks
zijn geformuleerd – en worden bewaakt – door een redactie.
Missie
Het schrijverscollectief en zijn redactie stellen zich tot taak een bijdrage te leveren aan
de kwaliteit van de opleiding tot operatieassistent.
Visie
De redactie is van mening dat:
• kennis de basis moet vormen van handelen;
• kennis van operatieve therapie en het faciliteren hiervan de operatieassistent in
staat moet stellen eigen observaties op de juiste wijze om te zetten in beroepsmatig
handelen, interventies en evaluaties;
• de operatieassistent een niet met andere disciplines uitwisselbare rol vervult bin-
nen het operatieteam.
Doelstellingen
De boekenreeks OZT kan (aankomend) operatieassistenten:
• de essentiële vakinformatie aanbieden ten behoeve van observatie, planning, uit-
voering en evaluatie van hun beroepstaken;
• een hulpmiddel zijn bij het leggen van verbanden tussen hun observaties en de
organisatie van hun werkzaamheden;
• aansporen hun beroepsmatig handelen te onderbouwen aan de hand van de ach-
tergronden en theoretische kaders van hun specifi eke beroepsinhoud.
Het eerste deel van de reeks is het basisboek. Dit is een algemeen oriënterend boek
waarin de lezer kennismaakt met een aantal grondbeginselen, die later in de opleiding
tot operatieassistent kunnen worden geïntegreerd. De structuur van het basisboek
wijkt af van de overige delen uit de boekenreeks, omdat de leerling na het verwerven
van de basiskennis (en -vaardigheden) deze gaat toepassen bij de diverse deelspecialis-
men. De overige delen uit de boekenreeks zullen derhalve enkele basisprincipes niet
meer uitwerken omdat ze als bekend worden verondersteld.
De redactie van het schrijverscollectief verzoekt de lezer dringend onjuistheden en/of
verbeteringen bekend te maken bij de uitgever en/of auteur(s), zodat de serie blijft
aansluiten bij de praktijk.
De redactie,
voorjaar 2008
Inhoud
Inleiding bij de vierde, herziene druk 15
Deel 1 Algemeen 17
Inleiding 19
1 Laparotomische chirurgie 21
1.1 Algemene preoperatieve fase 21
1.2 Algemene peroperatieve fase 33
1.3 Algemene postoperatieve fase 43
2 Laparoscopische chirurgie 47
2.1 Laparoscopische ontwikkelingen 47
2.2 Taken van operatieassistent 49
2.3 Benodigde apparatuur 49
2.4 Toepassingen 53
2.5 Algemene preoperatieve fase 54
2.6 Algemene peroperatieve fase 59
2.7 Algemene postoperatieve fase 61
3 Stomata 63
3.1 Stomatypen 63
3.2 Opvangsystemen 67
3.3 Voorbereiding van de patiënt 68
3.4 Hartmannprocedure 69
3.5 Postoperatieve stomaverzorging 69
3.6 Stomacomplicaties 70
Deel 2 Schildklieroperaties 73
Inleiding 75
4 Glandula thyroidea 77
4.1 Ligging en werking van schildklier 77
4.2 Pathologie 78
4.3 Diagnostiek 79
4.4 Operaties van de schildklier 80
4.5 Aandachtspunten bij schildklieroperaties 81
5 Thyroïdectomie: hemi, totaal en subtotaal 83
5.1 Preoperatieve fase 83
5.2 Peroperatieve fase 87
5.3 Postoperatieve fase 91
5.4 Behandeling met radioactief jodium na schildklieroperatie 93
Deel 3 Mamma 95
Inleiding 97
6 Mammachirurgie 99
6.1 Borstklier 99
6.2 Diagnostiek 100
6.3 Mammateams 100
6.4 Mamma-afwijkingen 101
6.5 Specifieke diagnostische onderzoeken 103
6.6 Chirurgische behandelmethoden 105
6.7 Vervolgtherapie 106
6.8 Mammareconstructie 107
6.9 Mamma-aftercaregroep 108
6.10 Prognose 109
7 Mammaoperaties 111
7.1 Algemene preoperatieve zorg 111
7.2 Algemene peroperatieve zorg 113
7.3 Schildwachtklierbiopsie of sentinel-nodeprocedure 114
7.4 Mammatumorexcisie 117
7.5 Okselklierdissectie 119
7.6 Ablatio mammae 123
7.7 Gemodificeerde radicale mastectomie (GRM) 125
Deel 4 Hernia 129
Inleiding 131

8 Hernia: definities en achtergronden 133
8.1 Herniae 133
8.2 Soorten breuken in lies- en onderbuikgebied 133
8.3 Buikwandplastieken 137
8.4 Implantatiemateriaal 139
8.5 Etiologie 140