ALEXIS DE TOCQUEVILLE PDF
Preview ALEXIS DE TOCQUEVILLE
ALEXIS DE TOCQUEVILLE: Fransız siyasi düşünür ve tarihçi Alexis-Charles-Hen- ri Clérel de Tocqueville, (29 Temmuz 1805 – 16 Nisan 1859) kökenleri 12. yüzyıla kadar uzanan Normandiyalı soylu bir ailede dünyaya geldi. XVI. Louis’nin avukat- lığını yapan babası Restorasyon döneminde de yüksek memurluklarda bulundu. İlk eğitimini evinde bir rahipten alan Tocqueville, daha sonra Metz’deki kraliyet kole- jinde hukuk okudu. 1830’da yaşam boyu sıkı arkadaşı olan Gustave de Beaumont ile birlikte ıslahevi sistemini incelemek üzere ABD’ye seyahat etti. Tocqueville’e asıl ününü kazandıran çalışma olan Amerika’da Demokrasi (1835, 1840) bu seyahatten sonra kaleme alındı. Tocqueville 1830’ların sonunda Parlamentoda vekillik yapma- ya başlayıp siyasi tartışmaların ön saflarında yer aldı. Genellikle kral karşıtı liberal cephede bulunsa da, genellikle tartışmalarda taraf tutmamaya çalışarak bağımsız ko- numunu korudu. Tocqueville’in siyasette en aktif olduğu konular, sömürge ve kölelik mevzularıydı. Cezayir’in işgali ardından ortaya çıkan yönetimsel ve askeri sorunlarla yakından ilgilendi. 1841 ve 1846’da, Meclis adına iki kez Cezayir’e inceleme gezisi yaptı. Oluşturulan komisyonlarda raportör olarak görev alıp kanun teklifleri hazır- ladı. Dönemin ateşli siyasi mevzularından olan köleliğin ilgası ile ilgili tartışmalarda da yer alan Tocqueville, bu konuda liberal bir perspektiften ziyade ulusal çıkar ek- senli bir düşünceye sahipti. 1850’lerden sonra Louis-Napoléon’un darbesi neticesin- de siyasetten kopan Tocqueville bir süre Britanya’da bulundu. 1856’da tamamladığı Eski Rejim ve Devrim adlı eseri devrime dair önemli bir perspektifi temsil eder. Bu dönemde başladığı ancak tamamlayamadığı Anılar’ı onun siyasi görüşlerine olduğu kadar dönemin siyasal olaylarına da ışık tutan bir eserdir. 16 Nisan 1859’da ölen Toc- queville, arkasında sadece dönemin Fransa’sının siyasi koşullarını anlamak için değil, aynı zamanda modern toplumun mahiyeti hakkında düşünmek için de mektuplar, notlar, yazılar, konuşmalar ve kitaplardan müteşekkil önemli bir külliyat bıraktı. LÜTFİ SUNAR: Lisans eğitimini 2002 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslarara- sı İlişkiler ve Ekonomi bölümlerinde ve doktora eğitimini de 2010 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde tamamladı. Sosyolojik teori, şarkiyatçılık, öteki, Türkiye’de toplumsal değişim ve tabakalaşma alanlarında çalışmalarda bulunan Lütfi Sunar, halen İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Sunar’ın Marx ve Weber’de Doğu Toplumları (Ayrıntı Yayınları, 2012), Türkiye’de İş Ortaklıkları, Marx an Weber on Oriental Societies, Türkiye’de Toplumsal Değişim, Eurocentrism at the Margins: Encounters, Critics and Going Beyond ve Debates on Civilization in the Muslim World: Critical Perspectives on Islam and Modernity adlı kitapları ve çok sayıda makalesi bulunmaktadır. BURAK M. NURİ GÜCİN: 1993 yılında Osmangazi’de dünyaya geldi. 2012 yılından Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi’nden mezun oldu. Halen Galatasaray Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde lisans eğitimine devam etmektedir. HASAN TURUNÇKAPI: 1993 yılında İstanbul’da doğdu. 2012 yılından Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi’nden mezun oldu. Halen Galatasaray Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde lisans eğitimine devam etmektedir. NURİ FUDAYL KICIROĞLU: 1992 yılında Kayseri’de doğdu. 2012 yılından Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi’nden mezun oldu. Halen Galatasaray Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü’nde lisans eğitimine devam etmektedir. Ayrıntı: 961 Ağır Kitaplar: 37 Sömürge ve Kölelik Öteki Üzerine Seçme Yazılar Alexis de Tocqueville Kitabın Özgün Adı Kaynak kitaplar 5. ve 6. sayfalarda listelenmiştir. Derleyen ve Yayıma Hazırlayan Lütfi Sunar Fransızca'dan Çevirenler Burak M. Nuri Gücin, Hasan Turunçkapı, Nuri Fudayl Kıcıroğlu Son Okuma Kemal Kırar Bu kitabın Türkçe yayım hakları Ayrıntı Yayınları’na aittir. Kapak Fotoğrafı De Agostini Picture Library / Getty Images Turkey Kapak Tasarım Orhan Deliorman Dizgi Esin Tapan Yetiş Baskı ve Cilt Kayhan Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Merkez Efendi Mah. Fazılpaşa Cad. No: 8/2 Topkapı/İstanbul Tel.: (0212) 612 31 85 - 576 00 66 Sertifika No.: 12156 Birinci Basım İstanbul, Ocak 2016 Baskı Adedi 2000 ISBN 978-605-314-069-6 Sertifika No: 10704 AYRINTI YAYINLARI Basım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş. Hobyar Mah. Cemal Nadir Sok. No.: 3 Cağaloğlu – İstanbul Tel.: (0212) 512 15 00 – 01 – 05 Faks: (0212) 512 15 11 www.ayrintiyayinlari.com.tr & [email protected] twitter.com/ayrintiyayinevi facebook.com/ayrintiyayinevi instagram.com/ayrintiyayinlari Sömürge ve Kölelik Öteki Üzerine Seçme Yazılar Alexis de Tocqueville "AĞIR" KİTAPLAR DİZİSİ KİTLE VE İKTİDAR BİR AHLAK KURAMI Elias Canetti Genel Etik & Bir Ahlak Felsefesi & Bir Kişilik Etiği İNSANLIĞIN MAHREM TARİHİ Agnes Heller Theodore Zeldin MUTFAK SAVAŞI RUJ LEKESİ Damak Zevkinin Jeopolitiği Yirminci Yüzyılın Gizli Tarihi Christian Boudan Greil Marcus İKTİSADİ ADALET VE DEMOKRASİ BİZİ 'BİZ' YAPAN HİKÂYELER Rekabetten İşbirliğine Kendimizi Yaratma Üzerine Bir Deneme Robin Hahnel William Lowell Randall TARİH BOYUNCA KENT MARKSİZM, AHLAK VE Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler TOPLUMSAL ADALET ve Geleceği R. G. Peffer Lewis Mumford İMPARATORLUK AÇIKLAMALI DÜZÜLKE Michael Hardt & Antonio Negri Çok Boyutlu Bir Macera Edwin A. Abbott DİSİPLİN Askeri İtaat Üretiminin Sosyolojisi ve Tarihi METİN ÇÖZÜMLEMELERİ Ulrich Bröckling Yasemin G. İnceoğlu & Nebahat A. Çomak HEP YUVAYA DÖNMEK Dişillik, Güzellik ve Şiddet Sarmalında Ursula K. LeGuin KADIN VE BEDENİ Yasemin G. İnceoğlu & A. Kar AHLAKİ PROTESTO SANATI Toplumsal Hareketlerde Kültür, AVRUPA FİKRİ Biyografi ve Yaratıcılık Anthony Pagden James M. Jasper ÇİÇEKLERİN KÜLTÜRÜ KAMUSAL İNSANIN ÇÖKÜŞÜ Jack Goody Richard Sennett ORTAK ZENGİNLİK CAZ KİTABI Michael Hardt & Antonio Negri Ragtime'dan Fusion ve Sonrasına KÜRESEL DÜNYA Joachim-Ernst Berendt George Ritzer KURTLARLA KOŞAN KADINLAR KARANLIĞIN KÜLTÜRLERİ Vahşi Kadın Arketipine Dair Mit ve Öyküler Bryan D. Palmer Clarissa Pinkola Estés SİYASAL BİLİNÇDIŞI CİNSELLİĞİN TARİHİ Fredric Jameson Michel Foucault TATLI ŞİDDET SEKS İSYANLARI Trajik Kavramı Toplumsal Cinsiyet, Terry Eagleton Başkaldırı ve Rock'n'roll Simon Reynolds & Joy Press ELEŞTİREL PSİKOLOJİ Dennis Fox & Isaac Prilleltensky & Stephanie Austin SÜRÜDEN DEVLETE Toplumsal Bağ Üzerine FAŞİST İDEOLOJİNİN DOĞUŞU Psikanalitik Deneme Zeev Sternhell Eugène Enriquez MEDYAYA KARŞI ÇOKLUK George Gerbner İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi Michael Hardt & Antonio Negri DİYALEKTİK İMGELEM Martin Jay Çeviride Yararlanılan Kaynak Kitaplar Première lettre sur l’Algérie Birinci Cezayir Mektubu Deuxième lettre sur l’Algérie İkinci Cezayir Mektubu Voyage en Algerie Cezayir’e Seyahat Notları I Travail sur l’Algérie Cezayir Üzerine Bir Çalışma Voyage en Algerie Cezayir’e Seyahat Notları II Quelques Idées Sur Les Causes Qui S’Opposent à Ce Que Les Français Aient Des Bonnes Colonies Fransızların İyi Sömürgelere Sahip Olmalarını Engelleyen Nedenler Üzerine Bazı Fikirler Chapitre IX Des Causes Principales Qui Tendent à Maintenir La République Anglo-Amerikalıların Yeni Dünya’nın Boş Kırlarına El Koyma Hevesi 5 Rapport du 28 Mai 1847 Cezayir Hakkında Birinci Rapor Examen Detaille des Credits Detaylı Kredi Soruşturması Rapport Du 2 Juin 1847 Cezayir Hakkında İkinci Rapor Rapport fait au nom de la commission chargée d’examiner relative aux esclaves des colonies Fransız Kolonilerinde Köleliğin İlgası Üzerine Temsilciler Meclisi’ne Rapor L’émaocipation des esclaves Kölelerin İstiklali Quelques considérations sur l’état actuel et l’avenir probable des trois races qui habitent le terriotoire des États·Unis Mevcut Durum ve Birleşik Devletler Topraklarında İkamet Eden Üç Irkın Muhtemel İstikbali Üzerine Bazı İzanlar Notes sur le Coran et autres textes sur les religions Kur’an ve İslam Üzerine Notlar Notes sur le Coran et autres textes sur les religions Hinduizm Üzerine Notlar Quelle espèce de despotisme les nations démocratiques ont à craindre Demokratik Uluslar Hangi Tür Despotizmden Korkmalıdır Conclusion. Œuvres complètes d’Alexis de Tocqueville Tocqueville'nin Toplu Eserlerinin Sonuç Bölümü Œuvres complètes d’Alexis de Tocqueville Tocqueville'den Seçme Mektuplar 6 İçindekiler — Önsöz .......................................................................................................9 Editörün Girişi Tocqueville ve Öteki: Sömürge, Kölelik ve Eşitsizlik Lütfi Sunar ...............................................................................................15 Kaynakça.......................................................................................................59 Birinci Bölüm Cezayir'e Seyahat Birinci Cezayir Mektubu 23 Temmuz 1837 .............................................65 İkinci Cezayir Mektubu 22 Ağustos 1837 ................................................75 Cezayir’e Seyahat Notları I 7-30 Mayıs 1841 ...........................................89 Cezayir Üzerine Bir Çalışma 1841 ...........................................................113 Cezayir’e Seyahat Notları II 1 Kasım-30 Aralık 1846 .............................164 İkinci Bölüm Sömürge İdaresi Fransızların İyi Sömürgelere Sahip Olmalarını Engelleyen Nedenler Üzerine Bazı Fikirler 1831 .....................................................................193 Anglo-Amerikalıların Yeni Dünya’nın Boş Kırlarına El Koyma Hevesi 1835 ...........................................................................198 Cezayir Hakkında Birinci Rapor 24 Mayıs 1847 ....................................202 Detaylı Kredi Soruşturması –Birinci Rapora Ek Metin– 24 Mayıs 1847 .........................................................................................252 Cezayir Hakkında İkinci Rapor 2 Haziran 1847 .....................................261 7 Üçüncü Bölüm Kölelik Üzerine Fransız Kolonilerinde Köleliğin İlgası Üzerine Temsilciler Meclisi’ne Rapor 23 Temmuz 1839 ..........................................................293 Kölelerin İstiklali 13 Ekim - 15 Aralık 1843 ............................................310 Mevcut Durum ve Birleşik Devletler Topraklarında İkamet Eden Üç Irkın Muhtemel İstikbali Üzerine Bazı İzanlar ..................................341 Dördüncü Bölüm Seçme Metinler Kur’an ve İslam Üzerine Notlar 1838-1840 ..............................................369 Hinduizm Üzerine Notlar 1838 .................................................................376 Demokratik Uluslar Hangi Tür Despotizmden Korkmalıdır ................382 Dünya Üzerindeki İki Büyük Halk: Amerika ve Rusya ..........................388 Beşinci Bölüm Seçme Mektuplar Seçme Mektuplar .........................................................................................393 Dizin ..............................................................................................................417 8 Önsöz Tocqueville, 19. yüzyıl Avrupa düşüncesinin önemli halkaların- dan birini temsil etmektedir. Onun bir siyasetçi, bir kamusal entelektüel, bir hatip ve gözleme dayalı kuvvetli sosyal analizler yapan bir düşünür olarak bıraktığı miras çok karmaşık ve bir o kadar da yoruma açıktır. Ancak ne olursa olsun Tocqueville çağı- nın anlaşılması için mutlaka başvurulması gereken isimler arasın- da yer almaktadır. Özellikle Amerika’da Demokrasi isimli çalışması, içerdiği analizler ve kehanetlerden ötürü çok fazla dikkat çekmiş, siyaset biliminin klasiği haline gelmiş ve belki de Tocqueville’in bütüncül bir biçimde anlaşılmasının da önüne geç- miştir. Tocqueville, aktif bir biçimde Fransız siyaseti içinde yer almak- taydı. 1838’den 1849’a kadar Parlamento’da aktif bir vekil olarak görev yapmıştı. Fransa’nın mevcut durumu ve geleceğine dair kaygıları doğrultusunda kamusal meselelere konuşmaları ile mü- dahale ediyor, kurulan komisyonlarda görev alıyor, raporlar yazıyor ve gazetelere görüşlerini bildiren yazılar veriyordu. Tocqueville, aristokrat bir aileye mensup bir kişi olarak siyasette beklenenin aksine muhafazakârların arasında değil, liberallerin yanında yer almıştır. Ancak onun ince nüanslarla dolu siyasal konumu her zaman ayrıntılı tanımlamalara ihtiyaç duyar. Zira pek çok mese- lede, neredeyse tek başına bir görüşü savunmakta ve dolayısıyla siyasal yaşamında hiçbir zaman ana akım konumuna gelememek- tedir. 9 Sömürge ve Kölelik Ancak onun kendi dönemindeki bu zor anlaşılır konumuna mukabil eserleri ve analizleri kendi dönemini aşan bir isim olmuş- tur. Sadece Amerika’da Demokrasi’nin yazarı olarak bile, neredey- se tüm sosyal bilim öğrencilerinin bir kez adını işittiği veya en azından biraz okuduğu bir isimdir. Ancak bu namının aksine Tocqueville Türkçede ne okunmuş, ne çevrilmiş ne de üzerine bir fikir imal edilmiştir. Amerika’da Demokrasi’nin dilimizde henüz tam bir çevirisi bulunmamaktadır. Taner Timur’un 1962’de sadece birinci kitabın birinci cildinden seçme yaparak yaptığı çevirisinden çok uzun zaman sonra, 2015 yılında birinci kitabın tam bir çevi- risi Doğu Batı Yayınları tarafından yayımlanmıştır. Eski Rejim ve Devrim ise daha şanslıdır; eser, 1995 yılında çevrilmiş ve üç baskı yapmıştır. Tocqueville hakkında yazılanlar da benzer bir nedret içindedir. Cengiz Çağla’nın Tocqueville ve Özgürlük isimli eseri, onun tanınması için önemli bir görev arz etse de yeterli değildir. Buna ek olarak, beş-altı makale dışında Tocqueville hakkında Türkçede yazılan pek bir şey yoktur. Bu sebeple, bu kitabın girişi- ne editör olarak Tocqueville hakkında detaylı bir tartışmayı eklemek gerekti. Tocqueville, aristokratik bir tutumla mutluluğu şan ve şöhretle tanımlamaktadır. Ona göre ulusun mutlu olabilmesi için de şanının yürümesi lazımdır. Bunun için de sömürge sahibi olup kendi ka- pasitesini tüm dünyaya göstermelidir. Vatanseverliğin insanlık için en doğru yol olduğuna, Fransa’nın her şeyden önce geldiğine ina- nıyordu. Bu duyuş ve inanışlar onun liberal görüşlerini gölgeleyen pek çok görüşün sahibi olmasına neden olmuştur. Bundan dolayı, Cezayir’in sömürgeleştirilip “anavatanın şanını gösteren bir anıta dönüştürülmesini” savunmaktaydı. Hatta bunun için en gayri in- sani metotların kullanılmasından çekinilmemesini de salık ver- mekteydi. Benzer şekilde, insani bir duyarlılıkla değil ama Fransa’nın çıkarları için kölelere istiklal verilmesi gerektiğini savunmaktaydı. Muhafazakârlar siyasette yanlış kullandığı için ırkçılığa sıcak bak- mıyordu ama ırkların birbirinden ayrıştırılmasına taraftardı. Ona göre Fransa’nın çıkarı ve şanı söz konusu ise her şey mubahtı. Bu noktalar çokça dile getirilmiş ve onun bir liberal olarak çe- lişkilerinden sıklıkla bahsedilmiştir. Ancak onun kölelik, sömürge ve öteki hakkındaki görüşleri sadece bu siyasal duygulardan hare- ketle oluşmuş değildir. Aynı zamanda Tocqueville, Amerika’daki gözlemlerinden başlayarak, modern endüstriyel toplumdaki atom- 10
Description:The list of books you might like
