alex van warmerdam

64 Pages·2015·21.22 MB·Dutch

AAN
G
EB
O
D
EN
D
O
O
R
U
W
FILM
TH
EATER
, N
VF &
N
VB
MIKE VAN DIEM TERUGKEER VAN DE VERLOREN ZOON A GIRL WALKS HOME ALONE AT NIGHT DE VAMPIER
IS EEN KNEEDBAAR MONSTER CITIZENFOUR SNOWDENS ONTHULLINGEN ACTUELER DAN OOIT OZU
GERESTAUREERD DE LAATSTE SEIZOENEN IN KLEUR NICOLE VAN KILSDONK OVER FIETSENDE MANNEN
#
3
7
6
M
E
I
2
0
1
5
ALEX VAN WARMERDAM
EEN MAN. EN NOG EEN MAN. EN EEN GEWEER.
Volya Films presenteert
Le prix Emile Guimet ‘MOODY AND
GORGEOUS’
THE HOLLYWOOD REPORTER
www.septemberfi lm.nl /septemberfi lmnl 4g
VANAF 21 MEI IN DE BIOSCOOP
www.kuraikurai.nl
nu te zien in de filmtheaters
DE FILMKRANT 3
#376 MEI 2015
REDACTIONEEL
Waarom kijken we
eigenlijk zo graag naar films waarin de wereld
vergaat? Die vraag stond centraal op de eerste
Wild Horses-avond van Theater Utrecht. Een
theatraal debat naar aanleiding van de première
deze maand van hun ‘vertoneling’ van De stad
der blinden van José Saramago, in filmkringen
vooral bekend van de film Blindness die Fernan-
do Mereilles er in 2008 van maakte.
Sinds 9/11 zijn eigenlijk bijna alle films ram-
penfilms. Want tel bij de echte apocalyps ook
nog maar de bijna-apocalypsen in zo’n 40 strip-
films op, en het geflirt met de eindtijd in zo’n
beetje elke spektakel- of sciencefictionfilm, om
over de populariteit van zombieserie The Wal-
king Dead nog maar te zwijgen.
Gek genoeg is de gedachte aan het einde der
tijden even angstaanjagend als troostrijk. Bij het
kleinste gevoel van onheil schiet de mens in zijn
flight-fright-fight-modus, maar omdat we we-
ten dat films niet echt zijn (hoe echt ze ook lij-
ken) blijft het een gecontroleerde paniekreactie.
Net genoeg thrill om te genieten van het fatalis-
me dat het zomaar allemaal afgelopen kan zijn.
Enjoy the self-fulfilling prophecy.
Er zitten rare kantjes aan: terwijl we nog geen
winter zouden kunnen overleven met een horde
hongerige zombies in het plaatselijke winkel-
centrum, is de gedachte aan overleven soms
makkelijker dan de keuzes die we elke dag moe-
ten maken. Als je alleen maar bezig bent met in
leven blijven doet het er niet toe wat je die avond
moet eten, en waar je morgen naartoe op vakan-
tie wilt. Het is een soort preventief escapisme.
Of een extremistische noodlotsleer, want: als er
geen toekomst is, dan hebben ook je handelin-
gen geen gevolgen meer (vrij naar Groundhog
Day).
Als ik naar series als The Walking Dead kijk
dan beschouw is ze soms als instructievideo’s
voor mijn duisterste fantasieën. Alsof ik klaarge-
stoomd wordt voor het moment dat het zombie-
armageddon is aangebroken. Dat je dan dus he-
lemaal geen tijd hebt om te vechten, te vluchten
of te verstarren omdat je dan op zoek moet naar
wapens en apotheken moet overvallen en zaai-
goed verzamelen wil je er überhaupt iets van een
langetermijnperspectief op na kunnen houden.
Na afloop had regisseur Thibaud Delpeut het
nog even over Lars von Triers Melancholia (want
ook de artfilm is somberder dan ooit). Een film
waarvan de naschok misschien nog wel het ont-
hutsendste is. Omdat je denkt dat als mensen
zo weinig willen leven dat het dan misschien GERONIMO
maar het beste is als die komeet op ze afsuist. Is
dat cynischer dan Dr. Strangelove? WEST SIDE STORY IN ZUID-FRANSE BANLIEUE
Er is nog een gedachte die me dwarszit. Om-
dat we allemaal van die kleine economen zijn. 4 21
Film is immers een miljardenbusiness. Wat is
nou de vraag en wat het aanbod? Worden al die
apocalypsefilms gemaakt omdat ze een spiegel
van de tijd zijn, een onbewuste thermometer
van onze sociale gevoelstemperatuur? Omdat
we bang zijn en op zoek naar troost? Of omdat er
ons iets verkocht wordt, maar we weten nog
niet wat? Ja. Ik weet het. Complotdenken. Ook
typisch iets voor doomdsday preppers.
DANA LINSSEN
TWITTER @DANALINSSEN
DE FILMKRANT 4
#376 MEI 2015
DE VOLGENDE FILMKRANT VERSCHIJNT OP DONDERDAG 4 JUNI
STEUN DE #376
FILMKRANT:
WORD
DONATEUR!

Word nu donateur van
de Filmkrant en ontvang
als welkomstgeschenk
het gloednieuwe
Filmjaarboek!
50 JAAR
VIDEOKUNST
Word nu donateur van de Filmkrant Hoe de camera net zo
en ontvang als welkomstgeschenk
gewoon werd als het
het zojuist verschenen Filmjaar­
boek 2014/2015. Bent u zelf al potlood 4 6
donateur en brengt u een nieuwe
donateur aan? Dan ontvangt u
allebei het welkomstgeschenk.*
Het Filmjaarboek bevat beschrijvingen, uitge-
breide credits en bezoekcijfers van alle Neder-
landse bioscoopreleases van 2014. Van Maps to
the Stars tot Supernova. Van The Trip to Italy tot Niet te missen
Toscaanse Bruiloft. Van The Grand Budapest
Hotel tot Coming Home.
Daarnaast bevat het Filmjaarboek dossier-
Ga deze maand in ieder geval naar:
artikelen over o.a. Xavier Dolan en The Second
1 Citizenfour 4 18
Golden Age of Television, een jaaroverzicht met
2 A Girl Walks Home Alone at Night 4 9
de belangrijkste films en trends, een overzicht
3 Those Who Feel the Fire Burning 4 11
van de belangrijkste filmprijzen en adressen van
4 Schneider vs. Bax 4 8
film- en dvd-distributeurs.
5 De surprise 4 12
Het Filmjaarboek is een onmisbare bron van
informatie voor iedere rechtgeaarde filmlief-
hebber en is zowel professioneel als thuis te
gebruiken.
* Stort €35,- (of meer) op rekeningnummer
OZU IN KLEUR
NL51 ABNA 0438 6553 70 t.n.v. Stichting Fuur-
land te Amsterdam, o.v.v. ‘nieuwe donateur’ en
uw adresgegevens. Deze aanbieding is geldig Op zoek naar de rode ketel 4 14
tot 4 juni. Met dank aan Stichting Filmuitgaven
en Amsterdam University Press. THOSE WHO FEEL THE FIRE BURNING 4 11
DE FILMKRANT 5
#376 MEI 2015
ARTIKELEN filmkrant.nl
JE IJSKAST
4 18 Citizenfour Rejo Zenger van Bits of
Freedom over de Snowdendocumentaire Elke maand is er veel meer Filmkrant dan
4 24 50 jaar videokunst Hoe de camera er in de Filmkrant past. Op de site meer
LIVE
net zo gewoon werd als het potlood nieuws, lange interviews en recensies.
4 26 52 Tuesdays Filmwetenschapper
Pepita Hesselberth over het trans/gen­ 4 RvC: filmfinanciering moet anders
der/queer­fenomeen 4 54 Fantasia of De Wetenschappelijk Raad voor Regerings­ Wie kijkt er ooit naar livestreams op internet?
Color in Early Cinema Boekenspecial over beleid (WRR) had het in haar recente advies CITIZEN FOUR 18 Het is geen geliefde technologie. Meestal wordt
de experimenteerdrift en het kleurge­ over het ‘Mattheüseffect’: steeds minder het gebruikt voor het kijken van live porno-
TITELS A/Z
bruik van de vroege cinema culturele instellingen krijgen een steeds gro­ beelden of het volgen van een conferentie op
ter deel van de koek. Het gevolg: een veiliger 52 TUESDAYS .......................... 26 afstand. Die hebben beide een zekere treurig-
RUBRIEKEN aanbod en minder ruimte voor experiment. BIG GAME ................................ 42 heid.Daarom was het verrassend dat tijdens
De Raad voor Cultuur doet er een schep DE BOSKAMPI’S ....................... 45 South by Southwest (SXSW), een festival voor
bovenop: de filmfinanciering moet anders. BURYING THE EX ...................... 58 technologie en muziek in Austin, Texas, een
4 3 Redactioneel 4 4 Niet te missen Het advies van de Raad gaat over de be ­ CHAPLIN: THE MUTUAL livestream-hype de kop opstak. Op dit evene-
4 5 Filmkrant.nl 4 5 Het nieuwe kijken leidsperiode 2017­2020 en telt 168 pagina’s. COMEDIES . .......................... 59 ment drommen zowel liefhebbers van indie-
Ebele Wybenga over je ijskast live Voor film zijn vier pagina’s uitgetrokken. Veel CHARLIE’S COUNTRY ................ 42 bandjes als van startups samen, uit de hele
4 15 Op ooghoogte Mark Cousins over te weinig, weet ook de Raad. Ze behandelt de CHILD 44 ................................ 43 wereld. Lanceer je hier een nieuwe mobiele
een rondreis in rood 4 23 Typex tekent door Minister Bussemaker aangestipte aan­ CHILD OF GOD .......................... 59 dienst, dan loop je kans om door gretige early
de filmwereld van Andy Warhol dachtspunten globaal, maar stelt ook: ‘De CITIZENFOUR ........................... 18 adopters uit alle windstreken omarmd te wor-
4 42 Kort Alle andere films 4 46 Agenda omvang van het onderwerp is zo groot, dat de THE CONFESSION ..................... 59 den. Dit gebeurde met Meerkat, een app waar-
plus evenementen, pers en sterren raad van mening is dat de positie van de DANCER IN THE DARK . ............... 57 mee je op ieder moment via Twitter een live-
4 56 Boeken Eavesdropping 4 57 Thuis­ Nederlandse film in het licht van internatio­ DIFRET .................................... 22 stream kunt uitzenden of bekijken. Je zet als
kijken 4 61 Word Wide Angle Adrian nalisering en digitalisering een diepgaande THE DARK HORSE ..................... 17 het ware een raampje open waarmee de wereld
Martin over aarzeling 4 62 Actie! Op de analyse verdient. Daarom willen wij aan dit ENTRE LES MURS ..................... 57 kan zien wat jij ziet. Live, direct en onbewerkt.
set van Schneider vs. Bax onderwerp een apart advies wijden.’ FAR FROM THE MADDING CROWD 44 Niet meteen gezien betekent weg, tenzij de
Een aantal zaken moet volgens de Raad FAREWELL MY CONCUBINE ........ 57 maker van de stream de beelden zelf wil bewa-
INTERVIEWS anders geregeld worden of op z’n minst GERONIMO ............................... 21 ren. De app is vernoemd naar het nieuwsgierige
tegen het licht gehouden. Het eerste is de GET HARD ................................ 43 diertje dat graag op z’n achterpoten staat met
scheiding die nu bestaat tussen speelfilms A GIRL WALKS HOME ALONE
4 6 Alex van Warmerdam over Schneider enerzijds en tv­drama en mediaproducties AT NIGHT ............................ 09
vs Bax ‘Kindermoordenaar. Dat vond ik anderzijds. De eerste wordt bediend door het GOOD KILL ............................... 45
gewoon een lekker woord.’ 4 10 Morgan Filmfonds, de rest door de omroepen. Maar I’M THE SAME I’M AN OTHER ...... 44
Knibbe over Those Who Feel the Fire met de steeds hogere kwaliteit van tv­drama INSIDE NO. 9, SEIZOEN 2 ........... 59
Burning ‘Je weet niet waar de horizon is, zouden die wellicht ook bij het Filmfonds KIDNEP ....................................45
hoe hoog de golven zijn’ 4 12 Mike van moeten kunnen aankloppen. KURAI KURAI ............................ 43
Diem over De surprise Terugkeer van de De Raad maakt verder zorgen over de KURT COBAIN: MONTAGE OF
verloren zoon 4 17 James Napier Robert­ positie van de Nederlandse artistieke film. HECK .................................. 45
son over The Dark Horse De erfenis van Die staat ‘permanent onder druk’ en er LOST RIVER ............................. 42
een schaakgenie 4 20 Nicole van Kils­ ‘moet zowel in de productie als in de verto­ MAD MAX: FURY ROAD . .............. 43
donk over Ventoux ‘Die berg is een perso­ ning meer ruimte voor zijn’. Artistieke films DE MASTERS ............................ 44
nage op zich’ 4 22 Zeresenay Mehari afrekenen op bezoekersaantallen is niet pro­ MELODY .................................. 44
over Difret ‘We zijn niet trots op dit ver­ ductief. Er zou beter gekeken kunnen wor­ MORE SWEETLY PLAY THE DANCE 27
haal’ 4 27 William Kentridge over More den naar de prijzen die films winnen, voor PAPER MOON ........................... 59 de neus in de lucht. Een soort publiek face-
Sweetly Play the Dance ‘Soms is de welke internationale festivals ze worden LES PARAPLUIES DE CHERBOURG 57 timen. De commentfunctie laat over het beeld
vreugde niet te stoppen’ 4 58 Joe Dante geselecteerd en of ze gerecenseerd worden in PAUL BLART MALL COP 2 ........... 45 heen een publieke chat zien. Twitter introdu-
over Burying the Ex ‘Jij bent toch die hor­ toonaangevende vakbladen. PITCH PERFECT 2 ..................... 43 ceerde halsoverkop een eigen variant met de
rorman?’ De versmalling van Basis Infrastructuur POLTERGEIST . .......................... 44 naam Periscope. De grote vraag: wat moet je
(BIS), die het ook in het rapport van de WRR PROJECT T ............................... 44 ermee? De eerste gebruikers leefden zich uit
RECENSIES moest ontgelden, heeft in de ogen van de ROSETTA ................................. 57 met eindeloze live beelden van hun ijskast of
Raad negatieve gevolgen gehad. Ten eerste SAN ANDREAS .......................... 45 hun achtertuin. Amateur-sportwedstrijden lig-
verbaast ze zich erover dat jeugd­ en anima­ SCHNEIDER VS. BAX ............ 08, 62 gen voor de hand. Het is een kwestie van tijd
4 8 Schneider vs Bax Bloedige puinzooi tiefilm, die internationaal goed scoren, niet THE STRANGER ........................ 59 voordat de eerste vrijpartijen worden uitgezon-
tussen de rietkragen 4 9 A Girl Walks zijn opgenomen in de BIS. Ten tweede be­ DE SURPRISE ........................... 13 den op Twitter, oncensureerbaar want live. Of
Home Alone at Night Bad city blues treurt ze de afgenomen ruimte voor talent­ THOSE WHO FEEL THE FIRE het eerste misdrijf. Een mishandeling of erger,
4 11 Those Who Feel the Fire Burning Aan ontwikkeling. Het Binger Instituut, dat uit de BURNING ............................. 11 op afstand zichtbaar voor machteloze smart-
de hand van een dode vluchteling BIS is gezet, en het Mediafonds, dat in 2017 TIP TOP ................................... 59 phoneverslaafden. In de tech-industrie ont-
4 21 Geronimo Trouw je niet, dan moet je dreigt te verdwijnen, worden met naam en VENTOUX ................................ 20 staat wel vaker opwinding rond een techniek
dood 4 42 Charlie’s Country De man die toenaam genoemd. Of de NPO in het gat kan WHITE SHADOW ....................... 43 waarvan de baanbrekende toepassing nog ont-
in Limboland leefde 4 43 Kurai kurai springen, valt volgens de Raad nog te bezien. WOMAN IN GOLD ...................... 45 breekt. Maar het slimme van Meerkat zit in de
Tuimelende takkenbossen White Shadow De bezuinigingen hebben de innovatie­ combinatie van een livestream opname via een
Angstaanjagende tovenarij 4 44 I’m the kracht en experimenteerdrang stevig inge­ smartphone en het kletsende publiek op Twit-
MUBI
Same, I’m an Other Verdwijnen in de perkt. Het aanpassingsvermogen om het ter. Eerder bleek al dat het bijzonder boeiend
nevel Melody In het oog van de storm hoofd te bieden aan digitalisering en inter­ kan zijn om een publiek gesprek te voeren op
4 45 Far From the Madding Crowd Iene nationalisering is beperkt. Dat er iets mis is Elke week een nieuwe Twitter over een live tv-uitzending, zoals
miene mutte Kidnep en De Boskampi’s en dat het anders moet, is duidelijk. Alleen Filmk rantfilm op MUBI. Zomerg asten. Dat kletsen kan nu ook over een
Crimi’s voor kinderen Good Kill ‘Dit is nog niet hoe dat moet. En wie dat, op welke com | De komende vier uitzending van een gebeurtenis die door zomaar
geen playstation!’ manier, moet betalen. weken Canneswinnaars iemand gestart is.
EDO DIJKSTERHUIS 4 57 EBELE WYBENGA
COLOFON DE FILMKRANT IS EEN UITGAVE [email protected] | BUREAU & AGENDA ILONKA SASJA KOET SIER, OMAR LARABI, ADRIAN MARTIN, ANDRÉ TEN. MOCHT U DESON DANKS MENEN DAT U RECHTEN
VAN STICHTING FUURLAND, BUNDA, [email protected] | VORMG EVING BART NIENTIED, JANNA REINSMA, NICOLE SANTÉ, MARK VAN BEZIT OP EEN VAN DE GEBRUIKTE BEELDEN, DAN KUNT U
PRINSENGRACHT 770, 1017 LE AMSTERDAM, 020 623 OOSTERHOORN, [email protected] | WEBSITE HENK DEN TEMPEL, TYPEX, BAREND DE VOOGD, ANDRÉ WAAR- ALTIJD CONTACT OPNEMEN MET DE UITGEVER VIA INFO@
0121, [email protected], WWW.FILMKRANT.NL | RABBERS | COVER GEERT SNOEIJER | FOTOGRAFIE BOB DEN BURG, EBELE WYBENGA, REJO ZENGER, LAURA VAN FILMKRANT.NL | DE FILMKRANT WORDT MEDE MOGELIJK
OPRICHTERS JAN HEIJS & HENK RABBERS | ZAKELIJKE BRONS HOFF, NYK DEKEYSER, STELLA OLIVIER, GEERT ZUYLEN | DRUK DIJKMAN PRINT BV, DIEMEN | OPLAGE GEMAAKT DANKZIJ EEN FINANCIËLE BIJDRAGE VAN DE
LEIDING & ADVERTENTIE-ACQUISITIE JAN DOENSE, SNOEIJER | VERDER WERKTEN MEE MARK COUSINS, EDO 30.000 | ©2015 STICHTING FUURLAND/DE FILMKRANT, NEDER LANDSE VERENIGING VAN FILMDISTRIBUTEURS
[email protected] | HOOFDREDACTIE DANA LINSSEN | DIJKSTER HUIS, HEDWIG VAN DRIEL, KEES DRIESSEN, JAN AMSTERDAM | ISSN 0169-8109 | DE FILM KRANT HEEFT (NVF) EN DE NEDERLANDSE VERENIGING VAN BIOSCOOP-
EINDR EDACTIE MARISKA GRAVELAND, RONALD ROVERS | PIETER EKKER, HUGO EMMERZAEL, SACHA GERTSIK, GEPROBEERD DE RECHTHEBBEN DEN VAN HET GEBRUIK- EXPLOI TANTEN (NVB) | DE FILMKRANT WORDT U MEDE
REDACTIE JOOST BROEREN, JOS VAN DER BURG, PEPITA HESSEL BERTH, BOYD VAN HOEIJ, FRITZ DE JONG, TE BEELD MATERIAAL TE ACHTER HALEN EN IN TE LICH- AANGEBODEN DOOR UW FILMTHEATER
DE FILMKRANT 6
#376 MEI 2015
‘‘KINDERMOORDENAAR,
AAlleexx vvaann WWaarrmmeerrddaamm oovveerr SScchhnneeiiddeerr vvss.. BBaaxx
DAT VOND IK GEWOON EEN LEKKER WOORD’
De nieuwe film van Alex van Warmerdam is: “Het landschap. En
Borgman wel? “Nee, ook niet eigenlijk. Maar ik hou me
dan een man. Alleen een man in het landschap. Met een geweer. daar sowieso niet mee bezig. En geen emotie is ook een
emotie. Soms kan ik achteraf iets over een film zeggen,
En dan nog een man. Ook met een geweer.”
DOOR DANA LINSSEN maar het is niet dat ik op voorhand een bedoeling of een
uitgangspunt heb.”
Na afloop van het interview met Alex van Warmerdam merdams broer, en vaste producent] zei: ‘Dat lijkt wel
spreken we nog even over het actuele bioscoopaan­ een korte film.’ Maar ik zei: ‘Ja, maar ik ga het natuurlijk Was dat methodische wel een uitgangspunt? “Jaaaa.
bod. Het filmjaar valt hem niet tegen met films als nog schrijven.’ Dan krijgt het vanzelf vlees, dan duiken Lege landschappen. Want er is natuurlijk een hoop weg­
Leviathan, Under the Skin, Mommy, Timbuktu. er figuren op. Het idee was ooit, al een paar jaar daar­ gehaald. Bomen. Elektriciteitsmasten. Dat riet is hele­
A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence vond voor: een schrijver in een huisje aan een meer ziet een maal consequent vlak gemaakt. Het huisje staat in Tetje­
hij dan weer geen klap aan: “Roy Andersson is in zijn bootje, en dat is ongewoon, want er komen daar verder hoorn, niet ver van Loppersum, Groningen. Het cen­
eigen val gelopen” – dus de interviewer krijgt nog even geen bootjes. En dan komt die man die in dat bootje zit trum der aardbevingen. Niets van gemerkt. Heel veel riet
een standje. En die middag staat It Follows op de plan­ te vissen water vragen, want zijn ‘sherrycan’ is leeg. En is Lauwersoog, helemaal in de kop van Groningen. Het
ning. We hebben het over goeie titels en simpele plots. dan was het idee – een heel slecht idee natuurlijk – dat moeras is Biddinghuizen. Dat is het wel zo’n beetje.”
Films die al in hun titel vertellen waar het op staat. ‘It die mannen een soort contact krijgen, en dan is de een
Follows’. Of ‘Schneider vs. Bax’, zoals de nieuwe film een huurmoordenaar, maar dat weet de ander helemaal Waarom moest het in het riet? “Dat is een jeugdherin­
van Van Warmerdam zelf heet. Er zijn er twee, en ze niet. Dat weten wij geloof ik ook heel lang niet. Maar ik nering. Mijn vader had een boot liggen in de Mooie Nel,
zijn tegen elkaar, misschien is het een wedstrijd of een liep al snel vast. Ik dacht: als ik dit voortzet dan krijg je een meer bij Spaarndam. Dat was ook allemaal riet.
spelletje. Misschien is het bittere ernst en op leven en allemaal dialogen, alsmaar dialogen tussen die mannen. Mijn allervroegste herinnering is riet. Wij hadden laatst
dood. Daar moeten we tijdens het kijken maar achter En dan worden het zeker vrienden en dan moet ’ie hem een bijeenkomst van alle neven en nichten van moe­
zien te komen. In onderstaand gesprek is zoveel mo­ toch neerknallen. Dat vond ik eigenlijk heel slap. Dus derskant, en een van mijn neven had een zwart­wit­
gelijk geprobeerd om spoilers te vermijden. Maar soms toen ben ik opnieuw begonnen met een huurmoorde­ filmpje bij zich – dat had ik wel eens gezien natuurlijk –
waren ze onvermijdelijk. Van Warmerdam: “Volgens naar met een totaal dubbelleven. Blijmoedig jong gezin. van zijn vader, waar alle familieleden bij elkaar kwamen
mijn editor Job ter Burg lezen de echte filmliefhebbers Verschrikkelijk geheim.” bij die boot in de Mooie Nel. Alleen maar riet. Wuivend.
helemaal nooit iets over film en gaan ze pas de zaal in Ik kan zelfs de geur van riet zo oproepen.”
als de trailers afgelopen zijn.” Ik: “Maar hoe weten ze Er zitten weer een hoop geweldige zinnen in Schneider
dan waar ze naartoe moeten?” Van Warmerdam: “Op vs. Bax: ‘Wat schrijf je?’ ‘Een roman.’ ‘Waarover?’ Hoe ruikt riet? “Ja… naar riet.”
de regisseur af of de acteurs?” Ik: “Maar dan ga je nooit ‘Noodlot, de liefde. Waar alle romans over gaan.’ Of:
naar iets wat je niet kent. Het zou wel makkelijk zijn als ‘Het klinkt me iets te simpel.’ ‘Dat is altijd zo met goe- Was het ingewikkeld om al die scènes in het riet en het
je als filmrecensent gewoon kon opschrijven: ga maar de ideeën.’ En dan gaat de film ook nog eens over nood- moeras op te nemen? “Je hebt soms een beeld in je
kijken. Zonder iets te verklappen. En dat mensen je dan lot, liefde en simpele plannen die helemaal uit de hand hoofd, of een plek, en dat bestaat gewoon niet. Dat is
genoeg zouden vertrouwen.” lopen. Commentaar op je eigen werk? “Ben ik me niet soms wel hoofdpijnverwekkend. Zoals met dat riet. Dat
Schneider vs. Bax gaat ook over mensen die dingen van bewust.” je uit verschillende locaties een plek moet maken. Daar
doen die anderen ze opdragen. Dat loopt meestal niet ben ik ook eigenlijk slecht in, dus dan moet ik allemaal
goed af. Dat is even simpel als ingewikkeld. Ik vraag het ook omdat je naar aanleiding van Ober plattegronden tekenen. Maar het klopt wel. Bij mij klopt
Ga maar kijken. eens zei dat het een reactie op je voorgaande werk was, het altijd. Huizen – je weet precies waar je bent. Dat is al
Dit interview kun je ook na afloop lezen. en bij Borgman weer. Is Scheider vs. Bax nu een anti- bij Kleine Teun zo, dat je precies weet hoe het zit. Maar
Borgman? “Een beetje wel ja, want dit is een hele vooral bij Emma Blank, want daarin spelen de ingewan­
Volgens de basisdramaturgie van Hollywood heb je in niet­raadselachtige, methodische film. Bijna een stu­ den van het huis ook echt een rol. Daar hou ik van.”
een film iemand die iets moet doen en die komt alle- die, een heel formele film, waar op het doek wel emotie
maal obstakels tegen. Schneider vs. Bax in een noten- is, maar in de zaal niet. Je gaat niet huilen, tenminste, En als het niet klopt? “Word ik gek. Dan zeg ik tegen
dop? “Ja. Heel simpel. Obstakels verzinnen. Het basis­ dat weet ik niet, maar dat lijkt mij. Maar het is geen cameraman Tom Erisman: wacht even. Ik wil eerst be­
idee was zo klein. Ik weet nog wel dat Marc [Van War­ emotionele film.” grijpen waar ik ben anders kan ik niet draaien.”
DE FILMKRANT 7
#376 MEI 2015
‘‘KINDERMOORDENAAR,
AAlleexx vvaann WWaarrmmeerrddaamm oovveerr SScchhnneeiiddeerr vvss.. BBaaxx
DAT VOND IK GEWOON EEN LEKKER WOORD’
Zit er een thema van kindermisbruik in? Je had het net uithalen, dat ze zien hoe het gemaakt is. Dat is toch echt
over die opa, maar Mertens, de opdrachtgevers van de wel anders dan hier.”
huurmoordenaars zegt ook tot twee keer toe ‘Hij is een
kindermoordenaar’. “Dat vond ik gewoon een lekker We moeten het ook nog even over westerns hebben.
woord. Kindermoordenaar. En bovendien: hij wil de op­ Want volgens mij is Scheider vs. Bax een western.
dracht niet. Maar als je dan zegt: hij is een kindermoor­ Maar dan in het riet. Wat is dat toch met westerns?
denaar, dan moet je wel heel meedogenloos zijn om die “Het landschap. En dan een man. Alleen een man in het
klus niet aan te nemen, dacht ik. Een kindermoorde­ landschap. Een figuur in de ruimte. Met een geweer.
naar, dat is toch wel het ergste wat er is. Maar het is niet Zon. Veel licht. En schaduwen. En dan nog een man.
een film over incest. Dat woord valt niet. Want dat is Ook met een geweer.
meteen een maatschappelijk thema.” “De grootste uitdaging van deze film is eigenlijk dat
er geen nacht in zit. Hij speelt op één dag. Begint met
Weet jij wat de reden achter de huurmoord is? “Nee. licht en eindigt met licht. Dat was het allermoeilijkste
Dat heb ik ook meteen besloten. Daar gaat het allemaal nog. En ik wilde ook altijd zon. En dat huisje… Kijk.
niet om. Dat is meer het mechaniek van de situaties. Vroeger in Hollywood, voordat ze de studio’s in gingen,
Dus niet een plot. Dat vind ik ook vaak vermoeiend aan zetten ze de kamers zonder plafond buiten neer, en
thrillers. Die lees je vol spanning en dan komt de ont­ later op een plateau zodat ze met de zon mee konden
knoping en dat is altijd een beetje teleurstellend.” draaien… En ik vind dat licht zo fantastisch. Dat als­
maar van boven komt. Dus er zit een glazen dak op het
Is het maakproces van deze film nog beïnvloed door de hele huisje, zodat het licht altijd van boven komt.”
selectie van Borgman voor de competitie van Cannes?
“Nee, want het script had ik al grotendeels af voor Er is een algehele korreligheid in het beeld, tot de tex-
Borgman in première ging. Voor het draaien van Borg- tuur van de kostuums toe, alsof al die beelden een
man had ik bedacht dat ik wel eens gewoon door wilde, paar weken op het bleekveld in de zon hebben gelegen.
in plaats van steeds vier, vijf jaar ertussen. Dus dat lag al “Op een gegeven moment heb ik, uit de Groene geloof
in de planning.” ik, een afbeelding van een polaroid, een hele gewone
polaroid van een vader en een zoon in een duinpan, ge­
Is dat ook de reden dat de film nu al uitkomt, ook al is woon uit een familiealbum, geknipt. Dat helle zomer­
hij deze keer niet voor Cannes geselecteerd? “Ook niet. licht gaf een bepaalde glinstering die ik mooi vind,
Je moet niet te lang wachten met een film. Dat is niet daarmee ben ik vervolgens naar cameraman Tom Eris­
goed. Dan gaat ’ie maar schimmelen. Het is jammer dat man gegaan: dát wilde ik. Niet nostalgisch. Tom zei
Schneider vs. Bax nu geen internationaal podium heeft, toen: ‘Wat jij hier mooi aan vindt, is in feite de on­
maar er komen wel marktvertoningen in Cannes, dus scherpte van de foto.’ Daar sloeg hij de spijker op zijn
daar kan hij alsnog worden opgepikt. Ik vond Cannes kop, want het digitale filmbeeld is tot mijn ongenoegen
wel inspirerend. Opwindend. Het was lekker weer. De kneiterscherp.
vertoning was enorm geslaagd met een ovationeel ap­ “Die scherpte hebben we in de grading (nabewer­
plaus. Daar krijg je wel een opkikker van. Ik had wel het king van het beeld) afgezwakt. En de luchten niet
gevoel dat ik ergens uitbrak. Je krijgt een andere schou­ blauw, want dan krijg je zo’n ansichtkaartengevoel, dat
derklop dan al die andere schouderkloppen. Dat ver­ het nostalgisch wordt.”
groot je lust om verder te gaan. Die lust heb ik altijd wel.
Dus dat is niet het probleem, maar toch… je perspectief
LEES DE LANGE VERSIE VAN DIT INTERVIEW OP
wordt verbreed. Amerikaanse recensies zijn bijvoor­ filmkrant.nl | WE GINGEN OOK OP SETBEZOEK BIJ
beeld zoveel meer op film gericht. Wat ze er allemaal SCHNEIDER VS. BAX. ZIE ACTIE! OP PAG 62
DE FILMKRANT 8
#376 MEI 2015
Schneider vs. Bax
BLOEDIGE PUINZOOI
TUSSEN DE RIETKRAGEN
In zijn negende speelfilm Schneider vs. Bax gooit hij de deur uit, omdat zijn dochter op visite komt. Schneider en Bax eenmaal tegen elkaar in stelling zijn
volgt Alex van Warmerdam een huurmoorde­ Of hij zich voor haar schaamt, vraagt de vriendin. Nee, gebracht tussen de wuivende rietkragen wordt de
naar wiens simpele moord klusje helemaal uit zegt Bax: mijn dochter is raar. En hij heeft gelijk, ook han deling voortgestuwd door de plot. Een simpele
de hand loopt.   DOOR FRITZ DE JONG al heeft dochter Francisca (Maria Kraakman) genoeg moordopdracht ontaardt in een bloedige puinzooi door
redenen om neurotisch te zijn. Niet alleen is haar vader een aaneenschakeling van domme fouten en in de weg
Schneider is jarig. Maar Schneider is ook een huur­ een zuipende en pillenslikkende hork. Haar opa, die lopende passanten. Een vergelijking met Joel en Ethan
moordenaar. En huurmoordenaars moeten werken op ook nog even komt buurten in het zomerhuisje met zijn Coen dringt zich op. Met dit verschil dat de Coens in
hun verjaardag. Vindt in ieder geval zijn opdrachtgever piepjonge vriendinnetje, blijkt een ranzige engerd die hun hart moralisten zijn, bij wie misdaad uiteindelijk
Mertens. Het doelwit is Bax, een schrijver die bivak­ de geschiedenis van de familie Bax vertroebelt met pe­ wordt gestraft. In Van Warmerdams amorele univer­
keert in een zomerhuisje aan de rand van een waterrijk dofilie en incest. sum nemen mazzel en botte pech de plaats in van het
natuurgebied.  noodlot. Voor de kijker is dat ongemakkelijk: moet je
Of het niet morgen kan, probeert Schneider nog. Smetteloze keuken partij kiezen voor die onsympathieke Bax of voor de
Nee, Bax moet echt vandaag dood, weet Mertens. Want Tegenover de disfunctionele familie Bax staat het grie­ professionele familieman Schneider? De confrontatie
Bax is een kindermoordenaar. zelig perfecte gezinnetje van Schneider: twee snoezige pakt spannend uit omdat je toch wilt weten wie zal
Gene Bervoets zet Mertens neer als zo’n typische dochtertjes en een representatieve echtgenote (Loes winnen. Maar een louterende conclusie blijft uit. We
Van Warmerdam­autoriteit. In dit geval een Vlaamse Haverkort) die zo lijkt te zijn weggelopen uit The zijn eraan gewend dat Van Warmerdam de kijker graag
misdaadbaas die vanuit een beige retro­interieur de la­ Stepford Wives. Terwijl haar man letterlijk en figuurlijk op afstand houdt. In Schneider vs. Bax levert dat helaas
kens uitdeelt. Daarbij blijkt hij een dubieus dubbelspel steeds verder het moeras wordt ingezogen, bereidt zij niet alleen vervreemding en absurdisme op, maar ook
te spelen. Het waarom van zijn bedrog blijft onduide­ in een smetteloze keuken een verjaardagsfeestje voor. een zekere mate van onverschilligheid.
lijk. Ook dat is typisch Van Warmerdam: mensen doen Bij een andere filmmaker zou deze vrouw representatief
nou eenmaal voortdurend onbegrijpelijke dingen.  kunnen zijn voor de Westerse mens die zijn ogen sluit
Terwijl Tom Dewispelaere in de rol van Schneider voor alle narigheid die in zijn naam wordt aangericht.
druk in de weer is met verstopte vuurwapens, ver­ Bij Van Warmerdam is zo’n duiding waarschijnlijk niet Schneider vs. Bax 111231 NEDERLAND, 2015 |
REGIE ALEX VAN WARMERDAM | 94 MINUTEN | MET TOM
mommingen en het verwisselen van auto’s, maken we op zijn plaats. Het geschetste contrast zou zo maar een
DEWISPELAERE, ALEX VAN WARMERDAM, MARIA
kennis met Bax, gespeeld door Van Warmerdam zelf. zuiver stilistische keuze kunnen zijn.
KRAAKMAN | DISTRIBUTIE CINÉART | TE ZIEN VANAF
Hij heeft gezelschap van zijn jongere vriendin. Maar die Voor het verhaalverloop maakt het niet uit: als 28 MEI
DE FILMKRANT 9
#376 MEI 2015
A Girl Walks Home Alone at Night
BAD CITY BLUES
De vampier is een kneedbaar monster. De James Dean­poses van Arash, een Ford T­bird die hem het meisje al heel lang leeft. De film geeft gelijke aan­
meta forische lading kan aan ieders doeleinden afgenomen wordt, het voorbereidingsritueel van het dacht aan een (erg schattige) kat, de prostituee die door
worden aangepast. Maar de vrouwelijke meisje, waarbij ze loom danst en haar vampy make­up het meisje gestalkt wordt en het jongetje aan wie ze
vampier met fladderende chador en skateboard opdoet. Of neem de scène waarin het meisje op een dreigend vertelt dat hij zich goed moet gedragen.
in A Girl Walks Home Alone at Night laat zich skateboard klimt, de flappen van haar chador fladde­
niet zo makkelijk duiden. DOOR HEDWIG VAN DRIEL rend als de cape van haar cinematische voorgangers. Omhelzen
Regisseur Ana Lily Amirpour leent van de vampierfilm Het enige dat echt centraal staat is de romance tussen
Een vrouw die ’s nachts, geheel zonder angst, alleen maar ook van de noir, van de western, van Jarmusch en het meisje en Arash, die zowel sensueel als aandoenlijk
naar huis loopt, is willekeurig waar ter wereld op z’n Leone en Lynch. wordt uitgebeeld. Het duurt een heel liedje voordat de
minst opmerkelijk. In Iran heeft het al vrijwel auto­ twee elkaar omhelzen, maar hier is de traagheid geen
matisch iets bovennatuurlijks. Of misschien is het de Glibberig enkel bezwaar: de spanning bouwt langzaam op terwijl
ondoordringbare blik van het meisje in chador dat in Hoe sfeervol ook, er is niet altijd genoeg te zien om de het nummer Death van White Lies speelt, met de her­
A Girl Walks Home Alone at Night alleen over straat aandacht vast te houden – de film duurt eigenlijk iets te haalde regel “Yes, this fear’s got a hold on me”. Arash
loopt, voor niets en niemand bang, de reden dat je al lang, waardoor het gebrek aan plot soms gaat irriteren. is niet bang. Maar het blijft lang onduidelijk of hij dat
vanaf het eerste beeld weet dat dit meisje niet van deze Gelukkig kan je de tijd zoetbrengen door na te denken misschien toch zou moeten zijn.
wereld is. over de thematiek. Want wat wil Amirpour met haar Of een specifieke kijker iets vindt in deze film zal er­
A Girl Walks Home Alone at Night speelt zich af in film eigenlijk zeggen? van afhangen of hij of zij zich kan vinden in de vibe van
het fictieve Bad City, dat deels Iran is (de personages De film is wel aangeduid als een ‘feministische, Amirpour, die meer cool is dan coherent, meer nadruk
spreken Farsi), maar deels ook Californië, waar het Iraanse vampierfilm’. Er valt zeker een feministische legt op stemming dan op plot. Maar uit alles blijkt een
opgenomen werd. Oliepompen knikken op de ach­ ondertoon te bekennen: het meisje heeft het duidelijk sterke blik en een zekere hand, en de film blijft nog lang
tergrond. De straten zijn leeg en troosteloos. Bad City niet op mannen die vrouwen slecht behandelen, en nazingen. Dat Amirpour een regisseur is om in de gaten
wordt bevolkt door dealers en verslaafden, prostituees haar angstloosheid is op zichzelf al een krachtig state­ te houden staat na A Girl Walks Home Alone At Night
en dolende zielen. En door het naamloze meisje, ge­ ment. Maar in interviews lijkt Amirpour weinig inte­ zonder twijfel vast.
speeld door Sheila Vand, dat pas uit haar apathie lijkt resse te hebben in deze interpretatie. Ze vindt het meer
te komen als ze Arash ontmoet. Ze zijn duidelijk voor zeggen over de kijker dan over de film. Zelf heeft ze niet
elkaar gemaakt: hij draagt een Dracula­kostuum. zo’n interesse in categorisatie.

Veel plot heeft A Girl Walks Home Alone at Night Dat verklaart waarom de thematiek van de film zo
A Girl Walks Home Alone At Night 11111
niet. De vampierelementen worden eerder aangestipt glibberig aanvoelt. Iedereen kan er wel wat op projec­
VERENIGDE STATEN, 2014 | REGIE ANA LILY AMIRPOUR |
dan echt verkend. Wat de film daarentegen in overvloed teren. Amirpour zelf zegt gefascineerd te zijn door de
101 MINUTEN | MET SHEILA VAND, ARASH MARANDI,
heeft, is stijl en sfeer. Lyle Vincent filmde in grun­ dood en door het eindeloze leven, maar op een paar
MARSHALL MANESH | DISTRIBUTIE SEPTEMBER FILM |
gy zwart­wit, waardoor alles er ultracool uitziet: de posters en haar muzieksmaak na blijkt uit weinig dat TE ZIEN VANAF 21 MEI
DE FILMKRANT 10
#376 MEI 2015
Morgan Knibbe over Those Who Feel the Fire Burning
JE WEET NIET WAAR DE HORIZON IS,
HOE HOOG DE GOLVEN ZIJN
Regisseur Morgan Knibbe betrekt je in de kon ik research doen voor een volgende film, over de ken, plaatsen immigranten in een slachtofferrol. An­
documentaire Those Who Feel the Fire Burning atoombomexperimenten in Nevada in de jaren vijftig. Ik dersom spelen immigranten daarop in door zich jam­
bij het leed van illegale immigranten: “Ik wil interesseer me voor de soldaten die na de ontploffingen merend tot de camera te richten. Een publiek kan weinig
vooral laten zien dat de situatie te complex is het gebied moesten verkennen. Er zijn veel tests met ze met die pose. Ik merk het aan mezelf: ik weet me geen
om te begrijpen.” DOOR LAURA VAN ZUYLEN gedaan; het waren proefkonijnen. De meesten zijn in­ houding te geven en sluit me er voor af. Met deze film
middels overleden. Dat wordt een fictiefilm, want ik wil wilden we geen klaagzang maken, maar de vluchtelin­
Ze leven als schaduwen in niemandsland. In zijn hun ervaringen tastbaar maken.” gen een gezicht geven. De film biedt handvatten om je
debuutfilm Those Who Feel the Fire Burning bekom­ tot de situatie te kunnen verhouden. De bedoeling is dat
mert regisseur Morgan Knibbe zich om het lot van de In je debuutfilm Those Who Feel the Fire Burning je je voelt aangesproken als Europeaan, als mens. Daar­
bootvluchtelingen in Zuid­Europa: “Op basis van de volg je bootvluchtelingen in Zuid-Europese haven- om heb ik niet expliciet aangegeven op welke plek we
gebrekkige informatie die voorhanden is, kun je je geen plaatsen. Dat is een documentaire. “Ik voeg me niet zijn; het is ergens in Zuid­Europa. Wanneer ik geogra­
mening vormen. Ik wil vooral laten zien dat de situatie naar het onderscheid tussen documentaire en fictie. Ik fisch duiding had gegeven, kon je het plaatsen en je er
te complex is om te begrijpen.” Het sfeerportret was dé ben op zoek naar de sterkste manier om een verhaal te daardoor weer makkelijker aan onttrekken.”
verrassing van IDFA 2014 en werd genomineerd voor vertellen. Aanleiding voor Those Who Feel the Fire
Beste Lange Documentaire. Burning was dat ik in de mainstream media diepgang De camera spookt tussen steegjes en scheepswrakken
miste. Zoals in Lampedusa. Dat was een mediacircus. door en je begint de film met een sequentie die in scène
Eerder spraken we elkaar in je appartement in Am- De overlevenden waren aan het rouwen en ik legde hun is gezet: een man valt uit een bootje en verdrinkt.
sterdam-West. Dit keer skypen we, want je bent in kwetsbaarheid vast – samen met zestig andere journa­ Waarom? “Regelmatig wordt gevraagd of die beginscè­
Amerika. Wat doe je daar? “Nu ben ik aan het couch­ listen. Ik voelde me een indringer.” ne echt is. Dat zie ik als een compliment, maar daar gaat
surfen in New York. Eerder was ik uitgenodigd in Mis­ het me niet om. Ik wilde een film maken die niet gaat
souri voor het filmfestival True/False. Op mijn verzoek Wat doe jij dat zij niet doen? “Verslaggevers speuren over echt of nep. Vrijwel alles is documentair, behalve
hebben ze de terugvlucht een maand later geboekt. Zo alleen naar de beste quotes. De verhalen die ze oppik­ die eerste scène. In de hele film beweegt de camera zich
als een geest. Als een mysterieuze kracht dwaalt hij rond
in een vijandige omgeving. De boottochten kwamen
FILMKRANT.LIVE VERZORGT IN MEI EEN TALKSHOW BIJ Those Who Feel the Fire Burning | EYE AMSTERDAM, 13 MEI steeds terug in de gesprekken over de reis naar Europa.

AVOND | Q&A MET MORGAN KNIBBE DOOR JOS VAN DER BURG | MEER INFORMATIE OP eyefilm.nl Wanneer de maan niet schijnt, zie je alleen maar zwart.
Je weet niet waar de horizon is, niet hoe hoog de golven