ebook img

Album Joannis Rotarii (Johan Radermacher) PDF

428 Pages·2006·1.71 MB·French
by  
Save to my drive
Quick download
Download
Most books are stored in the elastic cloud where traffic is expensive. For this reason, we have a limit on daily download.

Preview Album Joannis Rotarii (Johan Radermacher)

Album Joannis Rotarii (Johan Radermacher) K. Bostoen, C.A. Binnerts-Kluyver, C.J.E.J. Hattink en A.M. van Lynden-de Bruïne bron AlbumJoannisRotarii(JohanRadermacher).(handschrift2465vandeCentraleBibliotheekvan deRijksuniversiteitteGent.) Zievoorverantwoording:https://www.dbnl.org/tekst/rade004albu01_01/colofon.php Letop:boekenentijdschriftjaargangendiekorterdan140jaargeledenverschenenzijn,kunnen auteursrechtelijkbeschermdzijn.Welkevormenvangebruikzijntoegestaanvoorditwerkofdelen ervan,leesjeindegebruiksvoorwaarden. Inleiding IndepersoonvanJohanRadermacherdeOude(1538-1617)komtdeverbindingtot standtusseneencalvinistischgetinthumanismeeninternationaalkoopmanschap. HijhoortzoweltotdegeleerdenronddedrukkerChristoffelPlantijnalstotde koopliedendieactiefwarenindeinternationalefirmavanGillisHooftman.Het grootstedeelvanzijnlevenwashijooknauwbetrokkenbijhetwelenweevande gereformeerdekerk,diehijdiendealsouderlingendiaken.Naastzijnomgangmet humanistenenkoopliedenonderhieldhijnauwevriendschapsbandenmetbeeldende kunstenaarsendichters.Debewijzenvanzijnrelatiesmetaldezepersonenzijnte vindeninbrievenenandermateriaalinhandschrift. EenvandebelangrijkstebronneninditverbandishetAlbumJ.Rotarii,een verzamelhandschriftdatberustindeGentseuniversiteitsbibliotheek.Hetmerendeel vandehandschriftenindezeverzamelingkomtuithetbezitvanJohanRadermacher deOude.DeLatijnsevormvandienaamisJoannesRotarius.Daarvanisdebenaming vanhetverzamelhandschriftafgeleid.Dithandschriftbevatbrievenenliteraire bijdragenvanzijnvrienden,enookafschriftenvanhandschriftendieinzijneigen kringcirculeerden.Devroegstestukkendaterenuitdejarenzestigvandezestiende eeuw,dejongsteuitheteerstekwartvandezeventiendeeeuw. HetAlbumJ.Rotariibevatstukkendiedeeigenfamiliegeschiedenisvande Radermachersbetreffen,verderongepubliceerdegedichtenvandehandvande schilder-rederijkerLucasd'Heere(deleermeestervanKarelvanMander),gedichten voorLucasd'HeeredoorMarnixvanSt.Aldegonde(waaronderdeoudstbewaarde versievanMarnix'Nederlandsevertalingvanenkelepsalmen),eenLatijnsevertaling vanhetboekderSpreukennaardeHebreeuwsegrondtekstdoordeuitValenciennes afkomstigehumanistJoannesVivianus,eengedichtvanHugodeGrootvoordiens zwagerJanvanReigersbergh,allerleischotschriften,eenLatijnsgedichtoverde vernietigingvandeSpaanseArmada,geschrevendoorThéodoredeBèze(ooit Calvijnsrechterhand)envoorzienvaneenEngelsevertaling,ennogveelmeer merkwaardigeteksten.Insommigegevallenbetrefthethierzelfsdeoudstbekende versievandedesbetreffendetekst,zoalsinhetgevalvandebijdragenvanMarnix. Watonmiddellijkopvaltindezeverzamelingishetmeertaligekarakterervan.De meestestukkenzijnweliswaarinhetLatijngesteld,maareenflinkaantalis geschrevenineenvandemodernetalen,zoalsNederlands,Frans,Engels,Italiaans, SpaansenDuits.InveelminderematetreftmenookGrieks,HebreeuwsenArabisch aan. DemeestrecentegegevensoverJohanRadermacherenzijnalbumzijntevinden indevolgendestudiesentekstuitgaven:K.Bostoen,Bonisinbonum.Johan RadermacherdeOude(1538-1617),humanistenkoopman.M.m.v.C.A. Binnerts-Kluyver,C.J.E.J.HattinkenA.M.vanLynden-deBruïne.Hilversum: Verloren,1998(ZevenProvinciënReeks,15);enHetalbumJ.Rotarii,Tekstuitgave vanhetwerkvanJohanRadermacherdeOude(1538-1617)inhetAlbumJ.Rotarii, Handschrift2465vandeCentraleBibliotheekvandeRijksuniversiteitteGent.Met inleidingencommentaardoorK.Bostoen.MetmedewerkingvanC.A. Binnerts-Kluyver,C.J.E.J.HattinkenA.M.vanLynden-deBruïne.Hilversum: Verloren,1999. AanJohanRadermacherwordtookdeoudsteNederlandsegrammatica toegeschreven,eenhandschriftdat-naasteentaalkundiggezienbijzonderinteressante voorrede-infeiteslechtseenaanzettoteengrammaticabevat.Dezeisuitgegeven AlbumJoannisRotarii(JohanRadermacher) doorK.BostoeninKaarsenbril:deoudsteNederlandsegrammatica.[Middelburg], 1985.(ArchiefvanhetKoninklijkZeeuwschGenootschapderWetenschappen, 1984). VooreenartikeloverRadermacheralsuitgevereninleidervanMichelAngelo Florio'sHistoriadelavitaelamortedel'illustriss.SignoraGiovannaGraiagia Reginaelettaepublicatad'Inghilterra:edelecoseacceduteinquelRegnodopola mortedelReEdoardoVI.[Middelburg],stampatoappressoRichardoPittore,1607, zieK.Bostoen,‘Editing,Printing,PublishingandSellingtheLifeandDeathofLady JaneGreyin1607’.In:TheBookshopoftheWorld.TheRoleoftheLowCountries intheBook-trade1473-1941.ed.L.Hellinga,A.Duke,J.Harskamp[e.a.].Houten: Hes&DeGraaf,2001,p.119-130. PortretvanJohanRadermacher‘AnnoChristi1607.Aet.69’,dooronbekendeschilder‘HAV’. (Middelburg,ZeeuwsMuseum,inbruikleenvandeRijksdienstBeeldendeKunst,inv.nr.BR64-038). AlbumJoannisRotarii(JohanRadermacher) 0 Album Joannis Rotarii [1. Johannes Vivianus, Latijnse versificatie uit het Hebreeuws van het boek Spreuken. aant.] Proverbia Regis Salomonis Ex Hebraica Latine Expressa perJoannemVivianumValent.m AlbumJoannisRotarii(JohanRadermacher) 1r 1 Quidfaciatmoresplacidos,quidconsonavitae Deligere,acdelectasequi,tumveraloquentum Percipere,atqueimosubpectoreconderedicta Musadoce,tuquaeRegi,dumiuravocatis 5 Isacidumpopulis,soliodepromitabalto AdstabasRegiquononsapientioralter (MagniutJessiadaeeluceretdiapropago) Imbellesanimosvirtutumaccendereamore etmentisreserareoculos.Hincillepotentem 10 Iustitiaminculcare,suumqueutredderecuique Conveniat,rerumutconstentaequaliaiura Haecilleacdictisacuebatsimplicesiquis Indole,velfraudifacilis,Iuvenesquevetabat Aggredierquidquamtemere:atpriusomnialento 15 Consilioexpendendamonens.primosqueiuderesLees:videres. GentisIdumaeae,quosiamdoctrinaverendos Extulerat,penderesacrodicentisabore Achausereillimultoquodacuminementes Altiuseveheret,quodmagnisprovidarebus 20 Consiliaexpediensgrandeisaetatedoceret. Haecintergraviaevolvebatdictavetustas Siquatulitvariarerumsubimagine,siqua Verborumsensuarguto,siccunctaretrusae Doctrinaesecretamovensquaecunquepriores 25 VerasubobscurovolnereLees:voluere.latereprofanis Haecille,intentiIsacidaecircumoratenebant Principio,quaecunquedataestmortalibusaegris Hocomnisducendauno.sapientiafonte. AlbumJoannisRotarii(JohanRadermacher) 1v 1 Utsummumverearehominumrerumqueparentem Quemtellusquàmbrutatremitquaequeomniacircum ObsultatvastaAmphitriteetmaximusaether QuaevitaenorinaLees:norma.:atstolidiinconsutaLees:inconsulta.sequentes 5 Utspernuntquaevera,suossicordinenullo ComponuntmoresexosiLees:exosi.vinculalegum. TuFilidictatalubensadmitteparentis, Etpraeceptapiaematrismultuminteramorem ImbileLees:imbibe.,nonmaiorcapitihacadfulseritunquam 10 Gratia,noncolloirradietsicirculusauri AutopereautgenimiLees:gemmis.maioremafflarithonorem HisfirmatamaloobnitiassuesceIuventus Necvitiicedeillecebris,utcumquescelesti Pertententspelucrianimum!praeclaraloquantur 15 Hucagedum,insidiasvitae,facilesquestruamus Artedolosquibusinnocuiinvolvantur,etipsi Culpamextràvivos,validosqueutquemquelubebit GlubamusLees:Glutiamus..Morsquamfacileabsorbetque,metitque Omnia.condensiqueruunttorpentiaadOrci 20 Fluminamortales.atnosmultoantelabore Congestasinopesveniemus,nostraque,nullo Sudore,ingentisplendebuntatrialuxu. TumodomacteaniminostristefortiteransisLees:ausis. ComitteLees:Committe.,acsorsunaesto:lucrumomnibusunum. 25 HaecsceleratacaneLees:cave.,Filiconsortia,etomnes Suspectaillecebras,retroetvestigiaflecte, Namqueomnesidemardorhabet(neccernis)inomne Praecipitarenefascaedemspirantque,sibique AccersuntcaedemvicantiLees:incautiquantumillaparari AlbumJoannisRotarii(JohanRadermacher) 2r 1 Quaespectatqueescam,etsubtendiretràLees:retia.necse Continetillapsuraalis:nonsegniusilli Insuafataruunt,sibiquaepeperere,locantes Insidiasaliis.Haecillietquisquisamori 5 Indulgetlucriinsanosuadamnasequuntur Quinrectaepotiusrationiattende,peromnes Diditaquaemundipartesmagnointonatore, Siveforis,siveintrivioquisdevius,illa Increpat,etmediamseturbaeimmiscet,etaltos 10 Adportarumaditusinstatsapientia,quemque Invadensque,monensque,ettotampersonaturbem NamquaenosLees:vos.miserimersatvecordiacives IncantiLees:Incauti.utcupiantfalli,inludibriavani Omnibusincumbantvotis,utdeniqueinanes 15 DoctrinaefaciemperstenthorreresereneonLees:serenam.? Vosmelioraviri,necfastiditemonentem, Atqueanimosfacilesadvertite,spiritusipse Enfaxomeusinsinuanssesealtarecludat Sacrameieloquii,verosqueprofundatamores 20 Sedquidegohicfrustraintendovocemque,manumque Aversisutquaequeanimismeadictaperosi, Consiliumqueomneevertunt,dumsanamonentis, Urgentisquesuperverbaexaudirerecusant. SicquaenosLees:vos.aerumnapremat,subitiquepavores 25 UndiqueutirruerintincessamLees:incassum.iustaluentes SuppliciaetvestrosspectatoLees:spectabo.infractadolores Atqueeritutpropiuspavoringruat,etmalacircum Obsultent,angorquesuper,poenaequeprementes Qualeinopinaruuntundaequandoagmina,ruptis AlbumJoannisRotarii(JohanRadermacher) 2v 1 Obiicibusmarisingentiverruntquetumultu Omnia,nontrepidissuperestmortalibusullum Effugium,autsudoqualisvenitaethereturbo Haudullipraevisus,agrisqueincumbit,etima 5 Abradicerapitsegetem,laetosquelabores, Pulvereamquerotatnubem,stipulasquesonanteis. Tuncmisericonfertimadme,mevocevocabunt, Mequaerentluxalbadiempriusortarecludat, NusqueLees:nusquam.adero,precibusquenihil,votisvemovebor. 10 Tumdecuitcumsollicitosermonepraeibam Virtutiscallem,acsummireverentiaPatris Amplexendafuitvoscontraadverteresanis Consiliispiguit,sprevistisquidquemonentem Altoutdevinctoserroreexsolveretento. 15 Estoigiturquosvestraferatvesaniafructus Percipite,hacsaturirequie,quamvestrapararint Consiliaacfatuisimmunemdicitevitam Curarumplacidedecurrere,multaquecantosLees:cautos. Dumfugiunt,laetaignariscadereomniafini. 20 Dicitis,atqueunopraestantescalle,ruina Utsubitoingruerit,poenaqueinvolveteâdem, Atquisquismeadicta,meumqueamplexusamorem, Tutusaget,nulliqueillumstationemonebuntLees:movebunt. Quàcreperiirruerintmundidepartefragores. CAPUT.II. Nunc,Fili:quideindeanimoreverentiasurgat Numinisutdoceare,meisanteomniaverbis Sicinsiste,tibiutvitaepraeceptareponas Tumquaesanaauristransmittatpectorietuno 30 Assensuveroincumbant,dulcisqueperomnes AlbumJoannisRotarii(JohanRadermacher) 3r 1 Gliscatamorsensusveruminclamansquesequensque Hîcardorsiquantusopesdumturbacaducas Insanit,nullumquesibiindignandolaborem Involatimpatiensmagnipenetraliamundi: 5 Tuncdemum,Fili,illaDeireverentiasese Insinuans,menssummanovosubluminetanget NotiamqueLees:Notitiamque.Dei,fonteaquoducituruno Alma,Deidonum,Sapientia,quaequelatentes Irrumpatrerumcaussas.Rectiquetenorem 10 Quaestatuat,venitillaDei,venitomnisabore. Illequodestdensarerumsubimagineverum Sincerisanimoadservat,clypeoquetuetur Obtectosqueispuraeiusstatamorevoluntas Etmensunasequiperpensaexamineiusto, 15 Haecstudiaillefovet,longoetdignaturamore Hocceeritexorsuvenerandasubirepotentis Luminaiustitiae,etsanipenetrarerecessus Iudicii.Rectiqueanimuminformaretenore. Hocseptusvalloutvitaediscriminaquaeque 20 Prospectesinconcussus.sapientiacordi Illabens,motusqueomnesregetuna,sibique Menssolaveriinspecieformosaplacebit. SuccedettibiquaeadvigiletPrudentia,quaeque Omniapraevideatvitae,avertatquepericla. 25 Haeceadem,siquaimpellatmalesuadalibido, Diversumretrahens,rectaregionereponet Prospiciens,tenequahominumcontagialaedant Queislinguaversaredolos,diaequerevidetLees:renidet. Supprimereinstinctusrationisdummodofacto AlbumJoannisRotarii(JohanRadermacher) 3v 1 Obtendantnubemsummaestinfraudevoluptas Exsultantquesuasfamaminvenisseperartes Usqueadeoimbutumestvitiumcordiqueanimoque Multaqueutintendant,nusquamrationeferuntur. 5 Haeceademtibi,Nate,aderitSapientiautastus Suppositosvociblandae,quosadvenaiactat Declines.Ducemillasuaepertaesaiuventae, IllaDeilegem,pactisecura,reliquit. Hinccultaeornamentadomusmorsinsidet,unde 10 Implicatillapsos,dulciincantatqueruina Necquisquamtulitindepedem,vitamveLees:vitamve.capessit Hismonitisinsisteviam,quatritabonorum Orbita,tummagnaesempervestigiaserva Iustitiaeclarautspectesinluce,quietem 15 Hincdemumperstarediu,prolemquefuturam Incolumem,rectosiquisdetramitesiquis Immotus,sipuramanus.Sedperfidacontra TurbasuofucohaudconstansoperosaquefraudumLees:operosaquefraudum. Corruerit,spatioinmedioabradicerevulsa. CAPUT.III. Hinctibinequameaeobrepantoblivialegis, Sedpenitussubeantqueanimo,mentiqueresidant Quaevitaepraeceptafero.Noncertiusistis Quidquamannossaturetvitae,pacemquepropaget 25 Etpietasetcanafidesquacumquemovebis Nusquamabsint.hocipsetibiconnectemonile Conspicuumcollo.tumquidqueutpectorepromis Sitpietas.sidLees:sit.canafidespraenuntiacordis. SicacceptaDeogrataetmortalibusaetas Procedetfaciliquemanuquodcunquegerendum AlbumJoannisRotarii(JohanRadermacher)

Description:
2002 dbnl / K. Bostoen, C.A. Binnerts-Kluyver, C.J.E.J. Hattink en A.M. van. Lynden-de n'aucun qui de ma fraude asses ne s'appercoyve je maille
See more

The list of books you might like

Most books are stored in the elastic cloud where traffic is expensive. For this reason, we have a limit on daily download.