alan sokal

557 Pages·2014·16.89 MB·Turkish

Ş A K A N I N
A R D I N D A N
POSTMODERNİZMİN BİLİMSEL,
FELSEFİ VE KÜLTÜREL ELEŞTİRİSİ
ALAN SOKAL

Ş A K A N I N
A R D I N D A N
POSTMODERNİZMİN BİLİMSEL,
FELSEFİ VE KÜLTÜREL ELEŞTİRİSİ
ALAN SOKAL
BİLİM FELSEFE
ALFA*
Alfa Yayınları 2233
Felsefe-Bilim Felsefesi 4
ŞAKANIN ARDINDAN
Postmodemizmin Bilimsel Felsefi ve Kültürel Eleştirisi
Alan Sokal
özgün Adı Beyond The Hoax: Science, Philosophy and Culture
İngilizce Aslından Çeviren Gülsima Eryılmaz
1. Basım: Eylül 2011
ISBN: 978-605-106-374-4
Sertifika No: 10905
yayıncı ve Genel Yayın Yönetmeni M. Faruk Bayrak
Genel Müdür Vedat Bayrak
Yayın Yönetmeni Rana Alpöz
Dizi Editörü Kerem Cankoçak
Redaksiyon Güçlü Ateşoğlu
Kapak Tasarımı Gökhan Burhan
Grafik Uygulama Kâmuran Ok
© 2011, ALFA Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti.
© Alan Sokal 2008
Bu kitabın orijinal İngilizce baskısı 2008 yılında yapılmıştır.
Bu çeviri, Oxford University Press'in katkılarıyla hazırlanmıştır.
Kitabın Türkçe yayın haklan Akçalı Telif Haklan Ajansı aracıltğtyla Alfa Basım Yayım Dağıtım
San. ve Tic. Ltd. Şti/ne aittir Yayınevinden yazılı izin alınmadan kısmen ya da tamamen
alıntı yapılamaz, hiçbir şekilde kopya edilemez, çoğaltüamaz ve yayımlanamaz.
Baskı ve Cilt
Melisa Matbaacılık
Tel: [phone] Faks: (212) 674 97 29
Alfa Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti.
Ticarethane Sokak No: 53 34410 Cağaloğlu İstanbul, Türkiye
Tel: [phone] Faks: (212) 519 33 00
www.alfakitap.com
infoGalfokitap.com
Ruh eşim ve yoldaşım Marina için
ve bir gün bu kitabı okuyabilecek olan Serena için
No tomo la guitarra
por conseguir un aplauso.
Yo canto la diferencia
que hay de lo cierto a lo falso.
De lo contrario no canto.
Alkış için degil gitarı çalışım.
Doğru ile yanlış aralındaki farkın
şarkısını söylerim.
Başka türlü şarkı söylemem.
—Violeta Parra
İÇİNDEKİLER
Türkçe Baskıya Önsöz............................................................................ix
Önsöz.....................................................................................................xiii
Kısım I: Social Text Olayı.......................................................................1
1 Parodi, açıklamalı................................................................................3
2 Sınırlan aşmak: Bir sonsöz.............................................................89
3 Hakikat, akıl, nesnellik ve Sol......................................................105
4 Bilim çalışmalan: Göze görünenden daha azı.........................117
5 Social Text olayı neyi kanıtlar neyi kanıtlamaz........................157
Kısım II: Bilim ve Felsefe...................................................................179
6 Bilim felsefesinde bilişsel görecilik..............................................183
7 Alçakgönüllü bir bilimsel realizm için savunma.......................249
Kısım III: Bilim ve Kültür..................................................................285
8 Sahte bilim ve Postmodernizm:
Düşmanlar mı yoksa yoldaşlar mı?.............................................289
9 Din, politika ve hayatta kalma.....................................................415
10 Sonsöz: Epistemoloji ve etik........................................................503
Dizin ....................................................................................................521

Türkçe Baskıya Önsöz
Alan Sokal, Türk okurların yabancı olmadığı bir isim. Jean Bricmont
ile birlikte yazdıkları kitap 2002 ‘de Türkçede ‘Son Moda Saçmalar
Postmodern Aydınların Bilimi Kötüye Kullanmaları1 başlığıyla yayım­
landı. New York Üniversitesinde Teorik fizik profesörü olan Alan So­
kal, 1996’da Social Text isimli bir postmodern dergiye saçma bir ma­
kale gönderir. Fizik kuramlarını bilerek çarpıttığı ve saçma bir şekilde
sunduğu bu makalesini Social Text basar ve ardından Sokal bunun bir
şaka olduğunu, postmodern dergilerin her türlü saçma makaleyi bastık­
larını ispatlamak için bu yola başvurduğunu açıklar. Sonrasında büyük
bir tartışma başlar, postmodern felsefeciler ile bilim adamları arasında.
‘’Bilim savaşlarında”nda yeni bir sayfa açılmış olur ve Derrida gibi ünlü
postmodernistler ile Weinberg gibi Nobel ödüllü fizikçilerinin de da­
hil olduğu sert tartışmalar yaşanır. Düşün tarihine ‘Sokal vakası’olarak
geçen bu olayın devamı ‘Şakanın Ardındanın ilk kısmını oluşturuyor.
Kitabın ikinci bölümü ise detaylı bir bilim felsefesi tartışması içeriyor.
Son olarak üçüncü bölümde Sokal, bütün bu tartışmaların akademik
düzeyde kalmadığını, aslında bunun politik bir mesele olduğunu, gün­
lük hayattan örneklerle anlatıyor. Bu son kısım kitabın en politik kısmı.
Alan Sokal, bir teorik fizikçiden beklenmeyecek ölçüde politik biri­
si. Farklı makalelerinden derlediği bu kitabında da, sık sık °kendi alanı
olmayan” bu konulara politik nedenlerle girdiğini vurguluyor. Toplumsal
olaylar, topluma ilişkin olgular, kısaca her tür politik söylemin beşeri bi­