Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. Ceza İnfaz Kurumlarında İnfaz Hizmetlerinin İyileştirilmesi için Teknik Destek Projesi AAİİLLEE İİÇÇİİ ((VVEEYYAA CCİİNNSSEELL)) ŞŞİİDDDDEETT SSUUÇÇLLUULLAARRII İİÇÇİİNN MMÜÜDDAAHHAALLEE PPRROOGGRRAAMMII AİLE İÇİ (VEYA CİNSEL) ŞİDDET SUÇLULARI İÇİN MÜDAHALE PROGRAMI İÇİNDEKİLER UYGULAYICI EL KİTABI GİRİŞ ............................................................................................................... 2 Aile İçi Şiddet Kavramının Sınırlandırılması ............................................................................. 2 Aile İçi Şiddet Faillerinin Tipolojisi ............................................................................................ 3 Diğer Ülkelerde Aile İçi Şiddet Failleri İçin Geliştirilen Bazı Programlar ................................... 4 Yeni Bir Program Önerisi .......................................................................................................... 5 TOPLUMSAL CİNSİYET VE TOPLUMSAL CİNSİYETE DAYALI YA DA AİLE İÇİ ŞİDDET TERAPİSTİN KULLANACAĞI MATERYALLER ..................... 6 Toplumsal cinsiyet perspektifi. Cinsiyet, toplumsal cinsiyet ve cinsiyet kimliği ........................ 6 Eşitsizliklerin analizi .................................................................................................................. 9 Bir Değerlendirme Aracı Olarak Mülakat ................................................................................ 10 ANAMNEZİ MÜLAKATI .................................................................................. 13 1. Aile Geçmiş 13 2. Okul Adaptasyonu ...................................................................................................... 14 3. Arkadaşlıklar ve Sosyal İlişkiler .................................................................................. 15 4. Çalışma Geçmişi ve İş İlişkileri ................................................................................... 15 5. Sağlık Sorunları .......................................................................................................... 16 PSİKOSOSYAL MÜLAKAT ............................................................................. 17 1. Psikososyal Adaptasyon ............................................................................................. 17 A. Eğer Mağdur İle Halihazırda Duygusal Bir İlişki Yoksa ................................................ 18 A.1 Mağdur İle İlişki (Suçtan Önce) .................................................................................. 18 A.2 Mağdur İle Şuanki İlişki (Suçtan Sonra) ..................................................................... 19 A.3 Yeni İlişki .................................................................................................................... 19 B. Mağdur İle Duygusal Bir İllişki Halen Var İse ............................................................... 20 2. Genel Olarak Şiddet ile İlişkili Yönler (eşe karşı olmayan şiddet) ................................ 21 3. Eşe Karşı Şiddet ........................................................................................................... 22 4. Ön Denetim Önlemlerinde Başarısızlık ........................................................................ 24 METODOLOJİ ................................................................................................ 25 Amaç ................................................................................................................................ 25 Program Aşamaları ........................................................................................................... 25 Terapötik Müdahalenin Yapısı .......................................................................................... 26 Program Süresi ................................................................................................................. 27 Bireysel Format veya Grup Formatı ................................................................................. 27 Açık veya Kapalı Gruplar .................................................................................................. 27 Seansların Sıklığı ............................................................................................................. 27 Seansların Yapısı ............................................................................................................. 28 Ünitelerin Yapısı ............................................................................................................... 28 Çalışma Materyalleri ......................................................................................................... 28 Programa Dahil Etme ve Programdan Çıkarma Kriterleri ................................................. 29 Teknik Ekip ....................................................................................................................... 29 AİLE İÇİ (VEYA CİNSEL) ŞİDDET SUÇLULARI İÇİN MÜDAHALE PROGRAMI30 Ünite 1 Giriş Bölümü ve Değişim için Motivasyon Sağlama ............................................. 31 Ünite 2 Duyguların Tanımlanması ve İfadesi .................................................................... 36 Ünite 3 Bilişsel Çarpıtmalar ve İrrasyonel İnançlar ........................................................... 49 Ünite 4 Sorumluluğun Kabullenilmesi ve Savunma Mekanizmaları ................................. 62 Ünite 5 Mağdurla Empati Kurma ...................................................................................... 71 Ünite 6 Fiziksel Şiddet ve Öfke Kontrolü .......................................................................... 84 Ünite 7 Seanslar Arası Egzersizler ................................................................................... 91 Ünite 8 Psikolojik Şiddet ................................................................................................... 99 BÖLÜM II İZOLE ETME ................................................................................ 111 BÖLÜM III EKONOMİK TACİZ ..................................................................... 120 Ünite 9 Çocukların Kötüye Kullanılması ve Araç Haline Getirilmesi ............................... 124 Ünite 10 Cinsiyet ve Cinsiyetçi Şiddet ............................................................................ 135 Ünite 11 Tekrarın Önlenmesi .......................................................................................... 143 UYGULAYICI TARAFINDAN KULLANILACAK EKLER Ek1: Günlük Seanslar ............................................................................................................... 2 Ek2: Grupta Uyulması Gereken Kurallar .................................................................................. 3 Ek3: Davranışsal Sözleşme ..................................................................................................... 4 Ek4: Giriş Amaçlı ve Kurallarla İlgili Dinamik Çalışmaları ........................................................ 5 Ek5: İletişim Dinamik Çalışmaları ............................................................................................. 6 Ek6: Grup Uyumu Dinamik Çalışmaları .................................................................................... 8 Ek7: Motivasyon Dinamik Çalışmaları ...................................................................................... 9 Ek8: Seanslar Arası Alıştırmalar ............................................................................................ 11 Ek9: Duyguların Listelenmesi ................................................................................................. 12 Ek10: Çiftlerde Bulunan Aşk Mitleri ........................................................................................ 14 Ek11: Film Analizi ................................................................................................................... 15 Ek12: Duyguların Tanımlanması Hakkında Egzersiz ............................................................. 16 Ek13: Rasyonel ve İrrasyonel Düşünce ................................................................................. 17 Ek14: Bilişsel Çarpıtmalar ...................................................................................................... 19 Ek15: Gerçekliğin Yorumlanması ........................................................................................... 21 Ek16: Rasyonel Tartışma Tablosu ........................................................................................ 22 Ek17: Tartışabilmek ve Çarpıtılmış Olan Düşüncelerim ile İrrasyonel Olan İnançlarımı Akıl Süzgecinden Geçirebilmem İçin Bana Yardımcı Olabilecek Soru ve Mesajlar ...................... 24 Ek18: Kadınlara Karşı Şiddete Yönelik Davranışların Temelini Oluşturan İrrasyonel Fikirler ..................................................................................... 27 Ek19: Savunma Mekanizmaları .............................................................................................. 28 Ek 20: Yerliler ......................................................................................................................... 31 Ek 21: Bir Mağdurun İfadeleri. Günlük ................................................................................... 32 Ek 22: Empati Egzersizi Yapmak ........................................................................................... 35 Ek 23A: Şiddete Yönelik Davranış ......................................................................................... 36 Ek 23BC: Kendi Kendine Kayıt ............................................................................................... 37 Ek 24: Cümleleri Tamamlayın ................................................................................................ 38 Ek 25: Eşinizi Sizinle Seks Yapmaya İkna Etmek İçin Gerçekleştirdiğiniz Davranışlar Hangileridir? ........................................................................................................................... 39 Ek 26: Fiziksel ve Psikolojik Sonuçlar .................................................................................... 40 Ek 27: Metin 1 ........................................................................................................................ 41 Ek 28: Eş ile Cinsel İlişkiler Hakkındaki Düşünceler Listesi ................................................... 42 Ek 29: Duygu-Davranış-Düşünce Çalışması .......................................................................... 43 Ek 30: Psikoduygusallık ve Özsaygı ...................................................................................... 44 Ek 31: Davranış Listesi ........................................................................................................... 46 Ek 32: Kadına Psikolojik Saldırganlığa Bağlı, Olağan Davranışların Listesinin Uygulanması .......................................................................................................... 48 Ek 33: Psikolojik Şiddet ile İlgili Olarak Saldırganların ve Mağdurların İfadelerinin Uygulanması .......................................................................................................................... 49 Ek 34: Mağdurda Görülen Psikolojik Şiddetin Psikolojik ve Fiziksel Sonuçları ...................... 52 Ek 35: Güç ve Kontrol ile İlişkili Olan Düşünceler .................................................................. 53 Ek 36: Eşlerin İletişimi Hakkında Sorular ............................................................................... 54 Ek 37: İletişim Tarzları ............................................................................................................ 55 Ek 38: Kendinden Emin Bir Şekilde Çözülecek Çelişkili Durumlar ......................................... 58 Ek 39: Sağlıklı Bir Eş İlişkisinin Özellikleri .............................................................................. 59 Ek 40: Çizimler ....................................................................................................................... 60 Ek 41: ..................................................................................................................................... 63 Ek 42: ..................................................................................................................................... 64 Ek 43: ..................................................................................................................................... 65 Ek 44: ..................................................................................................................................... 66 Ek 45: ..................................................................................................................................... 67 Ek 46: ..................................................................................................................................... 68 Ek 47: ..................................................................................................................................... 69 Ek 48: ..................................................................................................................................... 71 Ek 49: ..................................................................................................................................... 72 Ek 50: ..................................................................................................................................... 73 Ek 51: ..................................................................................................................................... 74 Ek 52: ..................................................................................................................................... 77 Ek 53: ..................................................................................................................................... 78 Ek 54: Her Bir Kadın İçin ....... Bir Erkek Vardır ...................................................................... 79 Ek 55: Örnek Olay .................................................................................................................. 80 Ek 56: Durumlar ..................................................................................................................... 81 Ek 57: Aşamalı Kas Gevşetme Egzersizi ............................................................................... 82 Ek 58: Otojen Rahatlama Egzersizi ........................................................................................ 85 HÜKÜMLÜ TARAFINDAN KULLANILACAK EKLER Ek 2 Grupta Uyulması Gereken Kurallar .................................................................................. 2 Ek 3 Davranışsal Sözleşme ..................................................................................................... 3 Ek 8 Seanslar Arası Alıştırmalar .............................................................................................. 4 Ek 9 Duyguların Listelenmesi ................................................................................................... 5 Ek 10 Çiftlerde Bulunan Aşk Mitleri .......................................................................................... 7 Ek 11 Film Analizi ..................................................................................................................... 8 Ek 12 Duyguların Tanımlanması Hakkında Egzersiz ............................................................... 9 Ek 13 Rasyonel ve İrrasyonel Düşünce ................................................................................. 10 Ek 14 Bilişsel Çarpıtmalar ...................................................................................................... 11 Ek 15 Gerçekliğin Yorumlanması ........................................................................................... 12 Ek 16A Rasyonel Tartışma Tablosu ....................................................................................... 13 Ek 16C Rasyonel Tartışma Tablosu ....................................................................................... 15 Ek 17 Tartışabilmek ve Çarpıtılmış Olan Düşüncelerim İle İrrasyonel Olan İnançlarımı Akıl Süzgecinden Geçirebilmem İçin Bana Yardımcı Olabilecek Soru ve Mesajlar ...................... 16 Ek 18 Kadınlara Karşı Şiddete Yönelik Davranışların Temelini Oluşturabilen İrrasyonel Fikirler .................................................................................................................... 19 Ek 19 Savunma Mekanizmaları .............................................................................................. 20 Ek 20 Yerli Halklar .................................................................................................................. 23 Ek 21 Bir Mağdurun İfadeleri, Günlük .................................................................................... 24 Ek 22 Empati Egzersizi Yapmak ............................................................................................ 28 Ek 23A Şiddete Yönelik Davranış .......................................................................................... 29 Ek 23B Kendi Kendine Kayıt .................................................................................................. 30 Ek 24 Cümleleri Tamamlayın ................................................................................................. 31 Ek 25 Eşinizi Sizinle Seks Yapmaya İkna Etmek İçin Gerçekleştirdiğiniz Davranışlar Hangileridir? ........................................................................................................................... 32 Ek 26 Fiziksel ve Psikolojik Sonuçlar ..................................................................................... 33 Ek 27 Örnek Olaylar ............................................................................................................... 34 Ek 28 Eş ile Cinsel İlişki Hakkındaki Düşünce Listesi ............................................................ 35 Ek 29 Duygu-Düşünce-Davranış Çalışması ........................................................................... 36 Ek 30 Psikoduygusallık ve Özsaygı ....................................................................................... 37 Ek 31 Davranış Listesi ............................................................................................................ 39 Ek 32 Kadında Psikolojik Saldırganlığa Bağlı, Olağan Davranışların Listesinin Uygulanması .......................................................................................................... 40 Ek 33 Psikolojik Şiddet İle İlgili Olarak Saldırganların ve Mağdurların İfadelerinin Uygulanması .......................................................................................................................... 41 Ek 34 Mağdurda Görüşen Psikolojik Şiddetin Psikolojik ve Fiziksel Sonuçları ...................... 43 Ek 35 Güç ve Kontrol ile İlişkili olan Düşünceler .................................................................... 44 Ek 36 Eşlerin İletişimi Hakkında Sorular ................................................................................ 45 Ek 37 İletişim Tarzları ............................................................................................................. 46 Ek 38 Kendinden Emin Bir Şekilde Çözülecek Çelişkili Durumlar .......................................... 48 Ek 39 Sağlıklı Bir Eş İlişkisinin Özellikleri ............................................................................... 49 Ek 40 Çizimler ........................................................................................................................ 50 Ek 41 ...................................................................................................................................... 53 Ek 42 ...................................................................................................................................... 54 Ek 43 ...................................................................................................................................... 55 Ek 44 Boşanma Sonrası Babalara Tavsiyeler ........................................................................ 56 Ek 45 Ayrılıktan Önce, Esnasında ve Sonrasında Çocukların Kullanılması ve Onların Tepkileri ................................................................................................................ 57 Ek 46 ...................................................................................................................................... 59 Ek 47 ...................................................................................................................................... 60 Ek 48 ...................................................................................................................................... 61 Ek 49 ...................................................................................................................................... 62 Ek 50 1923 yılı Kadın Öğretmenler Anlaşması ...................................................................... 63 Ek 51 ...................................................................................................................................... 64 Ek 52 ...................................................................................................................................... 66 Ek 53 ...................................................................................................................................... 67 Ek 54 Her Bir Kadın İçin… Bir Erkek Vardır ........................................................................... 69 Ek 55 Örnek Olay ................................................................................................................... 70 Ek 56 Örnek Durumlar ............................................................................................................ 71 Ek 57 Aşamalı Kas Gevşetme Egzersizi ................................................................................ 72 Ek 58 Otojen Rahatlama Egzersizi ......................................................................................... 75 EU LY KG İTU AL BA IY IC I Bu proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. Ceza İnfaz Kurumlarında İnfaz Hizmetlerinin İyileştirilmesi için Teknik Destek Projesi AAİİLLEE İİÇÇİİ ((VVEEYYAA CCİİNNSSEELL)) ŞŞİİDDDDEETT SSUUÇÇLLUULLAARRII İİÇÇİİNN MMÜÜDDAAHHAALLEE PPRROOGGRRAAMMII UUYYGGUULLAAYYIICCII EELL KKİİTTAABBII