. Tuncay OZTURK i jSepaj AK( A V >I •I Huseyin PiJRU 1 SalihGUN | Huseyin BARGAN , ] Hamza ERSOV Abdullah VIGIT www.dilset.coni ADIM ADIM TURKQE OfiRETlM SETi Hazirtayanlar Tuncay CZTljRK Sezgin AKQAY HOseyin DURU Salih GUN HOseyin BARGAN Hamza ERSOY Abdullah YiGiT Dani§ma Kurulu Dog. Dr. Ali Fuat BiLKAN Orhan KESKIN Ali QAVDAR Abdullah UYSAL Kapak ve Say Fa Tasarimi Ayhan KARAKU§ - Ahmet TURKER Resimleyen Ercument MORGOK Yayma Hazirtik ZambaK Dizgr ve Grafik Film Clki? S.G.SM Baski-Cilt Kelebek Matbaacilik Bu kitabin tamaminin ya da bir ktsminin. kilabi yayiniayan §irketin onceden izni olmaksizin elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayit sistemi ile gogaltilmasi. yayimlanmasi ve depolanmasi yasaktir. Bu kitabtn tum haklari. Copyright © Zambak Basim Yaym Egilirn ve Turizm i§letmeleri Sanayi Ticaret A.§. ye aitlir. Bu kitabin hazirlanmasinda Turk Dil Kurumunun Imla Kilavuzu (2000) esas alinnnjtir ISBN : 975-6576 02-2 Altunizade Mah. Kisikli Cart Kujbaki?! Sok. Nu.: 4 81190 USKUDAR-lSTANBUL P.K. 198 www dilset.com 81020 ACIBADEM - ISTANBUL telefon : (0.216) 474 08 36 (Pbx) fax : (0.216) 474 01 58 igiNDEKiLER 1. Turk alfabesi.... 5 2. §ahis zamirleri 8 3. Soru zamirleri 13 4. i^aret zamirleri 15 5. Qoguleki 19 6 Soru eki 21 7. Onsuz yumu§amasi 22 8. Unsuz uyumu 23 9. isimlerde olumsuzluk 24 10. Var-Yok 26 11. Emir kipi 28 12 Sira sayi sifatlari 31 13. iJle§tirme sayi sifatlari 35 14. Kesir sayi sifatlori 36 15. Soru sifatlari 37 13. iyelik ekleri (zamirleri) 40 17. isim tamlamolori 43 18. ilgi /шиш "ki" 47 19. Soru zamirleri 49 20. Zamir 'n' 'si' (-n, -da / -n, -de) 54 21. §imdiki zaman 56 22. Sifatlarda derecelendirme 62 23. isminhalleri 64 24. Belgisiz zamirler 82 25. Belgisiz sifatlar 84 26. Gorulen gepmi§ zaman (-di'li gegmi§ zaman) * 86 27. Ek fiil (-imek) 92 28. Don0§lul0k zamiri 100 29. Gelecek zaman 101 30. Geni§ zaman 1°7 31. Zarf 114 32. Yeterlik fiili 116 33. Gerektik kipi 123 34. istek kipi (-a, -e) 128 35. Duyulan gepmi§ zaman ( mi^'li gegmi§ zaman) ...132 36 Noktalama i§aretleri 136 3 Г ON SOZ Turkgenin yabancilara, yoygin olarok ogretiminin yakin gegmi§i vardir. Bu yuzden Turkgeyi yabancilara ogretirken metot ve uygulamada birtakim problemlerle kar§ila§ilmaktadir. Bugiine kadar hazirlanmi? olan dil bilgisi kitaplarinda, bu problemler azaltilarak a§itmaya gali§ilmi§sa da istenilen sevi- yeye gelinememi§tir. Bu kitap uzun ve titiz bir gali§manin urunudur. Oncelikle on yila varan bir Turkge ogretimi surecinde kar§ila§ilan problemler not edilmi§, goziimu uygulamali olarak bulunmaya goli§ilmi§tir. Kitaptaki konular, akademik dil bilgisi konularindan ziyade, dili kullanmaya ve uygulamaya yonelik becerilerin kazondiril- masi esasina dayanir. Konular kolaylikla anla§ilabilecek §ekil- de anlatilmi§tir. Ogrencinin konu§masina, yazmasina yardimci olacak dil bilgisi kurallari one gikarilmi§tir. Bu kitap Adim Adim Turkge Ogretim Seti paralelinde hazir- lanrnistir. Ogrenci kitabindaki konularda gegen dil bilgisi konu- larina kisa ve oz agilimlar yapilmi§tir. Konu siralamasi, dili ogrenenlerin kar§ila§tiklari zorluklar goz onunde bulundurularak belirlenmistir Butunden pargaya metodu esas alinmistir. Konuya giriste, konuyla ilgili tanim ve дйпЮк konu§ma dilinde diyaloglar verilmi§tir. Konunun peki§tirilmesi ve uygu- lanmasina yonelik konu oli§tirmolari do oyrica eklenmi§tir. Konu anlatimindaki kelimeler ozenle segilmi§tir. Bu kitabin farkli ozelliklerinden biri de seviyesidir. Dili ogrenmeye yeni ba§layanlor igin, temel seviye duzeyiride, hazirlonmiijtir. Bu kitabin hazirlonmasinda maddi ve manevT destegini esirgemeyen, Sayin Mehmet COKELiK'e, Ercan TA§DEMiR'e, Gokhon DAYl'ya, Mehmet PALA'ya, Mehmet KUTAY'a, Omer Faruk EREN'e, Asim KANGAL'a, Kadir YILDIRIM'a, Atilla OZDOGAN'a, Fatih AKTA§'a, Bulent KOQYiGiT'e, Ahmet Ali AYDIN'a ve Mehmet GENQ'e te§ekkQru bir borg biliriz. DiLSET Yayinlari L 4 TURK ALFABESi G j H § Д !Я Dillerin bojlica seslerini yazida karjilayan i§aretlerin tOmune alfabe denir. Turk alfabesiride 29 harf vardir. Buyiik harfler A B C Q D E F GG H l i J K L M N OO P R S § T U O V YZ Kuguk harfler a b c g d e f gg h i i j к I m n о 5 p r s § t u u v yz Harflerin Okuriu§u A Be Ce Qe De E Fe Ge Yumu§ak Ge (Ge) He I i Je Ke Le Me Ne О О Ре Re Se §e Те U U Ve Ye Ze Harfler iki gruba ayrilir: 1. Sesli Harfler : a, e, i, i, о, о, u, и 2. Sessiz Harfler : b, c, g, d, f, g, g, h, j, к, I, m, n, p, r, s, 5, t, v, y, z Sesli harflerin ozellikleri DUZ YUVARLAK Geni§ Dar Geni§ Dar Kolin a 1 0 и ince e 1 0 0 HECE TABLOSU с s i о б и и b ba be bt bi bo bo bu ЬО с со C8 CI ci CO ; CO cu си § да Se Si 9 50 Ф gu «0 d da de di di do do du du f fa fa T fa fa fa fo 8 00 ge 9' 9» go Ф gu 00 h ha he j hi hi ho ho hu hO i _ J^ Iе H i< io jo ju к ka ke kt id ко kd ku ku I !n i le [ h !i b io iu ID m ma me mt mi mo mo mu m0 n na ne m ni no no nu j nu P PO pe pi pi po pp pu pii r ra re J1 . ro ro ru rO 5 sa se SI si so so su sO § §a §e §• si §o §0 §0 t ta te tl ti to to Ю ' va ve VI vi vo vo w vu У ya ye У yi yo yo yu yu г za ze Zl Zl zo zo zu zO Not: Turk^e'de "yumu§ok g" kelimenin ortasinda veya sonunda bulunor. Ba§indo bulunmoz. Ornekler: Dag, Sag, Bag, Saglik, Bagci, Egri, Yagmur Ali§tirmala г 1 A§agidaki bo§luklari uygun horflerle doldurunuz. А В D G ... JKLMN PRS T VY. 2. Ajagidaki kelimelerdeki sesli horfleri i§aretleyiniz. I.Falih 2. kalem 3. о к и I 4. m и d и г 5. ogretmen 6. sinif 3. Ajagidoki bojluklari uygun sesli harflerle doldurunuz. 1. _ d n г.ДКРЬе 3. h c_ 4. h _ rf 5 _ y§ 6. _ I _ 4. Ajagidaki bo§luklari uygun sessiz harflerle doldurunuz. I.O A 2. AM R 3. E A_A 4. E 1 _ 5. _ О U 6. _ i _ _ A 5. Adinizin harflerini yaziniz. A§aQidakileri ejlejtiriniz. 1- 5 2. о ~ . a. kalin sesli 3. i kb. ince sesli 4. b~ 5. к 6. о 7 SaNIS iAMlHtJli G j r i§ §ahislarin yerini tuton kelimelere §ahis zamirleri denir. Ornek divaloq: : Merhaba Ah met. Ahmet: Merhaba All. : Nasilsm? Ahmet: {Te$ekkut ederim.) lyiyim. Sen nasilsm? : Ben de iyiyint. Tekil Sahis Zamirleri i. Sen О (1. Tekil §ahts Zamiri) (2. Tekil §ahts Zamiri) (3. Tekil §ahis Zamiri) <^ogul §ahis Zamirleri Biz Siz Onlar Cogul §ahis Zamiri) (2. £ogul §ahis Zamiri) (3. C°9U' §ahis Zamiri) • Kullanimi: Aym ya§takiler, birbirlerine seslenirken "sen" §ahis zamirini kullana- bilirler. . 'rnek divalog: : Nasilsin Ay§e? : Te§ekkur ederim. Sen nasilsin? : Ben de iyiyim. ! 2 Buyukler, ku^uklere seslenirken "sen" §ahis zamirini kullanabilirler. ' Ornek diyalog: : Ahmet amca nasilsiniz? I hmet Bey : Te§ekkui ederim. iyiyim. Sen nasilsin? i : Ben de iyiyim. 3 Ayni yajtaki buyukler, birbirine seslenirken "siz" §ahis zamirini kullana- bilirler. 1 Ornek diyalog; Merhaba Ayje Hanim. I Ay§e Hanim : Merhabo Ali Bey. sJL. Nasilsiniz? I Ay§e Hanim : Te§ekki}r ederim. iyiyim. Siz nasilsiniz? Te§ekkur ederim. Ben de iyiyim. 4. Kugukler, buyOklere sesleriirken "siz" §ohis zamirini kullanirlai. Ornek diyalog: Merhaba Aykut. Aykut : Merhaba Ali amca. Nasilsm? Aykut : Te§ekkur ederim. lyiyim. Siz nasilsiniz? Te§ekkur ederim. Ben de iyiyim. Adi ge<,en ki§i yerine "o" §ahis zamiri kullanilir. Ornek diyalog: Alo, Ali Bey nasilsiniz? Ali Bey : Tejekkur ederim. lyiyim. Sen nasilsm? Te§ekkur ederim. Ben de iyiyim. Ahmet nasil? Ali Bey : О da iyi. 2 A i i § t « r m l aг a 1. Ajagidaki diyaloglori tamamlayiniz. Diyalog 1: Diyalog 2: Ali : Gunaydin Ay§e. Salih Iyi geceler Leyl6. Ay§e Ali. Leyla Ali : Nasilsm? Salih ? Ay?e Leylo ' Sen nasilsin? ? Ali : Salih Diyalog 3: Diyalog 4: Ahmet Ayla. Ali Bey: Merhaba Salih. Ayla : Merhaba Ahmet. -Salih Merhaba Ali Bey. Ahmet ? Ali Bey: ? Aylo Te§ekkiir ederim ? Salih Tejekkiir ederim. lyiyim. Siz nasilsiniz? Ahmet : Ben de iyiyim. Ali Bey: Sag ol. Ben de iyiyim. 10