01-Zehirlenmelere Genel Yaklaşım.pdf 02-Yanıklı Hastaya Yaklaşım.pdf 03-Türkiye’de Akrep ve Yılan Sokması.pdf 04-Akut Koroner Sendromlar ve Yenilikler.pdf 05-Hipertansif Hastaya Yaklaşım.pdf 06-GİS Kanamalı Hastaya Yaklaşım.pdf 07-Diabetik Hiperglisemik Aciller ve Hipoglisemi.pdf 08-Çevresel Aciller.pdf 09-Yara Bakımı ve Sütür Teknikleri.pdf 10-Batın Travmasında Acil Yaklaşım.pdf 11-Göğüs Travmasında Acil Yaklaşım.pdf 12-Kafa Travmasında Acil Yaklaşım.pdf 13-Serebrovasküler Olayda Yeni Yaklaşımlar.pdf 14-Nöbet Geçiren Hastaya Yaklaşım.pdf 15-Baş Ağrısı Olan Hastaya Yaklaşım.pdf 16-Acil EKG.pdf 17-Ölümcül Ritimlerde Tanı ve Tedavi.pdf ZEHİRLENMELERE GENEL YAKLAŞIM Yrd. Doç. Dr. Mehmet ÜSTÜNDAĞ D.Ü.T.F. Acil Tıp A.D. Diyarbakır 1 TARİHÇE İnsanlar yüzyıllardır vücutlarına giren maddelerin etkilerini gözlemlemişler ve vücutları için faydalı olanları besin zararlı olanları ise zehir diye tanımlamışlardır. 2 “Zehir” sözcüğü ilk kez M.Ö.1230 (cid:123) yılında ölümcül maddelerden hazırlanan ilaç ve iksir olarak tanımlanmasına karşın zehir ve zehirlenmenin tarihçesi binlerce yıl öncesine dayanmaktadır. 3 Zehirlerin tanımlanması ve (cid:123) sınıflandırılması çabalarının başlangıcı Yunanlılar ve Romalılar zamanında olmuştur. Roma imparatoru Nero’nun maiyetinde (cid:123) bulunan Yunanlı bilim adamı Dioscorides (M.S.40-80) Materia Medica’da zehirleri kaynaklarına göre hayvan, bitki ve mineral zehirleri olarak sınıflandırmıştır. Yine bu çağlarda antidot geliştirilmesi için (cid:123) yoğun bir çaba içine girilmiş ve “moli” olarak bilinen en eski antidot datura stromonium gibi zehirli bitkilere karşı kullanılmıştır. 4 “Tüm maddeler (cid:123) zehirdir. İlacı zehirden ayıran dozudur.” Paraselsus (1493-1541) 5 Paraselsus (1493-1541) “ Tüm maddeler zehirdir. (cid:123) İlacı zehirden ayıran dozudur.” diyerek zehirlenmelerde doz kavramını ilk kez dile getirmiştir. 18 ve 19. yüzyılda toksikolojinin farklı bir bilim (cid:123) dalı olarak temelleri atılmış ve zehirlere mistik yaklaşımın yerini bilimsel ve gerçekçi yaklaşım almıştır. Fransız cerrah Baron Dupuytren toksinlerin vücut (cid:123) dışına çıkarılmasında mide lavajını ilk öneren bilim adamı olmuştur. 1840’larda Garrod çeşitli hayvan modellerinde (cid:123) aktif kömürün etkinliğini kontrollü araştırmalarla göstermiştir. 6 İnsanlarda ilk aktif kömür etkinlik çalışmaları (cid:123) 1848’ de Rand tarafından yapılmış Olumlu araştırma sonuçlarına karşın aktif (cid:123) kömürün gastrointestinal dekontaminasyonda kullanıma girmesi 1960’larda olmuştur. 1955’de ABD’de Besin ve Gıda Kuruluşu (cid:123) (FDA) besin ilaç ve kozmetiklerin güvenliğini sağlamak için toksikoloji ve güvenlik değerlendirme programını yasallaştırmıştır. 1959’da Du Bois ve Geilling ilk toksikoloji (cid:123) kitabını yayınlamıştır. 7 1960 yılındaki “talidomid faciası” (cid:123) ilaçlarda toksikolojik araştırmaların önemini ön plana çıkarmıştır. 1970’lerden sonra çevre kirleticiler (cid:123) toksikoloji içinde ön plana çıkmıştır. 8 TANI Zehirlenme; hayati fonksiyonları bozan ve (cid:123) bazen de yaşamı tehdit eden maddelerin vücuda solunum, dolaşım, ağız, deri ve benzeri yollardan alınması sonucu organizmanın zarar görmesine denir. 9
Description: