50 Soruda Görelilik Kuramları - İbrahim Semiz PDF
Preview 50 Soruda Görelilik Kuramları - İbrahim Semiz
İbrahim Semiz © Bu kitabın yayın hakları 7 Renk Basım Yayım ve Filmcilik Ltd. Şti.’ne aittir. Birinci Baskı: Bilim ve Gelecek Kitaplığı, Haziran 2010 Gözden Geçirilmiş İkinci Baskı: Bilim ve Gelecek Kitaplığı, Nisan 2011 ISBN: 978-605-5888-11-4 Yayın danışmanı: Prof. Dr. Ömür Akyüz Yayıma hazırlayan: Nalân Mahsereci Kapak tasarımı: Deniz Akkol Sayfa tasarımı: Baha Okar Baskı: Kayhan Matbaacılık Davutpaşa C. Güven Sanayi Sitesi B Blok No: 244 Topkapı - İstanbul Tel: 0212.612 31 85 7 Renk Basım Yayın ve Filmcilik Ltd. Şti Moda C. Zuhal Sk. No: 9/1, Kadıköy-Istanbul Tel: 0216.349 71 72 http://www.bilimvegelecek.com.tr e-mail: [email protected] görelilik kuramları İBRAHİM SEMİZ Kitap Dizisi -3 Sunuş 50 Soruda Görelilik Kuramları, Bilim ve Gelecek Kitaplığı’nın “50 Soruda” dizisinin üçüncü kitabı. İbrahim Semiz, bu kitapta, fizikte devrim sayılan ve günümüz fiziğini anlamak için olmazsa olmaz olan özel ve genel görelilik kuramlarını, altyapısını oluşturan ve ilintili olduğu tüm konularla birlikte anlatıyor. Yazarın, diyalog formatını kullanarak, soru sayısını 50’den birkaç misline çıkardığını fark edeceksiniz. Söyleşi formatının soru sayısını artırmanın yanında, konuyu daha yalın, keyifli ve ilginin sürekliliğini sağlayacak biçimde anlatmada ve öğrenme coşkusuna okuru ortak etmede, yazarının elinde büyük bir avantaja dönüştüğünü söyleyebiliriz. Yazarın, evrene bakışımızı değiştiren, getirdiği devrimsel yeniliklerle olduğu kadar sezdirdiği ufuklarla da heyecan verici olan görelilik kuramlarını, olabildiğince anlaşılır anlatmak ve “sürükleyici” hale getirmek için, her türlü araçtan, örneğin evrenbilimden bilimkurguya uzanan sıra dışı temalardan yararlandığını da göreceksiniz. Keyifle okuyacağınızı düşünüyoruz. *** “50 Soruda” dizisi kitaplarının “Sunuş”larında, kitabın yanı sıra dizi hakkında da bilgi vermeyi amaçlıyoruz. Bu satırlarda ve aşağıda, dizinin diğer kitaplarını edinmiş okurlar için tekrar olacak, ama dizinin bir kitabıyla yeni karşılaşmış okurlar düşünülerek yinelenen bilgiler yer alıyor. Yazının kalanına bu ikinci tanımdaki okurla devam edebiliriz. 50 Soruda dizisi, bilimin ve felsefenin temel kuramlarını ve alanlarını, soru ve yanıtlarla ele alan, Türkiyeli bilim insanlarının kaleme aldığı popüler bilim kitaplarından oluşuyor. Bu kitaplar bilimin, anlaşılmaz, karmaşık, hayattan kopuk, soğuk, kuru ve teknolojiye indirgenmiş bir bilgi yığını olmadığını, tam tersine, evreni, doğayı, toplumu ve insanı anlamak için anahtarlar sunan, bilme, öğrenme coşkusu uyandıran, en güvenilir bilgi kaynağı olduğunu gösterebilmeyi hedefliyor. Kitapçı raflarının, kıyamet senaryoları, gizli kapaklı mistik örgütlenmeler, astroloji ve diğer fallar, büyüler, mucizeler, ilahi enerjiler gibi, dinsel ve metafizik kaynaklı her türden dogma ve safsatayı içeren kitaplarla dolup taştığını, bu alanlarda çok yoğun bir yayın etkinliği olduğunu görüyoruz. Bu yayınlar özellikle gençleri etkilemekte, kafalarını bulandırmakta. Ne yazık ki, eğitim sistemimiz, gençleri dogma ve safsataların kafa bulandırıcılığından koruyacak çağdaş bilimsel bir içerikte değil. Üstelik her geçen gün bu içerikten daha da fazla uzaklaştığına endişeyle tanıklık etmekteyiz. Oysa bu ülke, bu halk, “Hayatta en gerçek yol gösterici bilimdir, fendir” diye yola çıkmıştı… Bilim ve Gelecek dergisini ve kitaplarını çıkaran kolektif olarak, yeni ve daha köklü bir aydınlanma atılımının gerçekleşmesi, bilimsel düşüncenin toplumun hücrelerine yayılması, insanlarımıza bilimsel refleks kazandırılması hedefini sürerken, gençlere ulaşmanın öneminin bilincindeyiz. 50 Soruda dizisini, bu bilinçle, bilimin genç okurlarına yönelik olarak yayımlamaya başladık. “Bilimin genç okurlarından” kastımız sadece yaşça genç olanlar değil; az ya da aşağı yukarı bildiklerini temel düzeye oturtmayı ve genel kültüre çevirmeyi hedefleyen büyük küçük herkes… Dizinin kitapları, alanlarının uzmanı olmanın yanı sıra, konularını popüler düzeyde ve kendi anadillerinde anlatma konusunda da donanımlı, “yerli” bilim insanları tarafından hazırlanıyor. Bilimsel açıdan yanlışsız ama, anlaşılırlık açısından tavizsiz olmaya çalışıyorlar. Temel düzeyde ve bir nevi genişçe bir ansiklopedi maddesi gibi bilgi veriyorlar. Ancak bilimin ortaya koyduklarını göstermekle yetinmiyor, vaat ettiği düşünsel ufukları da sezdiriyorlar. “50 Soruda” dizisinde yer alan kitapların konularını, ülkemizin bilimsel-kültürel ihtiyaçları çerçevesinde düşünmeye çalışıyoruz. Bu anlamda konularımız da “yerli.” Dizi kapsamında şimdiye dek elinizdekiyle birlikte yedi kitap yayımladık. İlk kitap, Prof. Dr. Metin Özbek’in insanın evrimini, canlılar dünyasında ait olduğu primatlar takımından başlayarak, hem biyolojik, hem kültürel adımların izini sürerek anlattığı, 50 Soruda İnsanın Tarihöncesi Evrimi idi. 50 Soruda Aydınlanma’da, Afşar ve Ali Timuçin, insan aklının zincirlerinden kurtulmasında çok önemli bir adım olan, 18. yüzyıl Aydınlanma devrimini, gelişim süreci içinde, toplumsal ve siyasal koşullarla bağı, düşünsel kaynakları ve yarattığı etkiler, önemli düşünürlerinin görüşleri gibi temel boyutlarıyla ele aldılar. 50 Soruda Deprem’de Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, bu toprakların değişmez gerçeği deprem olgusunu bilimsel olarak kavramamıza ve deprem kayıplarını en aza indirebilmemize hizmet eden bir bilgi çerçevesi oluşturdu. 50 Soruda Büyük Patlama Kuramı’nda, Prof. Dr. Metin Hotinli, evrenin nasıl oluştuğunu ve geleceğini açıklayan büyük patlama kuramını, dinamik ve evrim halinde bir evren gerçeğine ulaşmanın tarihi çerçevesinde ele aldı. 50 Soruda Yer’in Evrimi’nde ise, Prof. Dr. Mehmet Sakınç, Yer’in milyarlarca yılda geçirdiği tüm değişimleri, üzerinde yaşayan canlıların evrimiyle kopmaz bağını da içerecek bir biçimde ele aldı. 50 Soruda Yaşamın Tarihi’nde Dr. Deniz Şahin, yaşamın nasıl oluştuğunu, ne kadar farklı şekillere girebildiğini, aklımıza bile gelmeyecek yerlerde bile nasıl gelişebildiğini ve çeşitlenerek yeni türleri nasıl ortaya çıkarabildiğini gösteren dirençli tarihini geniş bir bilimsel bağlamda anlattı. “50 Soruda” dizisine, 2010 başında 13 kitaplık bir paket oluşturarak başlamıştık. Bu ilk paketten geriye kalan altı kitap daha var, aşağı yukarı yayın sıraları şöyle: - 50 Soruda Arkeoloji / Prof. Dr. Mehmet Özdoğan - 50 Soruda Matematik /Prof. Dr. Şahin Koçak - 50 Soruda Evren / Çağlar Sunay - 50 Soruda Bilim ve Bilimsel Yöntem / Ed.Alaeddin Şenel - 50 Soruda Darwin ve Evrim Kuramı / Prof. Dr. Haluk Ertan - 50 Soruda Kuantum Kuramı ve Nanoteknoloji / Prof. Dr. Tekin Dereli - Prof. Dr. Gülay Dereli 2011 başında, 50 Soruda dizisinin 10 kitaplık ikinci paketini oluşturduk. Şu kitaplar yer alıyor: - 50 Soruda Moleküler Evrim / Doç. Dr. Ergi Deniz Özsoy - 50 Soruda Jeoloji / Prof. Dr. A. M. Celal Şengör - 50 Soruda Beyin ve Bilinç / Dr. Saffet Murat Tura - 50 Soruda Hz. Muhammed ve Kuran / Yard. Doç. Dr. Hasan Aydın - 50 Soruda Sosyal ve Kültürel Antropoloji / Doç. Dr. Sibel Özbudun - Dr. Gülfem Uysal - 50 Soruda Maddenin Evrimi / Doç. Dr. Kerem Cankoçak - 50 Soruda Psikiyatri / Prof. Dr. Ali Nahit Babaoğlu - 50 Soruda Enerji Kaynaklarımız / Prof. Dr. Osman Demircan - 50 Soruda Genler ve Genetik / Dr. Kenan Ateş - 50 Soruda Avrupa-merkezcilik / Ender Helvacıoğlu - 50 Filmde Türkiye Sinema Tarihi / Zahit Atam “50 Soruda” dizisinin 23 kitaplık listesinin tamamına ve bu kitapları edinebilmekle ilgili özel kampanya duyurularına, elinizdeki kitabın arka sayfalarından ulaşabilirsiniz. Önümüzdeki yıllarda, “50 Soruda” dizisini yeni bilimsel ve felsefi konularla sürdüreceğiz. Türkçe’de popüler bilim yayıncılığının temel eserleri haline gelmesini umduğumuz “50 Soruda” dizisi kitaplarının, birer başvuru kaynağı olarak bilimle ilgili herkesin kütüphanesine girmesi gerektiğini düşünüyoruz. Sadece kişisel kütüphanelerin değil, kurum kütüphaneleri ve özellikle de eğitim kurumlarının kütüphanelerinin de temel başvuru kaynağı varlıkları arasına girebilecek niteliktedirler; gerekirse yardımcı ders kitabı olarak da yararlanılabilirler. Sözün özü, “50 Soruda” dizisini, bilimsel düşüncenin topluma yayılmasının bir aracı, bir aydınlanma hizmeti olarak tasarladık. Okurlarımızı, “50 Soruda” dizisini okumaya ve okutmaya çağırıyoruz. Gelin Türkiye aydınlanmasına hep birlikte bir katkı yapalım… Nalân Mahsereci Önsöz Özel ve genel görelilik (izafiyet, rölativite) kuramları (1905 ve 1915) günümüz fiziğinin 2. ve 3. bilimsel devrimleridir. (1.’si Max Ludwig Karl Planck tarafından 1900 yılında başlatılan kuantum fiziğidir.) Görelilik kuramlarıyla Newton’da kesinleşen mutlak uzay ve mutlak zaman kavramları ortadan kaldırılıp yerine bütünleşmiş uzay-zaman kavramı getirildiği gibi kütleçekimi (cazibe-i arz, gravitasyon ya da metinde kullanılan genelçekim) olgusu da geometriye indirgendi. Geçerlilikleri çeşitli gözlem ve deneylerle gösterilmiş olan her iki kuramın da Albert Einstein’ın marifeti olduğunu herkes bilir. İzleyen sayfalarda eski öğrencim ve yıllardır değerli meslektaşım olan İbrahim Semiz, bu olguların, 50 soru başlığında toplanmış çok sayıda soru-yanıtla eğlenceli ama kimileri kolay olmayan açıklamalarını, fiziğin birçok temel ilkesiyle birlikte sunmakta. Kendisi bu konuların uzmanıdır; bunları yıllardır verdiği derslerde, hep sıra
The list of books you might like
