44-56 bedenler arasındaki bayan tüketicilerin giysi satın almada figür tipleri ve beden ...

142 Pages·2014·2.04 MB·Turkish

44-56 BEDENLER ARASINDAKİ BAYAN
TÜKETİCİLERİN GİYSİ SATIN ALMADA FİGÜR
TİPLERİ VE BEDEN NUMARALARININ
ÖNEMİNİN İNCELENMESİ

Halide AKKUŞ

YÜKSEK LİSANS TEZİ
Tekstil Eğitimi Anabilim Dalı
Tekstil Eğitimi Programı
DANIŞMAN
Doç. Dr. Fatma ÇİTOĞLU
İSTANBUL, 2014
44-56 BEDENLER ARASINDAKİ BAYAN
TÜKETİCİLERİN GİYSİ SATIN ALMADA FİGÜR
TİPLERİ VE BEDEN NUMARALARININ
ÖNEMİNİN İNCELENMESİ

Halide AKKUŞ (522811981 )

YÜKSEK LİSANS TEZİ
Tekstil Eğitimi Anabilim Dalı
Tekstil Eğitimi Programı
DANIŞMAN
Doç. Dr. Fatma ÇİTOĞLU
İSTANBUL, 2014
ÖNSÖZ

Dünyada olduğu gibi ülkemizde de, şişman kadın sayısı her geçen gün
artmaktadır. Bu artışa paralel olarak büyük beden hazır giyim pazarı da her geçen gün
büyümektedir. Büyük beden hazır giyim ürünlerindeki artış beraberinde, bu tüketicilerin
yaşadıkları sorunları da ön plana çıkarmaktadır. Bu sorunların en başında, vücut
ölçülerine ve vücut yapılarına uygun hazır giyim ürünlerini bulamamak gelmektedir.
Giysi ile beden ilişkisi değerlendirildiğinde, giysinin insan vücudunun ikinci bir
derisi olduğu ve giysi beden arasındaki uyumda vücut şekli, oranları ve vücut
ölçülerinin giysi üretimi için büyük önem taşıdığı görülmektedir. Hazır giyim
sektöründe ürün portföyüne bakıldığında, kadınlar için çoğunlukla 36, 38, 40 ve 42
beden giysilerin üretildiği görülmektedir. Ancak uzmanlar “dünyanın şişmanladığı” ne
dikkat çekerek, büyük beden giysilerinin tasarımından üretimine kadar her aşamasında
özel bir çalışma gerektiren bir uzmanlık alanı olduğu belirtilmektedir.
Bu araştırmada, büyük beden bayan tüketicilere uygulanan anket ile tüketicilerin
giysi alışverişlerinde figür tipleri ve beden numaralarının ne derece önemli olduğu
incelenmiştir. Anket bulguları paralelinde belirlenen sonuçlar ve beklentiler
değerlendirilmiştir.
Araştırmanın planlanıp yürütülmesi sırasında çalışmalarımı titizlikle inceleyip
araştırmanın yön verilmesini sağlayan, bana her bakımdan yardımcı olan ve motive
eden tez danışmanım Sayın Doç. Dr. Fatma ÇİTOĞLU ’na teşekkürlerimi sunarım.

Haziran 2014 Halide AKKUŞ

i
İÇİNDEKİLER

Sayfa no

ÖNSÖZ ........................................................................................................................ i
İÇİNDEKİLER ........................................................................................................... ii
ÖZET ........................................................................................................................... v
ABSTRACT ................................................................................................................ vi
KISALTMALAR ........................................................................................................ vii
ŞEKİLLER .................................................................................................................. viii
GRAFİKLER .............................................................................................................. ix
TABLOLAR ................................................................................................................ x
BÖLÜM 1. GİRİŞ ....................................................................................................... 1
1.1 HAZIR GİYİM ..................................................................................................... 1
1.1.1. Hazır Giyimin Tanımı ........................................................................ 1
1.1.2. Hazır Giyimin Tarihçesi .................................................................... 2
1.1.3. Türkiye’de Hazır Giyim ..................................................................... 4
1.1.4. Hazır Giyimin Tüketimi ..................................................................... 5
1.1.4.1. Tüketici .................................................................................... 5
1.1.4.2. Tüketicilerin özellikleri ............................................................ 6
1.1.4.3. Tüketicilerin özelliklerine göre sınıflandırılması ..................... 6
1.1.4.4. Tüketici Davranışları ............................................................... 7
1.1.4.5. Kadın Tüketicilerin özellikleri ................................................. 8
1.1.4.6. Giysi Satın Alma Sürecinde Tüketici ...................................... 9
1.1.5. Giysi Seçimini Etkileyen Faktörler .................................................... 10
1.1.5.1. Yaş ........................................................................................... 11
1.1.5.2. Çevre ........................................................................................ 11
1.1.5.3. Moda ........................................................................................ 12
1.1.5.4. Kalite ........................................................................................ 12
1.1.5.5. Vücut yapısı ............................................................................. 13
1.1.5.6. Giysi kalıbı ............................................................................... 14
1.1.6. Ergonomi ve Antropometri İlişkisi .................................................... 15

ii
Sayfa no

1.1.7. Giysi Konforu .................................................................................... 18
1.1.8. Büyük Beden Giysi Üretimi ............................................................... 19
1.2. FAZLA KİLOLULUK ve OBEZİTE ................................................................ 22
1.2.1. Şişmanlık Kavramı ............................................................................. 22
1.2.2. Şişmanlığın Oluşumu ......................................................................... 22
1.2.3. Şişmanlığın Belirlenmesi ................................................................... 23
1.2.3.1. Beden Kitle İndeksi.................................................................. 23
1.2.3.2. Bel - Kalça Oranı (BKO) ......................................................... 25
1.2.3.3. Bel Çevresi Ölçümü (BÇ ) ....................................................... 25
1.2.4. Şişmanlığın Oluşum Nedenleri .......................................................... 26
1.2.5. Şişmanlığın Tipleri ............................................................................ 27
1.2.6. Şişmanlığın Tedavisi ......................................................................... 28
1.2.7. Dünya Genelinde Şişmanlığın Mevcut Durumu ................................ 28
1.2.7.1. Dünyada ve Avrupa'da Şişmanlık İle İlgili Mevcut Durum .... 28
1.2.7.2. Türkiye'de Şişmanlık İle İlgili Mevcut Durum ........................ 29
1.3. İNSAN VÜCUT YAPISI ..................................................................................... 30
1.3.1. Vücut Yapısı ...................................................................................... 30
1.3.2. Vücut Ölçü ve Oranları ...................................................................... 31
1.3.3. Normal Yapıdaki Kadın Vücudunun Önemli Özellikleri .................. 33
1.3.4. Normal Yapılardan Özel Sapmalar ................................................... 33
1.3.5. Türk Kadınının Vücut Yapısı ............................................................. 34
1.3.6. Giysi Sorunları ................................................................................... 37
1.4. İNSAN FİGÜR TİPLERİ ................................................................................... 39
1.4.1. Vücut Tipi ......................................................................................... 39
1.4.2. Vücut Tipi Sınıflandırma Çalışmalarının Tarihçesi ........................... 40
1.4.2.1. Hipokrat’ın Sınıflandırması .................................................... 40
1.4.2.2. Kretschmer’in Sınıflandırması ................................................. 40
1.4.2.3. Viola’nın Sınıflandırması......................................................... 41
1.4.2.4. Sheldon’un Sınıflandırması ..................................................... 42
1.4.2.5. Heath Carter Sınıflandırması ................................................... 45
1.4.2.6. Douty Sınıflandırması .............................................................. 45
iii
Sayfa no

1.4.3. Hazır Giyim Sanayinde Vücut Tipi Sınıflandırma Çalışmaları ......... 47
1.4.4. Vücut Şekillerinin özellikleri ............................................................. 53
1.4.5. Vücut Tiplerine Göre Giysi Tercihi .................................................. 54
1.4.5.1. Endomorfi (Piknik Tip) Yapıya Sahip Kişiler ......................... 54
1.4.5.2. Mezomorfi (Atletik Tip) Yapıya Sahip Kişiler ........................ 54
1.4.5.3. Ektomorfi (Astenik Tip) Yapıya Sahip Kişiler ........................ 55
1.4.6. Vücut Tipine Uygun Giyinmek ......................................................... 55
1.4.6.1. Üçgen Vücuda Sahip Kişiler .................................................... 55
1.4.6.2. Ters Üçgen Vücut .................................................................... 55
1.4.6.3. Dikdörtgen Vücut..................................................................... 56
1.4.6.4. Kum Saati Vücut ...................................................................... 56
1.4.6.5. Baklava Tipi ............................................................................. 57
1.4.6.6. İri Vücutlu Kadınlar İçin Giyim Önerileri .............................. 57
1.5. BEDEN NUMARALANDIRMA SİSTEMİ ...................................................... 58
1.5.1. Ölçü Tabloları ve Beden Numaralama Sistemleri ...................... 58
BÖLÜM II. MATERYAL VE YÖNTEM ............................................. 69
2.1. Araştırmanın Yöntemi ........................................................................................... 69
2.2. Evren ve Örneklem ................................................................................................ 69
2.3. Verileri Toplama Teknikleri .................................................................................. 69
2.4. Verilerin Analizi .................................................................................................... 70
BÖLÜM III BULGULAR VE TARTIŞMA ......................................... 72
3.1. Örneklem Grubuna Ait Kişisel Bilgiler ................................................................. 72
3.2. Örneklem Grubuna Ait Giysi Alışverişi İle İlgili Bulgular ................................... 82
3.3. Gömlek -Bluz Pantolon ve Elbise Satın Alırken Karşılaşılan Sorunlar ................ 86
BÖLÜM IV. SONUÇLAR ...................................................................... 105
4.1. Sonuçlar ................................................................................................................. 105
4.2. Öneriler .................................................................................................................. 107
KAYNAKLAR ......................................................................................... 109
EKLER ..................................................................................................... 122
Ek I. Anket formu ......................................................................................................... 122
ÖZGEÇMİŞ
iv
ÖZET

44 -56 BEDENLER ARASINDAKİ BAYAN TÜKETİCİLERİN GİYSİ
SATIN ALMADA FİGÜR TİPLERİ VE BEDEN NUMARALARININ
ÖNEMİNİN İNCELENMESİ

Bu araştırma ile; büyük beden bayanların giysi satın alırken vücut tipleri ve
beden numaralarının ne derece önemli olduğunu, hangi sorunlarla karşılaştıklarıyla ilgili
kapsamlı bir araştırma yapılmıştır.
Bu araştırmanın evrenini; İstanbul ilinde yaşayan büyük beden ölçülerine sahip
bayanlar oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem grubunu ise, İstanbul ilinde yaşayan
20-50 yaş arasındaki büyük bedenli bayanların tesadüfî (random) yöntemle belirlenmiş
170 kadın oluşturmaktadır.
Araştırma verileri anket yoluyla elde edilmiştir. Anketin geliştirilmesinde uzman
görüşünden ve deneme uygulamalarından yararlanılmıştır.
Araştırma sonucunda elde edilen verilere ait sayısal değerler ve yüzdelikler,
SPSS 20 yazılımı kullanılarak elektronik ortama aktarılmıştır. Anket sorularına verilen
cevapların dağılımı frekans analizi ile verilmiş, çapraz tablolar vasıtasıyla incelenen
ilişkiler ki kare analizi ile incelenmiştir.
Araştırmanın sonucunda; büyük beden bayan tüketicilerin hazır giyim
sektöründen almış oldukları gömlek-bluz, pantolon ve elbisede bazı sorunlar yaşadıkları
görülmüştür. Bu sorunların başında büyük bedenli bayanların bedenlerine ve vücut
tiplerine uygun giysi bulamamak gelmektedir. Almış oldukları giysilerde sorun yaşanan
bölümler incelendiğinde; gömlek -bluzda %80,6 oranla ön beden genişliği, pantolonda
%88,8 oranla paça boyunda, elbisede %87,6 oranla göğüs çevresi genişliğinde sorun
yaşandığı saptanmıştır.
Bu sorunları önlemek için tüketicilerin vücut tipine ve vücut oranlarını yansıtan,
tüketicilerin antropometrik yapısına uygun ölçü standartları geliştirilmeli ve hazır giyim
sektöründe kullanılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Şişmanlık, Büyük beden, Hazır giyim, Figür tipi, Beden numarası.

Haziran 2014 Halide AKKUŞ

v
ABSTRACT

44 -56 SIZES BETWEEN WOMEN'S FIGURE OF A CONSUMER TO
WEAR WHEN BUYING THE IMPORTANCE OF TYPES AND PHYSICAL
EXAMINATION OF NUMBERS

With this research; When buying clothes large size women body types and what
their body is crucial that number, which was conducted extensive research about what
they encounter problems.
The universe of this study composed of large-bodied womens living in Istanbul.
The sampling group in this study consists of 170 large-bodied womens between 20-50
years living in Istanbul, which determined randomly.
Research data were collected through a questionnaire. Surveys in the
development were utilized by expert opinion and implementation of test methods.
Research results related to the data obtained in the numerical values and
percentages were transferred to the electronic environment, using SPSS 20 software.
The distribution of responses to survey questions given by frequency analysis and cross-
examined by means of tables relations were examined by analysis of the square.
At the end of the study; Large body of female consumers had some problems
were found in shirt-blouses, pants and dresses they have purchased from the garment
industry. Among these problems, large-bodied women's bodies and body types comes
unable to find suitable clothes. Clothes they had taken part in the problem areas are
examined; shirts and blouses compared to 80.6% in the front body width, compared to
88.8% in the pants leg in the neck, chest circumference compared to 87.6% in the width
of dress that are experiencing the problem has been identified.
To avoid this problem; body type and body proportions of consumers reflects
standard anthropometric measurements should be developed according to the structure
and should be used in the garment industry.
Keywords: Obesity, great body, apparel, figure type, body number,

July 2014 Halide AKKUŞ

vi
KISALTMALAR

BKİ : Beden Kitle İndeksi
BKO : Bel – Kalça Oranı
NHANES : ABD-Ulusal Beslenme ve Sağlık Araştırması
CDC : ABD'de Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi
ASTM :American Society for Testing Materials-Amerikan Test ve Materyalleri
Kurumu
ISO : Uluslararası Standartlar Teşkilâtı,
TSE : Türk Standartları Enstitüsü
ITKİB : İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birliği
WHO : Dünya Sağlık Örgütü
OESC : Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü
SPSS : Statistical Package for the Social Sciences

vii
ŞEKİLLER
Sayfa No

Şekil 1.1. Adiposit Hücrelerin Gelişimi ................................................................... 23
Şekil 1.2. Şişmanlık Tipleri ...................................................................................... 27
Şekil 1.3. Tam Boy Ölçüsünün Baş Ölçüsü ile Sekize Bölümlendirilmesi .............. 33
Şekil 1.4. Kretschmer’e göre vücut tipleri ............................................................... 41
Şekil 1.5. Vücudun önden, yandan ve arkadan görünüş .......................................... 43
Şekil 1.6. Sheldon’a göre vücut tipleri ..................................................................... 43
Şekil 1.7. Somatokart ............................................................................................... 44
Şekil 1.8. Douty’nin “Grafiksel Somatometri”sinin fotografik görüntüsü ............... 46
Şekil 1.9. Vücut yapı skalası .................................................................................... 46
Şekil 1.10. Hazır Giyim Sanayinde kullanılan vücut tipi isimleri ............................ 48
Şekil 1.11. ASTM standardında yer alan vücut tipleri ........................................... 50
Şekil 1.12. Karla Simmons’ın sınıflandırması ......................................................... 51
Şekil 1.13. Vücut Şekilleri ....................................................................................... 53
Şekil 1.14. Üçgen vücut için giysi modeli................................................................. 55
Şekil 1.15. Ters Üçgen vücut için giysi modeli ........................................................ 56
Şekil 1.16. Dikdörtgen vücut için giysi modeli ......................................................... 56
Şekil 1.17. Kum saati vücut için giysi modeli ........................................................... 57
Şekil 1.18. Baklava vücut için giysi modeli .............................................................. 57

viii