35 diyarbakır şartlarında şahin-91 ve sur-93 arpa çeşitlerinde uygun ekim sıklığının belirlenmesi

12 Pages·2012·1.71 MB·Turkish

ANADOLU, J. of AARI
10 (2) 2000, 35 - 45
MARA
DİYARBAKIR ŞARTLARINDA ŞAHİN-91 VE SUR-93
ARPA ÇEŞİTLERİNDE UYGUN EKİM SIKLIĞININ
BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Hasan KILIÇ İrfan ÖZBERK Fethiye ÖZBERK

Güneydoğu Anadolu Tarımsal Araştırma
Enstitüsü Müdürlüğü PK. 72
Diyarbakır/TURKEY

ÖZ: Bu araştırma Güneydoğu Anadolu Bölge şartlarına uygun Şahin-91 ve Sur-93 arpa
çeşitlerinden daha yüksek verim almak için en uygun ekim sıklığını belirlemek üzere 1995/96, 1996/97 ve
1997/98 üretim sezonunda Diyarbakır’da yürütülmüştür. Yapılan birleşik varyans analizlerinde tane
verimi yönünden çeşit x ekim sıklığı interaksiyonu istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Buna göre en
yüksek tane verimi (338,8 kg/da) Şahin-91 için 250 tane/m2 sıklığından alınırken, Sur-93 içinde (359,7
kg/da) 400 tane/m2 ekim sıklığından alınmıştır. Ayrıca ekim sıklığının m2 de başak ve 1000 tane ağırlığına
etkisi önemli bulunurken, başakta tane adedi ile hektolitre ağırlığına etkisi istatistiki olarak önemsiz
bulunmuştur. Denemeden sağlanan bulguların ışığında Diyarbakır ve benzeri ekolojik şartlarda Şahin-91
için m2’ye 250 tane, Sur-93 için de m2’ye 400 tane sıklık ile ekimin yapılması önerilebilir.

Anahtar Sözcükler: Arpa, ekim sıklığı, verim unsurları.

STUDY ON THE OPTIMUM SEED RATES FOR TWO BARLEY
CULTIVARS ŞAHİN-91 AND SUR-93 UNDER
DİYARBAKIR CONDITIONS

ABSTRACT: This study aimed to investigate the optimum seed rates for barley cultivars Şahin-
91 and Sur-93 grown widely in the South-eastern Anatolia. Field trials were carried out in experimental
field of the South-eastern Anatolia Agricultural Research Institute in the 1995/96, 1996/97 and 1997/98
cropping seasons. Combined analysis of variance indicated that the variety x seed rates interaction was
statistically significant. Şahin-91 gave the highest yield (338.8 kg/da) for 250 grains/m2 while Sur-93
performed best for 400 grains /m2 giving 354.7 kg/da grain yield. Seed rates effect on the number of
spikes/m2 and the 1000 kernel weight were found to be significant. On the other hand seed rates had no
significant effect on the number of grain per spike and hectoliter weight in both cultivars. Results indicated
that 250 grains/m2 for Şahin-91 and 400 grains /m2 for Sur-93 would be the best seed rates under
Diyarbakır ecological conditions.

Keywords: Barley, sowing density, yield components.

35
ANADOLU 10 (2) 2000
GİRİŞ

Hayvan yemi olarak tüketilen tahıl türleri içerisinde yem değeri en üstün
olan arpa, yemlik kullanımı yanında malt ve bira endüstrisinin de temel ham
maddesidir. Arpa ülkemizde yaklaşık 3,7 milyon hektarlık ekim alanı ve 8,2 milyon
tonluk yıllık üretimi ile tahıllar içersinde buğdaydan sonra ikinci sırayı alan önemli
bir tarla bitkisidir (Anonim, 1997).

Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Türkiye toplam arpa ekim alanı içersindeki
payı %17 civarında olup, bölgedeki toplam tahıl alanı içersinde arpanın payı ise %36
civarındadır (Anonim, 1997). Bu rakamlar arpa ekilişi bakımından bölgenin önemli
bir yere sahip olduğunu göstermektedir.

Bölgede yıllık yağış miktarının bazı yıllarda oldukça azalması, kışlık
tahılların verimini önemli oranda düşürmektedir. Bunun yanı sıra nisan-mayıs
aylarında erken bastıran sıcaklıklar da kışlık tahılların tane dolum esnasındaki bu
döneminde verimi düşürmektedir. Arpanın buğdaya göre 10-15 günlük erkenciliği
nedeniyle iklimin söz konusu olumsuz etkilerinden bir derece kaçması, üreticiler
tarafından tercih edilmesini sağlamaktadır.

Bölgede yağışa dayalı olarak yetiştirilen arpada, uygun yetiştirme
tekniklerinin yaygın biçimde uygulandığı söylenemez. Tahıl-baklagil ekim nöbetinin
yaygın olduğu bölgede toprak işleme, tekniğine uygun yapılmadığından, üreticilerin
ürünü garantiye almak için gereğinden fazla tohumluk (25-30 kg/da) kullandıkları
gözlenmektedir. Bununla beraber bölgede kullanılan tohum miktarları yöreye ve
tarım tekniğine bağlı olarak büyük bir değişkenlik göstermektedir. Bu uygulamayla
önemli bir verim düşüklüğü ve kaynak kaybı söz konusudur.

Ekim sıklığı konusunda yapılan araştırmalarda farklı sonuçların elde
edildiği görülmektedir. Bockstaele ve Maddens (1967) ile Tugay (1980) ekim sıklığı
artıkça arpada kardeşlenme, m2de başak sayısı ve tane veriminin azaldığını
bildirirlerken, diğer bazı araştırıcılar da ekim sıklığının düşürülmesiyle
kardeşlenmenin arttığını ileri sürmektedirler (Bockstaele ve Maddens, 1967; Ryan ve
ark., 1992). Diğer taraftan Kün (1983), Bouzerzour ve Refofi (1992) arpada
kardeşlenme oranı ile tane veriminin çevre ve çeşitlerin genotiplerine göre farklılık
gösterdiğini bildirmektedir. Bu konuda yapılan diğer çalışmalarda ise, artan ekim
sıklığı ile başakta tane miktarı ve bin tane ağırlığının azaldığı (Bockstaele ve
Maddens, 1967; Martinello ve ark., 1988) bildirilmektedir.
36
H. KILIÇ, İ. ÖZBERK ve F. ÖZBERK: DİYARBAKIR ŞARTLARINDA ŞAHİN-91 VE SUR-93 ARPA
ÇEŞİTLERİNDE UYGUN EKİM SIKLIĞININ BELİRLENMESİ
ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Bu araştırma; bölgede ekim alanları gittikçe artan Şahin-91 ve Sur-93 arpa
çeşitlerinde ekim sıklığının verim ve bazı verim unsurları üzerine etkisinin
incelenmesi ve en uygun ekim sıklığının belirlenmesi amacıyla ele alınmıştır.

MATERYAL VE METOT

MATERYAL

Araştırma 1995/96, 1996/97 ve 1997/1998 ekim yıllarında Güneydoğu
Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü deneme tarlasında yağışa dayalı şartlarda
yürütülmüştür. Araştırmada materyal olarak Güneydoğu Anadolu Tarımsal
Araştırma Enstitüsünce tescil ettirilen iki sıralı Şahin-91 ve Sur-93 arpa çeşitleri
kullanılmıştır.

Deneme Yerinin Toprak Özellikleri

Araştırma toprakları, genellikle kırmızı-kahverengi büyük toprak grubuna
giren, killi bünyede düz veya düze yakın meyilde, erozyonu çok az olan derin veya
orta derin zonal topraklardır (Anonim, 1970). Yapılan analizler sonucunda deneme
yeri topraklarının ağır bünyeli, hafif alkali, kireçli ve organik madde yönünden fakir,
fosforca yetersiz, potasyumca zengin durumda olduğu tespit edilmiştir.

Deneme Alanının İklim Özellikleri

Araştırmanın yürütüldüğü aylara ait, uzun yıllar ve deneme yılları bazı
iklim özellikleri karşılaştırıldığında (Anonim, 1998) deneme yılları ve uzun yıllar
ortalamasına göre maksimum, minimum ve ortalama sıcaklıklar benzer olurken, her
üç deneme yılında da nispi nemin uzun yıllara göre daha yüksek olduğu
gözlenmiştir. Yıllık yağış miktarı incelendiğinde, birinci ve üçüncü deneme yıllarına
ait yağış miktarları uzun yıllar ortalamasına yakın değerler gösterirken, ikinci
deneme yılında oldukça düşük bir değere sahip olduğu tespit edilmiştir.

METOT

Bu araştırma bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı
olarak yürütülmüştür. Çeşitler ana parselleri, ekim sıklıkları (200, 250, 300, 350,
400 ve 450 tohum/m2) ise alt parselleri oluşturmuştur. Deneme parselleri 1,2 x 5 = 6
m2 olacak şekilde kasım ayının ilk haftasında deneme mibzeri ile ekilmiştir. Dekara
toplam 6 kg saf P0 ve 12 kg saf N gelecek şekilde gübreleme yapılmış olup P’un
2 5
tamamı ile N’un yarısı ekimle, kalan N’un yarısı da sapa kalkma döneminde
37
ANADOLU 10 (2) 2000
uygulanmıştır. Ayrıca geniş yapraklı yabancı otlara karşı kimyasal mücadele
yapılmıştır. Hasat olgunluğuna gelen parsellerde hasat, parsel biçerdöveri ile
yapılmıştır. Tane verimlerinden başka m2 de başak, başakta tane, hektolitre ve bin
tane ağırlığı gibi verim kriterleri de tespit edilmiştir.

Araştırmada elde edilen tane verimleri ile verim kriterlerinin varyans
analizleri MSTATC paket programları kullanılarak yapılmıştır. Önemli bulunan
faktör ortalamaları arasındaki farkları belirlemek için LSD (%5) testi uygulanmıştır.

BULGULAR VE TARTIŞMA

Metrekarede Başak Adedi

Çizelge 1 ve Şekil 1’den de görüldüğü gibi metre karede başak adedi
yönünden yalnızca ekim sıklıkları arasındaki fark önemli bulunmuştur. En yüksek
m2’deki başak adedine 350 tohum/m2 ekim sıklığında ulaşılmış olup, sıklığının
artırılmasıyla bu değerin düştüğü görülmektedir. Bockstaele ve Maddens (1967) ile
Tugay (1980) ekim sıklığının artırılmasıyla m2’de başak sayısının azaldığını
bildirirlerken, Martinello ve ark. (1988) ise artan ekim sıklığı ile m2’de başak
adedinin azaldığını bildirmektedir.

Çizelge 1. Farklı sıklıkların m2’de başak ve başakta tane adedine etkileri.
Table 1. The effect of plant density on the number of spike per m2 and the number of
grains per spike.
Ekim sıklığı m2’de başak adedi (başak/m2) Başakta tane adedi (adet/başak)
Tohum/m2 Number of spikes per m2 Number of grains per spike
Plaut density Şahin- Sur-93 Ortalama Şahin-91 Sur-93 Ortalam
seed/m2 91 a
200 776,1 729,1 752,6 c 22,45 23,38 22,91
250 817,3 790,5 803,9 bc 23,30 23,83 23,56
300 890,0 874,6 882,3 ab 23,40 22,88 23,14
350 938,1 884,6 911,3 a 21,58 22,50 22,04
400 894,1 854,6 874,4 ab 22,63 23,71 23,17
450 919,1 810,0 864,5 ab 20,73 22,88 21,80
Ortalama 872,4 823,9 22,35 23,20
LSD Çeşit:ÖD, Sıklık:103,6 LSD Çeşit: ÖD, Sıklık: ÖD,
(%5) (%5)
A x B (İnteraksiyon) ÖD A x B (İnteraksiyon) ÖD
*: Aynı harf grubuna giren değerler %5 önem seviyesine göre farklı değildir.
38
H. KILIÇ, İ. ÖZBERK ve F. ÖZBERK: DİYARBAKIR ŞARTLARINDA ŞAHİN-91 VE SUR-93 ARPA
ÇEŞİTLERİNDE UYGUN EKİM SIKLIĞININ BELİRLENMESİ
ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

1000 24
2m ke
2m'de başak adedi umber of spikes per 678900000000 Başakta dane adedimber of grain per spi22220123
N 200 250 300 350 400 450 Nu 200 250 300 350 400 450
Tohum miktarı (dane/m2) Tohum miktarı(dane/m2)
Seed rates(seed/m2) Seed rates(seed/m2)
Şahin-91 Sur-93 Şahin-91 Sur-93

Şekil 1. Sıklık ile m2’de başak adedi Şekil 2. Sıklık ile başakta tane
arasındaki ilişki. arasındaki ilişki.
Figure 1. The relationship between Figure 2. The relationship between
plant density and the plant density and the
number of spike per m2. number of grains per
spike.

Ortalamalar arasındaki fark önemli olmamakla birlikte Şahin-91 çeşidi, tüm
ekim sıklıklarında Sur-93 çeşidinden daha yüksek değerler vermiştir. Bu farklılık
Şahin-91’in genetik yapısından kaynaklanan fazla kardeşlenme oranıyla ilgilidir.

Başakta Tane Adedi

Çizelge 1 ve Şekil 2’de başakta tane adedi yönünden gerek ekim sıklığı ve
gerekse çeşit x ekim sıklığı interaksiyonu yönünden ortalamalar arasında önemli bir
fark tespit edilmemiştir. Bununla beraber çeşitler ayrı ayrı incelendiğinde; Şahin-91,
çeşidi en yüksek değere 250-300 tohum/m2 ekim sıklığında ulaşırken, Sur-93 ise 400
tohum/m2 ekim sıklığında ulaşmıştır. Çizelge 4 incelendiğinde en yüksek tane
veriminin de bu sıklıklardan alındığı görülmektedir. Bu konuda çalışma yapan
araştırıcılardan Bockstaele ve Maddens (1967), Anderson (1981) ile Martinello ve
ark. (1988), ekim sıklığının artırılmasıyla başaktaki tane adedinin azaldığını
bildirmektedirler.

39
ANADOLU 10 (2) 2000
Bin Tane Ağırlığı

Ekim sıklığının bin tane ağırlığına etkisini incelediğimizde (Çizelge 2 ve
Şekil 3), çeşit, ekim sıklığı ortalamaları arasındaki fark ile çeşit x ekim sıklığı
interaksiyonu istatistiki olarak önemli olmuş, en yüksek bin tane ağırlığı Şahin-91
için 200 tohum/m2 ekim sıklığından alınırken, Sur-93 için 450 tohum/m2 ekim
sıklığından alınmıştır. Ortalamalar incelendiğinde ise en yüksek bin tane ağırlığının
200 tohum/m2ekim sıklığından alındığı, ekim sıklığının artırılmasıyla bin tane
ağırlığının düştüğü ve bu düşüşün bilhassa Şahin-91 çeşidinde daha düzenli olduğu
görülmektedir. Bockstaele ve Maddens (1967) tohum oranındaki artışla bin tane
ağırlığının azaldığını bildirirlerken, Bouzerzour ve Refoufi (1992) ekim sıklığının
artırılmasıyla bin tane ağırlığının önemli oranda etkilenmediğini bildirmektedirler.

Çizelge 2. Farklı sıklıkların bin dane ve hektolitre ağırlıklarına etkileri.
Table 2. The effect of plant density on the 1000 kernel weight and hektoliter weight
in two barley cultivars.
Ekim Bin tane ağırlığı (g) Hektolitre ağırlığı (kg/hl)
sıklığı Thousand kernel weight Hectoliter weight
tohum/m2 Şahin-91 Sur-93 Ortalama Şahin-91 Sur-93 Ortalama
Seed rates
200 44,44 40,94 42,69 a 57,5 56,0 56,77
250 42,44 40,21 41,32 ab 56,8 55,0 55,94
300 40,36 38,50 39,43 cd 56,6 53,5 55,11
350 39,87 38,06 38,97 d 56,0 54,6 55,33
400 39,30 41,15 40,22 bcd 56,4 56,0 56,22
450 39,87 41,58 40,73 bc 55,8 57,4 56,66
Ortalama 41,05 a 40,07 b 56,57 55,44
LSD Çeşit: 0,98, Sıklık: 1,68, LSD Çeşit: ÖD, Sıklık: ÖD,
(%5) (%5)
A x B (İnteraksiyon): 2,37 A x B (İnteraksiyon): 1,93
*: Aynı harf grubuna giren değerler %5 önem seviyesine göre farklı değildir.

Hektolitre Ağırlığı

Hektolitre ağırlığı yönünden Çizelge 2 ve Şekil 4 incelendiğinde çeşit x
ekim sıklığı interaksiyonunun önemli olduğu görülmektedir. Buna göre Şahin-91
için en yüksek hektolitre ağırlığı 200 tohum/m2ekim sıklığından alınırken, Sur-93
için ise 450 tohum/m2 ekim sıklığından elde edilmiştir. Hektolitre ağırlığı
bakımından çeşitler ekim sıklıklarına farklı reaksiyon göstermişlerdir. Şahin-91
çeşidinin seyrek ekimde, Sur-93 çeşidinin de sık ekimde en yüksek hektolitre
40
H. KILIÇ, İ. ÖZBERK ve F. ÖZBERK: DİYARBAKIR ŞARTLARINDA ŞAHİN-91 VE SUR-93 ARPA
ÇEŞİTLERİNDE UYGUN EKİM SIKLIĞININ BELİRLENMESİ
ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
ağırlıkları verdikleri görülmektedir. Aradaki bu fark çeşitlerin genetik yapılarından
kaynaklanmaktadır.
41
ANADOLU 10 (2) 2000
Bin dane ağırlığı (gr.)1000 kernel weight(gr)334444680246 Hektolitre ağır. (kg/hl)Hectoliter weihgt(kg/hl) 55555552345678
200 250 300 350 400 450 200 250 300 350 400 450
Tohum miktarı (dane/m2)
Tohum miktarı(dane/m2)
Seed rates(seed/m2)
Seed rates(seed/m2)
Şahin-91 Sur-93
Şahin-91 Sur-93

Şekil 3. Sıklık bin tane ağırlığı Şekil 4. Sıklık ile hektolitre ağırlığı
arasındaki ilişki. arasındaki ilişki.
Figure 3. The relationship between Figure 4. The relationship betwen plant
plant density and 1000 density and hectoliter weight.
kernel weight.

Çizelge 3 İki arpa çeşidinde farklı sıklıkların ortalama tane verimine etkisi.
Table 3. The effect of plant density on the average grain yield in two barley cultivars.
Ekim 1995/1996 Yılı 1996/1997 Yılı 1997/1998 Yılı
sıklığı Year Year Year
Seed rates Şahin-91 Sur-93 Ort. Şahin-91 Sur-93 Ort. Şahin-91 Sur-93 Ort.
200 355,6 342,3 349,0 348,1 249,6 298,8 300,6 248,6 274,6
250 360,6 379,3 370,0 325,4 210,3 267,8 330,3 297,6 314,0
300 339,0 358,0 348,5 342,2 247,1 294,7 315,6 304,6 310,1
350 322,3 378,3 350,3 295,1 242,9 269,0 309,6 295,3 302,5
400 306,3 405,3 355,8 241,7 284,3 263,0 294,6 389,6 342,1
450 318,0 387,3 352,6 291,5 343,0 317,2 243,3 323,6 283,5
Ortalama 333,6b 375,1a 354,3 307,3 262,9 285,1 299,0 309,9 304,5
Mean
LSD Çeşit: 41,4, Sıklık: LSD Çeşit: 44,4, Sıklık: LSD : Çeşit Ö.D., Sıklık:
(%5) (%5) (%5)
Ö.D., AxB (İnteraksiyon): Ö.D., AxB (İnteraksiyon): 76,7 Ö.D., AxB (İnteraksiyon): Ö.D.
Ö.D.
*: Aynı harf grubuna giren değerler %5 önem seviyesine göre farklı değildir.

Tane Verimi

Yıllar ayrı ayrı incelendiğinde 1996/97 yılındaki toplam yağışın nispeten az
olması (309 mm) her iki çeşitte de düşük tane verimine sebep olmuştur (Çizelge 3).
42
H. KILIÇ, İ. ÖZBERK ve F. ÖZBERK: DİYARBAKIR ŞARTLARINDA ŞAHİN-91 VE SUR-93 ARPA
ÇEŞİTLERİNDE UYGUN EKİM SIKLIĞININ BELİRLENMESİ
ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Çizelge 4. İki arpa çeşidinde farklı sıklıkların üç yıllık ortalama tane verimine etkisi.
Table 4. The effect of different plant densities on the average grain yield in two
barley cultivars.
Ekim sıklığı tohum/m2 Tane verimi (kg/da) (Grain yield)
Seed rates Şahin-91 Sur-93 Ortalama (Mean)
200 334,8 280,2 307,5
250 338,8 295,7 317,2
300 332,3 303,2 317,7
350 309,0 305,5 307,2
400 280,9 359,7 320,3
450 284,2 351,3 317,8
Ortalama (Mean) 313,3 315,9
LSD Çeşit: Ö.D, Sıklık: Ö.D. A x B interaksiyon: 48,36
(%5)
*: Aynı harf grubuna giren değerler %5 önem seviyesine göre farklı değildir.

Yıllara göre yapılan varyans analizlerinde çeşit x sıklık interaksiyonu
yalnızca ikinci yılda, çeşitler arasındaki fark da birinci ve ikinci yıllarda istatistiki
olarak önemli bulunmuştur. 1996/97 yılı yağış miktarının az kaydedilmesi sıklıkların
tane verimine olan etkisinin daha belirgin bir şekilde ortaya çıkmasına neden
olmuştur. Çizelge 4 ile Şekil 5 ve 6 incelendiğinde tane verimi yönünden çeşit x
ekim sıklığı interaksiyonunun istatistiki olarak önemli olduğu tespit edilmiştir. Bu
durumda çeşitlerin ekim sıklıklarına farklı reaksiyon gösterdikleri anlaşılmaktadır.
Şahin-91 için en yüksek tane verimine 250 tohum/m2 ekim sıklığında ulaşılmış olup,
bundan sonraki yüksek sıklıklarda tane veriminin keskin olmamakla birlikte düştüğü
görülmektedir. Sur-93 için ise en yüksek tane verimi 400 tohum/m2 ekim sıklığından
elde edilmiş olup, bunun altındaki ve üstündeki sıklıklarda verimin düştüğü tespit
edilmiştir.

Çizelge 4’ten de görüldüğü gibi her iki çeşit için aynı ekim sıklığını
önermek mümkün değildir. Bouzerzour ve Refofi (1992) tane veriminin orta
sıklıktan yüksek sıklığa doğru artma eğiliminde olmakla beraber, optimum bitki
sıklığının lokasyon (çevre) ve çeşide bağlı olarak değişebileceğini bildirirlerken,
Yürür (1994) kardeşlenme oranının yüksek olduğu arpa çeşitlerinde, ekimin daha
seyrek yapılabileceğini bildirmektedir. Martinello ve ark. (1988), 6 sıralı arpa
çeşitlerinde en uygun ekim sıklığının 250 tane/m2 olduğunu, Keklikçi (1983)
Diyarbakır şartlarında Tokak arpa çeşidi için 400 tohum/m2 nin en uygun olduğunu,
Malesevic (1984) ise en uygun ekim sıklığının kışlık arpalar için 350 tohum/m2
olduğunu bildirmektedirler.
43
ANADOLU 10 (2) 2000
370
350
ane verimi (kg/da)Grain yield(kg/da)233913000
T Y=a+bx
270 Y= a+bx
Y=396.90-2.257 x
Y=396.905 – 2.257 x
250
200 250 300 350 400 450
Tohum miktarları(dane/m2)
Seed rates(seed/m2)
Reg.hattı Verim

Şekil 5. Şahin-91 arpa çeşidinde tohum miktarı x tane verimi regresyon ilişkisi.
Figure 5. The regression between seed rate and grain yield in Şahin-91.

Şahin-91 arpa çeşidinin tohum miktarları ile tane verimi arasındaki ilgi
(r= -0,924) önemli çıkmıştır. Çizilen regresyon hatları ve bu hatları belirten
regresyon denklemi Şekil 5’te verilmiştir.

370
350
ane verimi (kg/da)Grain yield(kg/da) 233913000
T Y=a+bx
270
Y= 213.8 + 0.314 x
250
200 250 300 350 400 450
Tohum miktarları(dane/m2)
Seed rates(seed/m2)
Reg.hattı Verim
Şekil 6. Sur-93 arpa çeşidinde tohum miktarı x tane verim arası regresyon ilişkisi.
Figure 6. The regression between seed rate and grain yield in Sur-93.

44