23. say.

228 Pages·2013·5.92 MB·Turkish

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü I
ISSN: 1302-6879
YÜZÜNCÜYILÜNİVERSİTESİ
SOSYALBİLİMLER ENSTİTÜSÜ DERGİSİ
JOURNALOFSOCIALSCIENCES
HAKEMLİDERGİDİR
YIL/YEAR : 20 1 2 SAYI/NUMBER:23 KIŞ/WINTER
II Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
YÜZÜNCÜYILÜNİVERSİTESİ
SOSYALBİLİMLER ENSTİTÜSÜ DERGİSİ
Sahibi
YüzüncüYıl Üniversitesi
Sosyal Bilimler EnstitüsüAdına
Doç. Dr. ZekiTAŞTAN
Editör
Doç. D. Hasan ÇİÇEK
Doç. Dr. ZekiTAŞTAN
Yayın Kurulu
EnstitüYönetim Kurulu
Prof. Dr.AbdülhamitTÜFEKÇİOĞLU
Doç. Dr. ZekiTAŞTAN
Doç. Dr. Erdal BAYKAN
Yrd. Doç. Dr. Gülsen BAŞ
Yrd. Doç. Dr.AbdulmenafTURAN
Yrd. Doç. Dr. M.AkifARVAS
Danışma Kurulu
Prof. Dr.Abdulbaki GÜNEŞ
Prof. Dr.Ali Fuat DOĞU
Prof. Dr.Alâattin KARACA
Prof. Dr.Arif ÜNAL
Prof. Dr. Bülent KARAKAŞ
Prof. Dr. Hasan BOYNUKARA
Prof. Dr. Mustafa OFLAZ
Prof. Dr. M. Ruhi KÖSE
Prof. Dr. Recai KARAHAN
Doç. Dr. Bedri SARICA
Doç. Dr. M. SalihARI
Doç. Dr. RamazanALTINAY
Doç. Dr.Şakir GÖZÜTOK
Doç. Dr.VefaTAŞDELEN
Doç. Dr.YaşarŞENLER
Yrd. Doç. Dr.Abdulkerim UZAĞAN
Yrd. Doç. Dr.AhmetYAYLA
Yrd. Doç. Dr. ErcanTOMAKİN
Yrd. Doç. Dr. HandanTUNÇ
Yrd. Doç. Dr. M. Salih MERCAN
Yrd. Doç. Dr. Rafet ÇAVUŞOĞLU
Yrd. Doç. Dr. Sait EBİNÇ
Yrd. Doç. Dr. SerapYÜKRÜK
Yrd. Doç. Dr.Yılmaz ÖNAY
Yrd. Doç. Dr. Zafer KANBEROĞLU
İngilizce Redaksiyon
Yrd. Doç. Dr.Aydın GÖRMEZ
Öğrt. Gör. M.Şirin DEMİR
Sekreterya
Ercan ÇALIŞ
Ahmet KÖKLÜ
Dizgi / Baskı
Baranoğlu Ofset Matbaacılık 0432 215 94 06 VAN
YazışmaAdresi
Doç. Dr. Hasan ÇİÇEK
YüzüncüYıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü /VAN
Tel: [phone] 225 10 24 /2002- Fax:[phone]
İletiAdresi: [email protected]
BaskıYılı: 2012
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü III
İÇİNDEKİLER
Dil ve Edebiyat/LanguageAnd Literature
Doç. Dr. ZekiTAŞTAN
-Cumhuriyet'inYalnızKuşağıveTanpınar 6
Dr.M.HalilERZEN
-KaramanlıNizâmî Dîvânı'ındaTeşbih veİstiare
Sanatlarının Kullanımı 18
Yrd. Doç. Dr. M. Metin BARLIK
MehmetAli KAYA
-Reactional DeathAndVengeful Rebirth In Sılvıa Plath's
“Lady Lazarus” 55
Yrd. Doç. Dr. Mehmet RecepTAŞ
Okt. BülentALAN
Öğr. Gör. Zeki EDİS
-GoodAnd Evil InWilliam Golding's Lord OfThe Flies 63
Eğitim Bilimleri/Education Sciences
Yrd. Doç. Dr.AynurİLHANTUNÇ
-Eğitim ve Etik 70
Güzel Sanatlar/ FineArts
Yrd. Doç. Dr. Ruhi KONAK
Hünernâme I.Cilt Minyatürlerinde Kompozisyon Düzeni 86
İktisadi veİdari Bilimler/ EconomicAnd
Administrative Sciences
Yrd. Doç. Dr. ZaferKANBEROĞLU
-KOBİ'lerin Bölgesel Kalkınmadaki Rolü 110
IV Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Yrd. Doç. Dr.Şenay SABAH KIYAN
Dr. Sonyel OFLAZOĞLU
-SosyalAğların Etkisinde Din ve Girişimci Odaklılık
İlişkisi 132
İlahiyat (Din Bilimleri)/Teologie
Doç. Dr. M. SalihARI
-Ebü'l-Ferecİbnü'l-Cevzî'nin Hayatı, Eserleri veTarih
Metodolojisi 165
Yrd. Doç. Dr.Arif GEZER
Kurtubîye Göre Sünnet Kur'anİlişkisi 187
Dr.Ali HATALMIŞ
-İslam'ınİlk Dönemlerinde Ekonomik Hayatta Köle ve
Cariyeler 198
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 5
HAKEMLER
Prof. Dr.Yakup ÇELİK YıldızTeknik Üniversitesi
Prof. Dr. Hasan BOYNUKARA Namık Kemal Üniversitesi
Prof. Dr. MehmetTAKKAÇ Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. Muhsin MACİT Anadolu Üniversitesi
Prof. Dr. Recai KARAHAN YüzüncüYıl Üniversitesi
Doç. Dr. Erdal BAYKAN YüzüncüYıl Üniversitesi
Doç. Dr. Hasan ÇİÇEK YüzüncüYıl Üniversitesi
Doç. Dr. MehmetAYGÜN YüzüncüYıl Üniversitesi
Doç. Dr. Mehmet DEMİRTAŞ Bitlis Eren Üniversitesi
Doç. Dr. M.SalihARI YüzüncüYıl Üniversitesi
Doç. Dr. MuratAKIN Niğde Üniversitesi
Doç. Dr. NevzatTARTI YüzüncüYıl Üniversitesi
Doç. Dr. NihatYATKIN Atatürk Üniversitesi
Doç. Dr. Osman GÜRBÜZ Atatürk Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr.AbdurrahimTUFANTOZ YüzüncüYıl Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr.AbdulmenafTURAN YüzüncüYıl Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr.AhmetYAYLA YüzüncüYıl Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr.Aydın GÖRMEZ YüzüncüYıl Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. EmreŞahin DÖLARSLAN Karatekin Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. M.Metin BARLIK YüzüncüYıl Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Mehmet KULAZ YüzüncüYıl Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Ömer DEMİRBAĞ YüzüncüYıl Üniversitesi
6 Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

CUMHUR(cid:248)YET’(cid:248)N YALNIZ KU(cid:249)A(cid:246)I VE TANPINAR

Doç. Dr. Zeki TA(cid:249)TAN
Yüzüncü Y(cid:213)l Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Türk Dili ve Edabiyat(cid:213)
[email protected]

Özet
Cumhuriyet dönemi her aç(cid:213)dan irdelenmesi gereken önemli bir zaman
dilimidir. Bu dönemde tarih, edebiyat ve kültür sahas(cid:213)nda ba(cid:250)layan köklü
de(cid:247)i(cid:250)iklikler yeni bir ku(cid:250)a(cid:247)(cid:213)n olu(cid:250)mas(cid:213)na zemin haz(cid:213)rlar. Bat(cid:213)l(cid:213) bir hayat
tarz(cid:213)n(cid:213) benimseyen yeni bir ku(cid:250)ak eskisinden farkl(cid:213) bir biçimde hayat(cid:213)
sorgulamaya ba(cid:250)larlar. Özellikle baz(cid:213) ayd(cid:213)nlar(cid:213)m(cid:213)z Türk toplum yap(cid:213)s(cid:213)n(cid:213)n en
önemli kurumlar(cid:213)ndan olan “evlilik” müessesesine pek s(cid:213)cak bakmazlar.
Bunun birçok farkl(cid:213) sebepleri de olabilece(cid:247)i gibi baz(cid:213) edebiyatç(cid:213) veya
ayd(cid:213)nlar ölene kadar evlenmeyip bekâr kalmay(cid:213) ve yaln(cid:213)z ya(cid:250)amay(cid:213) tercih
ederler. Bunlar aras(cid:213)nda modern Türk (cid:250)iirinin kurucular(cid:213)ndan Yahya Kemal
ve Ahmet Hamdi Tanp(cid:213)nar’(cid:213) anabiliriz. Hatta son döneminde “z(cid:213)mnen”
evlenen Ahmet Ha(cid:250)im’i de bu kategoriye dâhil edebiliriz.
Biz bu makalede Cumhuriyet dönemi Türk (cid:250)iirinin bu üç önemli
(cid:250)airinin evlilik hayatlar(cid:213)n(cid:213) sorgulayacak özellikle Tanp(cid:213)nar özelinde niçin
bekâr ya(cid:250)ad(cid:213)klar(cid:213)n(cid:213) ara(cid:250)t(cid:213)racak ve bu konuda ya(cid:250)ad(cid:213)klar(cid:213) yaln(cid:213)zl(cid:213)(cid:247)(cid:213)n (cid:250)iirlerine
yans(cid:213)y(cid:213)p yans(cid:213)mad(cid:213)(cid:247)(cid:213)n(cid:213) incelemeye çal(cid:213)(cid:250)aca(cid:247)(cid:213)z.
Anahtar Kelimeler: Evlilik, Tanp(cid:213)nar, (cid:250)iir, Ahmet Ha(cid:250)im,
Cumhuriyet, Yahya Kemal.

THE LONESOME GENERATION OF REPUBLIC AND
TANPINAR

Abstract
The time of Turkish Republic is an important period that should be
analyzed from all perspectives. The radical changes during this period
caused a new formation in history, literature and culture. The new generation
that has adopted the western way of life begins to question the life in a
different way. Some intellectuals do not welcome “marriage” which the most
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 7
important institution of Turkish society. There can be many reasons for this
approach, some of the authorr or intellectuals remain single and prefer to live
alone. The founders of modern Turkish poetry, Yahya Kemal and Ahmet
Hamdi are among them. We can include Ahmet Hasim in this category who
has “implicitly” married during his last period of his life.
In this article, we will try to look into the marriage lives of these three
poets and we will mainly focus on Tanpinar and quest the reasons for their
bachelorhood and look whether these facts have been mirrored in their
poetry.
Key Words: Marriage, Tanpinar, poetry, Ahmet Hasim,
Commonwealth, Yahya Kemal.

Giri(cid:250)
Türk toplumunda evlili(cid:247)in; bununla birlikte aile ve yuva kurma
dü(cid:250)üncesinin çok köklü bir geçmi(cid:250)i ve kendine özgü bir kutsiyeti
vard(cid:213)r. Bu kutsiyetin olu(cid:250)mas(cid:213)nda (cid:248)slâmiyet’in evlili(cid:247)e verdi(cid:247)i de(cid:247)erin
de rolü büyüktür. Tanzimat’tan sonra ise birçok meselede oldu(cid:247)u gibi
“evlilik” konusunda da bak(cid:213)(cid:250) aç(cid:213)s(cid:213) de(cid:247)i(cid:250)meye ba(cid:250)lar. Daha çok
kolektif ve toplumsal bir yönü olan; dini hayata ve gelene(cid:247)e ba(cid:247)l(cid:213)
olarak devam eden evlilik dü(cid:250)üncesinde zamanla “bireysellik” öne
ç(cid:213)kar. Kimi ayd(cid:213)nlar(cid:213)m(cid:213)z bu müesseseyi sorgulamaya ve zamanla
bekâr bir ya(cid:250)am tarz(cid:213)n(cid:213) benimsemeye ba(cid:250)larlar.
Cumhuriyet’ten sonra kimi yazarlar(cid:213)m(cid:213)z, evlilik fikrine s(cid:213)cak
bakmad(cid:213)klar(cid:213) gibi onu sorgulamaya ve ele(cid:250)tirmeye ba(cid:250)larlar. Hatta
kimisi daha da ileri giderek gayr-(cid:213) me(cid:250)ru ili(cid:250)kileri te(cid:250)vik eden öyküler
de kaleme al(cid:213)r. Hikmet Feridun Es’in bine yakla(cid:250)an öykülerinde,
evlilik dü(cid:250)üncesi asla öne ç(cid:213)kmaz. Onun öykülerinde kahramanlar(cid:213)n
pek ço(cid:247)u; a(cid:250)k(cid:213) ve cinselli(cid:247)i önceleyen, çok çabuk ili(cid:250)ki kuran, tan(cid:213)(cid:250)t(cid:213)(cid:247)(cid:213)
gün kar(cid:250)(cid:213) cinsle birlikte olan, gayr-(cid:213) me(cid:250)ru ili(cid:250)kiler ya(cid:250)ayan, birbirini
aldatan erkek ve kad(cid:213)nlardan olu(cid:250)ur1.
Cumhuriyet döneminde ayd(cid:213)nlar(cid:213)m(cid:213)z(cid:213)n önemli bir kesimi
Hikmet Feridun gibi öyküler yazmaz elbette. Bu dönemde evlili(cid:247)i
kutsal addeden ve aile ya(cid:250)ant(cid:213)s(cid:213)n(cid:213) önemseyen, bunu eserlerine
yans(cid:213)tan ayd(cid:213)nlar(cid:213)m(cid:213)z da vard(cid:213)r. Ancak bu bak(cid:213)(cid:250) aç(cid:213)s(cid:213)na ra(cid:247)men hiç
evlenmeyen (cid:250)air ve yazarlardan da söz edilebilir.
Cumhuriyet döneminde, hiç evlenmeyen yazarlar(cid:213)m(cid:213)z aras(cid:213)nda
Yahya Kemal ve Ahmet Hamdi Tanp(cid:213)nar’(cid:213) anabiliriz. Hatta son
döneminde “z(cid:213)mnen” evlenen Ahmet Ha(cid:250)im’i de bu kategoriye dâhil
edebiliriz. Bunun yan(cid:213)nda k(cid:213)sa bir evlilik hayat(cid:213) olan Cahit S(cid:213)tk(cid:213), erken

1 Bk. Suzan Demirci, “Hikmet Feridun’un Öyküleri Üzerinde Bir (cid:248)nceleme”,
YYÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yay(cid:213)mlanmam(cid:213)(cid:250) Yüksek Lisans Tezi, Van,
2009.
8 Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
vefat eden Orhan Veli veya Sezai Karakoç’u da kadroya dâhil ederek
listeyi geni(cid:250)letebiliriz. Ancak burada üzerinde as(cid:213)l durmak istedi(cid:247)imiz
Cumhuriyet dönemi Türk (cid:250)iirinin üç önemli ismidir:

Oh Be! Arkamdan A(cid:247)layan Birini B(cid:213)rakt(cid:213)m!..

Dalg(cid:213)n suya bakt(cid:213)m ve dedim ki âh ölebilsem
Mademki yok a(cid:247)layacak mevtime kimsem

Ahmet Ha(cid:250)im, hayat(cid:213) boyunca kendisini derin bir yaln(cid:213)zl(cid:213)k
içinde hissetmi(cid:250) bir isim. Etraf(cid:213)na pek güvenmeyen ve al(cid:213)ngan bir
tabiata sahip olan Ha(cid:250)im, de(cid:247)i(cid:250)ken ruh hali ve ani kararlar(cid:213)yla
dostluklar(cid:213)nda istikrarl(cid:213) olamam(cid:213)(cid:250) ve kendisini hep yaln(cid:213)zl(cid:213)(cid:247)a itmi(cid:250)tir.
Bir kez ni(cid:250)anlanan Ha(cid:250)im, hayat(cid:213)n(cid:213)n sonlar(cid:213)nda da z(cid:213)mni bir evlilik
yapar.
Ahmet Ha(cid:250)im’in ruh hâli gönül meselelerinde de dengesizdir.
Bir türlü istedi(cid:247)i a(cid:250)k(cid:213) bulamaz. Buldu(cid:247)u sand(cid:213)(cid:247)(cid:213) a(cid:250)k(cid:213)yla tam
evlenecekken son anda vazgeçer. Birkaç kez evlili(cid:247)in k(cid:213)y(cid:213)s(cid:213)ndan
döner. Ni(cid:250)an(cid:213)n(cid:213), kaynanas(cid:213)n(cid:213)n görgüsüzlü(cid:247)ünü bahane ederek bozar.
Bu anlamda yaln(cid:213)zl(cid:213)(cid:247)(cid:213), sadece dostlar(cid:213)ndan uzak kal(cid:213)(cid:250)(cid:213)yla de(cid:247)il
düzenli bir ili(cid:250)ki ve ev hayat(cid:213) kuramayarak da hisseder. Kendisini
yak(cid:213)ndan tan(cid:213)yan Yakup Kadri, Ha(cid:250)im’in bu durumunu (cid:250)u sözleriyle
özetler:
Ahmet Ha(cid:250)im, yaln(cid:213)z arkada(cid:250)lar(cid:213)yla, dostlar(cid:213)yla
münasebetlerinde mi böyle idi? Heyhat, onun gönül ba(cid:247)l(cid:213)l(cid:213)klar(cid:213) da
hep bu itirats(cid:213)zl(cid:213)k içinde dü(cid:247)ümlenip çözülür, çözülür dü(cid:247)ümlenirdi.
Kaç defa sevdi(cid:247)i bir k(cid:213)zla hemen evlenmek üzere iken irkilerek geri
basm(cid:213)(cid:250) hem de birkaç gün önce yan(cid:213)p tutu(cid:250)tu(cid:247)u o k(cid:213)z(cid:213) terk mi etti
Leyla’s(cid:213)n(cid:213) Mecnun m(cid:213)sras(cid:213)ndaki hüznün bir zerresini kalbinde
duymaks(cid:213)z(cid:213)n kalbinden söküp atm(cid:213)(cid:250)t(cid:213)r. Neden? Çünkü ya onun bir
sözünden al(cid:213)nm(cid:213)(cid:250) ya da kaynanas(cid:213) olacak kad(cid:213)n(cid:213)n bir tavr(cid:213)n(cid:213), bir
hareketini baya(cid:247)(cid:213) bulmu(cid:250)tur ve böylece, bütün ömrü hep yar(cid:213)m kalm(cid:213)(cid:250)
a(cid:250)klar ve sonu gelmeyen evlenme te(cid:250)ebbüsleri içinde geçmi(cid:250)tir2.
Ahmet Ha(cid:250)im, hayat(cid:213)n(cid:213)n son deminde, Kad(cid:213)köy’deki evinde
kendisine bakan Zarife Özgünlü adl(cid:213) dul, çirkin fakat duygulu ve
sevecen bir kad(cid:213)nla evlenir. Evlilik i(cid:250)lemleri, arkada(cid:250)lar(cid:213) taraf(cid:213)ndan 17
May(cid:213)s 1933’te yerine getirilir3. Bu evlilik Ha(cid:250)im’in bir ay sonra
vefat(cid:213)yla son bulur (4 Haziran, 1933).

2 Yakup Kadri, Edebiyat ve Gençlik Hat(cid:213)ralar(cid:213), (cid:248)stanbul 2003, s. 141
3 Âs(cid:213)m Bezirci, “Ahmet Hâ(cid:250)im”, (cid:248)stanbul 1986, s.16
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 9
Ahmet Ha(cid:250)im, Yahya Kemal’e ve Tanp(cid:213)nar’a göre yaln(cid:213)zl(cid:213)(cid:247)(cid:213)n(cid:213)
daha derinden ya(cid:250)ayan ve çirkinli(cid:247)ini de bahane ederek ço(cid:247)unlukla
içine kapanm(cid:213)(cid:250) biridir. Bu derin yaln(cid:213)zl(cid:213)k (cid:250)iirlerinde farkl(cid:213) (cid:250)ekillerde
ortaya ç(cid:213)kar. Ancak bizim burada as(cid:213)l üzerinde duraca(cid:247)(cid:213)m(cid:213)z, Ha(cid:250)im’in
evlenememekten dolay(cid:213) ya(cid:250)ad(cid:213)(cid:247)(cid:213) yaln(cid:213)zl(cid:213)(cid:247)(cid:213)d(cid:213)r. Bu anlamda onun
(cid:250)iirlerinde aile dü(cid:250)üncesi, yuva kurma hayalinin de izlerini arayaca(cid:247)(cid:213)z.
Ahmet Ha(cid:250)im, gençlik dönemi (cid:250)iirlerinden biri olan (cid:249)eb-i
Nisan’da; gelmeyen sevgiliye seslenirken, ay(cid:213)n, y(cid:213)ld(cid:213)zlar(cid:213)n, a(cid:247)açlar(cid:213)n
birliktelikleriyle kendi yaln(cid:213)zl(cid:213)(cid:247)(cid:213)n(cid:213) mukayese eder. Kamerin bile çift
oldu(cid:247)unu vurgulayan (cid:250)air, buna ra(cid:247)men kendisinin evlenmemi(cid:250) ve
bekâr oldu(cid:247)unu üzülerek belirtir. Bu durumu asla kabullenemeyen
(cid:250)air, yaln(cid:213)z ya(cid:250)amaktansa ölümü tercih eder.

Hep çift idi kar(cid:250)(cid:213)mda Kamer, encüm ü e(cid:250)car
Bendim yaln(cid:213)z ordaki bî-hemser ü bîdar
Durgun suya bakt(cid:213)m ve dedim ki âh ölebilsem
Madamki yok a(cid:247)layacak mevtime kimsem4

(cid:249)eb-i Nisan, Ahmet Ha(cid:250)im’in gençlik (cid:250)iirlerindendir. Ancak
Ha(cid:250)im’in bu dile(cid:247)i ömrünün sonuna kadar gerçekle(cid:250)meyecektir.
Ha(cid:250)im her zaman yaln(cid:213)z ve düzensiz bir hayat ya(cid:250)ayacakt(cid:213)r. O nedenle
bilinçalt(cid:213)nda her zaman bir ev kurma hayali vard(cid:213)r. Evim adl(cid:213) (cid:250)iirde bu
duygu yine beklenen sevgiliyle anlam kazan(cid:213)r. (cid:249)iirlerinde genellikle
do(cid:247)ayla yaln(cid:213)zl(cid:213)(cid:247)(cid:213) aras(cid:213)nda karamsar bir ba(cid:247) kuran Ha(cid:250)im, Evim’de ise
(cid:250)en ve ümitli bir tablo çizer:

Sevimli ev… Bugün alt(cid:213)nda a(cid:250)k(cid:213) bekliyorum,
O penbe t(cid:213)fl-(cid:213) melek-çehre nerdedir? diyorum…5

Ev, ailenin, yuva kurman(cid:213)n ve birlikte ya(cid:250)aman(cid:213)n en belirgin
mekân(cid:213)d(cid:213)r. Bu anlamda Ahmet Ha(cid:250)im’in bir macera aramad(cid:213)(cid:247)(cid:213)n(cid:213)
söyleyebiliriz. O, hep ömrünü birlikte geçirece(cid:247)i bir e(cid:250) aram(cid:213)(cid:250) ve hep
onu hayal etmi(cid:250)tir. Evlendikten sonra kendisine atfedilen; Oh be! Ben
de öldü(cid:247)üm zaman arkamdan a(cid:247)layan birini b(cid:213)rakt(cid:213)m.6 sözleri; bir

4 Ahmet Ha(cid:250)im, Bütün (cid:249)iirleri, (Haz(cid:213)rlayan: (cid:248)nci Enginün), (cid:248)stanbul, 2003, s.
169
5 Ahmet Ha(cid:250)im, Bütün (cid:249)iirleri, (Haz(cid:213)rlayan: (cid:248)nci Enginün), (cid:248)stanbul, 2003, s.
171
6http://visalyolcusuyuz.biz/index.php?option=com_content&view=article&id
=2360:kim-demi-bekarlk-sultanlk-diye&catid=68:huzurlu-aile-
yuvas&Itemid=75
10 Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
bencillik olarak alg(cid:213)lansa da Ha(cid:250)im’in ya(cid:250)ad(cid:213)(cid:247)(cid:213) derin yaln(cid:213)zl(cid:213)(cid:247)(cid:213)
özetlemesi aç(cid:213)s(cid:213)ndan da manidard(cid:213)r.

Evleniniz. (cid:248)nsanl(cid:213)(cid:247)(cid:213)n En Nefis Sesini (cid:248)(cid:250)iteceksiniz…
Yahya Kemal Beyatl(cid:213), Ahmet Ha(cid:250)im gibi k(cid:213)sa süreli de olsa
hiçbir evlilik yapmaz. Hatta ni(cid:250)anl(cid:213)l(cid:213)k te(cid:250)ebbüsü de yoktur. Ancak
onun da ba(cid:250)(cid:213)ndan ciddi a(cid:250)k maceralar(cid:213) geçmi(cid:250)tir. Birçok kaynak,
özellikle de dostlar(cid:213) Yahya Kemal’in Celile Han(cid:213)m’la en ciddi a(cid:250)k(cid:213)
ya(cid:250)ad(cid:213)(cid:247)(cid:213) konusunda hemfikirdirler. Bu kaynaklara göre Yahya Kemal,
Celile Han(cid:213)m’la büyük bir a(cid:250)k ya(cid:250)am(cid:213)(cid:250) ancak (cid:250)airin baz(cid:213) çekinceleri
yüzünden bu a(cid:250)k evlilikle neticelenmemi(cid:250)tir.
Yahya Kemal, ölümüne kadar bir aile hayat(cid:213)ndan ve düzenli bir
ya(cid:250)ant(cid:213)dan mahrum kal(cid:213)r. Yurt d(cid:213)(cid:250)(cid:213)ndan (cid:248)stanbul’a döndü(cid:247)ü günlerde;
(cid:249)efik Esat’(cid:213)n Divanyolu’ndaki kona(cid:247)(cid:213)yla K(cid:213)br(cid:213)sl(cid:213)lar(cid:213)n Kandilli’deki
yal(cid:213)s(cid:213) aras(cid:213)nda paras(cid:213)z ve yersiz yurtsuz bir kimsenin hayat (cid:250)artlar(cid:213)
içinde7 ya(cid:250)am(cid:213)(cid:250)t(cid:213)r. Yine Milli Mücadele y(cid:213)llar(cid:213)nda (cid:250)airin, kiral(cid:213)k
odalarda, pansiyonlarda ve otellerde ya(cid:250)ad(cid:213)(cid:247)(cid:213); yani yerle(cid:250)ik bir düzene
geçemedi(cid:247)i görülür8. Park Otel’de uzun y(cid:213)llar kalan Yahya Kemal,
1950’den itibaren sa(cid:247)l(cid:213)k sorunlar(cid:213)yla bo(cid:247)u(cid:250)mak zorunda kal(cid:213)r. Bu
tarihten vefat etti(cid:247)i 1 Kas(cid:213)m 1958’e kadar da yaln(cid:213)z ya(cid:250)amaya devam
eder. Tanp(cid:213)nar’(cid:213)n (cid:250)u sözleri, hocas(cid:213)n(cid:213)n son zamanlar(cid:213)nda Park Otel’de
ya(cid:250)ad(cid:213)(cid:247)(cid:213) derin yaln(cid:213)zl(cid:213)(cid:247)(cid:213) ve mahrumiyeti özetler gibidir:
Yahya Kemal, kitaps(cid:213)z, kâ(cid:247)(cid:213)ts(cid:213)z, bavullar(cid:213)yla ve yaln(cid:213)zl(cid:213)(cid:247)(cid:213)yla
hiçbir k(cid:213)m(cid:213)ldanacak yeri olmayan, bir masadan dahi mahrum tek bir
odada ya(cid:250)(cid:213)yor9.
Yahya Kemal’in evlili(cid:247)e en çok yakla(cid:250)t(cid:213)(cid:247)(cid:213) isim Celile
Han(cid:213)m’d(cid:213)r. Bu büyük a(cid:250)k, Yahya Kemal’in çe(cid:250)itli endi(cid:250)eleri yüzünden
bir türlü mutlulukla sonuçlanmaz. Yahya Kemal’i ve Celile Han(cid:213)m’(cid:213)
çok yak(cid:213)ndan tan(cid:213)yan Yakup Kadri, evlili(cid:247)in gerçekle(cid:250)meyi(cid:250)inin en
büyük sebebini Yahya Kemal’in kendi karakterinde görür. Ona göre
bu a(cid:250)k, onda y(cid:213)llarca türlü ruh ve k(cid:213)skançl(cid:213)k krizlerine sebep olmu(cid:250)tur.
Daha da önemlisi Yahya Kemal, Celile Han(cid:213)m’la ilgili ç(cid:213)kan
dedikodulardan etkilenmi(cid:250) ve bu konuda kendisine yöneltilecek
suçlamalardan çekindi(cid:247)i için evlili(cid:247)e yana(cid:250)mam(cid:213)(cid:250)t(cid:213)r. Yahya Kemal’in,
Yakup Kadri’ye söyledi(cid:247)i; Bu kadar dile gelmi(cid:250) bir kad(cid:213)nla ben nas(cid:213)l
evlenebilirim?10 sözleri de bunu i(cid:250)aret eder. Yakup Kadri’nin deyi(cid:250)iyle

7 Kâz(cid:213)m Yeti(cid:250), Yahya Kemal’in Hayat(cid:213), (cid:248)stanbul Fetih Cemiyeti Yay(cid:213)nlar(cid:213),
(cid:248)stanbul, 1998, 1.bask(cid:213), s.147
8 Yeti(cid:250), age, s.162
9 Günlüklerin I(cid:250)(cid:213)(cid:247)(cid:213)nda Tanp(cid:213)nar’la Ba(cid:250) ba(cid:250)a, (Haz(cid:213)rlayan: (cid:248)nci Enginün-
Zeynep Kerman), (cid:248)stanbul 2007, s. 302
10 Yakup Kadri, Edebiyat ve Gençlik Hat(cid:213)ralar(cid:213), (cid:248)stanbul 2003, s. 141