2018 KPSS Lise ve Önlisans Genel Yetenek Genel Kültür Konu Anlatımlı Modüler Set

77 Pages·2017·12.67 MB·Turkish

kpss
Önce
biz sorduk
2 0 1 8
120 Soruda
85
SORU
Güncellenmiş
Yeni
Baskı Genel Yetenek
Genel Kültür
Lise ve Ön Lisans
COĞRAFYA
Konu Anlatımı
Pratik Bilgiler
Sınavlara En Yakın Özgün Sorular ve Açıklamaları
Çıkmış Sorular ve Açıklamaları
Önder Cengiz
KPSS LİSE VE ÖN LİSANS COĞRAFYA KONU ANLATIMLI
ISBN 978-605-318-992-3
Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

© Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. AŞ’ye aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,
kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
satın almamasını diliyoruz.
“Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ
SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir
kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da
kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi
Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır.”
18. Baskı: 2018, Ankara
Yayın-Proje: Mehmet Ali Tutlu
Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan
Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı
Baskı: Vadi Grup Basım A.Ş.
İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105
Yenimahalle/ANKARA
(0312 394 55 91)
Yayıncı Sertifika No: 36306
Matbaa Sertifika No: 26687
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA
Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
İnternet: www.pegem.net
E-ileti: [email protected]
SUNU
Değerli Adaylar;
Bu kitap Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Lise ve Ön Lisans Genel Kültür Testinde
önemli bir yer tutan “Coğrafya” kapsamındaki 18 soruyu etkili bir şekilde çözebilmeniz amacıyla
hazırlanmıştır.
Kitap, sorulmuş ve sorulması olası soruların titizlikle incelenmesiyle meydana getirilmiş olup;
■ Türkiye’nin Coğrafi Konumu,
■ Türkiye’nin Yer Şekilleri ve Özellikleri,
■ Türkiye’nin İklimi ve Bitki Örtüsü,
■ Türkiye’de Nüfus ve Yerleşme,
■ Türkiye’de Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık,
■ Türkiye’de Madenler, Enerji Kaynakları ve Sanayi,
■ Türkiye’de Ulaşım, Ticaret ve Turizm ve
■ Türkiye’nin Bölgesel Coğrafyası bölümlerinden oluşmaktadır.

Kitapta; bölümlerin sınav formatına uygun ve soru çözümünü kolaylaştıracak bir şekilde ele
alınmasına ve bilgilerin açık ve anlaşılır bir dille ifade edilmesine, bilginin resim, şekil, şemalarla
somutlaştırılmasına, kavram haritaları, tablolar ve grafikler akılda kalıcı biçimde sunulmasına
özen gösterilmiştir.
Her ünitenin sonunda,
■ cevaplı testler ve
■ çıkmış sorulara;
yer verilmiştir.
Bu kitabın hazırlanmasında yardım, destek ve katkılarını esirgemeyen meslektaşlarımıza,
PEGEM AKADEMİ yayınevi ve dershanesi çalışanlarına ve öğrencilerimize teşekkürü bir borç biliriz.
Bu kitap, uzun bir birikimin ve yoğun bir emeğin ürünüdür. Kitapla ilgili görüş ve önerileriniz bu
ürünün niteliğini daha da arttıracaktır. Değerli görüş ve önerilerinizi lütfen bizimle pegem@pegem.
net aracılığıyla paylaşınız.
Kitabın çalışmalarınızda yararlı olması dileğiyle, KPSS’de ve meslek hayatınızda başarılar.
Pegem Akademi
Genel Merkezi
Coğrafya Zümre Başkanı
Önder Cengiz
2016 KPSS’de Yer Alan 18 Coğrafya Sorusunun Oransal Dağılışı
KONULAR YAKLAŞIK AĞIRLIK
Türkiye’nin Fiziki Coğrafyası %39 (7 soru)
Türkiye’nin Beşeri Coğrafyası %17 (3 soru)
Türkiye’nin Ekonomik Coğrafyası %44 (8 soru)

İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM Türkiye’nin Coğrafi Konumu
Mutlak Konum.........................................................................................................1
Özel Tarihlerde Türkiye...........................................................................................5
Türkiye’nin Mutlak Konumu ve Sonuçları ...............................................................7
Türkiye’nin Göreceli Konumu ve Sonuçları ............................................................9
Türkiye’nin Jeopolitiği ...........................................................................................12
Cevaplı Test ..........................................................................................................14
2. BÖLÜM Türkiye’nin Yerşekilleri
Türkiye’nin Yer Şekillerinin Genel Özellikleri ........................................................17
Fiziki Haritalar .......................................................................................................17
Türkiye’nin Jeolojik Geçmişi .................................................................................18
Türkiye’nin Şekillenmesinde Etkili Olan İç Kuvvetler ............................................19
Türkiye’nin Platoları ve Ovaları.............................................................................23
Türkiye’de Dış Kuvvetlerin Oluşturduğu Yer Şekilleri ...........................................25
Türkiye’nin Kıyı Tipleri ..........................................................................................34
Türkiye’de Toprak Oluşumu ve Tipleri ..................................................................35
Türkiye’nin Su Varlığı ............................................................................................38
Türkiye’de Doğal Afetler .......................................................................................44
Cevaplı Test ..........................................................................................................51
Çıkmış Sorular ......................................................................................................54
vi
3. BÖLÜM Türkiye’nin İklimi ve Bitki Örtüsü
Türkiye’nin İklimi ...................................................................................................59
Türkiye’de Sıcaklık ..............................................................................................59
Türkiye’de Basınç ve Rüzgârlar............................................................................62
Türkiye’de Nemlilik ve Yağış ................................................................................64
Türkiye’de İklim Tipleri ..........................................................................................67
Türkiye’nin Bitki Örtüsü.........................................................................................69
Türkiye’nin İklim Tipleri ve Bitki Örtüsü .................................................................74
Cevaplı Test ..........................................................................................................75
Çıkmış Sorular ......................................................................................................79
4. BÖLÜM Türkiye’de Nüfus ve Yerleşme
Türkiye’nin Nüfus Özellikleri .................................................................................81
Türkiye’de Nüfusun Dağılışı ve Nüfus Yoğunluğu ................................................83
Türkiye’nin Nüfusu ve Nüfus Sayımları ................................................................87
Türkiye’nin Nüfus Politikaları ................................................................................87
Türkiye’de Nüfus Projeksiyonları: Türkiye Nüfusunun Geleceği...........................88
Türkiye’de Göçler .................................................................................................88
Türkiye’de Yerleşme .............................................................................................91
Türkiye’de Mesken Tipleri .....................................................................................96
Cevaplı Test ..........................................................................................................97
Çıkmış Sorular ....................................................................................................100
vii
5. BÖLÜM Türkiye’de Tarım, Hayvancılık ve Ormancılık
Anadolu Uygarlıkları ...........................................................................................105
Türkiye’de Arazi Kullanımı ..................................................................................106
Türkiye Ekonomisinin Sektörel Dağılımı .............................................................107
Türkiye Ekonomisini Etkileyen Faktörler.............................................................108
Türkiye’de Tarım .................................................................................................109
Türkiye’de Hayvancılık .......................................................................................123
Türkiye’de Ormancılık.........................................................................................128
Cevaplı Test ........................................................................................................130
Çıkmış Sorular ....................................................................................................134
6. BÖLÜM Türkiye’de Madenler, Enerji Kaynakları ve Sanayi
Türkiye’de Madenler ...........................................................................................137
Türkiye’de Enerji Kaynakları ...............................................................................145
Türkiye’de Sanayi ...............................................................................................150
Cevaplı Test ........................................................................................................155
Çıkmış Sorular ....................................................................................................158
viii
7. BÖLÜM Türkiye’de Ulaşım, Ticaret ve Turizm
Türkiye’de Ulaşım ...............................................................................................161
Türkiye’de Ticaret ...............................................................................................169
Türkiye’de Turizm ...............................................................................................172
Türkiye’nin 2023 Turizm Stratejisi ......................................................................176
Türkiye’nin Millî Parkları .....................................................................................178
Cevaplı Test ........................................................................................................184
Çıkmış Sorular ....................................................................................................187
8. BÖLÜM Türkiye’nin Coğrafi Bölgeleri
Türkiye’de Bölge Sınıflandırması........................................................................191
Türkiye’nin Bölgesel Kalkınma Projeleri .............................................................191
Türkiye’nin Coğrafi Bölgeleri...............................................................................194
Karadeniz Bölgesi...............................................................................................195
Marmara Bölgesi ................................................................................................200
Cevaplı Test ........................................................................................................206
Ege Bölgesi ........................................................................................................209
Akdeniz Bölgesi ..................................................................................................212
Cevaplı Test ........................................................................................................217
İç Anadolu Bölgesi ..............................................................................................220
Doğu Anadolu Bölgesi ........................................................................................223
Güneydoğu Anadolu Bölgesi ..............................................................................228
Cevaplı Test ........................................................................................................232
Çıkmış Sorular ....................................................................................................235
1
1. BÖLÜM
TÜRKİYE’NİN
COĞRAFİ KONUMU
N o t
Türkiye’den geçen en uzun paralel dairesi 36o K
(Hatay’dan geçer.)’dir.
Türkiye’den geçen en kısa paralel dairesi 42o K
(Sinop’tan geçer.)’dir.
Paraleller
Ekvator’a ve birbirine 1o aralıklarla çizilen hayali çem-
berlere paralel denir.
Paralellerin başlıca özellikleri şunlardır:
Bir bölgenin Dünya üzerindeki yerine coğrafi konum
denir. İki şekilde ifade edilir: 90°
60°
COĞRAFİ KONUM
30°
Mutlak Konum Göreceli Konum
0°
30°
MUTLAK KONUM
60°
90°
45°
 Başlangıç paraleli ve en uzun paralel dairesi
Ekvator’dur.
42°
36°
N o t
Ekvator
Türkiye’nin en kuzeyi ile en güneyi arasında
Oğlak Dönencesi 666 km’lik kuş uçuşu uzaklık bulunmaktadır.
42° − 36° = 6°×111 = 666 km
Dünya üzerindeki herhangi bir yerin başlangıç pa-
 Ekvator’dan kutuplara doğru boyları kısalır. Kutup-
raleli olan “Ekvator”a ve başlangıç meridyeni olan
larda nokta hâlini alır.
“Greenwich”e uzaklığının derece cinsinden ifadesi-
ne “Mutlak Konum” denir.  Ekvator, kutup noktalarına eşit uzaklıkta olan ve
Dünya’yı iki eşit yarım küreye ayıran en büyük pa-
Türkiye, 36 - 42 Kuzey Paralelleri ile 26 - 45 Doğu raleldir.
Meridyenleri arasında yer almaktadır.
 Ekvator’un kuzeyindeki alanlara Kuzey Yarım Küre,
güneyindeki alanlara Güney Yarım Küre denir.
2
90°
60°
Kuzey
30°
0° 0° 15° 30° 45° 60°
Ekvator
Ekvator
0°
30°
60° Güney
 Başlangıç meridyeni olarak İngiltere’nin Greenwich
90° kasabasından geçen meridyen kabul edilmiştir
(1884 yılında Uluslararası Meridyen Konferansı).
 90 tane Kuzey Yarım Küre'de, 90 tane Güney Ya-  Meridyenlerin boyları birbirine eşittir.
rım Küre'de olmak üzere toplam 180 tane paralel
 Meridyenler yarım dairedir.
bulunur. Paraleller birer derece aralıklarla çizilmiş-
lerdir.  Aralarındaki kuş uçuşu uzaklık yalnızca Ekvator’da
111 km’dir. Bu mesafe kutuplara doğru gidildikçe
 Aynı boylam üzerinde iki paralel arası kuş uçuşu daralır.
uzaklık dünyanın her yerinde 111 km’dir.
N o t
Paralel ile enlem birbirine benzeyen ifadelerdir. Daralır
Enlem bir noktanın Ekvator’a uzaklığının açı
(derece, dakika, saniye) cinsinden ifadesidir. 111 km 0°
Enlem, bir yerdeki sıcaklığı, bitki örtüsünü, nüfus
ve yerleşmeyi etkiler. Daralır
Enlem: Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın
Ekvator’a olan uzaklığının açı (derece, dakika, sani- N o t
ye) cinsinden ifadesidir. • Ardışık iki meridyen arası mesafenin en dar
olduğu il Sinop’tur.
• Ardışık iki meridyen arası mesafenin en
Açı
geniş olduğu il Hatay’dır.
m
E nle
0°  Ardışık iki meridyen arası, güney-kuzey yönünde
Dünya’nın her yerinde mesafe olarak değişse de
süre olarak her yerde 4 dakikadır.
Meridyenler
Bir kutup noktasından diğer kutup noktasına 1o ara-
lıklarla çizilen hayali yarım dairelere meridyen denir.
Meridyenlerin başlıca özellikleri şunlardır:
Ülkemizde aynı meridyen yayı üzerinde yer alan
kentlerin başlangıç meridyenine
olan kuş uçuşu uzaklıkları eşit değildir. Başlangıç  Başlangıç meridyeninin doğusunda kalan alanlara
meridyeni ile yerel saat farkları eşittir.
Doğu Yarım Küre (180° meridyenine kadar), batı-
sında kalan alanlara Batı Yarım Küre denir.