2016 yılı orman yangınları değerlendirme raporu

46 Pages·2017·2.45 MB·Turkish

T.C.
ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI
ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
MUĞLA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ

2016 YILI
ORMAN YANGINLARI
DEĞERLENDİRME RAPORU

MUĞLA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
Orman Yangınlarıyla Mücadele Şube Müdürlüğü

www. muglaobm.ogm.gov.tr
2016 YILI
ORMAN YANGINLARI
DEĞERLENDİRME RAPORU

HAZIRLAYAN

Fedai ERDEMLİ
Orman Yangınlarıyla Mücadele Şube Müdürü

MUĞLA
2016

2
ORMAN YANGINLARI İLE MÜCADELE VE FAALİYETLERİ
2016 YILI
DEĞERLENDİRME RAPORU

Ormanlarımız doğal dengeyi sağlaması, hava kirliliğini önlemesi, su rejimini
düzenlemesi, iklim yapısı üzerine etkisi ve erozyonu önlemesi gibi birçok kolektif faydalarının
yanında toplumun orman ürünlerine olan talebinin karşılanması bakımından ülkemizin en önemli
doğal kaynaklarıdır.
Bölge Müdürlüğümüz yangına 1. derecede hassas bir bölgededir. Orman yangınları ile
mücadele çalışmalarımız, İşletme Müdürlükleri bazında Orman Genel Müdürlüğünce yayınlanan
ve halen yürürlükte bulunan 285 sayılı Tebliğde belirtilen kriterler çerçevesinde planlanmaktadır.
Anayasamızın 169. maddesi ile 6831 Sayılı Orman Yasamızın 68–76' ncı maddeleri orman
yangınlarının önlenmesi ve söndürülmesine ilişkin özel hükümleri ihtiva etmekte ve bahse konu
yasa ile orman yangınlarının önlenmesi çalışmalarının yürütülmesi görevi orman teşkilatına
verilmiştir.
Orman yangınları; ormanların yapısal özelliklerine, bulundukları yerin arazi ve iklim
yapısına, toplumların sosyal-kültürel ve ekonomik yapılarına bağlı olarak değişebilmektedir.
Orman yangınları ekonomik yönden kayıplara sebep olmasının yanı sıra çevre dengesi üzerinde
de olumsuz etkiler yaratmaktadır.
Bölge Müdürlüğümüz Coğrafi konum itibariyle Akdeniz iklim kuşağı içersinde
bulunmakta olup genel alanın %56' sı ormanlarla kaplıdır. Mevcut ormanlarımızın %67’sinin
500 metre rakımın altında bulunması, yangın çıkma ve büyüme riskini artırmaktadır. Bulunduğu
Coğrafi konum, karayolu ve köy yolu ağının yoğunluğu, ormanlarımızda yoğun ölü ve diri örtü
mevcuttur. Yaz aylarında yöremiz, yerli ve yabancı turistik amaçlı ziyaretçi akınına yoğun bir
şekilde uğramakta olup, dağınık ve çok sayıda yerleşim birimlerinin ormanlarla iç içe olması,
orman içi ve orman kenarında birçok kamp yeri, ören yeri ve piknik yerinin mevcudiyeti orman
yangını riskini had safhaya çıkarmaktadır.
Bölge Müdürlüğümüzde çıkan orman yangınları konusunda daha sağlıklı karar vermek
ve isabetli tedbirler alabilmek için 2016 yılı yangın mevsiminde yürütülen çalışmaların
değerlendirildiği, buna ek olarak son 10 yıllık orman yangınları konusunda genel bilgilerinde yer
aldığı orman yangınları ile mücadele faaliyetleri değerlendirme raporu tanzim edilmiştir.

Mehmet ÇELİK
Muğla Orman Bölge Müdürü

3
I - YANGIN SAYILARI YANAN ORMAN ALANI

A) 1977–2016 Dönemi:
1977 yılından bu yana 2016 yılı sonu itibariyle kayıtları tutulan yangın sayısı 10.742 adet
olup yılbaşına düşen genel ortalama 269 adet/yıldır. Bu dönemde en az, 1983 yılında 119 adet ve
en fazla 2007 yılında 415 adet orman yangını çıkmıştır.
Aynı dönemde 74.025 Ha. orman alanı yanmış olup ortalama yanan alan miktarı 1.851
Ha./yıl dır. Bu dönemde en az 2010 yılında 155,8 Ha. ve en fazla 1979 yılında 17.580 Ha.
Orman alanı orman yangınlarından zarar görmüştür. Yangın başına düşen orman alanı 6,9
Ha./Adettir.
1977–2016 döneminde İşletme Müdürlükleri itibariyle çıkan orman yangın ve yanan alan
miktarları Tablo: 1 de (Sayfa:24) verilmiştir.

1977-2016 Çıkan Orman Yangınları Yıl -Adet Grafiği YILI
450
1977
Adet
1978
400
1979
1980
350
1981
1982
300
1983
250 1984
1985
200 1986
1987
150 1988
1989
100
1990
1991
1992

YILI
1977-2016 Çıkan Orman Yangınları Alan (Ha.) Grafiği
20000 1977
1978
17500 1979
1980
15000 1981
1982
12500 1983
1984
10000 1985
1986
7500
1987
1988
5000
1989
1990
2500
1991
0

4
B) Son 10 Yıllık Dönem:

a) Bölge Müdürlüğü:
Bölge Müdürlüğümüzde 2007–2016 yılları arasını kapsayan son 10 yıllık dönemde;
3.311 adet orman yangınında 5.341,2 Ha. Orman alanı yanmıştır. Muğla ilinde 2.705 adet,
4.097,2 Ha., Aydın ilinde ise 606 adet Orman yangını meydana gelmiş ve 1.243,9 ha orman
alanı tahrip olmuştur. (Tablo: 2) (Sayfa 25)
Son 10 yıllık dönemde; Bölge Müdürlüğümüzde yılık ortalama 331 adet/yıl, 534,1
Ha./yıl dır. Muğla ili; 271 adet, 409,7 Ha. Aydın ili 61 adet 124,4 Ha. dır. Yangın başına düşen
yanan orman alanı 1,6 Ha./adettir.
Bu dönemde en yüksek yangın sayısı 2007 yılında 415 adet, en düşük yangın sayısı da
2009 yılında 250 adet olarak gerçekleşmiştir.

YILI
Son 10 Yıl Orman Yangınlarının Adet ve Yanan Alan Grafiği
450 3500 2007
400 2008
3000
2009
350
2500 2010
300
250 2000 2011
2012
200 1500
2013
150
1000
2014
100
500 2015
50
2016
0 0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Adet 415 347 250 308 267 382 395 320 254 373
Hektar 1531,4 663,1 256,3 155,8 162,4 224,51 971,13 720,76 179,31 476,46

b) İşletme Müdürlükleri;

YILI
İŞLETME MÜDÜRLÜKLERİNE GÖRE SON 10 YILDA ÇIKAN ORMAN YANGINI VE YANAN ALANIN YILLIK
Aydın
ORTALAMASI
55 600,0
Fethiye
Adet Ha.
50
Köyceğiz
45 500,0
Marmaris
40
Milas
400,0
35
Muğla
30
300,0 Nazilli
25
Yatağan
20
200,0 Yılanlı
15
Kavaklıdere
10 100,0 Dalaman
5
Kemer
0 0,0
Aydın Fethiye Köyceğiz Marmaris Milas Muğla Nazilli Yatağan Yılanlı Kavaklıdere Dalaman Kemer
Adet 24 32 26 25 51 27 37 25 17 13 24 31
Hektar 44,1 9,9 19,9 32,9 169,7 17,0 80,3 8,0 32,0 6,4 37,1 76,8

5
Son 10 yılda çıkan orman yangını adet olarak incelendiğinde yılda 51 adet orman yangın
ortalaması ile Milas Orman İşletme Müdürlüğü en fazla yangın çıkan işletmemiz olmuştur.
Milas’ı 37 adet ile Nazilli, 32 adet ile Fethiye, 31 adet ile Kemer, 27 adet ile Muğla, 26 adet ile
Köyceğiz, 25 adet ile Marmaris ve Yatağan, 24 adet ile Aydın ve Dalaman 17 adet ile Yılanlı, 13
adet ile Kavaklıdere İşletme Müdürlüğü takip etmektedir. Ancak yılık ortalama yanan alan da
169,7 Ha. İle Milas, 80,3 Ha. İle Nazilli, 76,8 Ha. İle Kemer İşletmeleri en yüksektir. (Tablo: 2)
(Sayfa:25)

c) İşletme Şeflikleri;
Şeflikler göre son 10 yıllık dönemde yıllık ortalama yangın adeti ve yanan alanlar ve
ortalamaları Tablo: 3 verilmiştir. (Sayfa:26-27)

İşletme Şeflikleri itibariyle son 10 yıllık dönemde çıkan yangın adedi ortalamaları
incelendiğinde; 10 adet ile Marmaris, 9 adet ile Bozdoğan, Mumcular, Turgut 8 adet ile Akçay,
Sarıçay, Karaçam, Fethiye 7 adet ile Karacahisar, Dalaman, Milas, Datça, Gökçay, Güneydağ,
Göcek, Çaldere 6 adet ile Ören, Karacasu, Bağyaka, 5 adet ile Kemer şeklinde sıralanmaktadır.

6
Yıllık ortalama yanan alan 15 Ha ve üzerindeki İşletme Şeflikleri ise; Kemer 64.0,
Karacahisar 60.2, Bodrum 35.3, Dalaman 29.8, Yılanlı 28.3, Milas 26.9, Yenipazar 23.6, Ören
19.6, Bozdoğan 18.2, Mumcular 15.9, Ha. dır.

C) 2016 Yılı Orman Yangınları Değerlendirmesi:
İşletme Müdürlüklerine Göre:
2016 yılında 373 adet orman yangınında 476,46 Ha. Orman alanı yanmıştır. (Tablo: 4-5)
(Sayfa: 28) Milas Orman İşletme Müdürlüğü 65 adet orman yangınında 76,44 Ha., Nazilli
Orman İşletme Müdürlüğünde 37 adet orman yangınında 140,30 Ha., Kemer Orman İşletme
Müdürlüğünde 36 adet orman yangınında 11,22 Ha., Yatağan Orman İşletme Müdürlüğünde ise
33 adet orman yangınında 10,28 Ha., Aydın Orman İşletme Müdürlüğünde ise 32 adet orman
yangınında 93,89 Ha., Marmaris Orman İşletme Müdürlüğü ise 30 adet orman yangınında 51,36
Ha., Köyceğiz Orman İşletme Müdürlüğü 29 adet yangında 5,35 Ha. Orman alanı yanmıştır.
İşletmeler itibariyle çıkan yangın sayısı ve yanan alan miktarları aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
Milas İşletmesi en fazla orman yangınının çıktığı işletme, en fazla alan kaybettiğimiz işletmemiz
de Nazilli İşletmesi olmuştur. Bölge Müdürlüğümüzde, yangın başına düşen yanan orman alanı
1,3 Ha./adettir.

YILI
2016 Yılı İşletmeler İtibariyle Yangın Adedi ve Yanan Alan Grafiği
Aydın
70
Adet Ha. Fethiye
2500,00
60 Köyceğiz
2000,00 Marmaris
50
Milas
40 1500,00 Muğla
Nazilli
30
1000,00 Yatağan
20 Yılanlı
500,00 K.dere
10
Dalaman
0 0,00 Kemer
Aydın Fethiye Köyceğiz Marmaris Milas Muğla Nazilli Yatağan Yılanlı K.dere Dalaman Kemer
Adet 32 21 29 30 65 26 37 33 27 13 24 36
Hektar 93,89 1,21 5,35 51,36 76,44 66,63 140,30 10,28 5,96 7,21 6,61 11,22

İşletme Şefliklerine Göre:
2016 yılı orman yangınlarının İşletme Şefliklerimize dağılımı ise Tablo: 3 de verilmiştir.
(Sayfa: 26-27)
2016 Yılında En Fazla Orman Yangını 2016 Yılında En Fazla Orman Alanı
Çıkan İlk 10 İşletme Şefliği Yanan İlk 10 İşletme Şefliği
o Orman o Orman
N İşletme N İşletme İşletme
a İşletme Müd. Şefliği Yangını a Müd. Şefliği Yangını
Sır Adet Ha. Sır Adet Ha.
1 MİLAS Ören 16 7,4 1 MUĞLA Karabörtlen 3 62,11
2 YATAĞAN Turgut 13 4,9 2 NAZİLLİ Bozdoğan 6 49,2

3 FETHİYE Fethiye 13 1,0 3 MARMARİS Hisarönü 5 46,9
4 MİLAS Mumcular 11 9,6 4 AYDIN Çine 4 46,13
5 MARMARİS Marmaris 11 0,4 5 NAZİLLİ Karıncalıdağ 3 40,4
6 MİLAS Karacahisar 10 4,3 6 AYDIN Aydın 4 24,43
7 KEMER Yapraktepe 10 1,1 7 MİLAS Selimiye 2 19,9
8 MİLAS Milas 9 13,3 8 MİLAS Bodrum 8 16,8
9 KÖYCEĞİZ Karaçam 9 0,8 9 NAZİLLİ Karacasu 7 15,4
10 YILANLI Namnam 9 0,22 10 NAZİLLİ Kemerbarajı 5 15,2
7
2016 yılında adet olarak en çok orman yangını Milas Orman İşletme Müdürlüğü, Ören
Orman İşletme Şefliğinde çıkmıştır. En fazla orman yangını çıkan ilk 10 İşletme Şefliği
yukarıdaki tabloda verilmiştir.
Yanan orman alanı olarak en büyük alan Muğla Orman İşletme Müdürlüğü Karabörtlen
Orman İşletme Şefliğinde kaybedilmiştir. En fazla orman alanı yanan ilk 10 işletme şefliği
yukarıdaki tabloda verilmiştir.

Yerleşim Yerlerine Göre:

Bölge Müdürlüğümüzde 2016 yılında 7 adet orman yangını ile Milas Orman İşletme
Müdürlüğüne bağlı, Mumcular ve Bodrum Orman İşletme Şefliklerinde bulunan Yalıçiftlik
mahallesi yerleşim yerinde çıkmış yine Fethiye, Yatağan ve Aydın İşletmesi, Fethiye, Yatağan,
Turgut ve Akçaova Şefliklerinde kalan Çaltıözü ve Hacıveliler yerleşim yerlerinde (6) orman
yangın ile Köyceğiz, Marmaris ve Milas İşletmesi, Karaçam, Akköprü, Datça, Bodrum ve Ören
Şeflikleri Otmanlar, Karaçam, Emecik, Torba ve Bayır yerleşim yerinde (5) orman yangını ile
takip etmektedir. Aşağıda ki tabloda belirtildiği üzere Kasıt ve Meçhul sebepli orman yangını
çıkan yerleşim yerlerinde 2017 yılı yangın sezonundan önce eğitim çalışmalarına ağırlık
verilmesi gerekmektedir.

MUĞLA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ YERLEŞİM BİRİMLERİNE GÖRE 2016 YILINDA EN FAZLA ORMAN YANGINI
ÇIKAN (KÖY) MAHALLELER
Çıkan
En Yakın Yerleşim İhmal ve
İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ İşletme Şefliği Yangın Kasıt Kaza Yıldırım Meçhul
Merkezi Dikkatsizlik
Sayısı
MİLAS Mumcular-Bodrum Yalıçiftlik 7 1 6
FETHİYE Fethiye Çaltıözü 6 6
YATAĞAN-AYDIN Turgut-Yatağan-Akçaova Hacıveliler 6 5 1
KÖYCEĞİZ Karaçam-Akköprü Otmanlar-Karaçam 5 4 1
MARMARİS Datça Emecik 5 5
MİLAS Bodrum-Ören Torba-Bayır 5 1 4
TOPLAM 34 1 6 9 18

2016 Yılında Çıkan 4 Büyük Yangının Değerlendirmesi:

2016 yılında Bölge Müdürlüğümüzde meydana gelen en büyük yangın, Muğla İşletmesi
Karabörtlen Şefliği, Karabörtlen mahallesinde 62,0 ha., Marmaris İşletmesi, Hisarönü Şefliği,
Hisarönü-Bördübet mahallesinde 46,25 ha., Aydın İşletmesi, Çine Şefliği, Alabayır mahallesi
46,0 ha., Nazilli İşletmesi, Bozdoğan Şefliği, Altıntaş mahallesi 44,2 ha. dır.

(09.03.2016 Marmaris-Hisarönü) (20.04.2016 Nazilli-Bozdoğan)

(Hisarönü-Bördübet Mah.-46,25Ha.) (Altıntaş Mah.- 44,2 Ha.)

8
(11.07.2016 Aydın-Çine) (13.08.2016 Muğla-Karabörtlen)

(Alabayır Mah. 46,0 Ha.) (Karabörtlen Mah.62,0 Ha.)

09.03.2016 günü saat 17:05’ de Marmaris Orman İşletme Müdürlüğü, Hisarönü İşletme
Şefliği Hisarönü-Bördübet mahallesinde çıkan orman yangını şiddetli rüzgârın etkisi ile İhmal ve
Dikkatsizlik-Arıcılık sonucu 46,25 Ha. Orman alanını tahrip etmiştir.
20.04.2016 günü saat 14:30’ da Nazilli Orman İşletme Müdürlüğü, Bozdoğan İşletme
Şefliği Altıntaş mahallesinde çıkan orman yangınında rüzgarında etkisi ile İhmal ve Dikkatsizlik-
Sigara’ dan kaynaklı 44,2 Ha. Orman alanı yanmıştır.
11.07.2016 günü saat 16:25’ de Aydın Orman İşletme Müdürlüğü, Çine İşletme Şefliği
Alabayır mahallesinde Yıldırım kaynaklı çıkan orman yangınında rüzgarında etkisi ile 46,0 Ha.
Orman alanı yanmıştır.
13.08.2016 günü saat 13:47’ de Muğla Orman İşletme Müdürlüğü, Karabörtlen İşletme
Şefliği, Karabörtlen-Alıçkırı mahallesinde E.N.H. kaynaklı çıkan orman yangınında 62,0 Ha.
Orman alanı yanmıştır.

II - YANGIN ÇIKIŞ SEBEPLERİ

a) Çıkış Nedenleri:
Orman yangınlarının çıkış sebepleri zamana ve toplumun yaşam tarzında meydana gelen
değişimlere paralel bir biçimde genel olarak değişmekle birlikte bazen yöreye has özel sebepler
sonucu da yangınlar çıkmaktadır.
Son 10 yıllık verilere göre yangınların %32' lik bölümü İhmal ve Dikkatsizlik, %15' lik
bölümü Kasıt, %29' luk bölümü Yıldırım, %24’ lük bölümü Meçhul’ den çıkmıştır. (Tablo:6)
(Sayfa:29)
2016 yılı orman yangınlarının % 15' i İhmal ve Dikkatsizlik, % 8' i Kasıt, % 30' u
Yıldırım’dan, % 47’ si Meçhul’ den meydana gelmiştir.
2016 yılı orman yangınlarının İhmal ve Dikkatsizlik den çıkan yangınlar arasında % 4' ü
Sigaradan, %1' i Tarla Temizliğinden, %2,4' ü Çoban Ateşinden, %1' i Piknik Ateşinden, % 0,3’
ü Anız Yakmaktan,%0,3’ü Avcılıktan, %0,3’ü Çöplük, %2,9’u Diğer Sebeplerden, %47’ si
Nedeni Bilinmeyen ve % 3’ ü ise Enerji Nakil Hattından çıkmıştır. (Tablo:4) (Sayfa:28)
Son yıllarda enerji nakil hatlarından kaynaklanan yangınların sayısı ve yanan alanda da
önemli düşüşler meydana geldiği gözlenmektedir. 2016 yılında Enerji Nakil Hatları ve
Trafolarının sebep olduğu yangınların oranı %3' dür. Ancak 2016 yılında Enerji Nakil Hattından
çıkan orman yangınları sonucu yanan orman alanı ise yanan orman alanlarının %14’ü dür. Enerji
Nakil Hattından çıkan orman yangınlarında 65,93 Ha. Orman alanı yanmıştır. Aydın ve Muğla
illerinde Enerji Nakil Hatları ve Trafolarının çevresinde betonlama çalışmalarının yapılması
yangınların çıkmasının önlenmesinde önemli katkı sağlamıştır.
Enerji nakil hatlarından çıkan orman yangınları genellikle havanın rüzgârlı olduğu
günlerde tellerin rüzgârın etkisi ile birbirine çapması sonucu veya havanın aşırı sıcak olduğu
günlerde aşırı enerji kullanımından trafolarda ve hatlarda ark meydana gelmesinden çıkmaktadır.
Bu her iki hava hali orman yangınları açısından kritik hava halleridir.
9
Kasıt yangınlarının 2016 yılı çıkış adeti 28 adet (%8) Kundaklama yangını çıkmıştır.
2016 yılında Tarla Açma Amacıyla yangın meydana gelmediğinden, kasıt sebepli olarak
meydana gelen orman yangınında 16,58 Ha. Orman alanı yanmıştır. 2016 yılında kasıttan çıkan
orman yangınlarını adedi son 10 yıllık ortalaması 49 adedin altındadır. 2017 yılında
bilinçlendirme ve eğitim çalışmalarına devam edilmesi gerekmektedir.

Son 10 Yılda Yangınların Çıkış Sebebleri
2016 Yılı Yangınların Çıkış Sebebleri
İhmal ve Dikkatsizlik
Kasıt
32%
15% Meçhul
Yıldırım
15% 8%
30%
29%
47%
24%
İhmal ve Dikkatsizlik Kasıt Meçhul Yıldırım İhmal ve Dikkatsizlik Kasıt Meçhul Yıldırım

b) Orman Yangınlarının Failleri:

Orman Yangınlarının Faillerine Göre
2016 yılında çıkan 373 adet orman Suçlusu Bulunan
Durum Grafiği
yangınının 111 adeti % 30’ u
Yıldırım’dan çıkmıştır. Kalan 262 adet Yıldırım
orman yangınının ancak 28 adet % 7’nin
suçlusu bulunmuş olup gerekli yasal
63%
işlem başlatılmıştır. 234 adet % 63‘ nün
faili bulunamamıştır. (Tablo:12)
(Sayfa:34)
30%
7%
Suçlusu Bulunan Suçlusu Bulunmayan Yıldırım

10