11-14 yaşları arasındaki erkek basketbolcularda yaşın sprint ve çabukluk performansı üzerine etkisi

94 Pages·2014·1.75 MB·Turkish

by  Kemal Sanıvar

T.C
HACETTEPE ÜNĠVERSĠTESĠ
SAĞLIK BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ
11-14 YAġLARI ARASINDAKĠ ERKEK
BASKETBOLCULARDA YAġIN SPRĠNT VE
ÇABUKLUK PERFORMANSI ÜZERĠNE
ETKĠSĠ
KEMAL SANIVAR
Spor Bilimleri ve Teknolojisi Programı
YÜKSEK LĠSANS TEZĠ

ANKARA
2014

T.C
HACETTEPE ÜNĠVERSĠTESĠ
SAĞLIK BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ
11-14 YAġLARI ARASINDAKĠ ERKEK
BASKETBOLCULARDA YAġIN SPRĠNT VE
ÇABUKLUK PERFORMANSI ÜZERĠNE
ETKĠSĠ
Kemal SANIVAR
Spor Bilimleri ve Teknolojisi
YÜKSEK LĠSANS TEZĠ
TEZ DANIġMANI
Prof. Dr. Caner AÇIKADA

ANKARA
2014
iii
iv

TEġEKKÜR

Sayın Prof. Dr. Caner AÇIKADA' ya tezin tüm aĢamalarında yol gösterici olarak
katkıda bulunduğu ve göstermiĢ olduğu yoğun ilgi, sabır ve yardımlarından dolayı
içtenlikle teĢekkür ederim.

Sayın Prof. Dr. Orhan DERMAN' a tezime verdiği katkı ve yardımlardan ötürü
Ģükran ve teĢekkürlerimi sunarım.

Mağusa Gençlik ve Eğitim Merkezi basketbol okulları antrenörlerinden sayın Arkan
ARġEHĠT' e, Doğu Akdeniz Üniversitesi basketbol okulları antrenörü sayın Cüneyt
DOĞAN' a ve Doğu Akdeniz Doğa Koleji beden eğitimi öğretmeni sayın Mustafa
GÖÇENER' e, katılımcıların bulunması ve aileleriyle görüĢülmesi aĢamasında
göstermiĢ oldukları yardımlardan dolayı çok teĢekkür ederim.

Aileme araĢtırmalar esnasında göstermiĢ oldukları psikolojik ve maddi destek için
sonsuz teĢekkür ederim.
v

ÖZET

Kemal, S. 11-14 yaĢları arasındaki erkek basketbolcularda yaĢın sprint ve
çabukluk performansı üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü Spor Bilimleri ve Teknolojisi Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara,
2014. Bu çalıĢmanın amacı 11-14 yaĢları arasındaki erkek basketbolcularda yaĢın
sprint ve çabukluk performansları üzerine etkisinin incelenmesidir. Bu amaçla
çalıĢmaya Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki M.A.G.E.M ve D.A.U basketbol
okullarında bulunan 11-14 yaĢları arasındaki sporculardan toplam 34 sporcu ve
D.A.D.K' den yaĢları 11-14 arasında değiĢen hiçbir spor dalıyla uğraĢmamıĢ 21
gönüllü olmak üzere toplam 55 çocuk çalıĢmaya katılmıĢtır. Katılımcıların
antrenman geçmiĢleri, biyolojik olgunlaĢma düzeyleri ve kemik yaĢları belirlendikten
sonra 10 metre sprint, 15 metre sprint ve 505 çabukluk testi performansları
ölçülmüĢtür. 11-14 yaĢları arasında yer alan basketbolcu çocuklar arasında 10 metre
sprint ve 505 çabukluk testleri ortalamaları arasında yapılan tek yönlü varyans analizi
sonuçları 0,05 (p=0,05) güven aralığında istatistiksel olarak anlamlı olmadığı
gözlenmiĢtir. 15 metre sprint testi ortalamaları arasında ise 12-13 ve 13-14 yaĢları
arasında fark anlamlı bulunurken (12-13; 0,015<0,05, p=0,015, 12-14; 0,008<0,05,
p=0,008); bu farkın 11 ve 14 yaĢları arasında anlamlı olmadığı gözlenmiĢtir.
Antrenman geçmiĢinin 505 çabukluk testi üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu
saptanmıĢtır (0,48<0,05, p=0,05). Biyolojik olgunlaĢmanın 10 ve15 metre sprint
performansı üzerinde tek baĢına etkisinin olmadığı görülmüĢtür. Biyolojik
olgunlaĢmanın, antrenman etkisi elimine edildiğinde 10 metre sprint performansı
üzerinde anlamlı bir etki oluĢtuğu bulunmuĢtur (0,041<0,05, p=0,041). Bunlara ek
olarak, antrenman yapmanın performans testi sonuçları üzerine istatistiksel olarak
anlamlı etkisi olduğu belirlenmiĢtir (10 metre sprint; 0<0,05, p=0, 15 metre sprint;
0<0,05, p=0, 505 çabukluk; 0,04<0,05, p=0,04). Ayrıca 11-14 yaĢları arasındaki
erkek basketbolcularda antrenman geçmiĢi ve biyolojik olgunlaĢmanın seçilme
durumu üzerine etkisi yoktur. 15 metre sprint performansının ise seçilme durumu
üzerinde anlamlı bir etkisi mevcuttur (0,017<0,05, p=0,017).

Anahtar Kelimeler: Sprint, Çabukluk, YaĢ etkisi, antrenman, biyolojik olgunlaĢma.
vi

ABSTRACT

Kemal, S. The effect of age on sprint and agilty performance in male basketball
players between the ages of 11-14. Hacettepe University Institute of Health
Sciences, M.Sc. Thesis in Sport Sciences and Technology Program, Ankara,
2014. The aim of this study is to estimate the effect of age on sprint and agilty
performances of male basketball players ages between 11-14. For this purpose, 34
volunteer basketball players between the ages of 11-14 which exist in F.Y.E.C's and
E.M.U's basketball courses located in Republic of Northern Cyprus and 21 volunteer
child between the ages of 11-14 from E.M.D.C participated in this study. After
recording the training backgrounds, biological maturation levels and bone ages of the
children, 10 metres sprint, 15 metres sprint and 505 agilty test performances were
observed. One Way Anova test is performed and no statistical significant difference
was found between the 10 metres sprint and 505 agility test performance means of
the male basketball players between the ages of 11-14 with the confidence interval of
0,05 (p=0,05). The 15 metres sprint test performance means were seem to be
significantly different between the the ages of 12-13 and 12-14 (12-13; 0,015<0,05,
p=0,015, 12-14; 0,008<0,05, p=0,008). But, because this difference was not observed
between the ages of 11-14, it couldn't be stated that age has an effect on 15 metres
sprint performance. Training background seemed to has a statistically significant
effect on 505 agilty performance (0,48<0,05, p=0,05). Biological maturation has no
effect on 10 and 15 metres sprint performance when considered alone. But
Biological maturation has a statistically significant effect on 10 metres sprint
performance when training effect was eliminated.(0,041<0,05, p=0,041).
Furthermore, exercising has a statistically significant effect on performance tests (10
metres sprint; 0<0,05, p=0, 15 metres sprint; 0<0,05, p=0, 505 agility; 0,04<0,05,
p=0,04).Altough 15 metres sprint performance has an effect (0,017<0,05, p=0,017),
the training background and biologic maturation has no statistical significant effect
on talent identification process in male basketball players between the ages of 11-14.

Keywords: Sprint, Agility, Age effect, Training, Biological Maturation.
vii

ĠÇĠNDEKĠLER

ONAY SAYFASI.......................................................................................................ĠĠĠ
TEġEKKÜR ............................................................................................................... ĠV
ÖZET........................................................................................................................... V
ABSTRACT ............................................................................................................... VĠ
ĠÇĠNDEKĠLER ......................................................................................................... VĠĠ
SĠMGELER VE KISALTMALAR ............................................................................. X
ġEKĠLLER ................................................................................................................. XĠ
TABLOLAR ............................................................................................................. XĠĠ
1. GĠRĠġ ....................................................................................................................... 1
1.1. Kapsam .................................................................................................................. 1
1.2. Amaç ve Varsayım ................................................................................................ 2
1.3. AraĢtırmanın Önemi .............................................................................................. 3
2. GENEL BĠLGĠLER ................................................................................................. 4
2.1. Yetenek Seçimi ve Relatif YaĢ Etkisi ................................................................... 4
2.2. Kronolojik YaĢ, Antrenman ve Biyolojik GeliĢim Etkisi ..................................... 6
2.2.1 Anatomik DeğiĢimler ...................................................................................... 6
2.2.2 Nörolojik DeğiĢimler ....................................................................................... 7
2.2.3 Kassal DeğiĢimler ............................................................................................ 7
2.2.4 Metabolik DeğiĢimler ...................................................................................... 8
2.3. GeliĢim YaĢı ........................................................................................................ 11
2.3.1 Zirve Büyüme Hızı ........................................................................................ 12
2.2.5 Kronolojik YaĢ, Biyolojik OlgunlaĢma ve Antrenman'ın Sprint ve çabukluk
performansına etkisi.............................................................................................13
2.4. Büyümenin Ölçülmesi ......................................................................................... 14
2.5. Kemik YaĢının Belirlenmesi: .............................................................................. 16
2.6. Performans Testleri ............................................................................................. 17
2.6.1. Sprint Testleri ............................................................................................... 17
2.6.2. Çabukluk Testleri ......................................................................................... 18
3. YÖNTEM ............................................................................................................... 19
3.1. Denekler .............................................................................................................. 19
viii

3.2. Veri Toplama Araçları ........................................................................................ 20
3.2.1. El Bileği Radyografilerinin Alınması ........................................................... 20
3.2.2. GeliĢim Evrelerinin Belirlenmesi ................................................................. 20
3.2.3. Performans testleri ........................................................................................ 20
3.3. Verilerin Toplanması .......................................................................................... 20
3.3.1. Biyolojik OlgunlaĢmanın ve Kemik YaĢının Belirlenmesi .......................... 21
Biyolojik OlgunlaĢmanın Belirlenmesi .............................................................. 22
Kemik YaĢının Belirlenmesi ............................................................................... 22
3.3.2. Sprint ve Çabukluk Testleri .......................................................................... 22
Isınma.................................................................................................................. 23
Sprint Testi .......................................................................................................... 23
Çabukluk Testi .................................................................................................... 24
3.3.3 Antrenman ve Spor GeçmiĢlerinin Belirlenmesi ........................................... 24
3.3.4 Seçilme Durumunun Belirlenmesi ................................................................ 25
3.4 Verilerin Analizi................................................................................................... 25
4. BULGULAR .......................................................................................................... 26
5. TARTIġMA VE YORUM ..................................................................................... 46
6. SONUÇ VE ÖNERĠLER ....................................................................................... 54
6.1 Sonuç: ................................................................................................................... 54
6.2. Öneriler ............................................................................................................... 55
KAYNAKLAR .......................................................................................................... 57

EKLER
Ek-1: Sporcu Formu
Ek-2: Öğrenci Formu
Ek-3: Kendini Değerlendirme Formu
Ek-4: Antrenör Formu
Ek-5: Sporcu Takip Formu
Ek-6: Öğrenci Takip Formu
Ek-7: Onam Formları
Ek-8: 10 ve 15 metre Sprint Testi ve Fotosel YerleĢimi Gösterimi
Ek-9: 505 Çabukluk Testi ve Fotosel YerleĢimi Gösterimi
Ek-10: Bilek Radyografisi Örneği
ix

Ek-11: Etik Kurul Onayı
Ek-12: AraĢtırma Grubu Ham Veriler
Ek-13: Kontrol Grubu Ham Veriler