1. Aile şletmeleri Kongresi Kongre Kitabı

686 Pages·2009·8.08 MB·Turkish

TC İstanbul
Kültür Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Araştırma Merkezi

AİK’04

1. Aile İşletmeleri Kongresi

Kongre Kitabı

2. Baskı

Editör
Prof.Dr. Tamer Koçel

Kitabı Yayına Hazırlayan
Öğr.Gör. Mehtap Eliaçık

17 – 18 Nisan 2004

İstanbul
İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları
Yayın No: 40

ISBN : 975 6957–43–3

© Her türlü yayın hakkı İstanbul Kültür Üniversitesi’ne aittir.

Baskı
Golden Medya Matbaaacılık ve Tic. A.Ş.

T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

E5 Karayolu No:22, 34191, Şirinevler, İstanbul.
Tel: [phone]
Faks: (0212) 652 10 31
E-posta: [email protected]
Web: www.iku.edu.tr, http://iibf.iku.edu.tr
Sponsorlarımıza...

Fırat Plastik Kauçuk Sanayi ve Ticaret A.Ş.

TİM - Türkiye İhracatçılar Merkezi

Birgi San. A.Ş. ve Mefar İlaç San. A.Ş.

...teşekkür ederiz.

Düzenleyen Kuruluş
İstanbul Kültür Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Aile İşletmeleri Araştırma Grubu ve
Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Araştırma Merkezi (AGMER)

Kongre Düzenleme Kurulu Başkanı
Prof.Dr. Tamer Koçel

Kongre Düzenleme Kurulu
Prof. Dr. Tamer Koçel
Prof. Dr. Güneş Gençyılmaz
Prof. Dr. Peyami Çarıkçıoğlu
Prof. Dr. Durmuş Dündar
Prof. Dr. Emre Alkin
Doç. Dr. Müge İşeri
Yrd. Doç. Dr. Nazan Çağlar
Yrd. Doç. Dr. Gülsüm Gökgöz
Yrd. Doç. Dr. Baki Deniz
Dr. Bahar Akıngüç Günver
Öğr. Gör. Mehtap Eliaçık

Kongre Düzenleme Kurulu Yardımcıları
Arş. Gör. Andaç Oğuz
Arş. Gör. Çağdan Toköz
Arş. Gör. Çağla Arıker
Arş. Gör. Deniz Girgin
Arş. Gör. Erol Muzır
Arş. Gör. Kemal Demircan
Arş. Gör. Sema İşler
Sekreter Suna Arlı
Kongre Akademik Kurulu
Ahmet Hamdi İslamoğlu....Kocaeli Üniversitesi
Alaattin Tileylioğlu............Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Alan Carsrud....................Florida International University –ABD
Atilla Altop.......................İstanbul Kültür Üniversitesi
Atilla Dicle........................Yeditepe Üniversitesi
Azmi Yalçın......................Çukurova Üniversitesi
Bahar Akıngüç Günver......İstanbul Kültür Üniversitesi
Behlül Üsdiken.................Sabancı Üniversitesi
Beyza Oba.......................İstanbul Bilgi Üniversitesi
Ceyhan Aldemir................Dokuz Eylül Üniversitesi
Çetin Şanlı.......................İstanbul Kültür Üniversitesi
Fulya Sarvan ...................Akdeniz Üniversitesi
Güneş Gençyılmaz............İstanbul Kültür Üniversitesi
Güven Alpay....................Boğaziçi Üniversitesi
Haluk Erkut......................İstanbul Teknik Üniversitesi
Hans Heiner Kühne...........Trier Üniversitesi- Almanya
Hikmet Timur...................Hacettepe Üniversitesi
Hüseyin Özgen.................Çukurova Üniversitesi
İlhan Ulusan....................İstanbul Kültür Üniversitesi
İsmail Dalay.....................Sakarya Üniversitesi
Ramazan Geylan..............Anadolu Üniversitesi
Selami Sargut ..................Başkent Üniversitesi
Şadi Can Saruhan.............Marmara Üniversitesi
Şan Öz-Alp.......................Kıbrıs Uluslararası Üniversitesi
Şerif Şimşek.....................Selçuk Üniversitesi
Tamer Koçel ...................İstanbul Kültür Üniversitesi
Tayfun Akgüner ...............İstanbul Kültür Üniversitesi
Ümit Berkman..................Bilkent Üniversitesi
Yıldırım Öner....................Lefke Avrupa Üniversitesi
Zeyyat Sabuncuoğlu.........Uludağ Üniversitesi

(Kurullar, isme göre alfabetik olarak yazılmıştır.)
İçindekiler

Önsöz ve Sunuş..................................................................................................... ix
Aile İşletmeleri, Fahamettin AKINGÜÇ......................................................................xiv
Üniversitemiz ve Aile İşletmeleri Kongresi, Prof.Dr. Önder ÖZTUNALI....................xvi
Kongre Programı.......................................................................................................xix

1. BÖLÜM : BİLDİRİLER∗∗∗∗ .........................................................................
Bildiri Adı: Understaning The Complex Relationships Between Family, Business, and
Ownership; Yazar: Alan CARSRUD................................................................................... 3

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Yönetim Sorunları ve Yeniden Yapılanma Gerekliliği;
Yazarlar: Esin Sayın ÜNLÜ, Ahmet Seha SELEK................................................................ 12

Bildiri Adı: Aile Şirketlerinin Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri-Bir Uygulama-;
Yazarlar: Nurullah GENÇ, Fatih KARCIOĞLU..................................................................... 20

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinin Tanımı, Kurumsallaşması ve Yönetişimi; Yazar: Orhan
PAZARCIK......................................................................................................................... 33

Bildiri Adı: Aile Şirketlerinin Sürekliliğinde Kurumsallaşma; Yazar: Ebru KARPUZOĞLU..... 42

Bildiri Adı: Kent Yaşamında Aile Vakıflarının Rolü: Bolu’da İzzet Baysal Vakfı Örneği;
Yazar: E.Elif YÜCETÜRK................................................................................................... 54

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Yönetim Biçimleri Üzerine Bir Literatür Araştırması;
Yazarlar: Oya ERDİL , Erşan CİĞERİM, M.Şahin GÖK....................................................... 64

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Yönetimin Bir Sonraki Kuşağa Devrinde Karşılaşılan
Sorunlar ve Çözüm Önerileri; Yazarlar: Azmi YALÇIN, Rıdvan GÜNEL................................ 72

∗ Kongre Programına göre dizilmiştir.
i
Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Karşılaşılan Temel Muhasebe Sorunları; Yazar: Peyami
ÇARIKÇIOĞLU.................................................................................................................. 79

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Bilişim Teknolojilerinin Benimsenmesi ve Kullanılması;
Yazarlar: Şule ÖZMEN, Serra YURTKORU, Beril SİPAHİ.................................................... 89

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Yöneticilerin Bilgi Teknolojisi Yetkinliği: Karşılaştırmalı Bir
Uygulama; Yazar: Barış BARAZ........................................................................................ 99

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Bilgiye Dayalı Stratejik Kaynak Planlaması; Yazar: Haluk
SOYUER...........................................................................................................................108

Bildiri Adı: Sıfır Merkez Yaklaşımı Perspektifinden Aile Şirketlerine Bakış; Yazarlar: Selim
UZUNOĞLU, Fahri KARAKAŞ, İlhami FINDIKÇI, Fatih UZUNOĞLU, M. Fatih KARAKAYA........120

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Performansı Güçlendirici Bir Faktör Olarak Süreklilik
Yönetimi: Bilgi ve İşletme Sürekliliği; Yazar: Veli Denizhan KALKAN..................................128

Bildiri Adı: 1998-2002 Döneminde İMKB Tekstil Sektöründeki Aile Şirketlerinde
Performans Belirleyicileri; Yazarlar: Müge İŞERİ, Nazan ÇAĞLAR......................................140

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinin Ekonomik Krizlere Karşı Uygulamış Oldukları Stratejilerin,
Performans Üzerindeki Etkileri: Gaziantep’te Faaliyet Gösteren Aile İşletmelerinde Bir
Uygulama; Yazarlar: Nihat KAYA, Mehmet AYTEKİN........................................................148

Bildiri Adı: Yüksek ve Düşük Düzeyde Çalışanlarını Güçlendiren Aile İşletmelerinde, Pazar
Dinamizminin İşletme Performansı Üzerindeki Etkilerine Yönelik Bir Uygulama; Yazarlar:
Nihat KAYA, Mehmet AYTEKİN..........................................................................................154

Bildiri Adı: Gelecek İçin Aile Anayasası; Yazar: Ebru KARPUZOĞLU.................................159

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinin Geleceği; Yazar: Bahar Akıngüç GÜNVER...........................169

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Büyüme ve Kurumsallaşma Sürecinde Kuşaklararası
Farklılıklar Üzerine Karaman Bölgesinde Bir Analiz; Yazarlar: H.Bahadır AKIN, Nahit
YILMAZ............................................................................................................................178

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Kuşak Çatışmasından Kaynaklanan Yönetim Sorunları: K.
Maraş Aile İşletmelerinde Bir İnceleme; Yazarlar: Adnan ÇELİK, Abdullah SOYSAL, Sedat
ALICI................................................................................................................................189

Bildiri Adı: Birinci Kuşağın Gözüyle Aile İşletmelerinde Örgütsel Yedekleme (Succession
Planning); Yazar: Nihat ERDOĞMUŞ.................................................................................202

Bildiri Adı: Aile İşletmeleri Kurumsal Yönetim İçin Ne Kadar Hazır? Eskişehir’de Faaliyet
Gösteren Aile İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma; Yazar: Cemil ULUKAN..............................212
ii
Bildiri Adı: Yoneticilerin Aile İşletmelerinin Sorunlarına Bakışı: Eskişehir Sanayi Odasına
Bağlı Aile İşletmelerinde Araştırma; Yazar: H.Zümrüt TONUS............................................223

Bildiri Adı: Aile İşletmelerindeki Yöneticilerin Müşteri Odaklılıkla İlgili Algılamalarının
Belirlenmesi Üzerine Eskişehir’de Bir Araştırma; Yazarlar: Erkan ERDEMİR,
Ömer TORLAK..................................................................................................................233

Bildiri Adı: Kobi Boyutlarında Aile İşletmelerinde Teknolojik Sorunlar – Öngörüler ve
Mobilya Sektörü; Yazarlar: Kader GİRGİN, Derya DEĞERLİ, M.Ünal AZAKLIOĞULLARI......243

Bildiri Adı: Atatürk Organize Sanayi Bölgesindeki Aile İşletmeleri ve Geleceklerini
Planlamaya Gösterdikleri Yaklaşımlar; Yazarlar: Nesrin ADA, Arzu ŞENGÜL,
Burak ÇAPRAZ..................................................................................................................255

Bildiri Adı: Rekabetin Yeni Gerçekliğinde Türk Aile İşletmelerinin Yeniden Yapılanma
Sorunları ve Kars İli Merkez Aile İşletmelerinde Uygulama; Yazarlar: Gürcan PAPATYA,
A.Buğra HAMŞİOĞLU........................................................................................................264

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Profesyonel Yöneticilik ve Çorum Örneği; Yazarlar: İsmail
SEYREK, Habib AKDOĞAN.................................................................................................275

Bildiri Adı: Geçmişten Günümüze Kapalı Çarşı Kuyumcularının İş Gelenekleri ve Büyüme
Mekanizmaları: Sözlü Tarih Çalışması; Yazar: Refika BAKOĞLU.........................................286

Bildiri Adı: Yönetici ve Çalışanlar Arasındaki Güven Açısından Lider Davranışları: Aile
İşletmelerinde Bir Uygulama; Yazar: Muhsin HALİS..........................................................295

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Profesyonel Yöneticiliğin Önemi; Yazarlar: Tuba
BÜYÜKBEŞE, İsmail BAKAN, Mehmet GÜVEN.....................................................................307

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Girişimcilerin Yönetim Fonksiyonları Üzerine Etkileri:
Mevcut Durum-Olması Beklenen Durum Karşılaştırması; Yazarlar: Mehmet GÜVEN, İsmail
BAKAN, Tuba BÜYÜKBEŞE, Mustafa TAŞLIYAN..................................................................314

Bildiri Adı: Aile Şirketlerinde Kurumsal Kültür: Avantajlar – Dezavantajlar ve Öneriler
Üzerine Bir Çalışma; Yazarlar: Beril Akıncı VURAL, Çisil SOHODOL....................................325

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde İlk Kuşak Girişimcilerin Örgüt Kültüründe Belirleyiciliklerinin
Araştırılması; Yazarlar: Nazan YELKİKALAN, Erdal AYDIN.................................................333

Bildiri Adı: Toplumsal Kültür Aile Kültürü Etkileşimi Bağlamında Paternalizm Boyutuyla
İşletme Kültürü: Türkiye Örneği; Yazar: Gül Selin ERBEN..................................................345

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Üretken İş Devri: Koşulların Araştırılması ve Yeni Davranış
Geliştirme Durumu -“Portsan Mermer A.Ş. Örneği”; Yazarlar: Gürcan PAPATYA, Nurhan
PAPATYA, Hüseyin DALGAR, Süleyman AKSOY..................................................................357
iii
Bildiri Adı: Aile İşletmelerinin Kurumsallaşmaya İlişkin Yaklaşımlarını Belirlemeye Yönelik
Ampirik Bir Çalışma; Yazarlar: Gürkan HAŞİT, Kazım DEVELİOĞLU...................................370

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Girişimcilerin Yönetsel Faaliyetlere Müdahalelerinin
Değerlendirilmesi: Yöneticilerin Bakış Açıları Üzerine Bir Alan Çalışması; Yazarlar: İsmail
BAKAN, Mehmet GÜVEN, Tuba BÜYÜKBEŞE.......................................................................376

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Girişimcilik Yönelimi, Teknolojik Yetenek ve Network
Yeteneğinin Yenilik ve Firma Performansına Etkileri; Yazarlar: Oya ERDİL, Erşan
CİĞERİM, M.Şahin GÖK.....................................................................................................388

Bildiri Adı: Üniversite Öğrencilerinin Özellikler Kuramı Çerçevesinde Girişimcilik
Özelliklerinin Değerlendirilmesi; Yazarlar: Yonca GÜROL, Nuray ATSAN............................398

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Kurumsal Düşünce ve Yapılanma Boşluğu; Yazar:
Şükrü KUT........................................................................................................................402

Bildiri Adı: Aile İşletmeleri Açısından Girişimci Liderlik ve Önemi -ETSO’ya Bağli Aile
İşletmelerinde- Bir Uygulama; Yazarlar: Fatih KARCIOĞLU, İlhami YÜCEL.........................415

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Nepotizm ve İç Müşteri Üzerindeki Etkileri; Yazarlar:
Füsun KOCABAŞ, E.Pelin BAYTEKİN...................................................................................424

Bildiri Adı: Girişimcilik Ateşi Bütün Aileyi Sarmadığında. İkinci ve Üçüncü Kuşakların Aile
İşletmesinde Çalışmaya Karşı Tutumları; Yazarlar: Jülide KESKEN, Arzu ŞENGÜL, Burak
ÇAPRAZ............................................................................................................................431

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde (Yurt Dışında / Yurt Dışından) Yabancı Ortaklık; Yazar:
R.Faruk İREN....................................................................................................................441

Bildiri Adı: Türkiye’de Yoksulluğun Azaltılmasına Yönelik Bir Model: Aile İşletmeleri ve
Alternatif İş Yerlerinden Beklentiler; Yazar: A.Turan ÖZTÜRK............................................453

Bildiri Adı: Aile İşletmelerinde Çalışanların Ücret Konusunda Düşünceleri ve Beklentileri:
Bir Alan Çalışması; Yazarlar: İsmail BAKAN, Tuba BÜYÜKBEŞE, Mustafa TAŞLIYAN, Sezin
YILMAZ............................................................................................................................461

Bildiri Adı: İMKB’de Yer Alan Aile Şirketlerinin Yönetim Kurulu Oluşumları ve Finansal
Performansları; Yazarlar: Gökhan TURGUT, İ.Atilla DİCLE................................................472

Bildiri Adı: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) Aile Şirketleri Yapısının Menkul
Kıymetler Borsası’nın Etkinliğine Etkisi; Yazar: Okan ŞAFAKLI............................................480

Bildiri Adı: Aile Şirketlerinin Büyümelerinin Finansmanı Açısından Halka Arz; Yazar:
Hüseyin YILMAZ...............................................................................................................490

iv