Turkiye Buyuk Millet Meclisi Albumu 1950-1980 cilt 2

592 Pages·2005·45.04 MB·Turkish

by  Anonim

TTBBMMMM AALLBBÜÜMMÜÜ •• 11992200--22001100
22.. CCİİLLTT •• 11995500--11998800
TBMM Albümü
TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları No: 1
TBMM ALBÜMÜ (1920 - 2010)
TBMM Genel Sekreterliği
Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
Birinci Basım: Nisan 2010
İkinci Basım: Haziran 2010
Yayın Koordinatörleri
Feridun KEŞİR
Fatih ÖREN
Necati SUNGUR
Editörler
Sema YILDIRIM
Behçet Kemal ZEYNEL
Araştırma
Mehmet ŞAHİN
Dizgi
Berna ÇUHADAR
Grafik-Tasarım
Uğur SAÇI
Grafik-Tasarım Asistanları
Murat GÜLBEK
Gamze KOCABIYIK
Aslı AYDIN
Uğur SARIER
Katkıda Bulunanlar
Prof. Dr. Ali BİRİNCİ
Sabit DEMİRTUNÇ
İsmail HACIFETTAHOĞLU
Sema YILDIRIM DURSUN
Sezen BAŞ
Ünzile ARICI
Şerife BARDAKCIOĞLU
Haydar AKTAŞ
Erhan CANKURTARAN
Cahit LAFÇI
Katkıda Bulunan Birimler
Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu
Genel Evrak ve Arşiv Müdürlüğü
Personel ve Özlük İşleri Müdürlüğü
Bilgi İşlem Müdürlüğü
Baskı-Cilt
GÖKÇE OFSET Matbaacılık Limited Şirketi
Yayın ve İletişim Adresi
TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Bakanlıklar/Ankara
Tel: [phone]
e-posta: [email protected]
ISBN: 978-975-8805-05-1
II III
TBMM Albümü
Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK (1881 - 1938)
II III
TBMM Albümü
Büyük Millet Meclisi, Türk Milleti'nin
yüzyıllar süren arayışının bir özeti ve
onun kendisini yönetme bilincinin canlı bir örneğidir.
IV V
TBMM Albümü
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ .....................................................................................................................................................................................................VII
A. TBMM’NİN DÖNEM NUMARALARINA İLİŞKİN BAŞKANLIK DİVANI KARARI .........................................................................IX
B. TBMM’NİN DÖNEM NUMARALARINA İLİŞKİN GENEL KURUL KARARI ....................................................................................X
C. YASAMA ORGANLARI ve TARİHSEL AKIŞ TABLOLARI ...................................................................................................................XI
D. YASAMA MECLİSLERİNİN BAŞKANLARI ...........................................................................................................................................XII
E. HÜKÜMETLER (1920-1980) .................................................................................................................................................................XIII
F. SİYASİ PARTİ ADLARI VE KISALTMALARI .......................................................................................................................................XIV
G. AÇIKLAMALAR ........................................................................................................................................................................................XV
IX. TBMM IX. YASAMA DÖNEMİ (1950-1954)
1) TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ İKİNCİ BİNASI ..................................................................................................................537
2) TBMM BAŞKANININ ÖZGEÇMİŞİ – Refik KORALTAN ........................................................................................................538
3) IX. YASAMA DÖNEMİ MİLLETVEKİLLERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ .........................................................................................539
X. TBMM X. YASAMA DÖNEMİ (1954-1957)
1. TBMM BAŞKANININ ÖZGEÇMİŞİ - Refik KORALTAN .........................................................................................................607
2. X. YASAMA DÖNEMİ MİLLETVEKİLLERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ ..........................................................................................609
XI. TBMM XI. YASAMA DÖNEMİ (1957-1960)
1. TBMM BAŞKANININ ÖZGEÇMİŞİ – Refik KORALTAN ........................................................................................................683
2. XI. YASAMA DÖNEMİ MİLLETVEKİLLERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ .........................................................................................685
XII. MİLLET MECLİSİ I. (XII) YASAMA DÖNEMİ (1961-1965)
1. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ ÜÇÜNCÜ BİNASI .........................................................................................................767
2. MİLLET MECLİSİ BAŞKANININ ÖZGEÇMİŞİ – Fuat SİRMEN .............................................................................................769
3. I. (XII) YASAMA DÖNEMİ MİLLETVEKİLERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ .....................................................................................771
XIII. MİLLET MECLİSİ II. (XIII) YASAMA DÖNEMİ (1965-1969)
1. MİLLET MECLİSİ BAŞKANININ ÖZGEÇMİŞİ – Ferruh BOZBEYLİ ....................................................................................833
2. II. (XIII) YASAMA DÖNEMİ MİLLETVEKİLLERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ .................................................................................835
XIV. MİLLET MECLİSİ III. (XIV) YASAMA DÖNEMİ (1969-1973)
1. MİLLET MECLİSİ BAŞKANLARININ ÖZGEÇMİŞİ ...................................................................................................................897
1.1. Ferruh BOZBEYLİ ................................................................................................................................................................897
1.2. Sabit Osman AVCI ..............................................................................................................................................................898
2. III. (XIV) YASAMA DÖNEMİ MİLLETVEKİLLERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ ...............................................................................899
XV. MİLLET MECLİSİ IV. (XV) YASAMA DÖNEMİ (1973-1977)
1. MİLLET MECLİSİ BAŞKANININ ÖZGEÇMİŞİ – Kemal GÜVEN ..........................................................................................961
2. IV. (XV) YASAMA DÖNEMİ MİLLETVEKİLLERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ ................................................................................963
IV V
TBMM Albümü
XVI. MİLLET MECLİSİ V. (XVI) YASAMA DÖNEMİ (1977-1980)
1. MİLLET MECLİSİ BAŞKANININ ÖZGEÇMİŞİ – Cahit KARAKAŞ .....................................................................................1025
2. V. (XVI) YASAMA DÖNEMİ MİLLETVEKİLLERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ ..............................................................................1027
İNDEKS (Alfabetik) ......................................................................................................................................................................................1087
İNDEKS (Seçim Bölgelerine Göre) .........................................................................................................................................................1098
KAYNAKÇA ................................................................................................................................................................................................1109
VI VII
TBMM Albümü
SUNUŞ
TBMM Albümü ikinci cildi 14.05.1950 tarihinde yapılan IX. Yasama Dönemi genel seçimlerinden
V. (XVI) Yasama Dönemi sonuna kadar olan 8 yasama döneminde görev yapan milletvekillerinin öz
geçmişlerini kapsamaktadır.
1961-1980 tarihleri arasında Millet Meclisi 1’den başlayarak 5 yasama dönemi olarak sayılmış ve
kayıtlara geçmiştir. TBMM Genel Kurulunun 02.03.1984 tarihli 41. Birleşiminde alınan karar gereğince,
bu dönemlerin XI. Dönemin devamı olması nedeniyle, XII. Dönem olarak devam etmesi esasa bağ-
lanmıştır. Bu nedenle XI. Yasama Döneminden sonra dönemler belirtilirken önce kayıtlardaki haliy-
le verilmiş, belirtilen TBMM Kararı gereğince dönem sayıları parantez içerisinde devam ettirilmiş ve
I.(XII), II.(XIII), III, (XIV), IV. (XV) ve V. (XVI) şeklinde yazılmıştır.
Bazı milletvekillerinin yasama görevlerini yaparken kullandıkları isimlerin nüfus kayıtlarındaki
isimlerinden farklı olması nedeniyle, vukuatlı nüfus kayıt örneklerindeki isimler parantez içerisinde
belirtilmiştir. Farklılıkların, mazbatalara değişik isimlerle yazılma, kendi beyanlarında ya da yasama
çalışmalarında farklı isimler kullanılması ile kurum ve kuruluşlara ait resmi yazılarda geçen isimlerin
aynı olmamasından kaynaklandığı görülmektedir. Adlardaki bu farklılıklar dipnotlarda açıklanmıştır.
Ayrıca birden fazla yasama döneminde görev yapan ve farklı dönemlerde kayıtlara farklı isimlerle
geçen kişilerin, isimlerine ilişkin açıklayıcı bilgiler de dipnotlarda verilmiştir.
Yasama organı üyelerinin öz geçmiş bilgileri, öğrenim durumları, bildikleri diller, uzmanlık alan-
ları, görevleri (yaptıkları işler), siyasi parti kurucu üyeliği ve genel başkanlık bilgileri, yasama organı
görevleri, yürütme görevleri, aldıkları ödül ve madalyalar ile medeni durum ve çocuk sayısı şeklinde
sıralanmıştır. Uzmanlık bilgisinin yanında, alınan en son akademik unvan ile askeri rütbeler yazılmış-
tır.
Milletvekillerinin özgeçmiş bilgileri ise seçildikleri dönem esas alınarak düzenlenmiştir. Seçildik-
leri tarih ve dönem itibariyle görevleri ve medeni durum bilgileri, çocuk sayıları verilmiştir. Çocuk
sayısı içerisinde ölen çocuklar da yer almıştır. Ölüm tarihleri, özgeçmiş bilgisi altında verilmiştir. Ölüm
tarihlerine ilişkin farklı tarih ve kayıtlar ise dipnotlarda açıklanmıştır. Yasama dönemi içerisinde vefat
edenlerin ölüm tarihleri, vukuatlı nüfus kayıt örnekleriyle farklılık gösteriyorsa Başbakanlık tezkeresi
esas alınmış, vukuatlı nüfus kayıt örneğindeki bilgi de dipnotta gösterilmiştir.
Üyelerin Kurumumuz kayıtlarında bulunan fotoğrafları, dönemlere göre ayrıştırılmaya çalışılmış
ve Albüme dönemlere göre yerleştirilmesi için çaba gösterilmiştir.
Maraş İlinin adı, 12.02.1973 tarih ve 14446 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 07.02.1973 tarih ve
1657 sayılı Kanunla Kahramanmaraş olarak değiştiğinden, IV. (XV) Dönemden sonra il adı Kahraman-
maraş olmuştur.
İkinci ciltte de TBMM Başkanlarının ayrıntılı özgeçmişleri ilgili dönem başlarına konulmuştur. Ay-
rıca TBMM'nin, 1950-1960 tarihleri arasında çalışmalarını sürdürlüğü ikinci binasına ilişkin açıklayıcı
bilgiler de IX., 3. binasına ilişkin açıklayıcı bilgiler ise I. (XII) Yasama Dönem başında verilmiştir.
1950-1980 tarihleri arasında yasama dönemleri tarihsel akış tablosu, T.C. Hükümetlerinin tarihle-
ri, TBMM ve Millet Meclisi Başkanlarının isimleri, siyasi partilerin açık yazılışları cilt başında; alfabetik
ve seçim bölgelerine göre indeks ise cilt sonunda yer almaktadır.
Albüm hazırlanırken üyelerin özlük dosyaları, sicil kütükleri, ad defterleri, tutanaklar başta olmak
üzere yıllıklar, Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubunun hazırladığı üyelere ait dosyalar incelenmiş
ve elde edilen tüm fotoğraflar taranmıştır. Üyesi olunan siyasi partilere ilişkin tüm belgeler de elekt-
ronik ortama aktarılmıştır. Bir çok veri ise ileride hazırlanacak farklı albümler için değerlendirilebile-
cektir.
Bu Albümde saptanacak eksiklik ve yanlışlar için iletileriniz, albümün yeni basımları için önem
taşımaktadır.
VI VII
TBMM Albümü
VIII IX
TBMM Albümü
A. TBMM’NİN DÖNEM NUMARALARINA İLİŞKİN BAŞKANLIK DİVANI KARARI

Karar No: 12
Karar Tarihi: 27 Şubat 1983
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanı 27 Şubat 1984 Pazartesi günü saat 13.30’da Türkiy e Büyük Millet Meclisi Baş-
kanı Necmettin Karaduman yönetiminde, İdare Amirleri Lutfullah Kayal ar ve T. Sera Tirali, Divan Kâtipleri Saffet Sakarya, Cemal
Özbilen ve Süleyman Yağcıoğlu dışındaki üyelerin katılımıyla toplandı.
Gündeme geçilerek;
6 Kasım 1983 tarihinde yapılan milletvekili seçimi ile kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisinin dönem numarası konusundaki
görüşmelere geçilerek;
Türkiye Büyük Millet Meclisinin içinde bulunduğumuz yasama döneminin, birinci dönem olarak adlandırılmasının doğru
olmayacağı, 1960’a kadarki 11 dönem ve 1961’den 1980’e kadarki 5 dönem olmak üzere bu dönemin itibari olarak 17 nci dönem
olması gerektiğine dair bir sayın üyenin Genel Kurulda gündem dışı konuşma yapması ve aynı konuda bir çok üyenin Başkanlığa
müracaatı üzerine konunun Başkanlık Divanı gündemine alındığını belirtmiş ve
Başkanlık Divanında yapılan görüşmeler sonucunda;
a. Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kalbi ve beyni olan Parlamentosunun, 1920’de ATATÜRK’ün kurduğu Türkiye Büyük Millet
Meclisi’nin ilk döneminden başlayarak aynı ruh, aynı ilkeler ve aynı anlamla kesintisiz olarak devam ettiğinin aksi düşü-
nülmeyecek bir gerçek olması sebebiyle, Türkiye Büyük Millet Meclisi dönemleri numaralarının kesintisiz bugüne kadar
teselsül ettirilmesinin gerekti ği’
b. Sadece takvim bakımından kesinti yaratan ara dönemlerinin de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin özünü, mana ve mahiye-
tini değiştirmek değil, daha kuvvetli kılmak, kökleştirmek amacına matuf olduğu,
c. Esasen bu Dönemin dönem başlamadan önce kendiliğinden Birinci Dönem şeklinde adlandırıldığı, bu hususta bilahare
yetkili organ olan Türkiye Büyük Millet Meclisince karar verilmediği bunedenle dönem sıra numarasının Türkiye Büyük
Millet Meclisince belirlenmesinin gerektiği,
Hususlarında görüş birliğine varılmış ve bu Yasama Döneminin 17 nci Dönem olarak anılması ve bundan sonraki dönemlerin
de buna göre teselsül ettirilmesi, prensip olarak oybirliğiyle kararlaştırılmıştır.
Başkanlık Divanının bu görüş ve kararı doğrultusunda bir önerinin Başkanlıkça Genel Kurula sunulmasına,
karar verildi.
BAŞKAN
Necmettin Karaduman
İmza
Başkanvekili Başkanvekili Başkanvekili Başkanvekili
Yıldırım Akbulut A. Halim Aras H. İbrahim Karal İ. Cenap Ege
imza imza İmza imza
İdare Amiri İdare Amiri İdare Amiri
Lutfullah Kayalar M. Şükrü Yüzbaşıoğlu T. Sera Tirali
(Bulunamadı) imza (Bulunamadı)
Kâtip Üye Kâtip Üye Kâtip Üye Kâtip Üye Kâtip Üye
Saffet Sakarya Yavuz Köymen Cemal Özbilen Süleyman Yağcıoğlu I. Cüneyt Canver
(Bulunamadı) İmza (Bulunamadı) (Bulunamadı) İmza
Kâtip Üye Kâtip Üye
M. Murat Sökmenoğlu D. Fikri Sağlar
İmza İmza
VIII IX
TBMM Albümü
B. TBMM’NİN DÖNEM NUMARALARINA İLİŞKİN GENEL KURUL KARARI
Türkiye Büyük Millet Meclisi’’nin 17 nci Dönem 1 inci Yasama Yılı 2.3.1984 Tarihli 41 inci Birleşimi
1. — Bundan evvelki yasama dönemlerinin sıra numaralarını değiştirmemek kaydıyla, bu Yasam a Döneminin 17
nci Dönem olarak anılması ve bundan sonraki yasama dönemlerinin de buna göre teselsül ettirilmesine dair Başkan-
lık önerisi.
BAŞKAN — Gündeme geçiyoruz. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının bir sunuşu vardır, okutup onayınıza
sunacağım:
Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kuruluna
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin bu Yasama Dönemi 1 inci Dönem olarak açılmış ve bugüne kadar da bu şekilde
anılmış ve kayıtlara geçmiştir.
Durum Başkanlık Divanımızda görüşülmüş ve şu görüşler oybirliği ile tespit edilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kalbi ve beyni mesabesinde bulunan Parlamentosunun, 1920’de Atatürk’ün kur-
duğu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin ilk döneminden başlayarak, aynı ruh, aynı ilke ler ve aynı anlamla kesintisiz
olarak devam ettiği aksi düşünülemeyecek bir gerçektir. Bu nedenle, Türkiye Büyük Millet Meclisi dönemleri numara-
larının kesintisiz bugüne kadar teselsül ettirilmesi gerekir.
Sadece takvim bakımından kesinti yaratan ara dönemleri de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin özü, mana ve mahi-
yetini değiştirmek değil, daha kuvvetli kılmak, parlamenter rejimi kökleştirmek amacına matuftur.
Esasen bu Dönem, dönem başlamadan önce kendiliğinden 1 inci Dönem şeklinde adlandırılmış, bilahare bu hu-
susta yetkili organ olan Türkiye Büyük Millet Meclisince bir karar verilmemiştir. Bu nedenle, dönem sıra numarasının
Türkiye Büyük Millet Meclisince belirlenmesi gerekir.
Keyfiyet Başkanlıkça Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun onayına sunulmalıdır. Aynı görüşler Danışma
Kurulu tarafından da paylaşılmış ve benimsenmiştir. Başkanlığımızın önerisi:
Türkiye Büyük Millet Meclisinin, resmi kayıtlara ve tutanaklara geçmiş olan bundan evvelki yasama dönemlerinin
sıra numaralarını değiştirmemek kaydıyla, bu Yasama Döneminin 17 nci Dönem olarak anılması ve bundan sonraki
yasama dönemlerinin de buna göre teselsül ettirilmesi hususu Genel Kurulun onayına sunulur.
Necmettin KARADUMAN
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
BAŞKAN — Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının okunan önerisini oylarınıza sunuyor um:
Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanının, 27 Şubat 1984 Tarih ve 12 sayılı Kararı, Türkiye Büyük Millet Meclisi
Genel Kurulunun 2.3.1984 Tarihindeki 41 inci Birleşiminde, Başkanlık önerisi olarak, “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin resmi
kayıtlara ve tutanaklara geçmiş olan bundan evvelki yasama dönemle rinin sıra numaralarını değiştirmemek kaydıyla, bu
Yasama Döneminin 17 nci Dönem olarak anılması ve bund an sonraki yasama dönemlerinin de buna göre teselsül ettiril-
mesi” hususu Genel Kurulun onayına sunulmuş ve Genel Kurul tarafından kabul edilmiştir.
X XI