Türk işaret dili dini kavramlar sözlüğü

208 Pages·2016·11.28 MB·Turkish

by  Yücel İ.

ABDEST ABİD A
Müslümanların, belli ibadetleri yapabilmek için bir dü- Namaz, oruç, hac, zekât, dua, zikir, tövbe, cihad, takva
B
zen içerisinde bazı organları yıkayıp bazılarını mesh ve sabır gibi güzel amelleri işleyen, haramlardan / dinin
etme yoluyla yaptıkları temizlik. yasakladığı amellerden kaçınan kişi.
C
Ç
D
E
F
G
H
I
Sağ elin avuç içi kendinize bakacak şekilde, parmak uçları Her iki elin parmakları açık ve düz, eller kulakların hizasın-
hafif kıvrık biçimdedir. Sol el, sağ elin kıvrılan parmakla- da iki kez sallanır. Sağ el düz, avuç içi kendinize bakacak şe- İ
rının üstüne konur ve dirseğe doğru indirilir. Aynı hareket kildedir. El, ağzın sol tarafından sağ tarafına doğru hareket
öbür kolla tekrarlanır. ettirilir. Sol el, başparmak ve öbür parmak uçları birbirine
K
değecek şekilde yuvarlaktır. Sağ elin parmak uçları sol elin
boşluğuna konur. Sağ elin parmakları yatay şekilde (C el),
omuz hizasından aşağıya indirilir. L
TÜRK İŞARET DİLİ DİNİ KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
M
ACIMAK ACİZ
1. Merhamet etmek. 2. Başkasının uğradığı veya uğraya- Gücü bir işe yetmez olan, güçsüz.
N
cağı kötü bir duruma üzülmek.
O
Ö
P
R
S
Ş
T
U
Sağ elin parmakları açıktır. Sağ açık elin orta parmağı kalbin Sağ elin serçe parmağı açık, öbür parmakları kapalıdır. Sağ
V
üzerine iki kez dokundurulur. el, sağ omuz hizasında iken serçe parmak sağa sola hareket
ettirilir.
Y
Z
1
A AÇGÖZLÜLÜK ADAK
Mala, yiyeceğe ve içeceğe doymak bilmeme, gözü aç ol- Dinen sorumlu olmadığı hâlde, kişinin farz veya vacip
B
mak. türünden bir ibadeti yapacağına dair Allah’a söz vermesi.
C
Ç
D
E
F
G
H
I
Her iki elin işaret ve başparmakları açık, öbür parmakları Sağ elin işaret parmağı yukarıyı işaret eder. Sağ elin parmak
İ
kapalı, işaret parmakları gözlerin altına dokundurularak el- uçları birleştirilerek sağ göğüs üstüne dokundurulur. Sağ ve
ler parmak uçları kıvrık (C el) olarak öne doğru indirilir. sol el açık, sağ el sol elin üst tarafında olacak biçimde göğ-
sün üstüne konur. Sonrasında eller göğüs hizasında yumruk
K
yapılarak öne doğru açılır.
L
TÜRK İŞARET DİLİ DİNİ KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
M
ADALET ÂDEM (a.s.)
Yasalarla sahip olunan hakların herkes tarafından kulla- Dünya üzerindeki ilk insan ve ilk peygamber.
N
nılmasının sağlanması.
O
Ö
P
R
S
Ş
T
U
Her iki el omuz hizasında, işaret parmakları açık, öbür par- Sağ elin işaret parmağı açık, öbür parmakları kapalıdır. İşa-
V
maklar kapalıdır. Eller ileri geri hareket ettirilir. Sağ el yüz ret parmağı aşağıya göğüs hizasına kadar indirilir. Sağ elin
hizasında, parmaklar açık, düzdür. Sonrasında sertçe aşağı- başparmağı açık, öbür parmakları kapalı, açık başparmak,
Y ya indirilir. çeneye konulur.
Z
2
ÂDEMOĞLU ADİL A
İnsanoğlu, insan. Adaletle iş gören, adaletten, doğruluktan ayrılmayan,
B
hakkı yerine getiren, adaletli.
C
Ç
D
E
F
G
H
I
Sağ elin işaret ve başparmağı ile sağ yanak hafifçe tutulur. Her iki el omuz hizasında, işaret parmakları açık, öbür par-
Ardından her iki elin işaret ve başparmak uçları birbirine makları kapalıdır. Eller ileri geri hareket ettirilir. Sağ el gö- İ
değecek şekilde, sağ el yukarı; sol el aşağı doğru çekilir. ğüs hizasında, parmaklar kıvrık, avuç içi kendinize bakacak
şekilde göğsün ortasına konur.
K
L
TÜRK İŞARET DİLİ DİNİ KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
M
AF AFFETMEK
Kötülük ve haksızlık yapanın, suç veya günah işleyenin, Kötülük ve haksızlık yapanı, suç veya günah işleyeni, ha-
N
hatalı davrananın bağışlanması ve cezalandırmaktan talı davrananı bağışlamak ve cezalandırmaktan vazgeç-
vazgeçilmesi. mek.
O
Ö
P
R
S
Ş
T
U
Her iki el göğüs hizasında, işaret ve orta parmaklar açık, Her iki el göğüs hizasında, işaret ve orta parmaklar açık,
V
öbür parmaklar kapalıdır. Açık parmaklar birbirine değe- öbür parmaklar kapalıdır. Açık parmaklar birbirine değecek
cek şekilde tutulur ve parmaklar birbirinden ayrılırken par- şekilde tutulur ve parmaklar birbirinden ayrılırken parmak
mak uçları karşıya bakacak şekle getirilir. uçları karşıya bakacak şekle getirilir.
Y
Z
3
A AHİRET AHİRET GÜNÜNE İNANMAK
İsrafil’in Allah’ın emriyle kıyametin kopması için Sûr’a ilk defa İnsanın öldükten sonra dirilip, sonsuza kadar kalacağına
B
üfl emesinden ikinci defa üfl emesine, daha sonra cennetliklerin ve Allah’a hesap vereceğine inanmak.
cennete, cehennemliklerin cehenneme girmelerine kadar olan
zaman veya Sûr’a ikinci kez üfürülüşten başlayıp, ebedi olarak
C
devam edecek olan zaman.
Ç
D
E
F
G
H
I
Her iki el göğüs hizasında, düz, avuç içleri yukarı bakacak Her iki el göğüs hizasında, düz, avuç içleri yukarı bakacak
İ
şekildedir. Eller ters yönde aşağı yukarı hareket ettirilir. Sağ şekilde, eller ters yönde aşağı yukarı hareket ettirilir. Sağ elin
işaret parmağı açık, öbür parmaklar kapalı olarak omuz hi- başparmağı açık, öbür parmakları kapalı, el öne doğru ha-
zasından sağa doğru hareket ettirilir. reket ettirilir. Sağ elin işaret parmağı açık, öbür parmakları
K
kapalıdır. İşaret parmağı burna değdirildikten sonra göğüs
hizasındaki sol elin üzerine dokundurulur.
L
TÜRK İŞARET DİLİ DİNİ KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
M
AHLAK AİLE
İnsanın iyi veya kötü olarak nitelendirilmesine sebep Evlilik ve kan bağına dayanan, karı, koca, çocuklar, kar-
N
olan manevi özellikleri, huyları ve bunların etkisiyle or- deşler arasındaki ilişkilerin oluşturduğu toplum içindeki
taya koyduğu iradeli davranışlarının bütünü. en küçük birlik.
O
Ö
P
R
S
Ş
T
U
Sağ elin işaret ve orta parmağı açık, öbür parmakları kapa- Her iki el karın hizasında düz ve kıvrık, bilek içleri birbirine
V
lıdır. Parmak uçları, sağ yanaktan aşağı doğru indirilir. Bu dokundurulur.
hareket iki kere tekrarlanır. Her iki el göğüs hizasında avuç
içleri birbirine bakacak şekilde hafif büküktür. Sol el aşağı-
Y
ya, sağ el yukarı giderken parmaklar birbirine değecek bi-
çimde birleştirilir.
Z
4
AKABE AKAİD A
Hz. Peygamberin (s.a.s.) 621-622 yıllarında Medine’den İslam dinini oluşturan inanç şartları, iman esasları.
B
gelen ve Müslümanlığı kabul eden ilk Medinelilerle bulu-
şup görüştüğü yer.
C
Ç
D
E
F
G
H
I
Sağ elin işaret parmağı açık, öbür parmakları kapalıdır. İşa- Sağ el açık kalp hizasında tutulur. Sağ elin orta parmağı kal-
ret parmağı aşağıya göğüs hizasına kadar indirilir. Her iki bin üzerine bastırılır ve orta parmak sabit kalacak şekilde İ
el göğüs hizasında, düz, avuç içi kendinize bakacak şekilde, el yukarı doğru hareket ettirilir. Her iki el göğüs hizasında,
sağ el sol eli dıştan tutarak aşağı yukarı hareket eder. Her iki işaret ve orta parmakları açık ve kıvrık, öbür parmakları ka-
K
el karın hizasında, ellerin işaret ve başparmakları açık, öbür palıdır. Açık parmaklar ile sağa sola doğru çekme hareketi
parmakları kapalıdır (C el). Açık parmaklar birbirine baka- yapılır.
cak şekilde eller aşağı doğru hareket ettirilir. L
TÜRK İŞARET DİLİ DİNİ KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
M
AKIL AKILLI
İnsanı diğer varlıklardan farklı kılan, onun her türlü dav- Aklı olan kimse.
N
ranışlarına anlam kazandıran ve ilahi emirler karşısında
sorumlu kılan kavrama yeteneği.
O
Ö
P
R
S
Ş
T
U
Sağ el işaret parmağı açık ve kıvrık, öbür parmakları kapa- Sağ el işaret parmağı açık ve kıvrık, öbür parmakları kapa-
V
lıdır. Açık parmak başın sağ kısmında; parmak ucu hareket lıdır. Açık parmak başın sağ kısmında; parmak ucu hareket
ettirilir. ettirilir.
Y
Z
5
A AKILSIZ AKİDE
Aklı olmayan kimse. İnanç esaslarının bütünü.
B
C
Ç
D
E
F
G
H
I
Sağ elin işaret parmağı açık ve kıvrık, öbür parmakları kapa- Sağ elin işaret parmağı açık, öbür parmakları kapalıdır. İşa-
İ
lıdır. Açık parmak başın sağ kısmında; parmak ucu hareket ret parmağı burna değdikten sonra göğüs hizasındaki sol
ettirilir. Baş ve işaret parmak uçları bitişik öbür parmaklar elin üzerine dokunur.
açık, göğüs hizasında sağa doğru hareket ettirilir.
K
L
TÜRK İŞARET DİLİ DİNİ KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
M
AKİKA AKL-I SELİM
Yeni doğan çocuk için kesilen şükür kurbanı. Hüküm ve kararlarında doğruyu yanlıştan, iyiyi kötüden
N
ayırabilen akıl, sağduyu.
O
Ö
P
R
S
Ş
T
U
Sağ elin parmakları göğüs hizasında birleştirilir. El bilekten Sağ elin parmak uçları yukarı bakacak şekilde birleştirile-
V
hareket ettirilir. Sol el, sağ elin altında hafif yumruk yapı- rek göğüs hizasında aşağı yukarı hafif hareket ettirilir. Sağ
lır. Sağ elin parmak uçları üstten sol elin yumruk boşluğuna elin işaret parmağı açık ve kıvrık, öbür parmakları kapalı-
konur. Sağ elin parmakları açık, düz, el boğazın solundan dır. Açık parmak başın sağ kısmında; parmak ucu hareket
Y
sağına doğru hareket ettirilir. Sol elin parmakları kapalı, sağ ettirilir.
el açık, sol elin üzerinden öne doğru hareket eder.
Z
6
AKRABA AKŞAM NAMAZI A
Kan bağıyla birbirine bağlı olan kimseler. Güneşin batışından itibaren yatsı vaktine kadar kılınabi-
B
len, farz namaz.
C
Ç
D
E
F
G
H
I
Her iki el göğüs hizasında, işaret parmakları, birbirinin et- Her iki el göğüs hizasında, parmakları açıktır. Eller iki yan-
rafında daire çizer. dan gelerek, birbiri üzerine getirilir. Her iki el düz ve par- İ
maklar açık, başparmaklar kulaklara dokunur.
K
L
TÜRK İŞARET DİLİ DİNİ KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
M
ALAY ETMEK ALÇAK GÖNÜLLÜ
Bir kimsenin, bir şeyin, bir durumun, gülünç, kusurlu, Başkalarını küçük görmeyen, büyüklenmeyen, mütevazı.
N
eksik vb. yönlerini küçümseyerek eğlence konusu yapma.
O
Ö
P
R
S
Ş
T
U
Sağ el göğüs hizasında ve serçe parmağı açık, öbür parmak- Sağ işaret parmağı kalbin üzerine değdirilir. Sağ el göğüs
V
ları kapalıdır. Açık serçe parmak daire çizer. hizasında, başparmak aşağıyı gösterecek şekilde açık, öbür
parmakları kapalıdır. Sağ el aşağıya doğru indirilir.
Y
Z
7
A ALDANMAK ALDATMAK
1. Görünüşe bakarak yanlış bir yargıya varmak, yanıl- 1. Beklenmedik bir davranışla yanıltmak. 2. Karşısın-
B
mak. 2. Bir hileye, bir yalana kanmak. dakinin dikkatsizliğinden, ilgisizliğinden yararlanarak
onun üzerinden kazanç sağlamak. 3. Birine verilen sözü
C tutmamak.
Ç
D
E
F
G
H
I
Her iki el göğüs hizasında ve parmakları kıvrık, avuç içle- Her iki el göğüs hizasında ve parmakları kıvrık, avuç içleri
İ ri kendinize bakacak şekilde, eller önden kendinize doğru karşıya bakacak şekilde, eller öne doğru itilir.
çekilir.
K
L
TÜRK İŞARET DİLİ DİNİ KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
M
ALDIRMAMAK ALEVİ
Çevresinde olan bir şeye tepki göstermemek. Hz. Ali’yi seven, sayan ve ona bağlılığını ifade eden kim-
N
se.
O
Ö
P
R
S
Ş
T
U
Sağ işaret parmağı açık, öbür parmakları kapalıdır. Açık Sağ elin işaret ve orta parmağı açık, öbür parmakları kapalı
V
parmak kulağa dokundurulur. Ardından sağ el parmakları (V el) kalbin üzerine iki kez değdirilir.
öne doğru açık ve düz olarak göğüs hizasındaki sol elin üze-
rinde iki kez sallanır.
Y
Z
8
ALEYHİSSELAM ALEYKÜMSELAM A
1. “Selam üzerine olsun” anlamına gelen bir dua ve dilek “Esenlik, selamet sizin de üzerinizde olsun.” anlamında
B
cümlesi. 2. Peygamberlerin adı anılınca saygı ifadesi ola- verilen selama karşılık olarak söylenen söz.
rak kullanılan cümle.
C
Ç
D
E
F
G
H
I
Sağ el açık, kalbin üzerine konur. Sağ elin parmak uçları Sağ el açık, kalbin üzerine konur. Sağ elin parmak uçları
başın sağ kısmına değdirilir. Sağ el açık olarak sağa doğru başın sağ kısmına değdirilir. Sağ el açık olarak sağa doğru İ
hareket ettirilir. hareket ettirilir.
K
L
TÜRK İŞARET DİLİ DİNİ KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
M
ALIŞKANLIK ÂLİM
Bir işi tekrarlayarak kolaylıkla yapabilmek. İlim sahibi kimse, bilgin.
N
O
Ö
P
R
S
Ş
T
U
Sağ elin işaret ve orta parmağı açık ve bitişik, öbür parmak- Sağ el açık, parmak uçları birleştirilerek başın sağ kısmına
V
lar kapalıdır. Açık parmaklar burnun üstüne konur. konur.
Y
Z
9
A ALKOL ALLAH
İçildiğinde kişiyi sarhoş edecek içeceklerin tümü. Kâinatta var olan her şeyi yaratan, koruyan, tek ve yüce
B
varlık.
C
Ç
D
E
F
G
H
I
Sağ el ağız hizasında, serçe ve başparmak açık, öbür par- Sağ el baş hizasında, işaret parmağı açık, öbür parmaklar
İ
maklar kapalıdır. Başparmak ağza gelecek şekilde bir şey kapalı ve avuç içi karşıya bakacak şekilde yukarı işaret edilir.
içiyormuş gibi yapılır.
K
L
TÜRK İŞARET DİLİ DİNİ KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
M
ALLAH AKIL VERSİN ALLAH BEREKET VERSİN
Akılsızca bir davranışta bulunanlar için kullanılan bir Malın çoğalması isteği ile söylenen dua sözü.
N
söz.
O
Ö
P
R
S
Ş
T
U
Sağ el baş hizasında, işaret parmağı açık, öbür parmaklar Sağ el baş hizasında, işaret parmağı açık, öbür parmaklar
V
kapalı ve avuç içi karşıya bakacak şekilde yukarı işaret edilir. kapalı ve avuç içi karşıya bakacak şekilde yukarı işaret edi-
Sağ el işaret parmağı açık ve kıvrık, öbür parmaklar kapa- lir. Her iki el karın hizasında, avuç içleri birbirine bakacak
lıdır. Açık parmak başın sağ kısmında; parmak ucu hare- şekilde iki kez sağ el ile sol elin içine vurulur. Sağ el göğüs
Y
ket ettirilir. Sağ el göğüs hizasında parmak uçları bitişikken hizasında parmak uçları bitişikken avuç içi yukarı bakacak
avuç içi yukarı bakacak şekilde açılarak öne doğru götürü- şekilde açılarak öne doğru götürülür.
Z lür.
10