tc gazi üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü ticaret hukuku ana bilim dalı tezli yüksek lisans ... PDF
Preview tc gazi üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü ticaret hukuku ana bilim dalı tezli yüksek lisans ...
T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TİCARET HUKUKU ANA BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIKLARDA YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU YÜKSEK LİSANS TEZİ Hazırlayan Firdevs GUBAROĞLU Tez Danışmanı Doç. Dr. Mehmet ÖZDAMAR Ankara-2013 T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TİCARET HUKUKU ANA BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIKLARDA YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU YÜKSEK LİSANS TEZİ Hazırlayan Firdevs GUBAROĞLU Tez Danışmanı Doç. Dr. Mehmet ÖZDAMAR Ankara-2013 ÖNSÖZ Bu çalışmada Eski Türk Ticaret Kanunu ve Yeni Türk Ticaret Kanunu ile Sermaye Piyasası mevzuatında yer alan düzenlemeler çerçevesinde “Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu” ele alınmıştır. Temel amaç, halka açık anonim ortaklık yönetim kurulu üyelerinin hukuki sorumluluğu konusunda Eski ve Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan düzenlemeler ile Sermaye Piyasası mevzuatında çeşitli kanun ve tebliğ hükümlerinde yer alan düzenlemelerin genel hatlarıyla bir arada incelenmesidir. Bununla birlikte uygulamada karşımıza çıkabilecek HAAO yönetim kurulu üyelerinin hukuki sorumluluğu bakımından özellik arz eden bir takım hususlar da ele alınmıştır. Henüz yürürlüğe girmiş olan Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda ve Yeni Sermaye Piyasası Kanunu’nda ihtiyaçlar çerçevesinde her geçen gün bir takım değişiklikler yapılmaktadır. Bu durum, ele aldığımız bazı konuların mevzuatın gerisinde kalması riskini beraberinde getirmektedir. Buna karşılık mevcut düzenlemeler eski ve yeni hükümler kıyaslanmak suretiyle en güncel haliyle yansıtılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmaya kaynak oluşturan bütün kitap ve makalelerin yazarlarına ve çalışmam süresince bana yol gösteren tez danışmanım saygıdeğer hocam Doç Dr. Mehmet Özdamar’ a teşekkürlerimi sunarım. ii İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ............................................................................................................İ İÇİNDEKİLER .................................................................................................İİ KISALTMALAR ............................................................................................ Xİ GİRİŞ ..............................................................................................................1 BİRİNCİ BÖLÜM HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIK YÖNETİM KURULUNA İLİŞKİN ÖZELLİKLER VE HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIK YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ TEMELLERİ §.I.HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIK YÖNETİM KURULU ...........................4 I. HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIK KAVRAMI .............................................4 II. HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIK YÖNETİM KURULUNA İLİŞKİN HUKUKİ DÜZENLEMELER ........................................................................... 6 A. Kanuni Düzenlemeler (Sermaye Piyasası Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu) ....................................................................................................................... 6 B. Kurumsal Yönetim İlkeleri .......................................................................... 9 III. KURUL ORGAN OLARAK HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIK YÖNETİM KURULU ...................................................................................................... 12 A. Yönetim Kurulunun Hukuki Niteliği .......................................................... 12 B. Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri ..................................................... 14 1. Genel Olarak Anonim Ortaklık Yönetim Kurulunun Görevleri ............... 15 2. Halka Açık Anonim Ortaklık Yönetim Kurulunun Görevleri ................... 15 iii 3. Sermaye Piyasası Kanunu’nda Halka Açık Anonim Ortaklık Yönetim Kuruluna Tanınan Özel Yetkiler ................................................................ 16 IV. HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIK YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKSAL DURUMU ................................................................................. 17 A. Yönetim Kurulu Üyeleri İle Halka Açık Anonim Ortaklık Arasındaki Hukuki İlişki .............................................................................................................. 17 1. Vekâlet Akdi Görüşü ............................................................................. 18 2. Hizmet Akdi Görüşü .............................................................................. 18 3. Ortaklık Akdi Görüşü ............................................................................. 18 4.Değerlendirme ....................................................................................... 19 B. Yönetim Kurulu Üyelerinin Organ Vasfının Bulunup Bulunmadığı Meselesi ..................................................................................................................... 19 §.II. HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIKTA YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ TEMELLERİ ............................................... 21 I. SORUMLULUĞUN HUKUKİ DAYANAĞI .................................................. 21 A. Akdi Sorumluluk ....................................................................................... 21 B. Haksız Fiil Sorumluluğu ........................................................................... 22 C. Akdi Sorumluluk İle Haksız Fiil Sorumluluğunun Yarışması .................... 22 II. HUKUKİ SORUMLULUĞA HÂKİM OLAN İLKELER ................................. 24 A. Kusurlu Sorumluluk İlkesi ........................................................................ 24 B. Teselsül İlkesi .......................................................................................... 26 1. Tam Teselsül İlkesi ............................................................................... 26 2. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesi .............................................................. 28 iv a. Genel Olarak ..................................................................................... 28 b. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Uygulanması ................................ 29 c.Farklılaştırılmış Teselsül İlkesine Yönelik Eleştiriler ve Değerlendirme .............................................................................................................. 32 C. Kişisel Sorumluluk İlkesi .......................................................................... 34 D. Yönetim Kurulu Üyelerinin İşlemlerinin Ortaklığa İzafesi İlkesi ................ 36 E. Kontrol Dışındaki Olaylardan Sorumlu Olmama İlkesi ............................. 37 İKİNCİ BÖLÜM HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIKTA YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNU GEREKTİREN HALLER VE SORUMLULUĞUN ŞARTLARI §.I. HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIKTA YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNU GEREKTİREN HALLER ............................... 39 I. GENEL OLARAK ....................................................................................... 39 II. TÜRK TİCARET KANUNU’NDAN KAYNAKLANAN SORUMLULUK HALLERİ ...................................................................................................... 40 A. Müteselsil Sorumluluk Halleri ................................................................... 41 1. Bilgi ve Belgelerin Gerçeğe Aykırı Olması Nedeniyle Sorumluluk ........ 42 2. Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve Ödeme Yetersizliğinin Bilinmesine Karşılık Gerekli Önlemlerin Alınmaması Nedeniyle Sorumluluk ................................................................................................................. 43 3. Hisse Senetlerine Mahsuben Pay Sahipleri Tarafından Yapılan Ödemelerin Doğru Olmaması ................................................................... 44 v 4. Dağıtılan ve Ödenen Kar Paylarının Gerçek Olmaması Nedeniyle Sorumluluk ................................................................................................ 45 5. Finansal Tabloların Düzenlenmesinden Kaynaklanan Sorumluluk ....... 46 6. Ortaklığın Kendi Payını Taahhüt Yasağına Aykırılık Nedeniyle Sorumluluk ................................................................................................ 47 7. Ortaklığın Kendi Paylarını İktisap Etme ve Rehin Kabul Etme Yasağına Aykırılık Nedeniyle Sorumluluk ................................................................. 48 8. Ortaklığın İflası Halinde Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu ......... 50 9. Genel Kurul Kararlarının Hiç Ya da Gereği Gibi Yerine Getirilmemesi Nedeniyle Sorumluluk ............................................................................... 51 10. Kanunen Tutulması Zorunlu Defterlerin Mevcut Olmaması, Hiç Tutulmaması Ya da Düzensiz Olarak Tutulması Nedeniyle Sorumluluk ... 52 11. Kanuna Aykırı Olarak Halktan Para Toplanması Nedeniyle Sorumluluk ................................................................................................................. 53 12. Sermayenin Artırılması Ya da Azaltılmasından Kaynaklanan Sorumluluk ................................................................................................ 54 13. Ayni Sermayeye Değer Biçilmesinde Yolsuzluk Yapılması Nedeniyle Sorumluluk ................................................................................................ 57 B. Yönetim Kurulu Üyelerinin Kişisel Sorumluluk Halleri .............................. 58 1. Özen ve Sadakat Yükümlülüğüne Aykırı Davranış Nedeniyle Sorumluluk ................................................................................................................. 58 2. Rekabet Yasağına Aykırı Davranış Nedeniyle Sorumluluk ................... 59 vi 3. Ortaklıkla İşlem Yapma Yasağına Aykırı Davranış Nedeniyle Sorumluluk ................................................................................................................. 60 4. Müzakerelere Katılma Yasağına Aykırı Davranış Nedeniyle Sorumluluk ................................................................................................................. 64 5. Sır Saklama Yükümlülüğüne Aykırı Davranış Nedeniyle Sorumluluk ... 65 6. Ortaklığa Borçlanma Yasağına Aykırı Davranış Nedeniyle Sorumluluk 65 III. SERMAYE PİYASASI KANUNU’NDA YER ALAN GÖREVLERİN YERİNE GETİRİLMEMESİ NEDENİYLE SORUMLULUK ........................................... 66 A. Kamuyu Aydınlatma Görevinin Hiç Ya da Gereği Gibi Yerine Getirilmemesi Nedeniyle Sorumluluk .................................................................................. 67 B. Kar Payı Avansı Dağıtılmasında Sorumluluk ........................................... 69 C. Sermaye Piyasası Kurulu’ na Gerekli Bilgi ve Belgelerin Verilmemesi Nedeniyle Sorumluluk .................................................................................. 71 D. İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerinin Haklarının Kısıtlanması Nedeniyle Sorumluluk ................................................................................................... 71 E. İmtiyazlı Hisse Senedi Çıkarılmasında Kazanılmış Hakların İhlal Edilmesi Nedeniyle Sorumluluk .................................................................................. 72 F. İçerden Öğrenenlerin Ticareti Nedeniyle Sorumluluk ............................... 73 III. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN KAMU BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU ......................................................................................... 74 IV. ESAS SÖZLEŞME İLE GETİRİLEN YÜKÜMLÜLÜKLERİN YERİNE GETİRİLMEMESİ NEDENİYLE SORUMLULUK .......................................... 76 §.II. HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIK YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI ................................................ 77 I. ZARAR ....................................................................................................... 78
Description:The list of books you might like
