tc gazi üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü özel hukuk ana bilim dalı medeni hukuk bilim dalı ...

223 Pages·2009·1.12 MB·Turkish

T.C.
GAZĐ ÜNĐVERSĐTESĐ
SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ
ÖZEL HUKUK ANA BĐLĐM DALI
MEDENĐ HUKUK BĐLĐM DALI

TEMĐNAT SÖZLEŞMELERĐNDE
RÜCU ĐLĐŞKĐLERĐ

YÜKSEK LĐSANS TEZĐ

Hazırlayan

Arife Özge YENĐCE

Tez Danışmanı

Prof. Dr. Đhsan ERDOĞAN

Ankara – 2008

T.C.
GAZĐ ÜNĐVERSĐTESĐ
SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ
ÖZEL HUKUK ANA BĐLĐM DALI
MEDENĐ HUKUK BĐLĐM DALI

TEMĐNAT SÖZLEŞMELERĐNDE
RÜCU ĐLĐŞKĐLERĐ

YÜKSEK LĐSANS TEZĐ

Hazırlayan

Arife Özge YENĐCE

Tez Danışmanı

Prof. Dr. Đhsan ERDOĞAN

Ankara - 2008
ONAY

Arife Özge YENĐCE tarafından hazırlanan “Teminat Sözleşmelerinde Rücu
Đlişkileri” başlıklı bu çalışma, …………… tarihinde yapılan savunma sınavı
sonucunda (oybirliği/oyçokluğu) ile başarılı bulunarak jürimiz tarafından
Özel Hukuk Ana Bilim Dalı Medeni Hukuk Bilim Dalında Yüksek Lisans Tezi
olarak kabul edilmiştir.

Başkan

Prof. Dr. Mehmet ÜNAL

Danışman

Prof. Dr. Đhsan ERDOĞAN

Üye

Doç. Dr. Mustafa Fadıl YILDIRIM
ÖNSÖZ

Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan, “Teminat Sözleşmelerinde Rücu
Đlişkileri” konulu bu çalışmanın amacı; kefalet ve garanti sözleşmeleri ile
ipotekte rücu hakkına ilişkin, uygulamada doğan veya doğabilecek
uyuşmazlıklar hakkında çözüm yolları göstermektir.
Güzel ve verimli olması amaçlanan her çalışma, uzun süreli bir emek,
azim ve kararlılık gerektiriyor. Hazırlık döneminde yaşadığım tüm
olumsuzluklara rağmen, azim ve kararlılığımı bırakmamam yönünde bana
destek olan ve hayatımda önemli yere sahip kişilere teşekkür etmek
istiyorum.
Öncelikle çalışmamın şekillenmesinde bana yol gösteren, tez
danışmanım Sayın Prof. Dr. Đhsan ERDOĞAN’ a,
Hem hukuk kütüphanesini kullanabilmem hem de hukuk bilgisi ile
çalışmamı tamamlamam konusunda her türlü yardımlarını esirgemeyen
Sayın Prof. Dr. Av. Mustafa TOPALOĞLU ve eşi Av. Şule TOPALOĞLU’ na,

Beni hukuka yönlendiren ve bilgimi derinleştirmem yönünde bana
destek olan, meslektaşım ve Sevgili Babam Av. M. Đbrahim YENĐCE’ ye,
Yaşadığım tüm şanssızlıklara ve olumsuzluklara rağmen, kendileri de
olumsuzluklar yaşasa da, bana uygun çalışma ortamı hazırlayan, müşfik ve
sabırlı, Sevgili Annem Nuray YENĐCE’ ye ve her koşulda bana iyimser
bakabilmeyi öğreten Sevgili Ağabeyim Mustafa Görkem YENĐCE’ ye,
ii
Đngilizce - Türkçe çeviri konusunda yardım ve desteklerinden ötürü
Sayın Jake OLSON’ a sonsuz teşekkürler.
Av. A. Özge YENĐCE
Adana, 2008
iii
ĐÇĐNDEKĐLER
ÖNSÖZ……………………………………………………………………………i
ĐÇĐNDEKĐLER………………………………………………………… ............. iii
KISALTMALAR……………………………………………………………….xvi
GĐRĐŞ…………………………………………………………………………… 1
BĐRĐNCĐ BÖLÜM
TEMĐNAT SÖZLEŞMELERĐ VE RÜCU HAKKI
I. TEMĐNAT SÖZLEŞMELERĐ………………………………………………….. 4
A. TEMĐNAT KAVRAMI……………………………………………………. 4
B. TEMĐNAT SÖZLEŞMELERĐ……………………………………………. 6
1. Teminat Sözleşmesi Kavramı………………………………………… 6
2. Teminat Sözleşmesi Türleri…………………………………… ........ 8
a. Kişisel Teminat Sözleşmeleri………………………………………. 8
(1) Genel Olarak Kişisel Teminat Sözleşmeleri………………….. 8
(2) Kefalet Sözleşmesi……………………………………………... 11
(3) Garanti Sözleşmesi…………………………………………….. 15
(4) Sigorta Sözleşmesi……………………………….……………… 17
iv
(5) Đtibar Emri………………………………………………… ....... 18
(6)Akreditif………………………………………………………….. 19
b. Ayni Teminat Sözleşmeleri……………………………………….. 20
(1) Genel Olarak…………………………………………………… 20
(2) Taşınır Rehni………………………………………. ………… 22
(3) Taşınmaz Rehni………………………………………………. 23
(4) Alacak Rehni…………………………………………………… 24
(5) Ticari Đşletme Rehni……………………………………………. 25
(6) Gemi Đpoteği……………………………………………………. 26
(7) Maden Cevherleri Rehni ve Maden Đpoteği………………….. 27
(8) Hayvan Rehni…………………………………………………… 28
(9) Motorlu Taşıt Rehni ……………………………………………. 29
II. RÜCU HAKKI………………………………………………………………… 30
A. GENEL OLARAK RÜCU HAKKI……………………………………… 30

1. Rücu Kavramı…………………………………………………..……… 30
2. Rücu Hakkının Hukuki Niteliği………………………………………. 31
v
3. Rücu Hakkının Doğumu………………………………………………. 33
4. Rücu Hakkının Kapsamı ve Tayininde Hâkimin Takdir
Yetkisi..………………………………. ………………………………………… 35
B. MÜTESELSĐL SORUMLULUK VE RÜCU …………………….……… 38
1. Rücu Hakkına Đlişkin Yasal Düzenlemeler…………………………… 38
2. Eksik Teselsülde Rücu……………………………………………….. 39
3. Tam Teselsülde Rücu…………………………………………... …… 42
4. Sözleşmeye Dayalı Müteselsil Borçlulukta Rücu…………………... 45
C. TESELSÜL ĐLĐŞKĐSĐ OLMAYAN HALLERDE RÜCU………………... 48
D. RÜCU VE HALEFĐYET…………………………………………………. 49
1. Rücu Ve Halefiyet Arasındaki Đlişki………...…………………………. 49
2. Rücu Ve Halefiyet Arasındaki Farklılıklar…………………………….. 52
a. Hukuki Niteliği Yönünden…………………………………………… 52
b. Kaynağı Yönünden………………………………………………….. 52
c. Tarafları Yönünden………………………………………………….. 53
d. Sonuçları Yönünden……………………… ................................. ... 54
vi
3. Halefiyete Dayalı Olmayan Rücu Sebepleri…………………………. 55
E. RÜCU HAKKINI KULLANMA USULÜ……………………………………… 58
1. Genel Olarak Rücu Hakkını Kullanma Usulü………………………… 58
2. Rücu Davaları…………………………………………………………… 62
ĐKĐNCĐ BÖLÜM
KEFALET SÖZLEŞMESĐNDE RÜCU ĐLĐŞKĐLERĐ
I. GENEL OLARAK……………………………………………………………... 64
II. KEFALET SÖZLEŞMESĐNDE RÜCU HAKKININ HUKUKĐ NĐTELĐĞĐ… 65
III. KEFALET SÖZLEŞMESĐNDE RÜCU HAKKININ KAPSAMI……………. 66
A. KEFĐLĐN SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI…………………………… 66
B. KEFĐLĐN RÜCU HAKKININ KAPSAMI………………………………… 68
IV. KEFALET SÖZLEŞMESĐNDE RÜCU HAKKININ ŞARTLARI…………… 69
A. KEFALET SÖZLEŞMESĐNĐN GEÇERLĐ OLMASI…………………….. 69
1. Genel Olarak………………………………………………………….. 69
2. Asıl Borcun Geçerli Olması…………………………………………… 70